Εκλογές στη Μεγάλη Βρετανία: Αναμέτρηση θρίλερ για το μέλλον της Ευρώπης

Πάνω από 45 εκατομμύρια Βρετανοί και Βρετανίδες θα πάρουν μέρος στην κρίσιμη εκλογική διαδικασία στη Μεγάλη Βρετανία. Οι κάλπες ανοίγουν στις 09:00 (ώρα Ελλάδας) και θα κλείσουν στις 00:00 (ώρα Ελλάδας).

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις πριν ανοίξουν οι κάλπες, έδειξαν ότι ούτε ο πρωθυπουργός και ηγέτης των Συντηρητικών Ντέιβιντ Κάμερον, αλλά ούτε και ο ηγέτης των Εργατικών Εντ Μίλιμπαντ κατάφερε να πάρει ένα καθαρό προβάδισμα, έπειτα από πέντε εβδομάδες προεκλογικής εκστρατείας.

Η σημερινή αναμέτρηση, η πιο απρόβλεπτη των τελευταίων δεκαετιών, ενδέχεται να βγάλει ένα μπλεγμένο, οριακό αποτέλεσμα. Οι εκλογές αυτές χαρακτηρίζονται ιδιαίτερα σημαντικές, καθώς ίσως κρίνουν την παραμονή της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και την εθνική συνοχή της χώρας.

Ο Κάμερον υπόσχεται ότι θα οργανώσει δημοψήφισμα για την παραμονή ή μη της Βρετανίας στην ΕΕ εάν κερδίσει νέα θητεία, ενώ οι δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν ότι οι Σκοτσέζοι εθνικιστές ενδέχεται να αναδειχθούν τρίτο κόμμα στο Ουεστμίνστερ, παρά την ήττα τους στο δημοψήφισμα το οποίο διεξήχθη πέρυσι για την απόσχιση ή μη της Σκοτίας από το Ηνωμένο Βασίλειο.

Αμφότεροι οι ηγέτες των δύο μεγάλων κομμάτων επιμένουν ότι επιδιώκουν να εξασφαλίσουν την πλειοψηφία των 650 εδρών του κοινοβουλίου, παρά το ότι οι δημοσκοπήσεις κατατείνουν ανεξαίρετα ότι θα αναγκαστούν να σχηματίσουν μετεκλογικά μια κυβερνητική συμμαχία με κάποιο άλλο κόμμα ή μια ιδιαίτερα επισφαλή κυβέρνηση μειοψηφίας.

Η εταιρεία δημοσκοπήσεων ComRes έχει επισημάνει στις πιο πρόσφατες έρευνές της πως ο ένας στους τέσσερις πολίτες εξ όσων είπαν πως μάλλον θα πάνε να ψηφίσουν συνεχίζει να είναι αναποφάσιστος και μπορεί να αλλάξει γνώμη την τελευταία στιγμή.

“Μπορούμε να επιτύχουμε την πλειοψηφία που θα δώσει στη Βρετανία την ισχυρή σταθερή κυβέρνηση που θα συνεχίσει να εφαρμόζει ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο για την οικονομία που φέρνει αποτέλεσμα”, δήλωσε ο Κάμερον χθες, στο κλείσιμο της προεκλογικής του εκστρατείας.

Ο Μίλιμπαντ δήλωσε ότι το μήνυμα που θέλει να στείλει στους αναποφάσιστους ψηφοφόρους είναι το εξής: “Μπορείτε να έχετε άλλα πέντε χρόνια με έναν πρωθυπουργό που θα βάζει τους πλούσιους και τους ισχυρούς πάνω από όλους στη χώρα. Ή, αν γίνω εγώ πρωθυπουργός, θα βάλω τους εργαζόμενους πάνω από όλους”.

Από τις επτά δημοσκοπήσεις οι οποίες δημοσιεύθηκαν χθες Τετάρτη, παραμονή των εκλογών, οι τρεις έδειξαν πως τα δύο παραδοσιακά κόμματα εξουσίας συγκεντρώνουν ίσο ποσοστό (YouGov, ICM και Survation: 34%, 35% και 31,4%, αντιστοίχως). Τρεις κατέδειξαν ότι οι Συντηρητικοί προηγούνται των Εργατικών με μία εκατοστιαία μονάδα (TNS, Opinium και ComRes: 33% έναντι 32%, 35% έναντι 34% και 35% έναντι 34%, αντιστοίχως). Και μία έδειξε ότι οι Εργατικοί προηγούνται των Τόρις με δύο μονάδες (Panelbase: 33% έναντι 31%).

Πριν από πέντε χρόνια, η Βρετανία αποκτούσε την πρώτη της κυβέρνηση συνασπισμού μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τότε, ο Κάμερον απέτυχε να κερδίσει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο και σύναψε μια συμφωνία με το κεντρώο κόμμα των Φιλελεύθερων Δημοκρατών.

Πολλοί Βρετανοί νόμισαν ότι εκείνη η συμμαχία ήταν κάτι που δεν θα μπορούσε να επαναληφθεί. Όμως η άνοδος μέχρι πρότινος περιθωριακών κομμάτων, όπως το αντιευρωπαϊκό Κόμμα Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP) συνοδεύτηκε από μεγάλες διαρροές ψηφοφόρων των δύο μεγάλων κομμάτων.

