Μηχανή του Χρόνου: Ο βοσκός από την Ηλεία, που έγινε αφεντικό του Χόλιγουντ
Ο θρυλικός Σπύρος Σκούρας που "τα έβαλε με τα σκυλόψαρα του ωκεανού" και νίκησε. Κέρδισε τον θαυμασμό του Ωνάση, η Μονρόε τον αποκαλούσε "πάπα Σκούρας"
- 28 Μαρτίου 2016 07:29
Από τη Μηχανή του Χρόνου:
«Αυτός ο βλάχος στέκεται ψηλότερα από κάθε άλλο Έλληνα που διέπρεψε στη ξενιτιά… ο Τζιμ Λόντος είχε το ταλέντο του παλαιστή, ο Nick the Greek του χαρτοπαίκτη, ο Νιάρχος κι εγώ ξέραμε γράμματα, μιλούσαμε γλώσσες, προερχόμασταν από οικογένειες εμπόρων. Ο Σπύρος και τ’ αδέλφια του έβοσκαν πρόβατα, ήσαν αγράμματοι και ποτέ δεν έμαθαν καλά ούτε ελληνικά, ούτε εγγλέζικα. Και μόνο ότι αυτά τα βαλτοβατραχάκια τα ‘βαλαν με σκυλόψαρα του ωκεανού και νίκησαν, τα λέει όλα».
Αριστοτέλης Ωνάσης
Ο Σπύρος Σκούρας γεννήθηκε στις 28 Μαρτίου 1893 στο Σκουροχώρι Ηλείας. Ο πατέρας του ήταν ένας φτωχός βοσκός, που είχε να θρέψει ακόμη 9 παιδιά. Οι συνθήκες δεν προδιέγραφαν ένα λαμπρό μέλλον για τον μικρό Σπύρο.
Η μοίρα όμως είχε διαφορετικά σχέδια. Σε ηλικία μόλις 7 ετών έφυγε μαζί με δύο από τα αδέρφια του, τον Κάρολο και τον Γιώργο, για το Μισούρι της Αμερικής αποβλέποντας σε ένα καλύτερο μέλλον.
Τα πρώτα χρόνια στην Αμερική. Από σερβιτόροι έγιναν ιδιοκτήτες κινηματογράφου
Τα τρία αδέρφια δυσκολεύτηκαν πολύ να μάθουν τη γλώσσα και για να βγάλουν τα προς το ζην έκαναν κάθε είδους δουλειά. Εργάστηκαν ως σερβιτόροι σε μπαρ και ξενοδοχεία και ζούσαν για αρκετό καιρό με πολλές στερήσεις. Η μόνη τους διασκέδαση ήταν να πηγαίνουν κάθε Κυριακή στον κινηματογράφο. Αγαπούσαν τόσο τη «μεγάλη οθόνη» που διέθεταν εκεί τις ελάχιστες οικονομίες τους. Μειώνοντας στο ελάχιστο τα έξοδά τους και δουλεύοντας μέρα νύχτα κατάφεραν μέσα σε τέσσερα χρόνια να συγκεντρώσουν 3.500 δολάρια και σε συνεργασία με δύο ακόμη Έλληνες έφτιαξαν ένα δικό τους κινηματογράφο, τον «Olympia». Σιγά -σιγά άρχισαν να αγοράζουν και άλλες κινηματογραφικές αίθουσες της περιοχής και μέσα σε λίγα χρόνια κατέληξαν να κατέχουν το σύνολο των κινηματογράφων του Saint Louis. Σε πολλούς από αυτούς, ο Σκούρας, για να προσελκύσει περισσότερους πελάτες, έβαλε ορχήστρα να παίζει μουσική κάτω από την οθόνη του βωβού σινεμά.
Η 20th Century του Σκούρα αγοράζει την Fox
Η 20th Century του Σκούρα αγοράζει την Fox Το 1926 τα αδέρφια Σκούρα κατασκεύασαν το «Ambassador», ένα τεράστιο κτιριακό συγκρότημα κινηματογράφων, το οποίο πούλησαν μαζί με όλες τις άλλες αίθουσες που κατείχαν στη Warner Bros. Το «Ambassador» ήταν ένα μεγαθήριο 17 ορόφων, που θεωρείται προπομπός των πολυκινηματογράφων. Με τα χρήματα που πήραν αγόρασαν τις μετοχές της μικρής και άγνωστης ακόμη «20th Century» την οποία κατάφεραν να συγχωνεύσουν με τη μεγάλη κινηματογραφική εταιρεία «Fox», που βρισκόταν στα πρόθυρα χρεοκοπίας και να δημιουργήσουν το σύγχρονο πλέον κολοσσό «20th Century Fox».
Το 1942 ο Σπύρος Σκούρας ανέλαβε την προεδρία της. Από τότε, ξεκίνησε η ανοδική πορεία της εταιρίας, που έμελλε να μείνει στην ιστορία για μερικές από τις μεγαλύτερες κινηματογραφικές παραγωγές.
