Αμφίπολη: Γιατί ταυτίστηκαν μόλις τα 157 από τα 550 οστά

Τα εξειδικευμένα εργαστήρια εξέτασης ADNA (αρχαιοDNA) του Μάντσεστερ ή της Κοπεγχάγης μπορούν να λύσουν σε σημαντικό βαθμό το μυστήριο με τους πέντε, ίσως και περισσότερους νεκρούς της Αμφίπολης.

Μικρά δείγματα από οστά ή θραύσματα οστών μπορούν να δώσουν απαντήσεις για πιθανή συγγένεια των νεκρών που ετάφησαν στον τύμβο Καστά.

«Πρέπει να ξεπεραστεί η δυστοκία του υπουργείου Πολιτισμού και να προχωρήσει την εξέταση αρχαιοDNA, τόσο για τα οστά που βρέθηκαν στις δύο χρυσές λάρνακες στον τάφο ΙΙ της Βεργίνας όσο και τώρα στην Αμφίπολη. Μόνο αυτή η εξέταση μπορεί να δείξει τις συγγένειες μεταξύ των νεκρών και να δώσει απτά αποτελέσματα», λέει στο «Εθνος» ο διαπρεπής ανθρωπολόγος Θόδωρος Αντίκας.

Παράλληλα, εκφράζει τον προβληματισμό του για την ταύτιση μόλις των 157 από τα 550 οστά -ακέραια και θρυμματισμένα- που βρέθηκαν στο ταφικό μνημείο και δεν αποκλείει η μελέτη και των υπόλοιπων να αυξήσει τον αριθμό των νεκρών. «Χρειάζεται μια επισταμένη μελέτη για να δούμε με τι ταυτίζονται τα υπόλοιπα οστά και θραύσματα οστών. Μπορεί να είναι από τους πέντε νεκρούς, μπορεί όμως να βρεθεί ότι αντιστοιχούν σε άλλους. Μελετήθηκαν όσα ήταν εύκολα ταυτίσιμα, τα πιο μεγάλα και ευκρινή, τα μικρότερα και πιο θρυμματισμένα είναι και πιο δύσκολο να ταυτιστούν», μας είπε ο κ. Αντίκας.

Το μυστήριο με τα 400 «ορφανά» οστά

Σημειώνεται πως στην ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού για τη μελέτη των σκελετικών καταλοίπων αναφέρεται ότι η απουσία δοντιών και τμημάτων κρανίου στους δύο νεκρούς άντρες ενδεχομένως να μην επιτρέψει την απόκτηση επαρκούς ποσότητας δείγματος για την εξέταση DNA, ενώ στο βρέφος και στον νεκρό με καύση «λόγω της περιορισμένης ποσότητας δείγματος, αλλά και της επίδρασης υψηλής θερμοκρασίας, δεν θα εφαρμοστεί η μέθοδος παλαιογενετικής ανάλυσης».

«Δεν έχω δει τα σκελετικά κατάλοιπα και μόνο υποθέσεις μπορώ να κάνω. Ετσι, υποθέτω ότι μπορεί να βρεθεί αξιοποιήσιμο υλικό και στον νεκρό στον οποίο αποδίδεται καύση, αλλά και στο νεογνό. Η δυσκολία που εμφανίζεται έγκειται στο ότι το ανθρώπινο σώμα έχει 206 οστά, όταν όμως ο σκελετός έχει υποστεί τη διαδικασία της καύσης, ο αριθμός αυτός πενταπλασιάζεται και τα οστά θρυμματίζονται, έτσι είναι πιο χρονοβόρα η ανάλυσή τους, όχι όμως αδύνατη», δήλωσε ο γνωστός ανθρωπολόγος με ακαδημαϊκή καριέρα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Για τον ίδιο, απαραίτητη είναι και η ραδιοχρονολόγηση, στο μοναδικό στην Ελλάδα Εργαστήριο Αρχαιομετρίας στον «Δημόκριτο», η οποία θα προσδιορίσει με ακρίβεια την εποχή που έζησαν οι νεκροί.

