Ιωάννα Παππά: Θα διάλεγα να ζω σε μια κοινωνία με διαφορετική προσέγγιση και με άξονα τον άνθρωπο

Του Σπύρου Μιχαλόπουλου

«Δώσε μου δύο λεπτά. Αυτόν τον κύριο τον ξέρω», μου είπε η Ιωάννα Παππά μόλις συναντηθήκαμε. Η προγραμματισμένη συνέντευξη μας για το news247, σε ένα στέκι του κέντρου πήρε μια μικρή παράταση γιατί η Ιωάννα φρόντισε να κάνει ό,τι κάθε ημέρα. Να βοηθήσει έναν άστεγο συμπολίτη. Εκείνος τη χαιρέτισε εγκάρδια, με ευγνωμοσύνη αλλά και οικειότητα. Προφανώς τον είχε ξαναβοηθήσει.

Λίγη ώρα μετά, όταν θα την ρωτούσα τι προτάσσει στην κλίμακα των αξιών της, θα μου έλεγε χωρίς δεύτερη σκέψη «Μα τι άλλο; Την ισότητα. Δεν μπορώ να φερθώ εγωιστικά. Δεν ζω μόνη μου». Χαρακτήρας σφυρηλατημένος με αλτρουιστικά ιδανικά και αξίες, η Ιωάννα δεν υπέκυψε ποτέ στο «φαίνεσθαι».

«Έκλεισε τα μάτια» στη λάμψη της δημοσιότητας από τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στο πιο επιτυχημένο σίριαλ του Χριστόφορου Παπαπακαλιάτη στην ελληνική τηλεόραση τραβώντας μια «διαχωριστική γραμμή», όπως η ίδια μου λέει εμφατικά, και δίνοντας την απόλυτη προτεραιότητα στο θέατρο. Η συνολική της πορεία την δικαιώνει. Η καλλιτεχνική της διαδρομή, μετά την αποφοίτησή της από το θεάτρο Τέχνης, περιλαμβάνει συνεργασίες με εκλεκτούς θιάσους και σκηνοθέτες και ερμηνείες σε ρόλους απαιτητικούς από την παγκόσμια και την ελληνική δραματουργία. Η Ιωάννα έχει καθιερωθεί στη συνείδηση του κοινού ως μία από τις κορυφαίες ηθοποιούς της γενιάς της.

Θα την πετύχεις στα Εξάρχεια να πίνει το κρασί της με τους φίλους της και όχι σε κάποιο trendy μαγαζί που βαράει στους ρυθμούς του life style. Η κοσμοθεωρία της είναι ανθρωποκεντρική. Το ίδιο και η καθημερινότητά της. «Όταν βρω την ευκαιρία να αξιοποιήσω μια στιγμή μέσα στη μέρα ώστε να συμβεί κάτι μοναδικό, θα προσπαθήσω να μην την προσπεράσω. Δεν μου αρέσει να επαναλαμβάνεται μια καθημερινότητα στείρα, μαλθακή».

Το κορίτσι με τα πλούσια μαλλιά, τα λεπτά και ευγενικά χαρακτηριστικά που κάνει τους άνδρες να τη χαζεύουν και τις γυναίκες να τη θαυμάζουν, μεγαλώνει όμορφα και εκπέμπει εσωτερική γοητεία με τις κατασταλαγμένες απόψεις της.

Η ζωή στο κέντρο, ο Αλέξης και ο Ρωμανός

 

Σε συναντάμε Δεκέμβριο στα Εξάρχεια, που πάντα θα παραπέμπει στη μνήμη του Αλέξη Γρηγορόπουλου. Ύστερα από έξι χρόνια τι θυμάσαι από εκείνη τη νύχτα;

