Τα δύσκολα του 2017 και οι καθυστερήσεις του ΔΝΤ

Μετά το τελευταίο επεισόδιο με το «μπλοκάρισμα» των βραχυπρόθεσμών μέτρων για το χρέος λόγω των παροχών του Πρωθυπουργού και την επιστολή Τσακαλώτου που εξομάλυνε την κατάσταση, το 2017 θα κάνει ποδαρικό με τις διαδικασίες για την ενεργοποίηση των μέτρων και την υλοποίηση τους από τις αρχές Φεβρουαρίου .

Τυπικά η άρση της αναστολή εφαρμογής τους αναμένεται να αποφασιστεί από την προγραμματισμένη συνεδρίαση της ομάδα εργασίας της ομάδας εργασίας της Ευρωζώνης στις 12ης Ιανουαρίου ή σε κάποια έκτακτη συνεδρίαση του ΔΣ του ΕΜΣ μετά τις 3 Ιανουαρίου.

Τα “αγκάθια” της  αξιολόγησης

Τα δύσκολα θα αρχίσουν αμέσως μετά όταν οι θεσμοί θα ξαναέρθουν στην Αθήνα για να συνεχίσουν την δεύτερη αξιολόγηση του προγράμματος .

Το Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου κληροδότησε την δεύτερη αξιολόγηση μαζί με την απόφαση για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% και την υποχρέωση επέκτασης του δημοσιονομικού κόφτη μαζί με κατάλληλα διαρθρωτικά μέτρα ώστε να εξασφαλίζεται η επίτευξη των μεσοπρόθεσμών δημοσιονομικών στόχων και μετά την λήξη του ελληνικού προγράμματος

Μετά τις τελευταίες εξελίξεις το δημοσιονομικό θα είναι και πάλι ένα δύσκολο θέμα καθώς εκτός από το κλείσιμο του κενού για το 2018 ( υπολογίζεται από την ΕΕ σε 200 εκ ευρώ ) θα πρέπει να οριστικοποιηθεί και το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2017 -2020 . Το πρόβλημα στο τελευταίο θέμα ήταν – και παραμένει- ο μεσοπρόθεσμος στόχος για τα πρωτογενή πλεονάσματα μετά την λήξη του προγράμματος δηλαδή για το 2019 και το 2020. Το θέμα βρίσκεται σε εκκρεμότητα από το καλοκαίρι λόγω της προσπάθειας της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας να υπάρξει αναθεώρηση προς τα κάτω των δημοσιονομικών στόχων.

Στο μεταξύ όμως έχει μεσολαβήσει το Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου που επιβεβαίωσε ότι μεσοπρόθεσμα η Ελλάδα, θα πρέπει να επιτυγχάνει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ, αφήνοντας ανοιχτό όμως το διάστημα που θεωρεί «μεσοπρόθεσμο» με τα περισσότερα σενάρια να μιλούν για πενταετία.

Στη συνέχεια ακολούθησε η επιστολή Τσακαλώτου που επιβεβαίωνε την πλήρη προσήλωση των ελληνικών αρχών στις δεσμεύσεις του προγράμματος και την απόλυτη συμφωνία του ότι οι αποφάσεις της 5ης Δεκεμβρίου είναι σύμφωνες με τις δεσμεύσεις του προγράμματος.

Στο θέμα του εργασιακού, το οικονομικό επιτελείο θα βρεθεί και πάλι να υπερασπίζεται την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και να αντιστέκεται στην μερική ή ολική απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων για τις οποίες πιέζουν ΕΕ και ΔΝΤ.

Μετά τις τελευταίες μεθοδεύσεις της Γερμανίας για τις παροχές του Πρωθυπουργού η πιθανότητα για την επίτευξη «πολιτικής λύσης» με τις λιγότερες δυνατές υποχωρήσεις από την Ελλάδα δείχνει από δύσκολη έως αδύνατη .

Ένα ακόμη θέμα που έχει μείνει πίσω, είναι το θέμα του υπερταμείου αποκρατικοποιήσεων, που βρίσκεται ακόμη στον αέρα την στιγμή που ο «άσπονδος φίλος» της Ελλάδας, ο Γερμανός υπουργός οικονομικών κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε σε ανύποπτο χρόνο τον περασμένου Οκτώβριο είχε δώσει «εντολή», το ΔΣ του ταμείου να έχει οριστεί μέχρι και το τέλος του 2016.

Προς το παρόν έχει οριστεί μόνο το εποπτικό συμβούλιο του Ταμείου, το οποίο έχει πολλή δουλειά για να καταστήσει το νέο υπερταμείο λειτουργικό μέσα στους επόμενους δύο μήνες .

Αγκάθια θα αποτελέσουν επίσης μια σειρά από ανοιχτά θέματα, όπως η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, που έχει καθυστερήσει και ο εξωδικαστικός μηχανισμός διευθέτησης οφειλών για τις επιχειρήσεις που κολλάει ακόμη σε τεχνικές λεπτομέρειες, καθώς και η ουσιαστική εκκίνηση της εκκαθάρισης και αγοραπωλησιών κόκκινων δανείων.

Με αυτά τα δεδομένα, κρίσιμη θα είναι η συνεδρίαση του Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου όπου θα φανούν οι προθέσεις των υπουργών οικονομικών της Ευρωζώνης απέναντι στο ελληνικό πρόγραμμα .

Η ένταξη του ΔΝΤ

Το δυσκολότερο όμως θέμα από την αρχή της επόμενης χρονιάς θα είναι η σχέση του ΔΝΤ με το ελληνικό πρόγραμμα. Τα πράγματα αναμένεται να αρχίζουν να ξεκαθαρίζουν από τις 29 Ιανουαρίου, όταν στο ΔΣ του ΔΝΤ θα συζητηθεί η έκθεση για την αξιολόγηση του άρθρου IV για την Ελλάδα, όπου το Ταμείο άνοιξε τα χαρτιά του ζητώντας μείωση των συντάξεων και του αφορολόγητου .

Μετά τις δύο διαδοχικές δημοσιεύσεις του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του Ταμείου κ. Πόουλ Τόμσεν στις 12 και στην συνέχεια στις 21 του μήνα είναι σαφές ότι το ταμείο θα καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου με αίτημα νέα μέτρα από την Ελλάδα, η οποία έχει αποδεχθεί στις 5 Δεκεμβρίου και το επιβεβαίωσε και με την επιστολή Τσακαλώτου το μεσοπρόθεσμο στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% .

Το ταμείο έρχεται να ζητήσει μέτρα με καθαρή δημοσιονομική απόδοση 2% του ΑΕΠ ( 3,6 δις ευρώ ) τα οποία θα κοστίσουν σε ιδιώτες και επιχειρήσεις 4,55 δις ευρώ αφού περίπου 1 δις ευρώ θα είναι η απώλεια σε φόρους .

Το ερώτημα που θα πρέπει να απαντηθεί είναι ποια θα είναι η στάση του ΔΝΤ απέναντι στο αίτημα του για ελάφρυνση χρέους, που δεν θέλουν ούτε καν να συζητήσουν η Γερμανία και οι χώρες που βρίσκονται στην σφαίρα επιρροής της.

Τούτο δε την στιγμή που οι ίδιες αυτές χώρες είναι οι πλέον πιεστικές στο να έχει το ΔΝΤ ενεργό συμμετοχή στο ελληνικό πρόγραμμα .