ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΣΑΜΠΟΤΑΖ ΤΗΣ ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΓΙΑΝΝΑΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΑΛΑΜΙΔΑ
Δύο σπουδαίες φωνές στην υπηρεσία μιας πρωτοποριακής μουσικού. Η Σαβίνα Γιαννάτου και ο Γιάννης Παλαμίδας μιλάνε στο Magazine για το κορυφαίο άλμπουμ της Λένας Πλάτωνος που κυκλοφόρησε πριν από 42 χρόνια και το Σάββατο θα το παίξουν όλοι μαζί ζωντανά στο Gagarin 205.
Σαράντα δύο είναι πια τα χρόνια που έχουν περάσει από την κυκλοφορία του «Σαμποτάζ» όπου τραγούδησαν και οι δύο, ουσιαστικά συνδημιουργώντας με τη Λένα Πλάτωνος και τη Μαριανίνα Κριεζή ένα καθολικά αναγνωρισμένο, έστω και ετεροχρονισμένα, ως έργο απολύτως σημαντικό, αν όχι αριστουργηματικό, για την ελληνική μουσική και δισκογραφία. Λίγο μεγαλύτερο είναι το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει από τότε που πρωτάκουσε ο καθένας τους τη φωνή του άλλου.
Τόσο η Σαβίνα Γιαννάτου όσο και ο Γιάννης Παλαμίδας συγκαταλέγουν και τις δύο αυτές εμπειρίες της νεότητας τους στις πιο καίριες των διαφορετικών πορειών που έχουν διαγράψει μέχρι σήμερα ως τραγουδιστές. Ίσως γι’ αυτό η επί σκηνής συνύπαρξή τους με αφορμή το οριακό ντεμπούτο της Πλάτωνος να τους δημιουργεί ένα αίσθημα ασφάλειας που μερικές φορές χρειάζονται ακόμη και εγνωσμένης αξίας καλλιτέχνες.
Όταν κάτι που έχεις κάνει στο παρελθόν βγάζει ακόμη καρπούς, σε ανακουφίζει, λένε στο Magazine ανυπομονώντας για τη νύχτα της Αισθηματικής Αγωγής στο Gagarin 205 (Σάββατο 4/3), μια συναυλία που θα ξεκινήσει με τον Λόλεκ και τον Γιάννη Βεσλεμέ και θα κορυφωθεί όταν Γιαννάτου, Παλαμίδας, Πλάτωνος «συναντηθούν στο σαλούν».
Μία εύλογη, θεωρώ, απορία μου κάθε φορά που έχω απέναντί μου καλλιτέχνες με πολυδεκαετή πορεία πίσω τους, σχεδόν μισό αιώνα στη δική σας περίπτωση, είναι η εξής: Μετά από τόσα χρόνια από πού αντλείτε την κινητήριά σας δύναμη για δημιουργία; Για ανά το πω πιο απλά, πού βρίσκετε το κουράγιο;
Γιάννης Παλαμίδας: Αυτό αναρωτιέμαι κι εγώ!
Σαβίνα Γιαννάτου: Ε, όχι και κουράγιο! Γιατί να χρειάζεται κουράγιο;
Τι χρειάζεται;
ΣΓ: Να γουστάρεις! Εμένα αν μου το κόψει κάποιος όλο αυτό, θα πάθω μελαγχολία. Καταρχάς, ό,τι δουλειά και να κάνεις, αν πάρεις σύνταξη είναι πολύ πιθανό να πάθεις κατάθλιψη. Ακόμη και υπάλληλοι που κάνουν μια πολύ βαρετή δουλειά και κάθε μέρα βλέπουν τους ίδιους ανθρώπους και σιχτιρίζουν το πρωί που φεύγουν από το σπίτι, παίρνουν σύνταξη και «τρελαίνονται». Φαντάσου πώς μπορεί να νιώθει ένας καλλιτέχνης που γουστάρει αυτό που κάνει. Εγώ παίρνω πάρα πολλή δύναμη από τη δουλειά μου. Έτσι και σταματήσω, δεν ξέρω τι θα κάνω.