Το σινεμασκόπ του Σκούρα
Εκείνα τα χρόνια ο κινηματογράφος όμως είχε να αντιμετωπίσει ένα καινούριο εχθρό, την τηλεόραση. Ο Σκούρας διέβλεψε τον κίνδυνο και έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να διατηρήσει την αίγλη του σινεμά. Ήρθε σε επαφή με τον Γάλλο εφευρέτη Κρετιέν που είχε δημιουργήσει μια νέα τεχνοτροπία προβολής.
Ο Σκούρας τον εμπιστεύτηκε, ρίσκαρε και αγόρασε την αποκλειστικότητα και την ονόμασε «σινεμασκόπ». Παρουσίασε τη νέα τεχνολογία με την πρωτοποριακή για τα μέχρι τότε δεδομένα ταινία «ο Χιτών». O πρόεδρος της Metrogolden Mayer μόλις έμαθε για την ενέργεια αυτή αναφώνησε: «Πάει τρελάθηκε ο Έλληνας».
Η ταινία όμως είχε τεράστια επιτυχία και οι θεατές γύρισαν και πάλι στην αγκαλιά του σινεμά. Το 1963 γύρισε την «Κλεοπάτρα» με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ. Ήταν η ακριβότερη ταινία που είχε γυριστεί μέχρι τότε και η δεύτερη ακριβότερη που γυρίστηκε ποτέ.
Ωστόσο, λίγο αργότερα, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες ο Σκούρας εγκατέλειψε την προεδρία της 20th Century Fox και μακριά από το μεγάλο πανί, μαράζωσε. Πολλοί υποστήριξαν ότι το κόστος της «Κλεοπάτρας» έριξε έξω την εταιρία και πως αυτή ήταν η αιτία που ο Σκούρας εγκατέλειψε τη θέση του. Ό,τι και αν συνέβη, το γεγονός είναι πως ο Σκούρας κατάφερε να κάνει πράξη το αμερικάνικο όνειρο και το όνομά του συγκαταλέγεται μέχρι σήμερα στους «μεγάλους» του Χόλιγουντ.
Όταν «την είπε» στον Σοβιετικό ηγέτη Χρουστσόφ
Περνώντας το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Αμερική, ο Σκούρας ασπάστηκε τον αμερικανικό τρόπο ζωής και το οικονομικό μοντέλο της δύσης. Το 1959 μάλιστα, δεν δίστασε να «τα ψάλει» στον πανίσχυρο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, Νικίτα Χρουστσόφ, όταν αυτός επισκέφτηκε το Χόλιγουντ.
Παρουσία του πανίσχυρου κομμουνιστή ηγέτη, ο Σκούρας ύμνησε το «αμερικανικό όνειρο» και τον καπιταλισμό.
«Εξαιτίας του αμερικανικού συστήματος των ίσων ευκαιριών, είμαι αρκετά τυχερός ώστε να βρίσκομαι στη θέση του διευθυντή της εταιρίας. Έτσι έχει γίνει και με εκατομμύρια άλλους μετανάστες που πραγματοποίησαν τα όνειρά τους. Η Αμερική οφείλει την ύπαρξη της στον καπιταλισμό», είπε μεταξύ άλλων ο Σκούρας, στον Χρουστσόφ. Οι νουθεσίες του δαιμόνιου Έλληνα έγιναν μπροστά στην κάμερα και φυσικά έκαναν αμέσως τον γύρο του κόσμου.
Ο Σπύρος Σκούρας διατέλεσε πρόεδρος της 20th Century Fox για 20 ολόκληρα χρόνια και συνεργάστηκε με τα μεγαλύτερα ονόματα της εποχής. Η Μέριλιν Μονρό τον αποκαλούσε «Papa Skouras», καθώς όπως λένε, βρήκε στο πρόσωπό του την πατρική φιγούρα, ενώ είχε στενές σχέσεις ακόμα και με τον πρόεδρο Αϊζενχάουερ. Μετά την παραίτηση του από τη θέση του προέδρου, διατήρησε τιμητικά τον τίτλο έως το τέλος της δεκαετίας του ’60.
Όταν εγκατέλειψε τον κινηματογράφο, ασχολήθηκε με τη ναυτιλία μαζί με τον γιο του, τον Σπύρο Σκούρα τον νεότερο. Ο μεγιστάνας του Χόλιγουντ άφησε την τελευταία του πνοή στη Νέα Υόρκη στις 16 Αυγούστου του 1971 από καρδιακή προσβολή. Ο τάφος του βρίσκεται στον περίβολο της εκκλησίας Αγία Σοφία, που έχτισε ο ίδιος και τα αδέλφια του για να εκπληρώσουν το τάμα που είχαν κάνει, όταν ξεκινούσαν το μεγάλο ταξίδι τους στην Αμερική.
