Θάνος Μικρούτσικος στο Ραδιόφωνο 24/7: Βαρέθηκα να είμαι απόγονος του Σοφοκλή. Να βρούμε τους μύθους του σήμερα

Ποδαρικό στην πρώτη εκπομπή ” Ένα Μύθο Θα Σας Πω“, με τον Ηλία Μπενέτο, από το Ραδιόφωνο 24/7, στους 88.6, έκανε ο μουσικοσυνθέτης Θάνος Μικρούτσικος. Ο ραδιοφωνικός παραγωγός και ο σπουδαίος καλλιτέχνης περιπλανήθηκαν στην μαγική σχέση και αλληλεπίδραση του καλλιτέχνη με τον ποιητή Νίκου Καββαδία, η μουσική του οποίου έφερε έναν μεγάλο στιχουργό από την αφάνεια στα χείλη όλων των Ελλήνων.

Οι πρώτη επαφή με τον Καββαδία

Ο Θάνος Μικρούτσικος εξιστόρησε όσα κρύβονται πίσω από την σχέση του με τα ποιήματα του Καββαδία, μια σχέση η οποία πηγαίνει πίσω στα τρυφερά χρόνια της παιδικής ηλικίας, λέγοντας: “Η σχέση μου με τον Καββαδία ξεκινά από πολύ παλιότερα. Πριν πάω καν στο Δημοτικό, ο πατέρας μου με έπαιρνε αγκαλιά και μου διάβαζε ποιήματα σημαντικών ποιητών”.

“Όταν ήρθαμε οικογενειακά στην Αθήνα, προσπάθησα να μελοποιήσω Καββαδία, ήταν εντελώς αφελή αυτά που έκανα και το παράτησα” σχολίασε στη συνέχεια και αναφέρθηκε στην ιστορία που του επέτρεψε να κάνει την πρώτη του απόπειρα. Την ευκαιρία άρπαξε, χάρη στον κινηματογράφο και την τηλεόραση: “Υπήρχε ένας παραγωγός, ο Γιωργος Παπαλιός – του Αγγελόπουλου και άλλων σημαντικών σκηνοθετών – που αποφάσισε να κάνει ένα σίριαλ, την “Πορεία 090″ και πρότειναν σε εμένα να κάνω τη μουσική. Έτσι προέκυψαν τα πρώτα επτά τραγούδια” ανέφερε, εξηγώντας πως προέκυψαν τα πρώτα τραγούδια σε στίχους από την ποίηση του Καββαδία.

Ο Θάνος Μικρούτσικος μιλάει με αμείωτο θαυμασμό για την επίδραση των ποιημάτων αυτών, η οποία περνά όπως λέει από γενιά σε γενιά. Μάλιστα, εξομολογείται πως η επιθυμία του να μελοποιήσει Καββαδία δεν έγινε αποδεκτή με θετικό τρόπο από τον χώρο της διανόησης.

“Ο Καββαδίας ήταν ανυπόληπτος στην οικογένεια των διανοουμένων και ο Πατσιφάς μου είχε πει ‘εντάξει, εντάξει, θα στον κάνω δώρο, αλλά να ξέρεις δεν θα πουλήσει πάνω από 2.000 αντίτυπα'” θυμάται ο κ. Μικρούτσικος. Ο δίσκος αυτός με όλες τις εκδόσεις, αγγίζει όπως λέει ο δημιουργός του τα 2 εκατ. αντίτυπα, κάτι που τον κατατάσσει μεταξύ των πιο εμπορικών δίσκων μελοποιημένης ποίησης στην Ευρώπη.

Χαρακτηριστικό είναι ένα στιγμιότυπο από παλαιότερη συναυλία του στην Κύπρο, που αποδεικνύει πως ο Καββαδίας ακουμπά κάθε γενιά. “Όπως τραγουδάει ο Θηβαίος μου κάνει νόημα να κοιτάξω τρεις πιτσιρικάδες που έχουν βγάλει τις μπλούζες και έχουν κάνει τατουάζ τη φράση “την ανεξήγητη γραφή να λύσω πολεμώ”” αναφέρει εντυπωσιασμένος και εκτιμά πως “δεν θα έχει τελειωμό αυτή η ιστορία. Κάποια σπουδαία τραγούδια του ’60 δεν περνάνε με την έννοια του σημερινού, περνάνε με την έννοια της μνήμης”.

