Δ. Βεζυράκης στο NEWS 247: “Κανένας Έλληνας δεν έχει εγκαταλείψει το παιδί του για λίγα ευρώ”

Το NEWS 247 στα πλαίσια του αφιερώματος του στον θεσμό της υιοθεσίας και της αναδοχής, συνάντησε τον κοινωνικό λειτουργό και διοικητή του Κέντρου Προστασίας Παιδιών “Η Μητέρα”, κ. Δημήτρη Βεζυράκη.

Ο κ. Βεζυράκης μας μίλησε για τη διαδικασία της υιοθεσίας και της διαδοχής, για τις ελλείψεις λόγω κρίσης, αλλά και τις προϋποθέσεις που πρέπει να έχει ένα ζευγάρι για να αναλάβει ένα παιδί.

Ο κ. Βεζυράκης, χαρακτηρίζει πράξη υπέρβασης την υιοθεσία, ωστόσο σημειώνει ότι τα θέλω ενός ζευγαριού δεν μπορεί να βρίσκονται πάνω από τα θέλω των παιδιών. Και η βασική ανάγκη των παιδιών που φιλοξενούνται στο “Μητέρα”, είναι η αγάπη και η φροντίδα στα πλαίσια της οικογένειας.

Ποια διαδικασία ακολουθείται όταν κάποιος θέλει να υιοθετήσει ένα μωρό; Είναι χρονοβόρα;

Το υποψήφιο ζευγάρι θα έρθει σε μια συνάντηση την πρώτη Πέμπτη κάθε μήνα και θα τους αναλυθεί το θεσμικό πλαίσιο και η όλη διαδικασία και στη συνέχεια θα πάρουν τις αιτήσεις τους, τις οποίας θα τις μελετήσουν, θα τις γράψουν και θα τις καταθέσουν.

Τι σημαίνει θεσμικό πλαίσιο; Είναι ο νόμος  2447 του 1996 περί υιοθεσίας και ο κανονισμός  που δίνεται από το κέντρο προστασίας του παιδιού “Μητέρα” στους ενδιαφερόμενους.

Πολλοί λένε για χρονοβόρα διαδικασία θα μου επιτρέψετε να πω ότι δεν είναι χρονοβόρα η διαδικασία αλλά ψυχοφθόρα η αναμονή.

Η διαδικασία αυτή καθ’ αυτή που έχει να κάνει με τη διερεύνηση κινήτρων και προσωπικότητας είναι περίπου δέκα έως δεκατρείς συναντήσεις απόστασης μιας εβδομάδας η μια από την άλλη υπολογίστε τρεις με τέσσερις μήνες. Το υπόλοιπο διάστημα είναι αναμονή μέχρι να βρεθεί το παιδί.

Άρα δεν είναι χρονοβόρα η διαδικασία. Πολλοί αναρωτιούνται τι γίνεται στο εξωτερικό. Να σας ενημερώσω ότι σε κανένα κράτος της Ευρώπης αλλά και της Αμερικής, η υιοθεσία δεν είναι ένας θεσμός ικανοποίησης αιτήσεων παρά είναι θεσμός παιδικής προστασίας.

Πρόσφατα στην τηλεόραση είδα μια ταινία όπου ένα ζευγάρι πάμπλουτων στην Αμερική αφού δεν μπορούσαν να κάνουν παιδί απευθύνθηκαν σε ένα κέντρο και θα υιοθετούσαν τελικά σε τέσσερα-πέντε χρόνια. Δεν έχει να κάνει η αναμονή η ίδια, αλλά έχει να κάνει με το να βρεθεί το παιδί, που επιθυμεί το υποψήφιο ζευγάρι.

Εάν με ρωτούσατε, πόσο καιρό κάνει ένα παιδί να υιοθετηθεί,  σας απαντάω ότι ένα παιδί το οποίο είναι υγιές και ελεύθερο προς υιοθεσία και βρέφος, σε έξι μήνες έχει υιοθετηθεί ενώ ένα παιδί με αναπηρία έξι ετών είναι ακόμα εδώ.

Πόσα παιδιά φιλοξενούνται στο “Μητέρα”. Τι ηλικίας είναι; Για ποιους λόγους βρίσκονται εδώ;

Τα παιδιά που προστατεύονται στην κεντρική μονάδα είναι 84 με 85. Ο αριθμός εναλλάσσεται καθημερινά καθώς έχουμε συνεχή εξιτήρια και εισιτήρια.

Εξιτήρια πρώτα απ’ όλα προς τη φυσική οικογένεια γιατί πρώτο μας μέλημα είναι τα παιδιά να επιστρέψουν στη φυσική τους οικογένεια. Εμείς προσπαθούμε να βρούμε τη φυσική οικογένεια και να την υποστηρίξουμε.

