Οι 42 πλουσιότεροι κέρδισαν σε ένα χρόνο όσα 3,7 δισεκατομμύρια εργάτες

Περί το μισό δισεκατομμύριο ανθρώπων αυτού του πλανήτη, θα ζουν με λιγότερα από 1.55 ευρώ την ημέρα το 2030. Τη σήμερον ημέρα, 42 κάτοικοι της γης έχουν τον ίδιο πλούτο με 3.7 δισεκατομμύρια ανθρώπων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Το πιο πλούσιο 1% συνεχίζει να έχει περισσότερο πλούτο από όσον διαθέτει… το υπόλοιπο της ανθρωπότητας, μαζί.

Όλα τα παραπάνω προέκυψαν από την έρευνα που διενήργησε η Oxfam, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύτηκαν παραμονές του Διεθνούς Οικονομικού Φόρουμ που άρχισε στο Davos, την Τρίτη 23/1. Το συμπέρασμα είναι πως “η επικίνδυνη και η χαμηλόμισθη εργασία των πολλών, υποστηρίζει τον τεράστιο πλούτο των λίγων. Οι γυναίκες είναι στη χειρότερη κατάσταση και περίπου όλοι οι σούπερ πλούσιοι είναι άνδρες”. Σίγουρα δεν έπαθες σοκ. Ενδεχομένως όμως, να πάθεις όταν δεις όλα τα στοιχεία. Για αρχή, όμως ας δούμε τι είναι η Oxfam.

Πρόκειται για διεθνή συνομοσπονδία οργανισμών φιλανθρωπικού χαρακτήρα, που έχει επικεντρώσει στην ανακούφιση της παγκόσμιας φτώχειας. Δημιουργήθηκε το 1942, στο Oxford, ως “Oxford Committee fοr Famine Relief” (Επιτροπή της Οξφόρδης για την Ανακούφιση της Πείνας), από ομάδα ακτιβιστών και ακαδημαϊκών. Εκ των πρώτων στόχων της ήταν να πείσει την κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας να επιτρέψει την προσφορά φαγητού, στους λιμοκτονούντες πολίτες της κατεχόμενης Ελλάδας.

Το 1995 ιδρύθηκε η διεθνής Oxfam, από ομάδα ανεξάρτητων, μη κυβερνητικών, οργανισμών στη Μεγάλη Βρετανία, την Ιρλανδία, τον Καναδά, την Αμερική, το Κεμπέκ, τη Νέα Ζηλανδία, την Ολλανδία, την Αυστραλία, το Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Δανία, το Χονγκ Κονγκ και την Ινδία.

Ως νέος στόχος προσδιορίστηκε το να συνεργαστούν, ώστε να έχουν μεγαλύτερη επιρροή στη διεθνή σκηνή και να μειώσουν τη φτώχεια και την αδικία. Τα μέλη της πιστεύουν πως η φτώχεια και η ανημποριά μπορούν να αποφευχθούν και να εξαλειφθούν, μέσω ανθρώπινων δράσεων και πολιτικής θέλησης. Πιστεύουν και ότι η ειρήνη και η μείωση των όπλων, είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη,όπως και ότι οι ανισότητες μπορούν να μειωθούν σημαντικά, μεταξύ πλουσίων και φτωχών εθνών, αλλά και εντός των εθνών. Στους πρεσβευτές ανήκουν μεταξύ πολλών άλλων, οι Annie Lennox, Coldplay, Djimon Hounsou, Gael Garcia Bernal, Helen Mirren, Helena Christensen, Kristin Davis και Minnie Driver.

Τα μέσα που διαθέτουν, διατίθενται κυρίως για την οικονομία, τη δικαιοσύνη, τις απαραίτητες υπηρεσίες, τα δικαιώματα εν καιρώ κρίσης και τη φυλετική δικαιοσύνη και “τρέχουν” ουκ ολίγα προγράμματα προς αυτές τις κατευθύνσεις. Επίσης, κάνουν έρευνες που καταλήγουν σε αναφορές όπως αυτές που ακολουθούν και σίγουρα δεν θα σε εκπλήξουν, αλλά θα σε προβληματίσουν. Η τελευταία Oxfam Report δημοσιεύτηκε, παραμονή του ετήσιου World Economic Forum, της συγκέντρωσης των ισχυρότερων πολιτικών και επιχειρηματιών, στο Davos.

H έρευνα διενεργήθηκε σε δείγμα 70.000 ανθρώπων, από 10 χώρες -εκπροσωπώντας το 1/4 του παγκοσμίου πληθυσμού. Το 60% συμφώνησε πως είναι ευθύνη των κυβερνήσεων να μειώσουν το χάσμα μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών. Το 75% είπε πως προτιμά μικρότερη ανισότητα, από αυτή που υπάρχει στη χώρα του.

H κρίση στην ανισότητα έχει φτάσει σε νέα ρεκόρ. Το 2017 σημειώθηκε η μεγαλύτερη αύξηση δισεκατομμυριούχων, στην ιστορία, καθώς προέκυπτε ένας καινούργιος κάθε δυο ημέρες. Τη σήμερον ημέρα υπάρχουν 2.043 δισεκατομμυριούχοι. Οι εννέα στους δέκα είναι άνδρες.

