Οι Έλληνες σήμερα προτιμούν τα dark κόμικ

Συνέντευξη στον Χρήστο Καράμπελα

Τα κόμικς, η ένατη και πιο “ανήσυχη” των καλών τεχνών, έχει προσφέρει  στη σύγχρονη μαζική κουλτούρα κάποιες από τις πιο εντυπωσιακές εικόνες και μορφές. Πρόκειται για μια “ποπ” εικαστική μορφή, γέννημα-θρέμμα του 20ου αιώνα, που ήρθε να ανατρέψει το κλασικό παραμύθι μέσα από πολύμορφα καρέ, ευφάνταστα “συννεφάκια” και πανίσχυρους αλλά εύθραυστους χαρακτήρες.

Στην απαρχή τους, τα κόμικ απευθύνονταν κυρίως στα παιδιά και τους εφήβους. Με τα χρόνια ωστόσο απέκτησαν φανατικούς ενήλικες αναγνώστες. Αν και στην αρχή η τέχνη τους κατηγορήθηκε και διώχθηκε (με κατηγορίες όπως αυτή της προπαγάνδας ή του “ακατάλληλου” περιεχομένου) εντούτοις κατάφερε να πατήσει στα “πόδια” της και να μεγαλουργήσει. Κάποτε οι φίλοι της ενάτης τέχνης θεωρούνταν ανώριμοι ή και “σπασίκλες” (nerds). Σήμερα, η εξέλιξη του μέσου έχει εξελίξει και τους κομικόφιλους σε “ψαγμένους” και ενημερωμένους αναγνώστες.

Τη σκυτάλη για την περαιτέρω διάδοση των κόμικ στο ελληνικό κοινό σήμερα, το οποίο έχει διευρυνθεί σημαντικά μετά τις πρώτες -συλλεκτικές πλέον- απόπειρες εκδοτικών οίκων τις δεκαετίες του 70′ και του ’80 (μεταξύ τους οι εκδόσεις “Ψαρόπουλος” με τον Superman, οι εκδόσεις “Καμπανάς” με τον Spider-man και οι Μαμούθ με τους X-men για να μη μιλήσουμε για τον “Μίκυ Μάους” και τα “Κόμιξ” της Νέας Ακτίνας) αναλαμβάνουν σήμερα οι εκδόσεις “Οξύ” που στοχεύουν να φέρουν μια σύγχρονη αντίληψη, νέα εικαστική προσέγγιση και ακριβή απόδοση στις πιο σημαντικές ιστορίες αγαπημένων ηρώων.

Το News 24/7 συνάντησε τον υπεύθυνο του τμήματος Κόμικς των Εκδόσεων “Οξύ” κ. Σάββα Αργυρού, ο οποίος μίλησε για την εξέλιξη των κόμικ μέσα από τις ανάγκες των εποχών και του αναγνωστικού κοινού, την κινηματογραφική και τηλεοπτική τους μεταφορά που έχουν αποκτήσει σήμερα φαινομενικές διαστάσεις καθώς και τα εκδοτικά σχέδια και στόχους της “Οξύ”.

“Οι υπερήρωες έγιναν mainstream, τα κόμικ έγιναν mainstream, άρα και οι αναγνώστες κόμικς έγιναν mainstream” τονίζει ο Σάββας Αργυρού

Έχετε επιλέξει να εκδώσετε κάποια εμβληματικές ιστορίες, από τον Daredevil του Miller μέχρι το Planet Hulk. Ποια ήταν τα κριτήρια να επιλέξετε τους συγκεκριμένους τίτλους;

«Προσπαθούμε να κάνουμε μια μίξη από κλασικές και σύγχρονες ιστορίες, με έμφαση στην ποιότητα της πλοκής της ιστορίας. Σημαντικό για εμάς είναι οι ιστορίες να είναι ει δυνατόν αυτοτελείς και να προσφέρουν μια ολοκληρωμένη αφήγηση στον αναγνώστη. Όσον αφορά στους τίτλους αυτούς καθ’ εαυτούς, είναι εκείνοι οι οποίοι καθόρισαν τους χαρακτήρες αυτούς, είχαν εξαιρετική εμπορική και καλλιτεχνική πορεία και αναγνωσιμότητα στο εξωτερικό. Αφορούσαν επίσης ήρωες με μεγάλη βάση φίλων στην Ελλάδα.»