Η γνωριμία με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου

Ο Σταυρός του Νότου ήταν όμως η αφορμή να γνωρίσει και τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, που σήμερα χαρακτηρίζει έναν από τους πιο σημαντικούς ερμηνευτές, με σταθερή όπως εξηγεί πορεία, τις τελευταίες δεκαετίες. Γνωρίστηκαν στη Μεταπολίτευση, κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωσης. “Ο Βασίλης ήταν ένας πολύ δυναμικός, θυελλώδης τραγουδιστής. Έμπαινε σε μεγάλα γήπεδα, χώρους και συντάραζε τον κόσμο, αλλά η δισκογραφία του ήταν μηδαμινή. Οι πρώτες του επιτυχίες είναι ο “Γουίλι” και το “Μαχαίρι”” θυμάται ο Θάνος Μικρούτσικος.

“Δώσαμε τα χέρια και με τη χειραψία εκείνη κατάλαβα ότι θα κρατήσει η φιλία μας αυτή για μια ζωή” είπε ο μουσικός στον Ηλία Μπενέτο και την εκπομπή “Ένα Μύθο Θα Σας Πω”.

Ο Σταυρός του Νότου. Μια μεταφυσική εμπειρία

“Από το ’79 που κυκλοφορεί ο Σταυρός του Νότου, μέχρι αυτή τη στιγμή που μιλάμε, τα πράγματα τα μουσικά στον Καββαδία μου, μεταβάλλονται” σχολιάζει για το έργο που σημάδεψε τη μουσική του πορεία. Όπως λέει δεν πρόκειται για διασκευές. “Πρόκειται για μεταβολή του μουσικού υλικού, η μελωδική γραμμή, ο ρυθμός, ο τόνος και κάποιες φορές η αρμονία. Είναι κάτι λίγο μεταφυσικό, πως συμβαίνει” είπε στο Ραδιόφωνο 24/7. “Έτσι η δεύτερη έκδοση, ήταν αναγκαίο για μένα, ακριβώς γιατί άλλαζαν μουσικά τα πράγματα, το έργο να ξαναειπωθεί. Το ίδιο συνέβη και το 2005. Προσανατολίζομαι και σε μια τέταρτη εκδοχή στο μέλλον” πρόσθεσε παραπέμποντας στις περσινές του εμφανίσεις στο Θέατρο Μπάντμιντον.

Οι Επτά Νάνοι και ο Guardian

Ο καλλιτέχνης εξηγεί πως η μουσική τον συνεπαίρνει ακόμη με την ίδια ορμή και εξηγεί πως ειδικά όταν παίζει στο πιάνο τους “επτά νάνους” χάνει την επαφή. “Σαν να είναι το πιάνο προέκταση του σώματος και των χεριών. Χάνω την επαφή μου, όπου και να παίζω, δεν ακούς ανάσα από τον κόσμο. Σημαίνει ότι τους παίρνει αυτό το κομμάτι” λέει.

Ο μουσικός ανέφερε πως μπορεί να έκλεισε τα 70 τον περασμένο μήνα, αλλά εξακολουθεί να εκτελεί με τον ίδιο τρόπο το συγκεκριμένο κομμάτι και κάλεσε τους ακροατές να το διαπιστώσουν στη συναυλία που θα δώσει στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών αυτό το καλοκαίρι. Όπως μάλιστα αποκάλυψε, κάποτε ο βρετανικός Guardian έγραψε για την ερμηνεία του στο πιάνο, στο συγκεκριμένο τραγούδι, πως πρόκειται “για τον πιο ρυθμικό λευκό στον κόσμο”.

Οι πρίγκιπες της ελληνικής μουσικής

“Μετά τη γενιά τη δική μας των συνθετών ήρθε η γενιά των τραγουδοποιών και σε αυτή πριγκιπική θέση κατέχει ο Χάρης και ο Πάνος Κατσιμίχας” είπε ο Θάνος Μικρούτσικος για τα αδέρφια με τα οποία συνεργάστηκε πίσω στη δεκαετία του ’80. “Ο Χάρης είναι άπαικτος” σχολιάζει χαρακτηριστικά ο μουσικοσυνθέτης για το ιδιαίτερο ύφος που όπως παραδέχεται έδωσαν στις συνθέσεις του και τους στίχους του Καββαδία.

50 χρόνια μουσική

Το Φεστιβάλ Αθηνών τιμά το ελληνικό τραγούδι και έναν από τους σπουδαιότερους Έλληνες συνθέτες, τον Θάνο Μικρούτσικο, με μια μεγάλη συναυλία στο Ηρώδειο. Ο συνθέτης θα παρουσιάσει τραγούδια του, που αγαπήθηκαν και πέρασαν από γενιά σε γενιά όπως: «Εμπάργκο», «Η αγάπη είναι ζάλη», «Όλα από χέρι καμένα», «Κρατάει χρόνια αυτή η κολόνια», «Συγγνώμη για την άμυνα», «Volpe d’amore», «Στου αιώνα την παράγκα», «Θάλασσα στη σκάλα», «Άμλετ της Σελήνης» κ.ά. Ο Θάνος Μικρούτσικος ξεκίνησε τη δημόσια παρουσία του στη μουσική και στο τραγούδι το 1967.