Η ένταση αυτής της όρεξης είναι αμείωτη όλα αυτά τα χρόνια;
ΣΓ: Ναι, αμείωτη. Οτιδήποτε αφορά τη δουλειά μου συναισθηματικά είναι αμείωτο. Μέχρι τώρα τουλάχιστον. Δεν ξέρω πώς θα είναι σε πέντε χρόνια. Είμαι και σε μια ηλικία που συμβαίνουν αλλαγές. Στη ζωή μας υπάρχουν κάποιες τομές. Αλλιώς είσαι στα 5 σου και αλλιώς στα 15. Αλλάζεις τρομερά σε αυτό το διάστημα. Ενώ μεταξύ 30 και 35 η διαφορά είναι μικρότερη. Ή μεταξύ 50 και 55 μπορεί να είναι ακόμη μικρότερη. Μετά αρχίζει πάλι να μεγαλώνει. Γιατί μπαίνεις σε μια περίοδο που δεν ξέρεις τι μπορεί να σου συμβεί ακόμη και μετά από ένα χρόνο. Αλλάζει το σώμα. Όλα αλλάζουν. Θα επιθυμούσα όμως να δουλεύω επ’ άπειρον. Αυτό είναι σίγουρο.
ΓΠ: Εγώ δεν ξέρω. Μη νομίζεις κιόλας ότι τραγουδάω τόσα χρόνια όσα η Σαβίνα. Τραγουδάω τακτικά από το 2008. Δηλαδή από τότε μέχρι σήμερα έχω τραγουδήσει -με τη Σαβίνα και τη Λένα τα δικά μας, αλλά και με άλλους συνεργάτες, όπως ο Ξαρχάκος- περισσότερο από όλα τα προηγούμενα χρόνια. Πριν από το 2008 σπικάζ έκανα και μεταγλωττίσεις. Θυμάμαι, ας πούμε, ότι έκανα το καβούρι τον Σεμπάστιαν στη Μικρή Γοργόνα. Μετά έκανα και το Τέρας στην Πεντάμορφη και το Τέρας.
ΣΓ: Πες μου όμως Γιάννη, θα μπορούσες να σταματήσεις τώρα να δουλεύεις ως τραγουδιστής; Δεν χαίρεσαι που βγαίνεις στη σκηνή;
ΓΠ: Εγώ γουστάρω που βγαίνω μαζί σου και με τη Λένα στη σκηνή γιατί νιώθω σαν να τραγουδάω στο σπίτι μου. Εσύ είσαι μια άλλη κατάσταση. Είσαι μια διεθνώς αναγνωρισμένη τραγουδίστρια.
ΣΓ: Και να μην ήμουν όμως πάλι θα ήθελα να βγαίνω και να τραγουδάω, δηλαδή για μένα δεν είναι το ίδιο να τραγουδάω σπίτι μου με το να τραγουδάω σε μια σκηνή.
ΓΠ: Εγώ όχι τόσο πολύ. Ίσως γιατί τα έκανα όλα ανάποδα. Και δεν είχα ποτέ κανένα νταλκά να γίνω τραγουδιστής, δεν το ευχόμουν δηλαδή όταν ήμουν μικρό παιδί. Τυχαία εντελώς έγινε.
ΣΓ: Ναι, αλλά βγήκες στη σκηνή. Και έγινες τραγουδιστής.
ΓΠ: Τυχαία όμως, με ένα γκρουπάκι που παίζαμε διασκευές Rolling Stones. Εντάξει, μετά έγινε λίγο πιο επαγγελματικά, ας πούμε, με τους Apocalypsis. Και πάλι όμως δεν είχα ποτέ καμία τρέλα με όλο αυτό. Τώρα, με αυτό που κάνουμε, γουστάρω τη φάση γιατί είμαστε όλοι μαζί.
Θυμάται ο καθένας σας την πρώτη φορά που βγήκε στη σκηνή να τραγουδήσει;
ΣΓ: Εγώ πρωτοβγήκα στη σκηνή επαγγελματικά στη συναυλία της Λιλιπούπολης το 1980 στην Κρήτη. Αυτή ήταν η πρώτη μου φορά μπροστά σε κοινό. Ένιωσα πάρα πολύ καλά. Είναι περίεργο, αλλά αυτή τη στιγμή το τρακ με επηρεάζει περισσότερο απ’ όσο τότε. Με έχει απασχολήσει αυτό το θέμα. Τότε ακόμη κι αν φοβόμουν δεν είχε καμία σημασία, μια χαρά τα κατάφερνα, η φωνή ήταν σταθερή, έλεγχα την αναπνοή μου πολύ καλά, όλα αυτά. Μετά από χρόνια η δυσκολία μου έγινε μεγαλύτερη. Δεν ξέρω πού οφείλεται αυτό.
