Κάμερες στις πολυκατοικίες: Ασφάλεια ή κατάργηση της ιδιωτικότητας;

Με πρόσφατη γνωμοδότησή της, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα έκρινε νόμιμη την τοποθέτηση κάμερας σε κοινόχρηστους χώρους πολυκατοικιών. Ωστόσο, όπως αναφέρει βάζοντας ορισμένους περιορισμούς: δεν επιτρέπεται να καταγράφεται ήχος, ενώ απαγορεύεται και η ανάρτηση του βιντεοσκοπημένου υλικού σε ιστοσελίδα ή η επίδειξή του σε τρίτα πρόσωπα. Παράλληλα, ο ένοικος του διαμερίσματος ο οποίος τοποθετεί κάμερα, έχει όλες τις υποχρεώσεις και ευθύνες του  νόμου για την προστασία  των προσωπικών δεδομένων, τα οποία θα επιτρέπεται να διατηρούνται το πολύ έως 48 ώρες. 

Μια βόλτα στις γειτονιές τις Αθήνας, δείχνει τις διαφορετικές απόψεις που επικρατούν για το θέμα. Το γεγονός ότι οι κάμερες μπορούν να αποτρέψουν διαρρήκτες από το να εισβάλλουν σε ένα σπίτι παίζει ρόλο για ορισμένους, όμως δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν ότι η τοποθέτηση καμερών ασφαλείας περισσότερο παραβιάζει την ιδιωτικότητα -καθιστώντας μέχρι και εκβιάσιμους τους ενοίκους μιας πολυκατοικίας- παρά συμβάλει στην ασφάλεια.

«Παλιότερα είχαμε κάμερα στον κοινόχρηστο χώρο. Την είχε τοποθετήσει ένας γείτονας και οι περισσότεροι είχαμε πρόβλημα με αυτό. Μετά από αυτή την απόφαση όμως, θεωρώ ότι θα ξαναβάλει κάμερα αύριο κιόλας» λέει στο News 24/7 ο κύριος Δημήτρης που ζει στα Κάτω Πατήσια. «Οι διαφωνίες μας ήταν για λόγους προσωπικών δεδομένων. Μάλιστα τότε η κάμερα έγραφε και ήχο. Είδα ότι υπάρχουν περιορισμοί πλέον, όμως πώς θα το διαπιστώσουμε αν τηρούνται; Θα αρχίσουμε να καταγγέλλουμε τους κατοίκους του κάθε ορόφου;  Σας το λέω εγώ που μου έχουν διαρρήξει ήδη δύο φορές το σπίτι. Τι θα μου προσφέρει η κάμερα; Ήρθαν δύο διαρρήκτες, που πιθανόν φορούσαν κουκούλα. Η αστυνομία πήρε τα δακτυλικά τους αποτυπώματα αλλά δεν έγινε κάτι. Τι παραπάνω θα κέρδιζα αν είχα κάμερες» αναρωτιέται.

Όπως λέει, ο ίδιος θα μπορούσε να δεχτεί την τοποθέτηση καμερών που θα καταγράφουν αποκλειστικά τον χώρο έξω από τις πόρτες, όμως δεν θεωρεί ότι θα τηρηθεί ο νόμος. «Είδα ότι απαγορεύεται να κρατάς το υλικό για πάνω από 48 ώρες και απαγορεύεται να το αναρτήσεις στο διαδίκτυο. Ωραία. Ποιός σταματάει τον άλλον από το να το αναρτήσει; Εντάξει θα κάνεις αγωγή αν συμβεί κάτι τέτοιο, αλλά η ζημιά θα έχει γίνει» τονίζει.