Λίγες ελληνικές εταιρείες έχουν καταφέρει να πάρουν τα δικαιώματα για έκδοση υπερηρωικών τίτλων της Marvel. Πώς είναι η συνεργασία με τον κολοσσό των κόμικ;

«Σαν μία εκ των δύο μεγαλύτερων εταιρειών στον κόσμο στον χώρο των κόμικς, η προσέγγιση με την Marvel απαιτεί πρωτίστως την εμπειρία να κάνεις τη σωστή τοποθέτηση των τίτλων στην αγορά, να μπορέσεις να διαλέξεις τις ιστορίες εκείνες που είναι πιο κατάλληλες και έχουν μεγαλύτερη απήχηση στο κοινό της χώρας σου, να έχεις τη σωστή στρατηγική marketing και να έχεις επαφή με τον αναγνώστη του συγκεκριμένου είδους. Η Marvel μας εμπιστεύεται σε όλα αυτά γιατί στις Εκδόσεις “Οξύ” έχουμε μακροχρόνια επαφή με το συγκεκριμένο είδος αναγνωστικού κοινού που είναι ιδιαίτερο και απαιτητικό. Πέραν αυτού, οι άνθρωποι με τους οποίους μιλώ είναι μάλλον ιδιαίτερα προσεγγίσιμοι και δεκτικοί, έντονα πρόθυμοι να δώσουν συμβουλές σχετικά με τίτλους ή χαρακτήρες.»

Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση στην έκδοση ξενόγλωσσων κόμικ;

«Η επιλογή του τίτλου, ποια ιστορία θα διαλέξεις για για ποιον χαρακτήρα. Πρέπει να αφορά έναν ήρωα που θα έχει απήχηση στο εγχώριο κοινό και η συνολική έκδοση να αποτελείται από λογικό αριθμό τευχών που θα ολοκληρώνουν, ιδανικά, την ιστορία (Είμαι ενάντιος στο να προσφέρεις ημιτελείς ή ανολοκλήρωτες ιστορίες στους αναγνώστες).

Στην πρόκληση της επιλογής τίτλων συνίσταται καιι το ότι πρέπει να είσαι ενήμερος για έναν ουσιαστικά άπειρο αριθμό ιστοριών για έναν άπειρο αριθμό χαρακτήρων – σκεφτείτε πόσοι χαρακτήρες υπάρχουν στο σύμπαν της Marvel, πολλαπλασιάστε το αυτό με τον αριθμό των ιστοριών για τον κάθε χαρακτήρα, και μετά πολλαπλασιάστε το πάλι, με τον αριθμό των, ας πούμε, 20 μεγαλύτερων εκδοτικών εταιρειών κόμικς στο κόσμο – και αυτό είναι από μόνο του μια πρόκληση.»

Οι Εκδόσεις Οξύ εκδίδουν επίσης σειρές όπως το “Hellboy” ή το “Dracula”. Ποιες άλλες σειρές θα σας ενδιέφεραν και πού στοχεύετε;

«Εμπράκτως εξετάζουμε σχεδόν κάθε σειρά που μπορεί να έχει ενδιαφέρον για το ελληνικό κοινό. Κύριο κριτήριο -εκτός από την αυτοτέλεια και την ποιότητα της ιστορίας- είναι και η αναγνωρισιμότητα των χαρακτήρων αλλά και η επιτυχία που έχει διαγράψει η σειρά στο εξωτερικό. Το Hellboy and the B.P.R.D. 1952, π.χ. αφορά έναν εξαιρετικό τίτλο ενός τεράστιου franchise, το οποίο αναμένεται να αποκτήσει ανανεωμένο ενδιαφέρον παγκόσμια μετά και την επερχόμενη νέα ταινία με τον ομώνυμο ήρωα.

Όσον αφορά σειρές και κόμικ που μας ενδιαφέρουν, εκτός από το υπερηρωικό είδος στο οποίο θα δείτε πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα από τη Marvel, μέσα στα σχέδιά μας για το 2018 είναι η έκδοση του πρώτου τόμου του “Saga”, των Brian K. Vaughan και Fiona Staples, μιας σειράς που έχει κερδίσει όποιο σημαντικό βραβείο κόμικ υπάρχει.