Λίγες μέρες πριν είχε συμβεί το τροχαίο ατύχημα του συναδέλφου ηθοποιού Κωνσταντίνου Παπαχρόνη. Βρισκόμουν ήδη σε κατάσταση πένθους έχοντας υποστεί σοκ από τον αιφνίδιο θάνατό του. Συνεπώς άργησα να συνειδητοποιήσω τι συνέβαινε εκείνες τις μέρες στην Αθήνα. Λίγο καιρό αργότερα, αποκτώντας σιγά-σιγά ξανά επαφή με την πραγματικότητα, κατάλαβα το μέγεθος του συμβάντος. Διαπράχθηκε μια άδικη εγκληματική πράξη και τα γεγονότα που ακολούθησαν ήταν φυσικά ανάλογα της παράλογης βίας που ασκήθηκε. Ο θάνατος του Γρηγορόπουλου δεν έγινε από λάθος. Ένας άνθρωπος που μπορούσε νόμιμα να ασκήσει εξουσία, θεώρησε ότι είχε το δικαίωμα να αφαιρέσει την ζωή ενός 15χρονου αγοριού χωρίς δεύτερη σκέψη. Μόνο και μόνο επειδή μπορούσε. Είχε ένα όπλο στο χέρι του και την ελευθερία να το χρησιμοποιήσει. Με τι κριτήρια λοιπόν αξιολογούνται εξ’αρχής αυτοί οι άνθρωποι;

Πόσο σε επηρέασε η ιστορία με το Ρωμανό;

Μετά από τα τελευταία γεγονότα οδηγήθηκα στην εξής σκέψη: Όταν η Πίστη ενός ανθρώπου είναι ειλικρινής, στοχευμένη και συνειδητή, προκύπτει δηλαδή από βαθειά υπαρξιακή ανάγκη, ο άνθρωπος αυτός καταφέρνει να ξεπεράσει τον φόβο του θανάτου. Αποκτά πραγματική ελευθερία και η αξία του θανάτου του είναι ανάλογη με την αξία της ζωής.

Παραμένεις μόνιμος κάτοικος κέντρου. Κατοικείς στις γειτονιές των Εξαρχείων εδώ και 15 χρόνια.

Το αγαπάω το κέντρο. Μ’ αρέσουν οι γειτονιές του κέντρου. Το κέντρο το φοβούνται όσοι δεν έχουν προσωπική εμπειρία ή όσοι έχουν την τάση να γενικεύουν καταστάσεις και να κρίνουν επιπόλαια. Με ρώτησαν πρόσφατα πώς αντέχω να ζω στο κέντρο της Αθήνας. Δεν καταλαβαίνω τι θα έπρεπε να φοβηθώ. Δεν καταλαβαίνω πως επιτρέπουν κάποιοι άνθρωποι, χωρίς να γνωρίζουν οι ίδιοι μια συνθήκη, να τους ορίζει η γνώμη των άλλων. Μου φαίνεται αφελές κι επικίνδυνο.

Το Μνημόνιο και το πάθος της με την ισότητα

 

Πόσο άλλαξε τη ζωή σου το Μνημόνιο;

Τα τελευταία χρόνια της αναδιανομής του πλούτου-θεωρώ εύστοχο αυτόν τον ορισμό για την κρίση- έχουμε βρεθεί οι περισσότεροι σε δύσκολη οικονομική κατάσταση. Ο τρόπος ζωής μου δεν απαιτούσε ποτέ πολλά, ούτε περισσότερα από όσα χρειαζόμουν πραγματικά. Έτσι οι ισορροπίες δεν έχουν διαταραχθεί σε βαθμό που δεν μπορώ να αντεπεξέλθω. Για την ώρα. Εν τούτοις οι δυσκολίες προστίθενται και το μέλλον μοιάζει αβέβαιο.

Τι είναι πολιτικά και κοινωνικά ιδεατό για εσένα;

Πιστεύω στην ισότητα. Δεν πιστεύω στον ελεύθερο ανταγωνισμό ούτε στην ιδεολογία του καπιταλισμού. Η ταξική ανισότητα είναι ζήτημα σοβαρό. Αν είχα το δικαίωμα της επιλογής θα διάλεγα να ζω σε μια κοινωνία με διαφορετική προσέγγιση και με άξονα τον άνθρωπο. Μια κοινωνία που θα επέτρεπε στον άνθρωπο να είναι λειτουργικός σε φυσιολογικούς ρυθμούς, δημιουργικός, ευφάνταστος και σε θέση να επιλέγει ο ίδιος τον τρόπο ζωής του.

