Μηχανή του Χρόνου: Ο θρυλικός ρήτορας του δρόμου που ήθελε να δημιουργήσει υπουργείο έρωτα

Το όνομα Αρμάνδος Δελαπατρίδης ήταν γνωστό σε όλους τους κατοίκους της Αθήνας των αρχών του 20ου αιώνα. Ο Αρμάνδος, το πραγματικό όνομα του οποίου ήταν Τηλέμαχος Νατάλακας, γεννήθηκε το 1895 στη Μυτιλήνη. Σύμφωνα με άλλες πηγές, γεννήθηκε στη Μικρά Ασία, αλλά η οικογένειά του πέρασε στη Μυτιλήνη όταν εκείνος ήταν πολύ μικρός. Μεγαλώνοντας έγινε υπάλληλος συμβολαιογραφείου, αλλά μια ερωτική απογοήτευση τον έκανε να χάσει τους καλούς του τρόπους, κατά άλλους τα λογικά του και να γίνει ανεπιθύμητος στο νησί του.

Έτσι μάζεψε τα πράγματα του και αποφάσισε να αναζητήσει την τύχη του στην πρωτεύουσα, όπου έφτασε το 1925. Παρόλο που δεν είχε πολλά χρήματα, ούτε δουλειά, κατάφερε μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα να δημιουργήσει μια καινούρια ζωή.

Οι δημόσιοι πολιτικοί λόγοι και η δημοτικότητα του Δελαπατρίδη

Οπλισμένος με τα οράματα και τη ρομαντική – όπως αποκαλούσε ο κόσμος- τρέλα του, ο Δελαπατρίδης άρχισε να βγάζει δημόσια πολιτικούς λόγους. Παρουσιάστηκε στον κόσμο σαν ο αρχηγός του κόμματος των κυανόλευκων και στις ομιλίες του, που εκφωνούσε συνήθως στο Σύνταγμα, έκανε προγραμματικές δηλώσεις.

Μια από τις εξαγγελίες του ήταν ότι θα ίδρυε υπουργείο έρωτος, ενώ πολλές φορές έχριζε υπουργούς του, άγνωστους ανθρώπους, που τον παρακολουθούσαν. Αρκεί βέβαια να του έδιναν δύο δραχμές ως συνδρομή για την ορκωμοσία τους. Ο κόσμος όχι μόνο δεν ενοχλήθηκε από την παρουσία του Αρμάνδου στους δρόμους της πόλης, αλλά διασκέδαζε μαζί του και τον αποκαλούσε με ενθουσιασμό, «Πρόεδρο». Ο Δελαπατρίδης ήταν πάντα περιποιημένος και ντυνόταν με επίσημα ρούχα της εποχής. Φορούσε διαρκώς το αγαπημένο του ψηλό καπέλο, με το οποίο ήρθε από τη Μυτιλήνη και μονόκλ στο μάτι.

Ο ποιητής Κώστας Ουράνης έγραψε ένα μόλις χρόνο μετά την άφιξη του Δελαπατρίδη: «Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι αγνοούν ποιος είναι ο υπουργός των Εσωτερικών (είμαι ένας εξ’ αυτών), αλλά κανείς ο οποίος να αγνοεί τον Α. Δελαπατρίδην. Σε όποιο κέντρο κι αν εμβή, όπου κι αν παρουσιάζεται, ο κόσμος τον υποδέχεται με χειροκροτήματα, του βγάζει το καπέλο και τον προσφωνεί «κύριον Αρχηγόν» ή «κύριον πρόεδρον». Ήρκεσε να εμφανισθή ένα βράδυ του περασμένου καλοκαιριού εις την πλατείαν του Συντάγματος και να εκφωνήση έναν πολιτικό λόγο, ούτε χειρότερον, ούτε καλλίτερον από εκείνους που εκφωνούνται εις την ελληνικήν Βουλήν δια να γίνη αμέσως διάσημος».

Ο διασκεδαστής των αριστοκρατών

Η δημοτικότητα του Δελαπατρίδη πήρε τέτοιες διαστάσεις, που πολλοί αριστοκράτες της εποχής, που έμεναν έξω από το κέντρο της πόλης έστελναν τα αυτοκίνητα τους για να τον παραλάβουν και να τους διασκεδάσει κατ΄ οίκον. Πολλοί κατηγόρησαν τους αριστοκράτες ότι «χρησιμοποιούσαν» έναν τρελό για να κάνουν την πλάκα τους, ωστόσο υπήρξαν αρκετοί που του έδιναν χρήματα, ακριβά ρούχα- από δεύτερο χέρι- και άλλοι που του πλήρωναν χορταστικά γεύματα σε εστιατόρια. Στην Αθήνα βρέθηκαν και ορισμένοι που τον κορόιδευαν και του έδιναν επίτηδες νοθευμένο κρασί για να μεθάει και να λέει δημόσια ασυναρτησίες σκορπώντας το γέλιο.