Οι δισεκατομμυριούχοι είδαν τον πλούτο τους να αυξάνεται κατά 622 δισεκατομμύρια ευρώ, μέσα σε 12 μήνες (από τον Μάρτιο του 2016 έως τον Μάρτιο του 2017). Αυτή η τεράστια αύξηση θα μπορούσε να έχει τελειώσει την παγκόσμια ακραία φτώχεια… επτά φορές.

Το 82% του νέου πλούτου πήγε στο 1% του πληθυσμού, με το φτωχότερο 50% του κόσμου (3/7 δισεκατομμύρια άνθρωποι) να μην παίρνει cent. Για το 50% των κατοίκων της γης δεν παρατηρήθηκε αλλαγή.

H 24χρονη Rasheda από το Bagladesh, είναι μητέρα δυο παιδιών και η Oxfam την απαθανάτισε να πλένει ρούχα, στην αυλή, πίσω από ένα ανοιχτό σωλήνα αποχέτευσης. Επισημαίνεται πως παρά την οικονομική ανάπτυξη, περίπου 40 εκατομμύρια άνθρωποι στο Bagladesh ζουν κάτω από το εθνικό όριο της φτώχειας.

Την τελευταία δεκαετία, οι εργάτες είδαν τα εισοδήματα τους να αυξάνονται κατά μ.ο. 2% το χρόνο, τη στιγμή που οι δισεκατομμυριούχοι είδαν τα δικά τους εισοδήματα να αυξάνονται κατά 13%, ανά έτος.

Η κατηγορία των εργαζομένων που χάνει τα περισσότερα, είναι οι γυναίκες. Τον τελευταίο χρόνο πρόσφεραν 10 τρισεκατομμύρια (!), από απλήρωτες εισφορές για την υγεία, ώστε να στηρίξουν την παγκόσμια οικονομία. Απ’ άκρη σ’ άκρη του κόσμου, οι γυναίκες κερδίζουν λιγότερα από τους άνδρες, συγκεντρώνουν τις χαμηλότερες αμοιβές και τις μορφές εργασίας που είναι λιγότερο ασφαλείς. Κατά μ.ο. οι εργαζόμενοι άνδρες είναι κατά 26% περισσότεροι από τις γυναίκες και αμείβονται κατά 23% καλύτερα από τις γυναίκες. Αυτό το χάσμα εκτιμάται πως θα “κλείσει”… σε 217 χρόνια (από το World Economic Forum).

Με γκρι οι γυναίκες, με πράσινο οι άνδρες

Οι γυναίκες εργάτριες, σε όλον τον κόσμο, αποκτούν σοβαρά προβλήματα υγείας και ρισκάρουν τις ζωές τους ή δέχονται σεξουαλική βία, στις εργασίες τους. Οι εργαζόμενες σε ξενοδοχεία στη Δομινικανή Δημοκρατία, Καναδά και Ταϊλάνδη ανέφεραν πολλές περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης και σεξουαλικής επίθεσης από άνδρες επισκέπτες. Ανέφεραν και προβλήματα υγείας από τη χρήση χημικών, στο καθάρισμα.

Στο Bangladesh, πολλές νέες γυναίκες που δουλεύουν σε βιοτεχνίες ρούχων υποφέρουν από συνεχόμενες ουρολοιμώξεις, γιατί δεν τους επιτρέπουν να κάνουν διάλειμμα για να πάνε στην τουαλέτα. Στην Αμερική υπήρξαν γυναίκες που ανέφεραν πως φορούν πάνες εν ώρα εργασίας, διότι δεν τους επιτρέπουν να πάνε στην τουαλέτα, στη βάρδια τους (από τις 5 το πρωί έως τις 12 το μεσημέρι). Σημείωσε εδώ πως στο 1/3 των χωρών, δεν αναγνωρίζεται το δικαίωμα των εργατών στην απεργία.

Μια ακόμα διευκρίνιση που γίνεται στη μελέτη είναι πως αν κάποιος έχει εργασία, δεν σημαίνει πως έχει διαφύγει της φτώχειας, καθώς στοιχεία αποδεικνύουν πως οι όσοι ξέφυγαν από την ακραία φτώχεια, παραμένουν φτωχοί, χρεωμένοι και παλεύουν να ταΐσουν τις οικογένειες τους. Περί το 56% του παγκοσμίου πληθυσμού ζει με 1.63 έως 8.17 ευρώ την ημέρα (2 έως 10 δολάρια).

Ο International Labour Organization εκτιμά ότι ένας στους 3 εργάτες σε αναδυόμενη και αναπτυσσόμενη χώρα, ζει σε συνθήκες φτώχειας. Επίσης, ο CEO μιας εκ των πέντε κορυφαίων brands ένδυσης κερδίζει σε τέσσερις ημέρες, όσα θα πάρει ένας εργάτης σε βιοτεχνία ενδυμάτων από το Bagladesh, σε όλη του τη ζωή. Στην Αμερική, ο CEO χρειάζεται κάτι περισσότερο από μια μέρα, για να φτάσει στο ίδιο ποσό.