Από την άλλη πλευρά, η κυρία Αντιγόνη, που ζει στην Κυψέλη και συχνά φιλοξενεί τα εγγόνια της, πιστεύει πως οι κάμερες θα προσφέρουν ένα αίσθημα ασφάλειας στους ενοίκους της πολυκατοικίας. «Εγώ, επειδή είμαι διαχειρίστρια θα κάνω μια πρόταση να μπουν κάμερες. Είμαι υπέρ για να μπορούμε να ελέγχουμε τον χώρο μας. Έτσι όπως έχουμε γίνει το θεωρώ πιο ασφαλές. Είναι κουτό το να φοβάται κάποιος. Θα χρησιμοποιήσεις το υλικό της κάμερας, εάν παρουσιαστεί κάποια παράνομη ενέργεια. Αλλιώς τι να το κάνεις; Δεν θα το χρησιμοποιείς για να βλέπεις ποιός μπαίνει σε κάθε σπίτι. Για όνομα του Θεού. Αυτό το κάνουν μόνο ανόητοι» λέει στο News 24/7. «Σε εμάς συνέβη ένα περιστατικό κλοπής στην πολυκατοικία και προσπαθούμε να καταλάβουμε σε ποιό χρόνο έγινε. Αν είχαμε κάμερες ενδεχομένως θα ξέραμε. Ακόμα και αν οι ληστές φορούσαν κουκούλες θα έβλεπες συγκεκριμένη ημερομηνία και ώρα. Τώρα δεν ξέρουμε τίποτα».

«Θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει κάποιος το υλικό εναντίον μου»

Την άποψή της, δεν φαίνεται να συμμερίζεται η Ελένη, που ζει στο Χαλάνδρι, με τον σύζυγο και τα παιδιά της. «Θα μπορώ να δω ότι κάποιος μπήκε, αλλά τι να το κάνω; Υπάρχει περίπτωση να τον πιάσει κανείς; Δεν θα φοράει κουκούλα; Επίσης η κάμερα αυτή θα πρέπει να είναι κρυφή, αλλιώς θα μπορεί όποιος τη δει να την σπάσει, να την γυρίσει…Δεν νομίζω ότι μου παρέχει καμία ασφάλεια».

Όπως κάνει σαφές, είναι κάθετα αντίθετη με το ενδεχόμενο να μπουν κάμερες σε κοινόχρηστους χώρους της πολυκατοικίας καθώς πιστεύει ότι η κάμερα δεν μπορεί να αποτρέψει καμία κλοπή.  Αντίθετα, όπως λέει, τα στοιχεία θα μπορούσαν να στραφούν εναντίον των ενοίκων. «Ετέθη κάποια στιγμή το θέμα στην πολυκατοικία αλλά υπήρξαν ενστάσεις. Εμένα δεν θα μου άρεσε να υπάρχει μια κάμερα σε κοινόχρηστο χώρο. Αν βλέπω μόνο εγώ έξω από την πόρτα μου δεν το θεωρώ τρομερό. Όμως θα πρέπει να έχω διασφαλίσει ότι και η κάμερα του διπλανού μου θα κοιτάει μόνο την πόρτα του. Αυτό θεωρώ ότι δεν γίνεται. Στον κοινόχρηστο χώρο, μπορεί να αποτελούσε ένα μέτρο ασφαλείας, να καταγράφει κινήσεις, ωστόσο θα κατέγραφε παράλληλα και τι ώρα μπαίνω και τι ώρα βγαίνω. Θα μπορούσε να αποτελέσει στοιχείο χρήσης για κάποιον άλλον, προκειμένου να μπορεί να μπει με άνεση στο δικό μου διαμέρισμα. Είναι λίγο περίπλοκο» εξηγεί.

Αντίθετα, ο κύριος Κώστας από την Κυψέλη, αντιμετωπίζει θετικά την απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. «Με τους περιορισμούς που μπαίνουν, δεν με βρίσκει αρνητικό. Υπάρχει ένα θέμα με την ιδιώτικότητα, αλλά θεωρώ ότι οι περιορισμοί είναι επαρκείς. Θα βρει και τον μπελά του ο άλλος αν αποτολμήσει να χρησιμοποιήσει το υλικό. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή η συζήτηση ανοίγει τώρα. Υπάρχει η τάση του κόσμου να θέλει να προστατευτεί με τέτοια μέσα. Ναι μεν η ιδιωτική ζωή, το καταλαβαίνω, αλλά σου λέει ο άλλος δώσε μου μια λύση αν μου έχουν κλέψει το σπίτι. Τι του απαντάς;».

