10 ερωτήσεις και απαντήσεις για τη βροχή μετεωριτών

Η βροχή μετεωριτών που έπληξε την Παρασκευή τα Ουράλια, προκάλεσε αναταραχή σε όλο τον κόσμο, καθώς ο ουρανός  έμοιαζε να πέφτει στο κεφάλι των κατοίκων της πόλης Chelyabinsk.

Παρά το γεγονός ότι οι επιστήμονες παρουσιάζονται καθησυχαστικοί και κάνουν λόγο για σπάνιο φαινόμενο,ο πανικός και οι θεωρίες συνωμοσίας κυριάρχησαν.

Ο επιστημονικός συντάκτης του Guardian, Stuart Klark, απαντά σε 10 ερωτήματα για τους μετεωρίτες, για να έχουμε μια πιο ξεκάθαρη γνώμη.

Τι χτύπησε τη Ρωσία το πρωί της Παρασκευής;

Σύμφωνα με τη ρωσική ακαδημία επιστημών, ο μετεωρίτης που διαλύθηκε στην ατμόσφαιρα ζύγιζε περίπου 10 τόνους και έτρεχε με ταχύτητα 54.000 χιλιομέτρων.

Κατά την πρόσκρουση διαλύθηκε σε χιλιάδες μικρά κομμάτια, προκαλώντας ωστικό κύμα, το οποίο συνοδεύτηκε από ισχυρές βροντές που θύμιζαν εκρήξεις.

Ήταν μετεωρίτης ή βροχή μετεωριτών;

Όπως δείχνουν οι εικόνες ένα αντικείμενο χτύπησε στην ατμόσφαιρα, ωστόσο περίπου 50 χιλιόμετρα από το έδαφος διαλύθηκε σε πολλά κομμάτια. Βίντεο κατέγραψαν τη στιγμή που το κυρίως σώμα του μετεωρίτη σπάει, κατά την είσοδό του στην ατμόσφαιρα.

Πόσο σπάνιο είναι αυτό το φαινόμενο;

Περίπου 40.000 τόνοι διαστημικών βράχων πέφτουν στη Γη κάθε χρόνο, κυρίως υπό τη μορφή σκόνης ή μικρών μετεωριτών, γι’ αυτό και δεν γίνονται αντιληπτοί. Την τελευταία φορά που είχαμε ένα φαινόμενο τέτοιας έντασης, ήταν το 1908, όταν αστεροειδής μήκους 50 μέτρων εξερράγη στον αέρα πάνω από τη Σιβηρία. Το ωστικό κύμα είχε καταστρέψει μια τεράστια δασική έκταση. Το περιστατικό της Παρασκευής είναι πολύ πιο μικρό σε ισχύ σε σχέση με αυτό του 1908. Κάτι τέτοιο συμβαίνει πάντως κάθε 10 χρόνια, όχι όμως σε κατοικημένες περιοχές.

Έχει σκοτωθεί ποτέ κάποιος από μετεωρίτη;

Δεν έχει καταγραφεί ποτέ θάνατος από πτώση μετεωρίτη από τον ουρανό. Υπάρχουν ιστορίες για τον θάνατο ενός σκύλου στην Αίγυπτο το 1911 και για έναν σοβαρό τραυματισμό αγοριού στην Ουγκάντα το 1992. Το μεγαλύτερο μερος της Γης δεν κατοικείται, οπότε συνήθως οι μετεωρίτες πέφτουν στη θάλασσα ή σε ακατοίκητες περιοχές.

Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα σε ένα αστεροειδή, ένα διάττοντα αστέρα, έναν μετεωρίτη και ένα μετεωροειδή;

Οι αστρονόμοι λατρεύουν τους ορισμούς. Ένας μετεωροειδής είναι οτιδήποτε βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον ήλιο και είναι μικρότερο από 10 μέτρα. Όταν έχει μεγαλύτερο μέγεθος από αυτό και διάμετρο ως και χιλίων χιλιομέτρων είναι γνωστό ως αστεροειδής. Ένας διάττων αστέρας είναι μια ποσότητα σκόνης που καίγεται στην ατμόσφαιρα δημιουργώντας ένα πεφταστέρι.  Ένας μετεωρίτης είναι ένα μεγαλύτερο θραύσμα, με μέγεθος που ξεκινάει από χαλικάκι και φτάνει σε μέγεθος ογκόλιθου το οποίο επιβιώνει από την τριβή του ε την ατμόσφαιρα σε σημείο που να προσκρούσει στην επιφάνεια της Γης. Παρόλα αυτά, οι ορισμοί δεν είναι απόλυτα ακριβείς.