Οπως έχει δηλώσει ο διευθυντής του Εργαστηρίου, Γιάννης Μανιάτης, η ραδιοχρονολόγηση με άνθρακα 14 στα οστά θα δείξει πότε έζησε ο κάθε νεκρός -με απόκλιση 100-150 χρόνων-, ενώ οι ιστοτοπικές αναλύσεις θα προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για το περιβάλλον στο οποίο έζησε και τις διατροφικές του συνήθειες. «Γιατί φτάσαμε στο σημείο να παίζουμε την κολοκυθιά. Η ανασκαφέας επιμένει ότι το μνημείο χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα, η κ. Κοτταρίδη την κατεβάζει στις αρχές του 2ου π.Χ. αιώνα, η κ. Παλαγγιά στον 1ο π.Χ. αιώνα και συνεχίζουμε με εκτιμήσεις. Ολα αυτά θα είχαν αποφευχθεί αν είχε ξεκινήσει η ραδιοχρονολόγηση. Ολοι θα ήταν προσεχτικοί περιμένοντας τα αποτελέσματα», επισημαίνει ο κ. Αντίκας.

Απαραίτητη, όμως, όσο και άμεση είναι η μελέτη του αρχαιοDNA και αυτή γίνεται με λήψη δείγματος από δόντια ή τη φλοιώδη μοίρα των μακρών οστών (όχι τη σπογγώδη μοίρα από το εσωτερικό).

Η διεπιστημονική ομάδα της πανεπιστημιακής ανασκαφής της Βεργίνας, με επικεφαλής την καθηγήτρια Χρυσούλα Παλιαδέλη, συνεργάζεται με το Ινστιτούτο Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, στο οποίο εργάζεται η Ελληνίδα ερευνήτρια Κωνσταντίνα Δρόσου, ειδικοί ωστόσο επισημαίνουν ότι είναι καλύτερο το αντίστοιχο του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης.

Οι Δανοί επιστήμονες με επικεφαλής τους διευθυντές του εργαστηρίου μελέτης αρχαιοDNA, Λούντοβικ Ορλάντο και Εσκε Βίλερσλεφ, είναι αυτοί που «διάβασαν» το αρχαιότερο -μέχρι σήμερα- γονιδίωμα, με την εξαγωγή DNA από το οστό του ποδιού ενός αλόγου που έζησε πριν από 700.000 χρόνια στο μόνιμα παγωμένο έδαφος του Γιούκον στον βορειοδυτικό Καναδά. Πριν από δύο μήνες ο Βίλερσλεφ δημοσίευσε μια νέα μελέτη που αφορούσε την ανάλυση του αρχαιότερου μέχρι σήμερα γενετικού υλικού από Ευρωπαίο, αυτό ενός άντρα που ζούσε στη νοτιοδυτική Ρωσία πριν από 36.200 ως 38.700 χρόνια, και απέδειξε ότι υπάρχει εντυπωσιακή γενετική ομοιότητα ανάμεσα στους αρχαιότερους γνωστούς Ευρωπαίους και στους σημερινούς.

Η εξέταση αρχαιοDNA θα διαρκέσει τουλάχιστον 6 μήνες, ανάλογα με το ποιο εργαστήριο θα την αναλάβει, ειδικοί όμως εκτιμούν ότι θα απαιτηθεί αρκετός ακόμη χρόνος για να ληφθεί η πολιτική απόφαση εξαγωγής δείγματος από το σκελετικό υλικό.

«Πρέπει να ξεπεραστεί η δυστοκία του υπουργείου Πολιτισμού και να προχωρήσει την εξέταση αρχαιοDNA, τόσο για τα οστά που βρέθηκαν στις δύο χρυσές λάρνακες στον τάφο ΙΙ της Βεργίνας όσο και τώρα στην Αμφίπολη».

πηγή: Έθνος