Άλλωστε αυτό μας διατάσσει η δικαστική εξουσία. Όταν δε καταφέρουμε να επιστρέψουμε τα παιδιά στη φυσική οικογένεια τότε πάλι σε συνεργασία με τη δικαστική εξουσία θα προσπαθήσουμε να αποκαταστήσουμε το παιδί μέσω του θεσμού της υιοθεσίας και της αναδοχής. Άρα ο αριθμός των παιδιών είναι είναι γύρω στα 84.

Οι λόγοι που βρίσκονται εδώ τα παιδιά δεν είναι οικονομικοί πάντως. Πρέπει να το τονίσουμε αυτό. Πολλοί βγήκαν και είπαν ότι εγκαταλείπονται παιδιά λόγω κρίσης.

Κανένας Έλληνας καμιά Ελληνίδα δεν έχει εγκαταλείψει το παιδί της για λίγα ευρώ. Σας το δηλώνω κατηγορηματικά.

Οι λόγοι που εγκαταλείπεται ένα παιδί είναι πρώτον, εάν η μητέρα είναι χρήστης ναρκωτικών.
Δεύτερον εάν η μητέρα είναι χαμηλού νοητικού επιπέδου και δεν αντιλαμβάνεται τον γονεϊκό της ρόλο.

Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει το “Μητέρα”. Πόσοι είναι οι εργαζόμενοι; Υπάρχουν ελλείψεις;

Το Μητέρα έχει επιτελέσει διαχρονικά από το 1953 που ιδρύθηκε ένα σημαντικό έργο. Όντως είναι σημαντικό καθώς προστατεύει κακοποιημένα παραμελημένα και απροστάτευτα παιδιά. Οι εργαζόμενοι σήμερα στο κέντρο είναι 150.

Αυτό που χρειάζεται είναι ενίσχυση στο εξειδικευμένο προσωπικό και περισσότερους εργαζόμενους φύλαξης των παιδιών.

Προσωπικό αποκατάστασης, κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους,εξειδικευμένους ανθρώπους  σε ότι αφορά ειδικότερες θεραπείες αφού πλέον τα παιδιά που προστατεύει το μητέρα είναι παιδιά με αναπηρίες.

Να σας δώσω ένα παράδειγμα το 2004 στο Μητέρα υπηρετούσαν 18 κοινωνικοί λειτουργεί σήμερα υπηρετούν 8.
Όπως αντιλαμβάνεσθε η διερεύνηση των υποθέσεων δεν είναι αυτή που ήταν το 2004.

Όμως παρ όλα αυτά να σας δώσω κάποια συγκριτικά στοιχεία όλου του φορέα σε σχέση  με το 2011.

Παρουσιάζεται μια αύξηση στα εξιτήρια κατά 52%, άρα περισσότερα παιδιά αποκαταστάθηκαν.

Παρά την κρίση και την ένδεια στη στελέχωση, είχαμε 113% αύξηση το 2012 σε σχέση με το 2011 στις επιστροφές παιδιών στη φυσική οικογένεια.

Είχαμε αύξηση στην τοποθέτηση παιδιών 100% στις ανάδοχες οικογένειες και αύξηση 13% στην τοποθέτηση παιδιών μέσω του προγράμματος υιοθεσίας.

Τι είναι αναδοχή;

Αναδοχή είναι ο θεσμός όπου μεγαλώνουμε το παιδί κάποιου άλλου, μιας οικογένειας η  οποία βρίσκεται σε κρίση.

Τις περισσότερες φορές η αναδοχή αφορά παιδιά που έχουν εγκαταλειφθεί λόγω αναπηρίας ή δεν είναι επιθυμητά για υιοθεσία.

Ήδη έχουμε 300 παιδιά τοποθετημένα σε ανάδοχες οικογένειες. Το 2012 δαπανήσαμε ένα μεγάλο ποσό  για τη στήριξη του προγράμματός αναδοχής, που έχει να κάνει με επιδόματα αλλά και με δαπάνες σε ειδικές θεραπείες, σε ειδικά φροντιστηριακά μαθήματα, σε κάλυψη ρουχισμού για το καθετί που απαιτείται για την ανάπτυξη ενός παιδιού.

Το ποσό αυτό σημειώστε ότι θα  ήταν τετραπλάσιο, εάν τα παιδιά ήταν σε ένα ιδρυματικό περιβάλλον.

Τα τελευταία χρόνια, πολλοί καταφεύγουν στις ιδιωτικές υιοθεσίες. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Πρώτα απ όλα το προβλέπει το νομοθετικό μας πλαίσιο. Αυτό που δε προβλέπει βεβαίως είναι η χρηματική συναλλαγή. Όπως αναδεικνύεται σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις υπάρχει χρηματική συναλλαγή.