Γιατί δεν προβλέψαμε την έλευσή του;

Ο μετεωρίτης “χτύπησε” τη Ρωσία κατά τη διάρκεια ημέρας. Το φως του ήλιου, κάλυψε την έλευσή του, με τον ίδιο τρόπο, που ένας πιλότος χρησιμοποιεί τον ήλιο για να κρυφτεί σε μια αερομαχία. Είναι πολύ πιθανό το ίδιο να συμβαίνει με χιλιάδες αστεροειδείς και διάττοντες αστέρες. Είναι αδύνατον να εντοπιστούν παρά μόνο με διαστημικά τηλεσκόπια

Έχει σχέση η βροχή μετεωριτών με τον αστεροειδή που πέρασε κοντά από τη γη;

Όχι. Η Βασιλική Εταιρία Αστρονομίας στο Λονδίνο και η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία λένε ότι η προσέγγιση του αντικειμένου που προσέκρουσε το πρωινό της Παρασκευής δεν σχετίζεται με την προσέγγιση του αστεροειδή 2012 DA14, ο οποίος θα πλησιάσει πολύ τη Γη το βράδυ της Παρασκευής.  Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Παρατήρησης Αντικειμένων που Πλησιάζουν της Γη, της NASA, ένας αστεροειδής όπως ο 2012 DA14  πετάει τόσο κοντά στη Γη μόνο κάθε 40 χρόνια – αν και πάλι αυτό θα είναι περίπου  31.669 χιλιόμετρα πάνω από τα κεφάλια μας. Παρόλα αυτά, αυτό σημαίνει ότι θα είναι πιο κοντά από πολλούς τεχνητούς δορυφόρους.

Τι κάνουμε αν εντοπίσουμε κάτι μεγάλο να κατευθύνεται προς τη Γη;

Μια προσφάτως συσταθείσα ομάδα εργασίας της Επιτροπής του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την Ειρηνική Χρήση του Διαστήματος θα κληθεί να συνεδριάσει. Πρόκειται για συμβουλευτική ομάδα για την σχεδίαση διαστημικών αποστολών και αποτελείται από επιστήμονες της Νasa, της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας και άλλων διαστημικών υπηρεσιών του κόσμου. Η ομάδα θα συναντιόταν άμεσα για καταρτίσει την καλύτερη στρατηγική αντιμετώπισης του αστεροειδή. Επίσης θα παρείχε συμβουλές σχετικά με το ποιος διαθέτει την απαιτούμενη τεχνογνωσία για να κατασκευάσει  τα διαφορετικά τμήματα του απαραίτητου διαστημικού σκάφους και ποιος θα το πληρώσει. Έπειτα θα μεταβίβαζε τις αποφάσεις της στους πολιτικούς για να εγκρίνουν τις όποιες ενέργειες.

Κινδυνεύουν κάποιες περιοχές της Γης περισσότερο από άλλες;

Όχι. Οι αστεροειδείς και μετεωρίτες, μπορούν να πέσουν σε οποιοδήποτε σημείο, λόγω και της περιστροφής της Γης.

Θα έχει το φαινόμενο της Παρασκευής, κάποια ακολουθία;

Το φαινόμενο της Παρασκευής δεν πρόκειται να επηρεάσει τη Γη, ούτε τις τηλεπικοινωνίες της. Το ωστικό κύμα ήταν συμπιεσμένος αέρας περισσότερο παρά ηλεκτρομαγνητικός παλμός (EMP) που δημιουργήθηκε από πυρηνικά όπλα και ηλιακές εκλάμψεις. Ούτε και υπάρχει πραγματικός κίνδυνος από θανατηφόρους εξωγήινους ιούς. Συνέχεια πέφτουν μετεωρίτες στη Γη και μέχρι στιγμής κανένας δεν έχει φέρει διαστημικά μικρόβια.  Αν και υπάρχουν θεωρίες που λένε ότι τα μικρόβια θα μπορούσαν να έρθουν στη Γη μέσω μετεωριτών, δεν υπάρχουν αδιάσειστες αποδείξεις ότι κάτι τέτοιο είναι διαδεδομένο.