Επίσης θα κυκλοφορήσουμε τα “Patience” του Daniel Clowes και το “The Terrible and Wonderful Reasons Why I Run Long Distances” του Μatthew Inman. Γενικά, το κοινό μπορεί να αναμένει αρκετή ποικιλία από τις εκδόσεις μας στο (εγγύς) μέλλον, πέρα από το αμιγώς υπερηρωικό κόμικ. Ήδη κυκλοφόρησαν άλλωστε ο “Θάνατος του Στάλιν” και το “Nick Cave – Mercy on Me”, τα οποία αγκαλιάστηκαν από το ελληνικό κοινό.

Ένα σχόλιό σας για το πώς έχει εξελιχθεί το αναγνωστικό κοινό των κόμικ; Κάποτε χαρακτηρίζαμε τους κομικόφιλους ως “nerds”…

«Νομίζω ότι η λέξη που εξηγεί αυτό που έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια είναι το “mainstream”: Οι υπερήρωες έγιναν mainstream, τα κόμικ έγιναν mainstream, άρα και οι αναγνώστες κόμικς έγιναν mainstream. Σε αυτό, φυσικά, τεράστιο ρόλο έπαιξαν οι κινηματογραφικές μεταφορές υπερηρώων στον κινηματογράφο, οι οποίες γνώρισαν τους ήρωες σε ένα πολύ ευρύτερο κοινό και τους έβαλαν, όχι από το παράθυρο, αλλά κανονικά από την πόρτα, στην καθημερινότητα όλων μας.

Σημαντική θεωρώ επίσης την εξέλιξη των ιστοριών των υπερηρωικών, κυρίως, κόμικ, όσον αφορά στο ύφος, στο σχέδιο, και στην πλοκή των ιστοριών. Διαχρονικά, τα κόμικ εξελίσσονται και ενηλικιώνονται, αλλά αυτό έγινε ιδιαίτερα έκδηλο από τα μέσα της δεκαετίας του 2000, όταν έγινε μια σαφής και άμεσα αντιληπτή στροφή σε πιο ρεαλιστικό σχέδιο. Επιπλέον, η ολοένα αυξανόμενη χρήση των κόμικ ως ένα μέσο για να εξιστορηθούν καινούργιες ιστορίες ή για να γίνουν μεταφορές, συνισέφερε αισθητά στην μετάδοσή τους. Παραδείγματος χάριν, όταν ο Chuck Palahniuk αποφάσισε να γράψει την συνέχεια του Fight Club, δεν έβγαλε ένα δεύτερο βιβλίο αλλά το κυκλοφόρησε κατευθείαν σε κόμικ.

Είναι ένα μέσο με μεγάλες δυνατότητες οι οποίες τώρα εξερευνώνται για πρώτη φορά, ουσιαστικά, και αυτό επίσης συμβάλει στη ραγδαία αύξηση της απήχησής του. Δεν είναι τυχαίο το ότι η πιο πιστή μεταφορά του “A Song of Ice and Fire” δεν είναι το τηλεοπτικό Game of Thrones, αλλά τα αντίστοιχα κόμικ της Dynamite.»

Το ελληνικό αναγνωστικό κοινό των κόμικ από την εμπειρία σας έχει διευρυνθεί τα τελευταία χρόνια; Και πώς συμπεριφέρεται, κυνηγάει τις κλασικές ιστορίες ή θέλει τις πιο σύγχρονες των ηρώων;

«Έχει διευρυνθεί εμφατικά. Πάντα με αιχμή του δόρατος ιστορίες που συνδέονται με κάποιο τρόπο με ταινίες ή σειρές, που δίνουν μεγαλύτερη απήχηση σε χαρακτήρες. Νομίζω ότι υπάρχει κοινό και για τα δύο, και για τις κλασικές αλλά και τις πιο σύγχρονες ιστορίες. Από την εμπειρία μου διαπιστώνω ότι υπάρχει μια έντονη ροπή από το ελληνικό κοινό τα τελευταία χρόνια προς τις πιο σύγχρονες ιστορίες, με δυναμικό σκοτεινό σχέδιο.»

Παρακολουθείτε τις κινηματογραφικές και τηλεοπτικές μεταφορές των κόμικ και αν ναι πώς σας φαίνονται ως προς την απόδοση των ηρώων;

«Φυσικά και τις παρακολουθούμε, και σαν Εκδόσεις Οξύ, αλλά και σαν φαν. Θεωρώ τις σειρές του Netflix εξαιρετικές ως προς την απόδοση των χαρακτήρων – οι πέντε ήρωες με τους οποίους έχουν διαλέξει να ασχοληθούν μέχρι στιγμής (Daredevil, Punisher, Jessica Jones, Luke Cage, Iron Fist) ταιριάζουν γάντι στην τηλεόραση και σε μεταφορά σε σειρά. Ίσως οι μεταφορές αυτές να είναι πιο πετυχημένες από τις αντίστοιχες κινηματογραφικές όσον αφορά στην ουσία των χαρακτήρων από τα κόμικ.