Προσεκτικοί οι δύο αντίπαλοι

Οι δύο υποψήφιοι για τον θώκο του πρωθυπουργού απέφυγαν να διαπράξουν προεκλογικές γκάφες ικανές να γείρουν την πλάστιγγα, έγιναν πάντως αμφότεροι στόχοι χλευασμού: ο Κάμερον μεταξύ άλλων διότι ξέχασε το όνομα της ποδοσφαιρικής ομάδας που υποστηρίζει, ο Μίλιμπαντ διότι οι προεκλογικές του δεσμεύσεις εγχαράχθηκαν σε μια τεράστια πέτρινη πλάκα, γεγονός που προκάλεσε άφθονες ειρωνικές συγκρίσεις με τον Μωυσή.

Ούτε το UKIP, που ξόδεψε μεγάλο μέρος της προεκλογικής του εκστρατείας για να αποκρούσει τις κατηγορίες περί ρατσισμού, απέφυγε τα απρόοπτα: προχθές Τρίτη αναγκάστηκε να αποσύρει την υποψηφιότητα ενός στελέχους του, το οποίο απειλούσε πως θα “φύτευε μια σφαίρα” στον Συντηρητικό αντίπαλό του, έναν Βρετανό με ασιατικές ρίζες, αν αναδεικνυόταν ποτέ πρωθυπουργός.

Η στασιμότητα του ποσοστού των Τόρις στις δημοσκοπήσεις ώθησε τον Κάμερον να αλλάξει στοιχεία της προεκλογικής ρητορικής του, αναμιγνύοντας τις υποσχέσεις περί βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου με προειδοποιήσεις περί του ότι οι Σκοτσέζοι εθνικιστές θα μπορούσαν να πάρουν όμηρο μια αυριανή κυβέρνηση των Εργατικών, να την αναγκάσουν να αυξήσει τον κρατικό δανεισμό, ή να επιτρέψει τη διεξαγωγή νέου δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Σκοτίας.

Ένα ινστιτούτο μελετών αναθεώρησε επί τα χείρω την πρόβλεψή του για την οικονομική ανάπτυξη της Βρετανίας χθες, καταφέρνοντας απροσδόκητο πλήγμα στον συντηρητικό πρωθυπουργό. Πάντως το ίδιο ινστιτούτο εκτίμησε πως η κατανάλωση εγγυάται ότι η ανάπτυξη δεν θα εκτροχιαστεί.

Η αβεβαιότητα για το αποτέλεσμα ήγειρε ερωτήματα για τους όρους βάσει των όποίων θα εξασφαλιστεί η νομιμότητα της επόμενης κυβέρνησης. Οι κανόνες προβλέπουν ότι όποιο κόμμα δύναται να εξασφαλίσει τη στήριξη του κοινοβουλίου, σχηματίζει κυβέρνηση. Αλλά η πρακτική λέει πως το κόμμα που κερδίζει τις εκλογές αναλαμβάνει πρώτο την πρωτοβουλία για το σχηματισμό κυβέρνησης.

Ωστόσο, εάν αύριο τα δύο κόμματα χωρίζουν πολύ λίγες έδρες, μπορεί αμφότερα να διεκδικήσουν το δικαίωμα να ηγηθούν της επόμενης κυβέρνησης και δυνητικά να ξεσπάσει μια παρατεταμένη σύγκρουση ανάμεσά τους.

Οι πολιτικοποιημένες εφημερίδες της Βρετανίας δεν έπαψαν να παρεμβαίνουν ενόψει των σημερινών εκλογών, με την Daily Mirror, που πρόσκειται στους Εργατικούς, να προειδοποιεί τους αναγνώστες της ότι ο Κάμερον θα απολύσει νοσοκόμες στα δύο τρίτα των δημόσιων νοσοκομείων εάν κερδίσει και τη The Sun, η οποία έχει καταστήσει σαφές ότι υποστηρίζει τους Τόρις, να δημοσιεύει μια όχι ιδιαίτερα κολακευτική φωτογραφία, στην οποία ο Μίλιμπαντ εικονίζεται να καταβροχθίζει ένα σάντουιτς με μπέικον. “Don’t swallow his porkies and keep him out” (“μην καταπίνετε τα ψέματά του και κρατήστε τον εκτός κυβέρνησης”) έγραψε κάτω από τη φωτογραφία αυτή η Σαν, κάνοντας λογοπαίγνιο με μια διφορούμενη λέξη (porky), που σημαίνει ψέμα στην αργκό, αλλά επίσης σημαίνει κομμάτι χοιρινού κρέατος, ή πίτα με χοιρινό κρέας.

Για την Μισέλ Χάρισον, επικεφαλής του τμήματος πολιτικών και κοινωνικών ερευνών της εταιρείας μελετών TNS, το γεγονός ότι το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών είναι τόσο απρόβλεπτο σημαίνει πως “το αληθινό δράμα θα αρχίσει αύριο” Παρασκευή, αφού γίνει γνωστή η ετυμηγορία των ψηφοφόρων.