Ξέρουμε ότι έχεις ευαισθησία με τους άστεγους και τα ζώα.

Με ενδιαφέρουν οι “αδύναμες” ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι, οι άνεργοι, τα παιδιά, οι ανάπηροι, όλοι αυτοί που δεν είναι σε θέση να φροντίσουν τον εαυτό τους. Έχει σημασία για μένα να σέβομαι τις ζωές των άλλων ανθρώπων και να υποστηρίζω όσους το χρειάζονται. Δεν νιώθω μόνη μου σε αυτόν τον κόσμο, οπότε δεν μπορώ να φερθώ εγωιστικά.

Γεννήθηκες στην Αμερική και έχεις αμερικανική υπηκοότητα. Έχεις σκεφτεί να την εκμεταλλευθείς;

Ποτέ πολύ σοβαρά. Αν είχα μπει σε αυτή την διαδικασία θα το είχα επιχειρήσει μέχρι τώρα. Δεν θα απέκλεια παρόλα αυτά ποτέ το ενδεχόμενο να ζήσω σε μια άλλη χώρα. Με ενδιαφέρει ως εμπειρία ζωής. Νιώθω όμως αρκετά δημιουργική στην χώρα μου, σε σχέση με τη δουλειά μου και αυτός είναι κι ο λόγος που παραμένω στην Ελλάδα.

Με τα δόντια στο Θέατρο Τέχνης.

Στο έργο «Με τα δόντια» του Θόρντον Γουάιλντερ μια «αγία» οικογένεια κρατιέται με νύχια και με δόντια από τη ζωή. Επιβιώνει από τους παγετώνες, τους κατακλυσμούς, τους πολέμους. Χωρίς να διδάσκεται, ωστόσο, τίποτα από την ιστορία. Απλώς ζει και θα συνεχίζει να ζει. Ακούγεται εξαιρετικά επίκαιρο το έργο;

Αφορά ίσως το κομμάτι εκείνο της κοινωνίας που αρνείται να αποδεχτεί το γεγόνος ότι ο τρόπος που λειτουργούμε κοινωνικά είναι άδικος κι αναποτελεσματικός. Η φιλοσοφία, η ιστορία, το θέατρο έχουν δώσει παραδείγματα ισχυρά για τον παραλογισμό του ανθρώπινου είδους και την εμμονή του σε λανθασμένα πρότυπα. Η παράσταση σχολιάζει και εστιάζει περισσότερο στον νεοέλληνα που απλώς προσπάθησε να αρπάξει την “ευκαιρία” χωρίς να σκεφτεί τις συνέπειες αυτής της επιπόλαιης πράξης. Που ζει σε μια κοινωνία η οποία ορίζεται από στερεότυπα που ο ίδιος υπηρετεί χωρίς ενοχή, συμβάλλοντας έτσι στην διαιώνιση του λάθους.

Με ποια κριτήρια επιλέγεις ρόλους;

Θα σου μιλήσω για φέτος και συγκεκριμένα για την επιλογή της θεατρικής στέγης. Ξεκίνησε μια νέα εποχή για το Θέατρο Τέχνης. Θεώρησα λοιπόν σημαντικό να συμμετέχω σε αυτό το νέο ξεκίνημα και να προσφέρω όσο μπορώ. Όπως κάθε αρχή έχει κι αυτή τις δυσκολίες της. Σαφώς έχουμε συναντήσει ορισμένες κι εμείς. Διότι το θέατρο ξανασυστήνεται στο κοινό με καινούργιες προτάσεις, αισθητική και προθέσεις. Έχω ήδη αρχίσει πρόβες για το επόμενο έργο του Μαριβό “Το νησί των σκλάβων” σε σκηνοθεσία Μαριάννας Κάλμπαρη που θα ανέβει το Φεβρουάριο στο Υπόγειο.