Μήπως έχει να κάνει με το ότι ο κόσμος έχει απαιτήσεις γιατί ξέρει ποιοι είναι και τι μπορούν να κάνουν με τις φωνές τους η Σαβίνα Γιαννάτου και ο Γιάννης Παλαμίδας;
ΓΠ: Μπορεί να είναι αυτό. Καταλαβαίνω τι λες.
ΣΓ: Δεν έχω ιδέα. Δεν μπορώ να το αναλύσω. Είναι μυστήριο για μένα το πώς κατάφερνα να είμαι τόσο σωστή, όσο τρακ και να είχα. Συνέβαινε όμως το εξής: Έπαιζα κιθάρα και μου έβγαινε στα δάχτυλα το τρακ, όχι στη φωνή. Μου ήταν αδύνατο να παίξω επί σκηνής. Θυμάμαι όταν πήγα στο «Αχ Μαρία» και έπαιζα κάθε βράδυ, ήταν αδύνατο να βγω χωρίς να πιω. Μια φορά μάλιστα ξέχασα γιατί βιαζόμουν και μόλις βγήκα στη σκηνή συνειδητοποίησα ότι δεν είχα πιει ούτε ένα ποτό και άρχισα να τρέμω. Μιλάμε για τελείως ψυχολογικό ζήτημα δηλαδή.
ΓΠ: Εγώ με τους Apocalypsis έκανα σόου, φόραγα κοστούμια, μάσκες, δηλαδή κρυβόμουν πίσω από αυτά και δεν είχα θέμα με τρακ. Μόλις όμως φύγανε αυτά, εμφανίστηκε το τρακ. Γιατί ήμουν «γυμνός».
ΣΓ: Γιατί εσύ με όλα αυτά τα ρούχα που φορούσες, αλλά και με το ότι άλλαζες τη φωνή σου σε κάθε τραγούδι, ουσιαστικά ήσουν ηθοποιός. Πιστεύω ότι ο ηθοποιός πιο δύσκολα παθαίνει τρακ από ένα τραγουδιστή, γιατί υποδύεται ρόλους. Ενώ μετά ήσουν «γυμνός» με τα χεράκια κάτω.
ΓΠ: Και όντως βγήκε τρακ. Θυμάμαι, για παράδειγμα, τη συναυλία με τη Λένα στο Ηρώδειο το 2008. Είχα και πολύ καιρό να τραγουδήσω, αν και μου είχαν κάνει προτάσεις χρόνια νωρίτερα. Πάρα πολύ τρακ είχα και με τον Ξαρχάκο. Την πρώτη φορά, το 2011, που κάναμε αφιέρωμα στον Χατζιδάκι, στην πρεμιέρα ένιωθα ότι δεν θα κατάφερνα να τραγουδήσω. Κι έρχεται η Φριντζήλα, Κριός γαρ, και μου λέει: «Εμείς εκεί πάνω δεν θα κοιτάμε μη χάσουμε μια νότα ή μην ξεχάσουμε ένα στίχο. Το μόνο που θα μας αφορά είναι να είμαστε ωραίοι». Όπως και να το εννοούσε, έπιασε.
Πότε άκουσε ο καθένας σας πρώτη φορά τη φωνή του άλλου;
ΓΠ: Σαβίνα, θυμάσαι που άνοιξες μια συναυλία των Apocalypsis;
ΣΓ: Με μια κιθάρα έπαιξα το “White Rabbit”. Έπαιξα και Jethro Tull. Τέτοιο θράσος…
ΓΠ: Θράσος; Όχι δα! Εγώ είμαι ο μεγαλύτερος θαυμαστής σου. Και σε έχω μιμηθεί πολύ τραγουδιστικά.
