Μηχανή του Χρόνου: “2001: Οδύσσεια του Διαστήματος” του Κιούμπρικ. Γιατί το LSD απογείωσε τις πωλήσεις εισιτηρίων

Από τη  mixanitouxornou.gr

Οι ταινίες του Στάνλεϊ Κιούμπρικ χαρακτηρίζονταν ως «αριστουργήματα» πριν ακόμα προβληθούν στους κινηματογράφους. Ήταν γνωστός για την τελειομανία του, τις φιλόδοξες ιδέες του, τον έλεγχο που απαιτούσε να έχει σε κάθε τομέα των γυρισμάτων. Οι ταινίες του Κιούμπρικ ήταν πραγματικά «δικές του», καθώς επέβλεπε κάθε λεπτομέρεια και συχνά έπαιρνε τη θέση του φωτιστή, του ηχολήπτη, ακόμα και του σκηνογράφου, όταν δεν έμενε ικανοποιημένος. Το 1968, κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους η πιο φιλόδοξη ταινία του μέχρι τότε. Είχε τίτλο «2001: Οδύσσεια του Διαστήματος» και σύμφωνα με τον Κιούμπρικ, ήταν μια «καλή ταινία επιστημονικής φαντασίας». Ο σκηνοθέτης είχε προβεί στον παραπάνω χαρακτηρισμό, για να σχολιάσει όλες τις υπόλοιπες ταινίες επιστημονικής φαντασίας που είχαν βγει κατά καιρούς, τις οποίες δεν θεωρούσε αξιόλογες.

Η απαρχή του ανθρώπινου είδους

Η πρώτη σκηνή της ταινίας δεν περιέχει ούτε ένα δευτερόλεπτο ανθρώπινης ομιλίας. Χιλιάδες χρόνια πριν, μια ομάδα πρωτόγονων ανθρώπων, που είχαν ακόμα μορφή πιθήκων, δέχεται επίθεση από μια αντίπαλη φυλή, η οποία τους διώχνει από τον νερόλακκο, που είχαν εγκατασταθεί. Ένας πίθηκος όμως, ο οποίος στο σενάριο είχε το όνομα «Moon watcher», δηλαδή αυτός που παρακολουθεί το φεγγάρι, σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει ένα κόκκαλο ως εργαλείο και όπλο. Με αυτό, επιτέθηκε και σκότωσε τον αρχηγό της αντίπαλης φυλής, παίρνοντας έτσι πίσω τον πολύτιμο νερόλακκο. Ήταν η στιγμή που ο πρωτόγονος άνθρωπος σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία, για να επιβληθεί στους υπόλοιπους.

Τους πιθήκους υποδύθηκαν ηθοποιοί, ντυμένοι με στολές. Η μεταμόρφωσή τους ήταν τόσο πετυχημένη, που πολλοί σχολίασαν ότι η Ακαδημία δεν τους έδωσε το Όσκαρ για καλύτερο μέικ απ, γιατί δεν είχαν καταλάβει ότι ήταν άνθρωποι μέσα στα κουστούμια! Τον «φεγγαρο-παρατηρητή» ενσάρκωσε ο μίμος Ντάνιελ Ρίχτερ, που μελετούσε τις κινήσεις πιθήκων και μαϊμούδων για μήνες. Κάποια στιγμή, ο Ρίχτερ ως πίθηκος πετάει το κόκαλο στον αέρα και με τη βοήθεια ειδικών εφέ, μετατρέπεται σε διαστημικό σταθμό. Η σκηνή αλλάζει και ο θεατής μεταφέρεται μερικά χιλιάδες χρόνια στο μέλλον, όταν ο άνθρωπος έχει φτάσει να κατακτήσει το διάστημα. Τα πλάνα του διαστήματος επενδύθηκαν μουσικά με το βαλς του Γιόχαν Στράους, «Μπλε Δούναβης», αναδεικνύοντας έτσι την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού.

Το τέλος του HAL 9000

Ο «πρωταγωνιστής» της ταινίας για πολλούς δεν ήταν κάποιος από τους ανθρώπους του καστ, αλλά ο υπολογιστής HAL 9000, που συνοδεύει τους αστροναύτες στην αποστολή τους προς τον Δία. Ο HAL μιλάει με ανθρώπινη φωνή, συζητά και παίζει σκάκι με τους ανθρώπους, που φτάνουν σε σημείο να αναρωτηθούν αν το μηχάνημα έχει αποκτήσει συναισθήματα. Όταν εντοπίζουν ένα λάθος στους υπολογισμούς του, αποφασίζουν να τον αποσυνδέσουν, αλλά ο HAL αντιλαμβάνεται το σχέδιο και προσπαθεί να τους εμποδίσει, κόβοντας το οξυγόνο του αστροναύτη Φρανκ Πουλ. Ο Πουλ επιβιώνει και αρχίζει να αποσυνδέει τον υπολογιστή, ο οποίος τον παρακαλεί να σταματήσει και στο τέλος, παραδέχεται ότι φοβάται τον θάνατο. Καθώς φτάνει στο τέλος, αρχίζει να τραγουδά την πρώτη πληροφορία που είχε περαστεί στη μνήμη του, το τραγούδι «Daisy Bell». Ο «θάνατος» του υπολογιστή συγκινεί τους θεατές σαν να ήταν άνθρωπος. Η ανεπτυγμένη τεχνολογία του HAL του είχε επιτρέψει να αποκτήσει συναισθηματική λογική, όπως την ανάγκη να επιβιώσει και τον φόβο για το άγνωστο.

Τη φωνή του HAL έκανε ο Ντάγκλας Ρέιν, ο οποίος στις ηχογραφήσεις ήταν ξυπόλητος και ακουμπούσε τα πόδια του σε μαξιλάρι, για να μιλά με γαλήνια ηρεμία, σαν να ήταν προγραμματισμένος. Το τραγούδι «Daisy Bell» ήταν στην πραγματικότητα το τραγούδι που χρησιμοποιούσαν τα εργαστήρια τηλεπικοινωνιών Bell, που εκείνη την εποχή προσπαθούσαν να αναπτύξουν «ομιλία» για τους υπολογιστές. Το «Daisy Bell» τραγουδούσε ο υπολογιστής IBM 704, καθώς οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ήταν ευκολότερο να προγραμματίσουν τα μηχανήματα να τραγουδούν, παρά να μιλούν.

Η Oδύσσεια και τα ναρκωτικά

Οι πωλήσεις των εισιτηρίων ήταν πολύ χαμηλές όταν πρωτοκυκλοφόρησε η ταινία. Οι περισσότεροι κινηματογράφοι ήταν έτοιμοι να την αποσύρουν, όταν παρατήρησαν ότι συνεχώς αυξανόταν ο αριθμός νέων ανθρώπων που έβλεπαν την ταινία ξανά και ξανά. Ήταν οι «χίπηδες» που ανακάλυψαν ότι η «2001: Οδύσσεια του Διαστήματος» προσέφερε το τέλειο ψυχεδελικό θέαμα, όταν βρίσκονταν υπό την επήρεια ναρκωτικών.

Διαβάστε ακόμη στη Μηχανή του Χρόνου:

«Κατσώνης», το υποβρύχιο που βυθίστηκε από γερμανικό ανθυποβρυχιακό

  Βασίλειος Α”. Ο αγράμματος παλαιστής που έγινε αυτοκράτορας