Κεντρώοι κατά δήλωση

Με αφορμή τη δήλωση του προέδρου των ΑΝΕΛ περί «πατριωτικού κέντρου», παρατηρείται ένας μικρός συνωστισμός το τελευταίο κυρίως διάστημα από αυτόκλητους «σωτήρες» του μεσαίου χώρου. Ο αυτοπροσδιορισμός δεν απαγορεύεται, οπότε ο καθείς δικαιούται να δηλώνει ό,τι ορέγεται. Άλλωστε δεν είναι ο πρώτος πολιτικός αρχηγός που δηλώνει κεντρώος αυτή την περίοδο, αλλά ούτε και ο τελευταίος. Κεντρώος δηλώνει ο Βασίλης Λεβέντης, «ανοιχτός» κεντρώος ο Σταύρος Θεοδωράκης, κάπου στο κέντρο κόβει βόλτες η Φώφη Γεννηματά, ενώ με «ολίγη» κέντρου ενδέχεται στο μέλλον να δούμε και τον Αλέξη Τσίπρα. Συνωστισμός σ’ έναν χώρο που απ’ τα τέλη της δεκαετίας του ’70 ήταν στα αζήτητα.

Για όσους γνωρίζουν τα ιστορικά και πολιτικά χαρακτηριστικά αυτού του πολιτικού χώρου- που σε καμία περίπτωση «απολιτίκ»- η ταύτιση των περισσότερων εξ εκείνων που δηλώνουν κεντρώοι είναι τουλάχιστον ατυχής. Δεν θα ήθελα, και δεν είναι σωστό, να αναφερθώ συγκεκριμένα σε ονόματα. Στο κάτω- κάτω στη συνείδηση των πολιτών είναι καταγεγραμμένη η πορεία των ίδιων και των κομμάτων τους, ώστε με ευκολία να τους κατατάσσουν εκεί που πραγματικά ανήκουν. Στην προκειμένη περίπτωση η επιθυμία όλων αυτών να εκφράσουν τον κεντρώο χώρο, ή ένα μέρος του, δεν επαρκεί ώστε να θεωρούνται γνήσιοι εκφραστές του.

Ο κεντρώος χώρος, ο χώρος σύνθεσης των ιδεών του πολιτικού φιλελευθερισμού και της σοσιαλδημοκρατίας, στερείται κομματικής έκφρασης. Και αυτό δεν αφορά την παρούσα πολιτική χαρτογράφηση. Το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα και των επιγόνων του είχε χαρακτηριστικά εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος και επισήμως είχε διαχωρίσει τη θέση του από το Κέντρο και την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία. Στον αντίποδα η Νέα Δημοκρατία, που αν και ενσωμάτωσε ένα μεγάλο μέρος της Ένωσης Κέντρου της περιόδου ’74-’77 , εν τούτοις αντιμετώπισε με καχυποψία τον πολιτικό φιλελευθερισμό και κράτησε αποστάσεις από το Κέντρο.

Η σύνθεση, η συναίνεση και η πολιτική συνεννόηση, χαρακτηριστικά γνωρίσματα της κουλτούρας του Κέντρου, δεν συνάδουν με το ύφος των δηλώσεων κάποιων κατά δήλωση «κεντρώων», αλλά ούτε και με τη στάση κάποιων άλλων που θεωρούν το Κέντρο “ουδέτερη ζώνη”. Εν προκειμένω δεν αρκεί κάποιος να δηλώνει κεντρώος, αλλά πρέπει και να είναι. Και κανείς από αυτούς δεν είναι κεντρώος. Όπως και κανένα από αυτά τα κόμματα δεν είναι κόμμα του Κέντρου. Τουλάχιστον στην παρούσα φάση όπου η πόλωση δείχνει να επιστρέφει ως φάρσα, θυμίζοντας της «παρατάξεις στρατόπεδα» της δεκαετίας του ’70 και του ’80. 

*Ο Χάρης Παυλίδης είναι δημοσιογράφος.