ΣΓ: Γνωριστήκαμε στο «Αχ Μαρία» με τον Γιάννη. Ήξερα ότι ήταν τραγουδιστής, εντάξει, και μου έδωσε τον δίσκο των Apocalypsis. Πολύ ωραίος δίσκος, του λέω, εσύ σε ποιο τραγούδι είσαι; Ειλικρινά, νόμιζα ότι είναι δέκα διαφορετικοί τραγουδιστές. Σε όλα, μου λέει. Και τρελάθηκα! Μέχρι τότε δεν είχα ξανακούσει άλλη φωνή να μπορεί να κάνει τέτοια πράγματα.
ΓΠ: Εγώ μόλις άκουσα τη Σαβίνα σκέφτηκα ότι είναι σαν μια σειρήνα πάνω στο κύμα και τραγουδάει. Το πιστεύω ακόμη. Αυτή η φωνή δεν υπάρχει.
ΣΓ: Μίλησα τότε στη Λένα τότε για τον Γιάννη και πήγαμε μαζί και με τη Μαριανίνα σε μια συναυλία του για να τον ακούσει. Ξετρελάθηκε. Και μετά, όταν δουλέψαμε μαζί, δοκίμασε όλες τις δυνατότητες της φωνής του.
ΓΠ: «Εδώ φτάνεις;» μου έλεγε στο «Σαμποτάζ». Δοκίμαζα. Φτάνω, της έλεγα. Και δώστου πόνο η Λένα…
Αναπόφευκτα φτάσαμε στη λέξη-κλειδί: Σαμποτάζ. Ποια είναι η πρώτη εικόνα που σας έρχεται στο μυαλό από τότε;
ΣΓ: Τελείως αυθόρμητα αυτή τη στιγμή μου έρχεται μια φωτογράφιση που κάναμε για το Σαμποτάζ. Ήμασταν εγώ, η Λένα, η Μαριανίνα και ο Γιάννης και μας έστηναν σε διάφορες πόζες.
ΓΠ: Ναι, το θυμάμαι κι εγώ.
Το «Κοπερτί», ας πούμε, το είχε δώσει σε μένα στην αρχή και μετά στον Γιάννη. Επίσης στην αρχή η Λένα δεν ήταν σίγουρη αν θα ήμουν η μόνη τραγουδίστρια στο δίσκο ή αν θα έπρεπε να βρει και κάποια που θα μπορούσε να τραγουδήσει λίγο πιο ροκ. Ήμουν πολύ απαλή τότε εγώ.- Σαββίνα Γιαννάτου.
Πόσο κράτησαν οι ηχογραφήσεις;
ΓΠ: Μερικούς μήνες. Ήταν όμως και η προετοιμασία.
ΣΓ: Κάναμε πάρα πολλές πρόβες στο σπίτι της Λένας. Η οποία Λένα δεν ήξερε από την αρχή για μερικά κομμάτια αν θα τα έλεγα εγώ ή ο Γιάννης. Το «Κοπερτί», ας πούμε, το είχε δώσει σε μένα στην αρχή και μετά στον Γιάννη. Επίσης στην αρχή η Λένα δεν ήταν σίγουρη αν θα ήμουν η μόνη τραγουδίστρια στο δίσκο ή αν θα έπρεπε να βρει και κάποια που θα μπορούσε να τραγουδήσει λίγο πιο ροκ. Ήμουν πολύ απαλή τότε εγώ. Ήταν απαιτητική δηλαδή η διαδικασία του Σαμποτάζ. Αλλά και ο Καρυωτάκης που έκανα μετά μαζί της. Γενικά η Λένα ήταν πάρα πολύ απαιτητική. Δεν ξέρω για τον Γιάννη, αλλά αυτό εμένα με βοήθησε πάρα πολύ στη δουλειά μου. Το Σαμποτάζ και ο Καρυωτάκης ήταν οι πρώτες μου δουλειές. Προσπαθούσα πάρα πολύ να μπω στο κάθε τραγούδι ακριβώς όπως το ήθελε η Λένα.
ΓΠ: Εγώ από τους Apocalypsis ήμουν κάπως έτοιμος, δηλαδή έκανα όλες αυτές τις περίεργες φωνές, τις τσιρίδες, οπότε δεν είχα θέμα.
ΣΓ: Όντως, εγώ είχα, όχι ο Γιάννης. Δηλαδή η Λένα πιο πολύ εμπνεόταν από τη φωνή του Γιάννη και έγραφε πράγματα πάνω της, παρά ακολουθούσε ο Γιάννης. Ενώ εγώ έπρεπε να ακολουθήσω και να βγω από το πετσί μου, το οποίο ήταν πιο ήπιο και γλυκό.