Αυτό γίνεται δυστυχώς γιατί από τη μια υπάρχει λαχτάρα για οικογένεια και από την άλλη υπάρχουν οι επιτήδειοι οι οποίοι βασίζονται πάνω σε αυτή τη λαχτάρα και κερδοσκοπούν.

Σε ποιες κατηγορίες ανθρώπων δεν δίνονται παιδιά;

Πρώτον, όταν δε το θέλουν. Θα μου πείτε αφού κάνουν αίτηση. Δε σημαίνει τίποτα αυτό. Πρέπει να το θέλουν και πρέπει να το αποδείξουν. Γιατί η επιστροφή του παιδιού δεν είναι όπως το να επιστρέφει κανείς ένα αντικείμενο.

Ήδη τα παιδιά που βρίσκονται σε ένα ιδρυματικό περιβάλλον όσο καλό και να είναι, από μόνο του είναι κακοποιητικό.

Άρα λοιπόν τα παιδιά έχουν γνώση αυτής της κακοποίησης, γνώση της απόρριψης. Φαντάζεστε λοιπόν ένα παιδί που αν εμείς  δε προσέξουμε, απορριφθεί για δεύτερη φορά; Στη συνέχεια αυτό που μένει είναι το να πληρούνται οι προϋποθέσεις που αναφέρει ο νόμος.

Ποια είναι η ψυχολογική κοινωνική και επαγγελματική εξέλιξη των παιδιών που δεν υιοθετούνται; Ιδρυματοποιούνται;

Η ιδρυματοποίηση είναι ασθένεια του ιδρυματικού περιβάλλοντος. Τι σημαίνει ιδρυματοποίηση; Δεν έχω ερεθίσματα. Άρα δεν έχω αποκτήσει δεξιότητες. Όλα τα παιδιά που διαμένουν σε ιδρύματα πάσχουν από ιδρυματισμό.

Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Τα παιδιά που μένουν στο “Μητέρα”, δεν γνωρίζουν πως είναι ένα σπίτι. Γι αυτό το λόγο εμείς εδώ, φτιάξαμε ένα τέτοιο σπίτι.

Το ονομάσαμε “προσομοίωση” και τα παιδιά  θα μπορούν να δουν πώς είναι αλλά και ποια είναι η λειτουργικότητά του.

Όπως και τα ζευγάρια που κάνουν το 15νθημερο της προσαρμογής με το παιδί προς αναδοχή ή προς υιοθεσία. Το 80% των παιδιών αποκαθίστανται. Έχουμε ωστόσο ένα 20% που δεν επανέρχονται.

Αυτά θα μεγαλώσουν σε ένα άλλο ίδρυμα και τα περισσότερα δυστυχώς δεν θα γνωρίσουν ποτέ οικογένεια.

Πολλές φορές βλέπουμε ένα παιδί σε ένα κέντρο  και νομίζουμε ότι έχει νοητική υστέρηση, ενώ έχει ιδρυματισμό γιατί δεν έχει ερεθίσματα.  Αν μας βάλουν εμάς στο κοκπιτ ενός πυραύλου θα ακουμπήσουμε καθόλου κανένα κουμπί;
Ένα παιδί για να αναπτυχθεί ομαλά χρειάζεται αποκλειστικότητα, ερεθίσματα και αγάπη. Εμείς του δίνουμε μόνο αγάπη. Δεν έχουμε πολλά ερεθίσματα.

Η υιοθεσία είναι επιλογή. Υπάρχουν γονείς που επιλέγουν φύλλο, χρώμα;

Οι συμπολίτες μας που έχουν σκεφτεί  να υιοθετήσουν ένα παιδί  έχουν κάνει ήδη την υπέρβαση τους μόνο που το σκεφτήκανε. Το θέμα είναι μέχρι που θα φτάσει η υπέρβαση τους. Τι αντέχουν και ποια είναι τα θέλω τους.

Τα θέλω μας ωστόσο δεν πρέπει να είναι πάνω από τα θέλω των παιδιών. Και τα θέλω των παιδιών δεν έχουν να κάνουν με χρώμα, με φύλο, έχουν να κάνουν μόνο με αυτό που τους χρειάζεται και αυτό είναι μια αγκαλιά.

*Όσοι από εσάς θέλετε να προσφέρετε μια οικογένεια στα παιδιά που φιλοξενούνται στο “Μητέρα”, μπορείτε να μάθετε περισσότερα για το Πρόγραμμα Υιοθεσίας και το Πρόγραμμα Αναδοχής.