Οι διανοούμενοι κουνούπια

Τον τελευταίο καιρό στη σκιά σημαντικών και ακραίων γεγονότων, διάφοροι δημόσιοι γραφιάδες διεκδικούν -με χαρακτηριστική λύσσα- το προνόμιο να πολιορκούν εξαντλητικά την κοινή γνώμη με εμπρηστικές ατάκες που βασικό σκοπό έχουν να διχάσουν, οξύνοντας τις δημόσιες αντιπαραθέσεις.

Αν και στην αρχή φάνηκε ότι επρόκειτο για αναμενόμενα επεισόδια, σύμφυτα με τον παιδοκεντρικό ναρκισσισμό από τον οποίο ανέκαθεν βασανίζονταν, σταδιακά η δημιουργική «κωλοβάρα» τους στα social media επανέφερε ένα ενδιαφέρον ζήτημα: την περίπτωση του κατά φαντασία έλληνα διανοούμενου, ο οποίος ζητιανεύει για προσοχή και αναγνώριση, όπως τις παλιές καλές ημέρες του εκσυγχρονισμού αναλαμβάνοντας να αποκαλύπτει το καθημερινό επιμύθιο της μεταρρυθμιστικής όασης στην οποία ζούμε.

Για καλή μας τύχη ο νευρικός, αποσπασματικός και επιδειξιομανής λόγος τους αποκαλύπτει το αφελές της σκοπιμότητας τους. Ωστόσο μέσα από τα συνεχόμενα επεισόδια αντεγκλήσεων μπορούμε να εξαγάγουμε μερικά οριστικά συμπεράσματα για τις κυρίαρχες – αθώα απολτικές-αφηγήσεις που χαρακτηρίζουν την υπερπροσπάθεια των αγαπημένων μας διανοούμενων.

Πρώτα μάθημα: πρέπει όλοι να εμπεδώσουμε ότι εχθρός της εξόδου από τη κρίση είναι αποκλειστικά ο συνωμοσιολόγος λαός, ο οποίος έχει παραδοθεί στο λαϊκισμό, το μίσος και την απόγνωση. Στον αντίποδα κάποιοι φιλότιμοι σκαπανείς του κυβερνητικού μορφώματος –η ακροδεξιόστροφη Νέα Δημόκρατια και η απονενοημένη «nostalgia» του Σημιτικού Πασόκ- εργάζονται σκληρά για μια διαρκή «προσαρμογή» των ιθαγενών στην ειρήνη και την ευημερία. Ξάφνου συγγραφείς και καλλιτέχνες, οι οποίοι έχουν δεκαετίες να γράψουν ένα βιβλίο ή ένα τραγούδι της προκοπής ή έστω να συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας αξιόλογης εναλλακτικής οδού προβληματισμού (εφόσον ποθούν το γόητρο της ποπ διανόησης) ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλον στην ανοησία, τη ρηχότητα και κυρίως στον πρωταγωνιστικό ρόλο του ιδεολογικού απολογητή της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής καταστροφής της χώρας. 

Στέκονται αγέρωχα με την αλαζονεία και την κεκτημένη ταχύτητα ενός μεταμοντέρνου κοσμοπολιτισμού που έχει παρέλθει και κριτικάρουν αποκλειστικά «προς τα κάτω». Οσο και αν το αρνούνται και όσο και αν κατηγορούν την Αριστερά, οι ίδιοι είναι οι ανορθολογικοί πρωταγωνιστές ενός ελληνικού «Goodbye Lenin». Μόνο που το faux σκηνικό δεν είναι απλώς η πτώση της σοσιαλκαπιταλιστικής Ελλάδας της Μεταπολίτευσης, αλλά η οραματική πεποίθηση ότι αυτή έπεσε και ζούμε πλέον σε ένα σχήμα πρωθύστερο, στο οποίο -επιτέλους τώρα και στην Ελλάδα!- ζούμε το δικό μας θατσερο-ρηγκανισμό. Μεταρρυθμιζόμαστε και απελευθερωνόμαστε.

Η δεύτερη κυρίαρχη αφήγηση τους δεν είναι ακριβώς αφήγηση αλλά μια  διαρκής δημόσια τοποθέτηση για κάθε επικοινωνιακό χάπενινγκ των νεοναζιστών και όσων πιστεύουν ότι οι Έλληνες ανέπτυξαν τον πολιτισμό τους επειδή είναι απόγονοι των εξωγήινων.  Ναι το τελευταίο καπρίτσιο των ελλήνων διανοούμενων είναι να αποδείξουν πόσο πιο μορφωμένοι, έξυπνοι ή δημοκράτες είναι από τους χρυσαυγίτες. Σκληρή, αντιφασιστική δοκιμασία. Τους αξίζουν συχγαρητήρια.

Η τρίτη κυρίαρχη αφήγηση των φίλων διανοούμενων είναι ότι επειδή πράγματι το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου ευτέλισε το όραμα του δόγματος  της “ισχυρής Ελλάδας που ανήκει στου Ελληνες”, και αφού η Αριστερά ως κατά συρροή υπόλογη, συνέφαγε και αυτή στο φαγοπότι της ύστερης Μεταπολίτευσης, πρέπει να θεωρείται φυσική και λογική η απουσία ενός  εναλλακτικού οράματος, μιας εναλλακτικής οδού πέρα από την οικονομική και εθνική συρρίκνωση.  Ετσι αφού δεν μπορούμε ως επίδοξοι διανοούμενοι να ανοίξουμε νέους δρόμους, πρέπει να προσχωρήσουμε αναγκαστικά  και να εμπιστευτούμε το downzise που εκτελεί ακόμη και σήμερα το ΠΑΣΟΚ (!) και η ΝΔ. Μαζί τα φάγανε, μαζί θα τα χωνέψουν.

Για όσους δίνουμε μια πρωτοφανή μάχη να σταθούμε στα πόδια μας και να διατηρήσουμε την ψυχραιμία και τον ρεαλισμό, μη αποδεχόμενοι την διαρκή διατάραξη της κανονικής ζωής από ένα καθεστώς διαρκούς κινδύνου και επίμονης ανοησίας, υπάρχει μια απλή κίνηση που οφείλουμε στους εαυτούς μας ως δώρο. Τις φωνές που, ενώ συστήνονται ως νηφάλιες και ειρηνικές, αλλά σπεύδουν με κάθε ευκαιρία να μεγεθύνουν, να οξύνουν, να προκαλέσουν και να φανατίσουν τη κοινή γνώμη δεν θα τις ονομάζουμε «διανόηση» αλλά «παράσιτα». Σαν τον θόρυβο που κάνουν τα φτερά ενός κουνουπιού όταν ετοιμάζεται να γευματίσει.

*Ο Νίκος Άγουρος είναι δημοσιογράφος. Σπούδασε Global Media and Communications στη London School of Economics, και Επικοινωνία και ΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εχει εργαστεί στο «Βήμα της Κυριακής», ως διευθυντής σύνταξης του ενθέτου «ΒΗΜΑmen» και εργάζεται στον περιοδικό Τύπο από το 2000.