Η τραγωδία είναι της μόδας

Το κοινό που έσπευσε στην Επίδαυρο την Παρασκευή για να δει την “Ηλέκτρα” υπό τις οδηγίες του διάσημου γερμανού σκηνοθέτη Πέτερ Στάιν ήταν ετερόκλητο και πολυπληθές. Λάτρεις του αρχαίου δράματος, φοιτητές δραματικών σχολών,  τουρίστες  αλλά και κόσμος που για πρώτη φορά επισκεπτόταν την Επίδαυρο, επέλεξαν την παράσταση που είχε οραματιστεί ο Νίκος Κούρκουλος από τη θέση του Διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου.

Το γεγονός ότι τα εισιτήρια είχαν εξαντληθεί, δεν εμπόδισε αρκετούς να φτάσουν μέχρι το θέατρο, ελπίζοντας ότι θα καταφέρουν να εξασφαλίσουν την είσοδό τους ακόμη και την τελευταία στιγμή. Το πείραμα του Πέτερ Στάιν εξάλλου είχε κεντρίσει εξαρχής το ενδιαφέρον. Επέλεξε νέους ηθοποιούς για τους βασικούς ρόλους επειδή όπως είχε πει, θα μπορούσε να τους διδάξει ευκολότερα τα αρχαία κείμενα και απομονώθηκαν όλοι μαζί στο κτήμα του, όπου μελετούσαν το κείμενο και δούλευαν-στα αγγλικά- πάνω στην παράσταση.

Το αποτέλεσμα φαντάζομαι ότι υπηρέτησε το όραμα του Πέτερ Στάιν αλλά πάνω από όλα ενθουσίασε το κοινό στο οποίο αποκάλυψε ένα εξαιρετικό κείμενο, μια υπέροχη Ηλέκτρα και έναν Χορό τελείως διαφορετικό από ό,τι είχαμε δει μέχρι σήμερα.

Ο Πέτερ Στάιν είχε ξεκαθαρίσει ότι ήθελε όχι μια ολοκληρωμένη μετάφραση αλλά ένα κείμενο που θα μπορεί να γίνει αντιληπτό από το σημερινό άνθρωπο και το πέτυχε με τον πλέον πανηγυρικό τρόπο. Η Στεφανία Γουλιώτη αποτέλεσε την απόλυτη δικαίωση του σκηνοθέτη και έκπληξη για το κοινό, που το κέρδισε από τις πρώτες λέξεις. Παρουσίασε άρτια μια Ηλέκτρα που υποφέρει, μισεί και προσμένει την εκδίκηση, απελπίζεται και ταυτόχρονα γεμίζει ελπίδα, παίζοντας με κάθε μόριο του σώματος και του μυαλού της. Δια στόματος της ηρωϊδας, το κείμενο του Σοφοκλή αποκαλύφθηκε σε όλο του το μεγαλείο, επιβεβαιώνοντας ότι οι αρχαίες τραγωδίες είναι από τα πιο διαχρονικά έργα αρκεί να είναι κάποιος ικανός να τα κοινωνήσει σωστά. Ακόμη και τη στιγμή που η Ηλέκτρα γδύνεται μπροστά στο κοινό, το αρχικό σοκ ακολουθεί η αίσθηση ότι δεν θα μπορούσε να έχει γίνει αλλιώς.

Η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, που έπαιζε την Κλυταιμνήστρα και ο Γιάννης Φέρτης ως Παιδαγωγός αποτελούν αναμφισβήτητες και σταθερές αξίες του θεάτρου μας και έχουν τη δυνατότητα ακόμη και σε συγκριτικά μικρής διάρκειας ρόλους να παρουσιάζουν έναν ολοκληρωμένο χαρακτήρα. Τηρουμένων των αναλογιών, έκπληξη θα ήταν εάν εμφανίζονταν κάτι λιγότερο από εξαιρετικοί. Ίσως για αυτό το λόγο, το κοινό εκτίμησε την ερμηνεία της 27χρονης Στεφανίας Γουλιώτη που κατάφερε να αντιμετωπίσει επί ίσοις όροις το κείμενο, το δέος της Επιδαύρου και τους καταξιωμένους συναδέλφους της, με την αρωγή ενός 15μελούς χορού. Πρέπει να σημειώσω δε ότι ίσως για πρώτη φορά αισθάνθηκα σε παράσταση ότι ο Χορός αντιμετωπίζεται ως ένας ρόλος καθοριστικός για την εξέλιξη του έργου και όχι ως παρένθεση. 

Το παρατεταμένο χειροκρότημα, η υπομονή με την οποία πήραμε χιλιάδες άνθρωποι το δρόμο της επιστροφής και η ικανοποίηση στα πρόσωπά μας μου έφερε στο μυαλό τους αρχαίους έλληνες που πήγαιναν στο θέατρο προσμένοντας την παίδευση και την κάθαρση. Κάτι ήξεραν, τελικά.