“Το Φεστιβάλ Αθηνών μου έκανε μια μεγάλη τιμή. Οι μεγάλοι θεσμοί, πρέπει να πεθάνεις και μετά από καμιά 60αριά χρόνια ενδεχομένως να σε θυμηθούνε” ανέφερε και εξήγησε πως τα τραγούδια σε αυτή την επετειακή συναυλία έχουν κερδίσει ένα, προς ένα τη θέση τους στη λίστα των δεκάδων δημιουργιών του. “Δεν επιλέγω εγώ τα τραγούδια, έχουν επιλεγεί. Αισθάνομαι ότι έχουν υπάρξει πράγματα που ο κόσμος είτε τα αγάπησε κατά μόνας, είτε τα αγάπησαν όλοι μαζί” αναφέρει χαρακτηριστικά.

“Είμαι καλοφαγωμένος, σύντροφε Ηλία. Όμως αυτό το Ηρώδειο έχει μια ιδιαιτερότητα” σχολίασε κλείνοντας, κάνοντας λόγο για μια “συναυλία που αν ήμουν ζωγράφος θα τη λέγαμε αναδρομική έκθεση”. Ο μουσικοσυνθέτης αναφέρθηκε στους πέντε τραγουδιστές που θα πλαισιώσουν τη συναυλία οι οποίοι, όπως είπε “πρώτα από όλα είναι δικοί μου άνθρωποι”. Και αναφερόταν φυσικά στους Γιάννη Κότσιρα, Μίλτο Πασχαλίδη, Χρήστο Θηβαίο, Κώστας Θωμαΐδη και Μαριάννα Πολυχρονίδη.

Σε αυτή του την επετειακή συναλία, ο Θάνος Μικρούτσικος παραδέχτηκε πως δεν θα έχει όλους όσους είχε πολύ κοντά του όλα αυτά τα χρόνια. “Μου λείπει η Μαρία Δημητριάδη και ο Δημήτρης Μητροπάνος, αυτοί μου λείπουν πολύ” παραδέχτηκε για δύο ερμηνευτές που συνδέθηκαν ιδιαίτερα με τις μουσικές του δημιουργίες.

Η Ελλάδα και οι μύθοι του σήμερα

Ο μουσικοσυνθέτης παραμένει επίσης το ίδιο ανήσυχος και δραστήριος στο όνειρο, στις επιδιώξεις. “Ο άνθρωπος δικαιώνεται μόνο όταν κυνηγάει την ουτοπία και η δυστυχία του είναι ότι ξέρει πως δεν θα τη βρει ποτέ. Αλλά δεν πρέπει να πάψουμε να την κυνηγάμε, γιατί αλλιώς δεν θα προχωρούμε ποτέ” αναφέρει και καλεί τους ανθρώπους της Ελλάδας να στρέψουν το βλέμμα τους στο σήμερα. “Έχω βαρεθεί να είμαι απόγονος του Σοφοκλή, του Αισχύλου, άντε και του Παπαδιαμάντη. Ποιοι είναι οι ποιητές μας που γράφουν, οι ζωγράφοι μας που ζωγραφίζουν, οι λογοτέχνες μας που γράφουν βιβλία; Αυτοί είναι οι μύθοι μας σήμερα” αναφέρει.

Ωστόσο, δεν ξεχνά τη μοναδικότητα που έχει κατά την άποψή του η ελληνική κουλτούρα. “Στεκόμαστε στη μέση, σταυροδρόμι Δύσης και Ανατολής, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πολύ μαγικά πράγματα στην ελληνική τέχνη, σε όλους τους τομείς” σχολιάζει και παρατηρεί πως το ελληνικό στοιχείο ξέρει και μπορεί να μιλήσει τόσο με τους πάντες. Ο Θάνος Μικρούτσικος επέμεινε στην οπισθοφυλακή του ελληνικού τραγουδιού, το οποίο χαρακτήρισε “αιχμή του δόρατος του ελληνικού πολιτισμού, που αντέχει 70 και πλέον χρόνια”. Κάπως έτσι και με την ευχή ο σταθμός Ραδιόφωνο 24/7 να υπηρετήσει το ραδιοφωνικό κοινό όπως του αξίζει, έκλεισε αυτή η πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου – Watkinson