Θα χρειάζονταν 1.870.000.000 ευρώ το χρόνο, ώστε να αυξηθούν οι μισθοί των 2.5 εκατομμυρίων εργατών, σε βιοτεχνίες ρούχων του Vietnam, ώστε να ξεφύγουν από το όριο της φτώχειας. Ποσό που αντιστοιχεί στο 1/3 εκείνου που αποδίδεται στους πλούσιους μετόχους των πέντε κορυφαίων εταιριών ένδυσης.

Στη Νιγηρία, ο πιο πλούσιος άνδρας μπορεί να βγάλει από την ακραία φτώχεια 2 εκατομμύρια πολίτες, με όσα κερδίζει από τόκους, σε ένα χρόνο. Μολονότι υπήρξε τεράστια οικονομική ανάπτυξη στη χώρα, την τελευταία δεκαετία, η φτώχεια αυξήθηκε στο ίδιο διάστημα.

Στην Ινδονησία, οι τέσσερις πιο πλούσιοι άνδρες έχουν περισσότερο πλούτο από 100 εκατομμύρια συμπολίτες τους που βρίσκονται στην άλλη άκρη της αλυσίδας.

Στις ΗΠΑ, οι 3 πιο πλούσιοι διαθέτουν τον πλούτο που αντιστοιχεί σε 160 εκατομμύρια συμπολίτες τους.

Στη Βραζιλία, όποιος κερδίζει το μίνιμουμ μισθό θα πρέπει να δουλέψει 19 χρόνια, για να βγάλει όσα κερδίζει μέλος του 0.1% των πλουσιότερων, σε ένα μήνα.

Περί το 1/3 των δισεκατομμυριούχων είναι κληρονόμοι. Τα επόμενα 20 χρόνια, 500 από τους πιο πλούσιους ανθρώπους της γης θα περάσουν στους κληρονόμους τους 1.960.000.000 ευρώ. Ποσό μεγαλύτερο από το Εγχώριο Ακαθάριστο Προϊόν της Ινδίας, όπου ζουν 1.3 δισεκατομμύρια άνθρωποι.

Μεταξύ του 1990 και του 2010, ο αριθμός των ανθρώπων που ζει σε ακραία φτώχεια (παίρνει λιγότερα από 1.55 ευρώ την ημέρα) μειώθηκε στο μισό. Αν ωστόσο, δεν είχε αυξηθεί η ανισορροπία μέσα στα έθνη, άλλα 200 εκατομμύρια άνθρωποι θα είχαν ξεφύγει από τη φτώχεια. Ο αριθμός αυτός θα αυξανόταν άλλα 700.000.000 στην περίπτωση που οι φτωχοί επωφελούνταν περισσότερο από την οικονομική ανάπτυξη των συμπατριωτών πλουσίων.

Πώς μπορούν να αλλάξουν όλα αυτά

Η έρευνα της Oxfom καταλήγει και κάπου: στο πώς δεν θα υπάρχουν ανισορροπίες. Αναφέρεται χαρακτηριστικά πως “οι κυβερνήσεις πρέπει να δημιουργήσουν μια πιο ίση κοινωνία, με το να θέσουν ως προτεραιότητα τους κοινούς εργάτες και τους μικρής κλίμακας παραγωγούς τροφίμων, αντί να ενισχύουν τους πλούσιους και τους δυνατούς. Πρέπει να τελειώσει ο ακραίος πλούτος, για να τελειώσει η ακραία φτώχεια. Ένας από τους τρόπους είναι η αναγνώριση των δικαιωμάτων των πολιτών. Ένας άλλος να υπάρξει πλάνο, με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, ώστε τα μεικτά έσοδα του Top 10% να μην υπερβαίνουν αυτά του 40% των πιο φτωχών.

Ανάγκη είναι και οι πολιτικές για να μην υπάρχουν φυλετικές διακρίσεις και να επαναπροσδιοριστεί η ισορροπία στις δυναμικές σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. Ο σχεδιασμός μιας δίκαιης οικονομίας, από το μηδέν, προϋποθέτει επιχειρηματικά μοντέλα που θα έχουν ως προτεραιότητα τις πιο δίκαιες επιστροφές, ελέγχους που θα πιστοποιούν πως όλοι οι εργάτες παίρνουν τουλάχιστον το μίνιμουμ, όριο στις επιστροφές προς τους μετόχους (το ποσό να μην είναι μεγαλύτερο από 20 φορές, εν συγκρίσει με αυτό που παίρνουν οι μέσοι εργάτες, εξάλειψη κακοπληρωμένων δουλειών και μισθών πείνας και προώθηση των οργανισμών των εργατών, με συγκεκριμένες νομικές δομές που να υπερασπίζονται τα δικαιώματα τους”.

Photo Credit: Oxfam