Το Κινηματογραφικό Σύμπαν της Marvel (MCU) ήταν ένα τεράστιο, πρωτόγνωρο εγχείρημα, το οποίο νομίζω έχει στεφθεί με απόλυτη επιτυχία. Έχει γίνει αρκετά έως πολύ καλή δουλειά στην απόδοση των χαρακτήρων. Προσωπικά ξεχωρίζω το πρώτο “Avengers”, το “Captain America: Civil War” και το”Thor: Ragnarok”. Αναμένω δε με ανυπομονησία το επερχόμενο “Infinity War”, το οποίο πιστεύω ότι θα είναι η καλύτερη ταινία της Marvel… μέχρι την επόμενη.»

Η σχέση των εκδόσεων Οξύ με τους Έλληνες κομίστες; Σας ενδιαφέρει μια συνεργασία με νέα εγχώρια ταλέντα;

«Επί της αρχής μας ενδιαφέρει, όμως υπάρχουν αρκετές προκλήσεις: Η αγορά είναι πολύ μικρή και έτσι η δημιουργία ενός έργου από το μηδέν μπορεί να είναι δυσλειτουργική. Θα πρέπει είτε να αδικηθεί ο δημιουργός αφού τα μελλοντικά δικαιώματα που θα εισπράξει (ή ακόμη και προεισπράξει) θα είναι πολύ λίγα σε σχέση με τον χρόνο και την δουλειά του, είτε ο εκδότης να αδικήσει τον εαυτό του και τους αναγνώστες του με την εξαιρετικά υψηλή λιανική τιμή που θα πρέπει να ορίσει στην έκδοση αυτή. Γι’ αυτό τον λόγο προτιμάμε την ξένη παραγωγή όπου εκεί η απόσβεση της αμοιβής του δημιουργού έχει ήδη γίνει, χωρίς να σημαίνει ότι δεν έχουμε και τις κεραίες μας ανοιχτές, και για κάτι πραγματικά πολύ αξιόλογο από την εγχώρια παραγωγή.»

Η προσωπική σας σχέση σας με τα κόμικ;

«Η σχέση μου με τα κόμικ ξεκινά σε πολύ μικρή ηλικία, με τις κλασικές ιστορίες του Disney (είμαι φαν του Θείου Σκρούτζ, και του Ντον Ρόσα), και μετά προχωρώντας σε Αστερίξ και Λούκι Λουκ. Ακολούθησε ο Κόναν, οι X-Men των εκδόσεων Μαμούθ. Το πρώτο υπερηρωικό κόμικ που είχα διαβάσει ήταν το “X-Men: The Dark Phoenix Saga”, και από τότε “κόλλησα” με το είδος. Να σημειωθεί ότι ο εν λόγω τίτλος θα κυκλοφορήσει και από τις εκδόσεις μας, στους προσεχείς μήνες.

Αγοράζω πολλά κόμικ, κυρίως σε σκληρόδετη μορφή με ένα ευρύ φάσμα σε εταιρείες, και ιστορίες. Πιο πολύτιμο απόκτημά μου είναι οι δύο τόμοι του Βίου και της Πολιτείας του Σκρουτζ Μακ Ντακ, τα οποία μου υπέγραψε ο ίδιος ο Ντον Ρόσα.»

Ο αγαπημένος σας ήρωας; Και το αγαπημένο σας storyline.

«Ο Thor είναι διαχρονικά ο αγαπημένος μου ήρωας. Είναι σπάνιοι οι χαρακτήρες που σου επιτρέπουν να τους αναλύσεις τόσο βαθιά (θεός-άνθρωπος, θνητότητα, κληρονομιά και τι εν τέλει σημαίνει να είσαι άνθρωπος), και ταυτόχρονα παραμένουν συναρπαστικοί και “bad-ass”!

Αγαπημένα μου storyline είναι σίγουρα όλο το run του Straczynski στον Thor, το πρόσφατο “Thor: God of Thunder” των Aaron και Ribic και το τρίτο τεύχος του “Thor: Heaven and Earth”.»