Πάντως, οι περιορισμοί μάλλον δεν πείθουν τον κύριο Γιάννη, κάτοικο Αγίας Παρασκευής.  Οι ενδοιασμοί του εστιάζονται στο γεγονός ότι αναγκαστικά οι κάμερες μετατρέπουν σε ματάκηδες όσους τις εγκαταστήσουν. «Ακόμα και αν κάποιος έχει κάμερα που καταγράφει μόνο έξω από την πόρτα του αναγκαστικά γίνεται ματάκιας. Δεν μπορεί να μην κάτσει να ρίξει μια ματιά σε 48 ώρες αρχεία έστω κι αν το πάει στο fast forward. Η κάμερα θα πρέπει να καρφωθεί στο ταβάνι για να τραβάει μόνο την πόρτα. Αλλιώς θα τραβάει και τη σκάλα και το ασανσέρ. Δεν ξέρω κατά πόσο αυτά θα τηρηθούν. Υπάρχουν πρακτικά προβλήματα» σημειώνει, ενώ τονίζει πως η πρόσφατη γνωμοδότηση θα δώσει αφορμή για αυθαιρεσίες. «Στην πράξη κάποιοι νταήδες θα τις βάλουν τις κάμερες. Αυτό είναι βέβαιο. Θα αυθαιρετήσουν δηλαδή. Δημιουργείται πρόβλημα όμως στην άρση της ιδιωτικότητας. Δηλαδή το ποιός μπαίνοβγαίνει στο σπίτι μου θα το βλέπεις εσύ σε βίντεο; Ακόμα και αν είμαι ο πιο άκακος άνθρωπος δεν θέλω να παρακολουθεί κανείς. Και μάλιστα να υπάρχει και σε αρχείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί» λέει. «Σε μια περίπτωση διάρρηξης πάλι, ο διαρρήκτης μπορεί να κατοπτεύει και να εντοπίσει ότι υπάρχει κάμερα. Δεν μπορεί να την εξουδετερώσει; Αν βάλει μια κουκούλα; Πώς θα τον αναγνωρίσεις; Τι θα προλάβω με την κάμερα; Μια μαγνητοσκόπηση από κάποιες σιλουέτες θα έχω. Πιο πολύ ψυχολογικό παρά πρακτικό είναι το θέμα» συμπληρώνει.

Νομικές ενστάσεις για τα ατομικά δικαιώματα

Σοβαρές ενστάσεις τέλος για το ποιος και με ποιόν τρόπο θα μπορεί να χρησιμοποιήσει τα δεδομένα καταγραφής από τις κάμερες ασφαλείας, εκφράζει και ο δικηγόρος Ηλίας Σιδέρης. Σύμφωνα με το ίδιο, η Αρχή γνωμοδότησε υπό το βάρος της συνεχώς αυξανόμενης εγκληματικότητας και των κλοπών σε σπίτια. Και πάλι όμως, εκτιμά πως η καταγραφή των κινήσεων των επίδοξων κλεφτών ελάχιστα μπορεί να δράσει κατασταλτικά.  Υπογραμμίζοντας τους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν από την διαχείριση του καταγεγραμμένου υλικού, ο κ. Σιδέρης τονίζει «Η καταγραφή των προσωπικών δεδομένων πρέπει να γίνεται υπό συγκεκριμένους κανόνες. Επί παραδείγματι, το αποτυπωθέν υλικό θα πρέπει να φυλάσσεται κεντρικά, είτε στην αστυνομία είτε σε πιστοποιημένη  εταιρεία σεκιούριτι είτε από το διαχειριστή της πολυκατοικίας. Σε καμία περίπτωση, δεν θα πρέπει ο καθένας να έχει το δικό του καταγραφικό σύστημα, αφού τα προσωπικά δεδομένα, όπως η βιντεοσκόπηση της εισόδου ενός επισκέπτη σε διαμέρισμα, μπορεί να φαίνεται επουσιώδες, αλλά προσβάλλει τον πυρήνα των ατομικών δικαιωμάτων».