Η πληγωμένη ανοιχτή κοινωνία

Δεν χρειαζόταν να είναι κανείς προφήτης (οποιασδήποτε θρησκείας) για να καταλάβει ότι το ισλαμοφοβικό PEGIDA (Πατριώτες Ευρωπαίοι κατά του Εξισλαμισμού της Δύσης) στη Γερμανία θα πάρει τα πάνω του, μετά τα όσα φρικτά είδαμε τα τελευταία 24ωρα στη Γαλλία. Ούτε φυσικά ότι η Μαρί Λεπέν και οι ομοϊδεάτες της θα χαμογελούν κρυφά και θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν πολιτικά το σοκ και το φόβο, που προκαλούν τέτοιες πράξεις απόλυτου μίσους. Η δυσάρεστη έκπληξη ήρθε δυστυχώς από τη χώρα μας, από ένα πρωθυπουργό, που προφανώς θυμήθηκε το παρελθόν του και απλά αποκάλυψε το ακροδεξιό του πρόσωπο, ταυτίζοντας ουσιαστικά πρόσφυγες με τζιχαντιστές. Διέλυσε έτσι και την τελευταία αμφιβολία για το πόσο επικίνδυνα τυχοδιωκτικά σκέφτεται και έκανε την προοπτική του οριστικού του περάσματος στο πολιτικό περιθώριο να γεμίζει ανακούφιση οποιονδήποτε πολίτη δεν έχει χάσει εντελώς την επαφή του με κάποιες θεμελιώδεις αρχές της δημοκρατίας.

Για μια ακόμα φορά αποδείχτηκε πόσο οπισθοδρομικό και κολλημένο είναι το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας, τη στιγμή που η Ευρώπη αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα το οποίο ως τώρα προσπαθούσε να κρατήσει κρυμμένο κάτω από το χαλάκι της εξώπορτάς της. Ως ένα βαθμό ηταν φυσιολογικό να κάνει ότι δεν το βλέπει. Απαντήσεις δεν υπάρχουν. Εκτός αν κάποιοι θεωρούν απάντηση να ποζάρουν από εδώ και πέρα στο Παρίσι ως τουρίστες δίπλα σε τεθωρακισμένα ή να κλείσουν με φράχτη ολόκληρη την Ευρώπη για να μείνει μακριά «το κακό».

Δεν θα (ξανα)γράψω κι εγώ για το ποιοί τάισαν με δισεκατομμύρια και όπλα τους τζιχαντιστές, ποιοί αγνόησαν το γιγάντωμα ενός τέρατος όταν τους βόλευε πολιτικά, ποιοί εκμεταλλεύτηκαν την κρίση για να διχάσουν κοινωνίες, ποιοί προσπάθησαν να κρύψουν σοβαρά κοινωνικά προβλήματα πίσω από αμφίβολης τεκμηρίωσης θεωρίες περί «σύγκρουσης των πολιτισμών».

Το πρόβλημα αυτή τη στιγμή είναι πολύ πιο άμεσο και καυτό. Δε μπορεί η Ευρώπη με τα εκατομμύρια των μουσουλμάνων να περάσει σε ένα διχασμό, αφήνοντας ανοικτό το πεδίο στους λάτρεις της στρατοκρατίας και τους χασάπηδες των θεμελιωδών δημοκρατικών δικαιωμάτων. Η αντιμετώπιση του φονταμενταλισμού -κάθε είδους- δε μπορεί να γίνει με το βλέμμα σε κάποιες εκλογές που πλησιάζουν ή με κριτήριο να ικανοποιηθούν τα πιο ταπεινά ένστικτα κάποιων φοβισμένων ομάδων.

Η Ευρώπη, αν και προσπαθεί να κρατήσει χαμηλά τους τόνους, μοιάζει να γλιστράει στον εύκολο δρόμο της σύγκλησης μιας έκτακτης συνόδου κορυφής, των ευχολογίων και κάποιων αυστηρότερων μέτρων «προστασίας», που συνήθως πλήττουν περισσότερο εκείνους που δεν έφταιξαν σε τίποτα, δηλαδή τους απλούς πολίτες, εργαζόμενους, καταναλωτές, φορολογούμενους ή όπως αλλιώς θέλετε να τους πείτε. Αυτό που χρειάζεται τώρα όμως είναι ψυχραιμία και όχι αφορισμοί, κατάρες και κραυγές. Οι κραυγές και η κινδυνολογία τους μόνους που θα ωφελήσουν είναι αυτούς που έχουν βάλει στο μάτι όλα όσα υποτίθεται ότι θεωρούμε αυτονόητες κατακτήσεις του δημοκρατικού κόσμου. Αυτοί που είναι έτοιμοι να σφαχτούν στους δρόμους έχουν ένα κοινό εχθρό: την ανοιχτή κοινωνία. Εκεί όπου είναι κατοχυρωμένες και ανενόχλητες αξίες η ελευθερία της σκέψης και του λόγου, η ανεξιθρησκεία και φυσικά το χιούμορ. Αν και καλό θα ήταν να διαχωρίσει κανείς το χιούμορ από κάποιες κακογουστιές, που κυκλοφόρησαν κατά κόρον τα τελευταία εικοσιτετράωρα στο διαδίκτυο. Αλλά η ανοιχτή κοινωνία το επιτρέπει και αυτό.

Αυτός είναι ο λόγος, που ενοχλεί πολλούς και ψάχνουν ευκαιρίες να την πληγώνουν. Και είναι δύσκολο να βρεθούν απαντήσεις στο ερώτημα πώς θα παραμένει ανοιχτή, χωρίς αυτό να γίνει πλεονέκτημα για τους εχθρούς της. Τα εκατομμύρια των Γάλλων που διαδήλωσαν βουβά, πένθιμα αλλά αποφασιστικά ίσως να μπορούν να βοηθήσουν και τους πολιτικούς να αναζητήσουν αυτές τις απαντήσεις.

*Ο Κώστας Αργυρός είναι δημοσιογράφος κι έχει βραβευτεί για το δημοσιογραφικό του έργο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ίδρυμα Μπότση και την Ένωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων. Τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκε με το τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ, αναδεικνύοντας κυρίως ευρωπαϊκά θέματα.