Η «αόρατη» Κίνα

Τους τελευταίους μήνες, κάθε απόγευμα, ο ανταποκριτής των Νιου Γιορκ Τάιμς στην Κίνα Χάουαρντ Φρεντς επισκέπτεται τις παλιές συνοικίες της Σαγκάης και φωτογραφίζει εκατοντάδες ανθρώπους της εργατικής τάξης. Από τις επισκέψεις αυτές, που γίνονται στο πλαίσιο ενός μακροπρόθεσμου φωτογραφικού σχεδίου για την πόλη, έχει μάθει περισσότερα απ’ όσα έμαθε τα τελευταία πέντε χρόνια που καλύπτει τις εξελίξεις στην Κίνα.

Ο πιο συνηθισμένος τρόπος να μπαίνει στα σπίτια αυτών των ανθρώπων είναι ανεβαίνοντας σαθρές, στριφογυριστές ξύλινες σκάλες και προσέχοντας να μην κτυπήσει το κεφάλι του στο σχεδόν απόλυτο σκοτάδι. Η εμπειρία αυτή στην αρχή ήταν ελαφρώς τρομακτική, αλλά σιγά-σιγά του έγινε οικεία, όπως όταν προσπαθείς να προσαρμόσεις την όρασή σου μπαίνοντας σε ένα σκοτεινό δωμάτιο.

Η πρώτη αντίδραση των κατοίκων, βλέποντας έναν πολύ ψηλό ξένο που κρατά μια κάμερα και τους μιλά κινεζικά, είναι η έκπληξη. Τι ενδιαφέρον μπορεί να έχει για έναν ξένο ένα τέτοιο μέρος; Η απάντηση του δημοσιογράφου είναι: πολύ μεγάλο.

Σε μια χώρα που γερνάει πολύ γρήγορα, η Σαγκάη έχει τον πιο ηλικιωμένο πληθυσμό. Αλλά αυτό που εξέπληξε περισσότερο τον αμερικανό δημοσιογράφο ήταν η άνθηση μιας σχεδόν υπόγειας θρησκευτικής κουλτούρας. Σε πολλά σπίτια που επισκέφθηκε είδε ανθρώπους να πιστεύουν στο Βούδα ή στο Χριστό. Συνάντησε μια γυναίκα που την έστειλε στην ύπαιθρο στα νιάτα της η Πολιτιστική Επανάσταση και τη ρώτησε από ποιο δρόμο έφτασε στην εκκλησία. «Με προσηλύτισαν οι γείτονές μου», του είπε. «Σε αυτό το κτίριο, όλοι πιστεύουν στο Χριστό».

Η Κίνα είναι μια χώρα που αναπτύσσεται ταχύτατα και πολύ σύντομα μπορεί να ξεπεράσει τις Ηνωμένες Πολιτείες. Υπάρχουν όμως εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι στην ύπαιθρο που δεν έχουν βρει ακόμη θέση στον οικονομικό ανελκυστήρα της χώρας. Ακόμη και στην πλουσιότερη πόλη της Κίνας, τη Σαγκάη, ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων ζει πολύ δύσκολα. Πολλοί από αυτούς είναι μετανάστες, κυρίως από τις επαρχίες Ανχουί ή Τζιανγκσού, αλλά δε λείπουν και οι ντόπιοι.

Πολλά έχουν γραφτεί τελευταία για τις αυξανόμενες κοινωνικές ανισότητες στην Κίνα. Αλλά η εικόνα είναι πολύ πιο πολύπλοκη από αυτή που δίνουν οι στατιστικές. Υπάρχουν, για παράδειγμα, εκείνοι οι φτωχοί και άνεργοι γονείς στη Σαγκάη που ονειρεύονται να μετακομίσουν στην άλλη μεριά του ποταμού, στο Πουντόνγκ, για να μη συγχρωτίζονται με τους «wai di», τους «αμόρφωτους». 

Το θέμα που έρχεται συνεχώς στη συζήτηση είναι οι αναγκαστικές μετακομίσεις, λόγω των μεγάλων αναπτυξιακών προγραμμάτων που εφαρμόζονται σε διάφορες περιοχές. Μερικοί είναι ευχαριστημένοι με τις διευθετήσεις που κάνει η κυβέρνηση, άλλοι τις αντιμετωπίζουν μοιρολατρικά. «Αν η χώρα μου χρειάζεται αυτή τη γη, τι μπορώ να κάνω εγώ;» λέει ένας ηλικιωμένος. Δεν λείπουν όμως κι εκείνοι που εκφράζουν την οργή τους για την κρίση της κοινωνικής δικαιοσύνης. «Αυτό που κάνουν εδώ είναι άδικο», λέει ο 75χρονος ιδιοκτήτης ενός μικρού κουρείου που είδε ολόκληρη τη συνοικία του να κατεδαφίζεται το περασμένο καλοκαίρι. «Η κυβέρνηση έστειλε μπράβους που ξυλοκόπησαν όσους αντιστέκονταν στα σχέδια κατεδάφισης. Δεν υπάρχει κράτος του νόμου εδώ. Ο λαός δεν έχει κανένα δικαίωμα».

Άλλοι παραπονούνται για τη διαφθορά. «Μπορεί να έχουμε γίνει πλουσιότεροι, αλλά οι πολιτικοί μας δεν είναι καλύτεροι από την εποχή της αυτοκρατορίας», λέει ένας ηλικιωμένος. «Οι Κινέζοι θέλουν δημοκρατία όπως και όλοι οι άλλοι, και μια μέρα θα την αποκτήσουμε».

(Πηγή: ΑΠΕ)