Η φάρσα σε βάρος του

Ο δημοσιογράφος Τάσος Κοντογιαννίδης περιγράφει σε άρθρο του μια κακόγουστη φάρσα εις βάρος του Δελαπατρίδη που τον οδήγησε στο να διαβεί το κατώφλι της Βουλής: «Το 1956, όταν παραιτήθηκε ο Καραμανλής, για να προσφύγει στις κάλπες, ένας φαρσέρ παρέδωσε σημείωμα στον Δελαπατρίδη, ότι τον καλεί ο πρόεδρος της Βουλής να ορκισθεί πρωθυπουργός. Ο Αρμάνδος, έβαλε ημίψηλο και φράκο και έσπευσε μ’ ένα τσούρμο ξωπίσω του να φωνάζουν «να μας ζήσεις αρχηγέ!…» Τη στιγμή που έδειχνε στη φρουρά της πύλης το σημείωμα, αποχωρούσε τυχαία ο πρόεδρος της Βουλής Ντίνος Ροδόπουλος. Κατάλαβε τη φάρσα και για να μην τον κακοκαρδίσει, του λέει: «Πρόεδρε, ο βασιλεύς απουσιάζει και ο αρχιεπίσκοπος είναι άρρωστος! Τι λες; Να το αναβάλλουμε;». Ο Αρμάνδος με ικανοποίηση υποκλίθηκε και αποχώρησε. Στα τέλη της δεκαετίας του ’50, η εφημερίδα ΕΘΝΟΣ δημοσίευσε κάποιες δηλώσεις του Δελαπατρίδη, ο οποίος είχε προβλέψει ότι ο Κ. Καραμανλής θα κυβερνούσε τη χώρα.

«Προσωπικότητες του άλλοτε ένδοξου κόμματος του Ελευθερίου Βενιζέλου με επλησίασαν και μου εζήτησαν να αναλάβω εγώ την αρχηγία. Αρνήθηκα. Γιατί; (τον ρωτά ο δημοσιογράφος). Μα τι λέτε; Τρελός είμαι να βγάλω εγώ το φίδι από την τρύπα; Αυτοί που το έβαλαν ας το βγάλουν. Εξάλλου υπάρχει και ο Μαρκεζίνης ο μεγαλύτερος γόης φαρμακερών μάλιστα φιδιών. Μάλλον από τέτοιες εύστοχες δηλώσεις βγήκε και η παροιμία «από μικρό και από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια».

Η απαγόρευση των δημόσιων ομιλιών και ο εγκλεισμός σε ψυχιατρείο

Οι υπαίθριοι πολιτικοί λόγοι του Δελαπατρίδη, που συγκέντρωναν περισσότερο κόσμο και από τους λόγους των κανονικών πολιτικών, απαγορεύτηκαν κάποια στιγμή από την αστυνομία, αλλά ο οραματιστής ρήτωρ των Αθηνών, συνέχισε να τους εκφωνεί σε καφενεία και άλλα γνωστά αθηναϊκά στέκια. Μάλιστα, η αστυνομία τον έστειλε ορισμένες φορές ακόμα και στο ψυχιατρείο, αλλά οι γιατροί τον απέλυαν ως ακίνδυνο. Εκτός από τους δημόσιους λόγους του, ο Αρμάνδος περιέφερε σε γραφεία εφημερίδων και περιοδικών ένα χειρόγραφό του με τίτλο «η κοινωνία γελά», προσπαθώντας να το εκδώσει.

Ο διευθυντής της εφημερίδας «Εμπρός» είδε τη γραφική φυσιογνωμία της Αθήνας με συμπάθεια και του επέτρεψε να εργαστεί για λίγο διάστημα ως δημοσιογράφος έναντι συμβολικού ποσού. Η αμφιλεγόμενη φήμη του Δελαπατρίδη έφτασε κάποια στιγμή στα αυτιά του πατέρα του στη Μυτιλήνη, ο οποίος έφτασε αμέσως στην Αθήνα για να διαπιστώσει αν πράγματι ο γιος του είχε τρελαθεί. Λέγεται πως όταν έφτασε στην πόλη και είδε τον Αρμάνδο να ζει αξιοπρεπώς σε ένα ξενοδοχείο, να είναι ντυμένος με καλά ρούχα, να τρώει καθημερινά σε εστιατόριο και να τον γνωρίζει όλος ο κόσμος, επέστρεψε ικανοποιημένος στο νησί του.

Ωστόσο δύσκολα διασταυρώνονται πια αυτές οι εκδοχές της ιστορίας. Η ζωή του Αρμάνδου Δελαπατρίδη κύλησε μεταξύ λατρείας και χλεύης από τον κόσμο. Πέθανε μόνος στο Λαϊκό Νοσοκομείο τον Ιούνιο του 1960 και ετάφη δημοσία δαπάνη. Σήμερα το όνομα του χρησιμοποιείται για να περιγράψουμε κάποιο γραφικό και που ρητορεύει ως απόλυτος ειδήμων για άσχετα θέματα, ωστόσο στην εποχή του τον περιέγραφαν ως έναν τελευταίο εκπρόσωπο της παλιάς ρομαντικής Αθήνας.

Αρχική φωτογραφία από το εξώφυλλο του βιβλίου του Γ. Καιροφύλα «Αρμάνδος Δελαπατρίδης».

Διαβάστε ακόμα στη Μηχανή του Χρόνου:

Τι έφαγαν οι Πρωτόπλαστοι και εκδιώχτηκαν από τον Παράδεισο; Η θεωρία με το μήλο δεν είναι παντού αποδεκτή

Η Γκουέρνικα σε 3D. Ο συγκλονιστικός πίνακας του Πικάσο με τα χιλιάδες θύματα των Ναζί. Η πόλη που έγινε πείραμα και ισοπεδώθηκε από την Λουτβάφε με ανελέητους βομβαρδισμούς