Το βραβείο, η δημοσιότητα, η “Αναστασία” και το “Lost”

Τι σημαίνει για σένα ένα βραβείο, όπως αυτό που κέρδισες πρόσφατα; Είναι μια δικαίωση για τον καλλιτέχνη;

Μου έδωσε μεγάλη χαρά η βράβευσή μου για τις “Αλεπούδες”, σε έναν ρόλο που με συγκινούσε από την πρώτη στιγμή μέχρι και την τελευταία μας παράσταση. Σκέφτηκα ότι ίσως ήταν και μια επιβράβευση για την συνολικότερη πορεία μου μέχρι τώρα. Από κει και πέρα κάθε έργο ορίζει τα δεδομένα από την αρχή και  πάλι ζητούμενο είναι το επόμενο τόλμημα.

Η δημοφιλία σου από το σίριαλ του Παπακαλιάτη και άλλες τηλεοπτικές δουλειές πάει κόντρα στην ιδιοσυγκρασία σου;

Η δημοφιλία είναι πάντα χρήσιμη αρκεί να είσαι σε θέση να την διαχειριστείς με σύνεση. Επέτρεψα στον εαυτό μου να χαρώ την περίοδο εκείνη στον βαθμό που άντεχα και με αφορούσε. Δεν μου αρέσουν οι υπερβολές. Κάποια στιγμή ένιωσα να παρεξηγείται η πρόθεσή μου καλλιτεχνικά ακριβώς επειδή ηλικιακά ήμουν πολύ νέα. Τότε αποφάσισα να τραβήξω μια διαχωριστική γραμμή έτσι ώστε να γίνει σαφής η δική μου πρόθεση.Οι δουλειές που ακολούθησαν ήταν κυρίως θεατρικές και αυτό εξακολουθώ να κάνω.

Ποιες είναι οι  αγαπημένες ελληνικές και ξένες σειρές σου;

Από ξένες είχα παρακολουθήσει όλο τον κύκλο του Lost και τωρα βλέπω το Game of Thrones. Δέχομαι πιέσεις από φίλους να δω το Breaking Bad και το House of Cards. Από ελληνικές σειρές οι αγαπημένες μου κωμικές ήταν “Οι Απαράδεκτοι” και το “Είσαι το ταίρι μου”. Από δραματικές θα θυμάμαι πάντα-ίσως γιατί όταν προβαλλόταν είχε πάρει διαστάσεις μύθου- την “Αναστασία”.

Τα χρόνια περνάνε

 

Τι μυστικό έχεις και παραμένεις ίδια;

Δεν έχω κανενα μυστικό. Τρώω τα πάντα. Μάλλον επειδή αισθάνομαι καλά μέσα μου. Αυτό ίσως αποτυπώνεται και εξωτερικά.

Έχεις όμως συμφιλιωθεί με τα χρόνια που περνάνε;

Όχι, ακριβώς.

Πώς καταφέρνεις και περιχαρακώνεις πάντα την προσωπική σου ζωή;

Νομίζω ότι είναι πολύ εύκολο και απλό. Τουλάχιστον όπως βλέπω εγώ τα πράγματα. Eίναι η λειτουργία μου τέτοια. Το δύσκολο για μένα θα ήταν να προσπαθώ για το αντίθετο.

 

INFO

H Ιωάννα Παππά θα βρίσκεται στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν – Υπόγειο (2103228706) μέχρι τις 12 Ιανουαρίου στο έργο “Με τα δόντια”. Πρόκειται για μια ελεύθερη διασκευή πάνω στο ομώνυμο έργο του του Θόρντον Γουάιλντερ (1942) που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης πριν 60 χρόνια. Σκηνοθετεί ο Γιάννης Μόσχος.