Περασμένα μεγαλεία, διηγώντας τα να κλαις

«Αυτή η χώρα μετά τον πόλεμο στάθηκε στα πόδια της από τις νοσοκόμες και τις καλόγριες. Η αδερφή μου είναι νοσοκόμα και στην οικογένεια είμαστε πολύ περήφανοι». Ήταν τα λόγια του Άλαν, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Δουβλίνου και γιου σημαντικού δικηγόρου της Βρετανίας, το 1995 όταν τον ρώτησα για ποιο λόγο οι νοσοκόμες θεωρούνταν τόσο σημαντικές. Τα λόγια του αυτά τα θυμήθηκα όταν είδα την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου, η οποία μου άρεσε πολύ.

Η πρώην αυτοκρατορία στην οποία ο ήλιος δεν έδυε ποτέ με ένα μείγμα παλιού και νέου, συντήρησης και πρωτοπορίας απόδειξε ότι όλοι μπορούν να συνυπάρξουν στην κοινωνία. Από τον εφευρέτη του διαδικτύου, ως τη μελωδία των Beatles, των Prodigy και των Sex Pistols. Πολιτισμός μπορεί να είναι και το Trainspotting και ο φλεγματικός Mr. Bean και χωρίς αμφιβολία πολιτισμός είναι οι δυνάμεις εκείνες που στηρίζουν την κοινωνία: η Mary Poppins που αλαφρώνει τα όνειρα των παιδιών και οι νοσοκόμες που απαλύνουν τον πόνο του αρρώστου.

Εμένα η τελετή έναρξης μου άρεσε και με παροτρύνει να συνεχίσω να παρακολουθώ Ολυμπιακούς αγώνες όπως παλιά.

Την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών αγώνων την έβλεπα με τον παππού. Ήταν πάντα καλοκαίρι και οι εκδηλώσεις αστικού τύπου, όπως και η τηλεόραση του άρεσαν πολύ. Είχε ζήσει πόλεμο, ως λοχίας πυροβολικού, στο μέτωπο της Αλβανίας και όταν έβλεπε μεγάλες παγκόσμιες διοργανώσεις χαιρόταν που ο κόσμος ήταν μονιασμένος αν και μοιρασμένος σε Δύση και Ανατολή.

Τα αγωνίσματα τα παρακολουθούσε, αλλά τις τελετές έναρξης και λήξης τις διασκέδαζε. Ακόμη θυμάμαι την έναρξη των Αγώνων της Μόσχας κα την τεραστίων διαστάσεων Ματριόσκα που έμπαινε στο στάδιο. Φανερά εντυπωσιασμένη που έβλεπα την ξύλινη κούκλα, ενθύμιο από την εκδρομή – προσκύνημα του άλλου παππού στο ανατολικό μπλοκ, ενθουσιάστηκα τόσο που αποφάσισα να συνεχίζω να παρακολουθώ τις τελετές των Ολυμπιακών Αγώνων. Τη χαρά μου σιγοντάρισε το ευγενές, μα άνευρο, σχόλιο του παππού «είναι λαός, με μεγάλη ιστορία και πολιτισμό».

Η δική του χαρά ήρθε το 1984 στους Ολυμπιακούς του Λος Άντζελες όταν ο Ρ. Ρέιγκαν κήρυττε την έναρξη των αγώνων. Ένιωθε ότι ο δυτικός κόσμος δικαιωνόταν και πως η λαμπερή τελετή επισκίαζε εκείνη της Μόσχας, αν και χωρίς μια τεράστια Barbie στο γήπεδο όπως εγώ καλομαθημένη από την προηγούμενη τελετή περίμενα.

Αφού λοιπόν κατάλαβα ότι δεν θα μπαίνουν πάντα οι δικές μου κούκλες στο στάδιο αλλά οι μασκότ των αγώνων, αποφάσισα στο εξής να εστιάζω στο εικαστικό μέρος των τελετών.

Είδαμε την Σεούλ με την ασιατική της προσέγγιση, την ισπανική μαγεία με το αξέχαστο Ντουέτο της Monserat Cabbayet και τον ηχογραφημένο Freddie Mercury, προσπεράσαμε τους αγώνες της Ατλάντα διότι είχε «πληγωθεί» η εθνική μας περηφάνια και παρακολουθήσαμε την τελετή του Σύδνεϋ με αγωνία για το μέτρο σύγκρισης της Αθήνας που ακολουθούσε.

Την τελετή της Αθήνας την παρακολούθησα χωρίς τον παππού, που είχε «φύγει» έξι μήνες νωρίτερα, πάλι όμως στην ίδια θέση.

Η Αθήνα έδωσε κατά τη γνώμη μου άλλη διάσταση στην τελετή. Έδωσε την εθνική ιστορική διάσταση και προέβαλε την προσφορά της χώρας στον παγκόσμιο πολιτισμό. 

Οι αγώνες της Αθήνας έκαναν ένα λαό υπερήφανο για το παρελθόν και το παρόν του και τη γενιά μου να νιώθει πως «ναι μπορούμε» να πετύχουμε.

Δυστυχώς τους αγώνες της Αθήνας δεν ακολούθησε κάτι εξίσου μεγάλο και σημαντικό αλλά η γνωστή εθνική απραξία. Το Ολυμπιακό κεκτημένο έδωσε τη θέση του στην εθνική μας μιζέρια και στο «περασμένα μεγαλεία διηγώντας τα να κλαίς». Αδυνατώ πραγματικά να καταλάβω γιατί αντί να κοιτούμε μπροστά μένουμε πίσω. Θυμόμαστε τους αγώνες της Αθήνας και ψάχνουμε δικαιολογίες για να μειώσουμε τους επόμενους αγώνες και να αναδείξουμε τη διαχρονική ανωτερότητα της φυλής μας.

Συμπατριώτες, συμπατριώτισσες: η Αθήνα έκανε καλούς αγώνες και στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων και των καιρών. Είτε το θέλουμε, είτε όχι υπάρχουν κι άλλοι λαοί εξίσου καλοί και ενδεχομένως καλύτεροι από εμάς. Ας διδαχθούμε από το παράδειγμά τους και ας συμπληρώσουμε τις δικές μας εμπειρίες. Αν δεν το κάνουμε τα μεγαλεία θα τα διηγούμαστε και θα είμαστε να μας κλαις.

* Η Μαρία Καρακλιούμη έχει εργαστεί στο χώρο της εκπαίδευσης, της δημοσκόπησης και της επικοινωνίας. Έχει διατελέσει Αναπληρώτρια Εκπρόσωπος Τύπου, υπεύθυνη γραφείου τύπου και Γραμματέας του Τομέα Τύπου και ΜΜΕ του ΠΑΣΟΚ, καθώς επίσης και μέλος του ΔΣ του ΙΣΤΑΜΕ – Ανδρέας Παπανδρέου. Είναι μέλος του ΔΣ της ΕΕΑΕΣ και ΓΓ του Eurodefense Greece. Από το 2011 είναι Αντιπεριφερειάρχης Αττικής.