Είχατε έστω στο πίσω μέρος του μυαλού σας αν όχι την πίστη έστω μία ανομολόγητη επιθυμία ότι συνδημιουργείτε ένα εν δυνάμει κλασικό άλμπουμ;
ΓΠ: Εγώ τίποτα απολύτως.
ΣΓ: Η Λένα το είχε αυτό που λες στο μυαλό της. Και για το Σαμποτάζ και για τον Καρυωτάκη. Τη θυμάμαι μια φορά να λέει στο τηλέφωνο ότι αυτό που κάνει είναι σημαντικό για την Ελλάδα – δεν ξέρω για ποιον από τους δύο δίσκους μιλούσε. Γενικά όμως για τη δουλειά της θεωρούσε ότι αξίζει. Εμένα δεν με απασχολούσε τόσο αν θα μείνει το άλμπουμ. Με απασχολούσε το ότι μου άρεσε εκείνη τη στιγμή. Γενικά το έχω αυτό. Μπορεί να τα δώσω όλα για ένα άλμπουμ, όχι όμως γιατί πιστεύω ότι είναι κάτι καταπληκτικό που θα μείνει. Μπορεί να μη με ενδιαφέρει καν. Με ενδιαφέρει να γίνει σωστά. Ας θαφτεί μετά, ας μην το ακούσει κανείς.
Εγώ θυμάμαι να λένε κάποιοι ωραία η Πλάτωνος και η Γιαννάτου, αυτόν που τον βρήκαν; Τι τον ήθελαν; Γενικά απ’ όσο θυμάμαι δεν ήταν πολύ καλές κριτικές και πολλά βέλη ήταν στραμμένα σε μένα.- Γιάννης Παλαμίδας.
Θυμάστε τις αντιδράσεις κριτικών και κοινού για το Σαμποτάζ όταν κυκλοφόρησε;
ΣΓ: Επειδή είχα κάνει και τον Καρυωτάκη και το Σαμποτάζ -και μάλιστα ο Καρυωτάκης γράφτηκε πρώτος αλλά βγήκε μετά- θυμάμαι μια κακή κριτική για το Σαμποτάζ και μετά μία κακή κριτική για τον Καρυωτάκη που πάνω κάτω έλεγε τι χάλια είναι αυτά, καμία σχέση με το Σαμποτάζ.
ΓΠ: Εγώ θυμάμαι να λένε κάποιοι ωραία η Πλάτωνος και η Γιαννάτου, αυτόν που τον βρήκαν; Τι τον ήθελαν; Γενικά απ’ όσο θυμάμαι δεν ήταν πολύ καλές κριτικές και πολλά βέλη ήταν στραμμένα σε μένα. Ξέρεις πόσο εντύπωση μου κάνει που σήμερα το Σαμποτάζ, μετά από τόσα χρόνια, έχει τόση αποδοχή; Έρχονται πιτσιρίκια στα λάιβ και ξέρουν τα λόγια. Και όχι απλά θεωρείται κλασικός δίσκος, αλλά παραμένει πρωτοποριακός.
ΣΓ: Σίγουρα ο δίσκος δεν πέρασε απαρατήρητος. Δεν πέρασε στο ντούκου.
Ηχητικά πού το κατατάσσετε;
ΣΓ: Εγώ θα το έβαζα μαζί με τη μουσική των Emerson, Lake & Palmer, ή των Barclay James Harvest. Κάπου εκεί θα το κατέτασσα. Ήχος δηλαδή που έχει σχέση με μια κλασική τεχνοτροπία, αλλά με πολλά σινθεσάιζερ.
ΓΠ: Δηλαδή progressive.
ΣΓ: Και στοιχεία από Nina Hagen έχει το Σαμποτάζ.
Από το σινάφι σας τι ακούγατε τότε για το άλμπουμ;
ΣΓ: Δεν είχαμε πολλές σχέσεις τότε με άλλους τραγουδιστές. Στους φίλους της Λένας που ήταν μουσικοί, άρεσε πολύ. Θυμάμαι για παράδειγμα τον Κορκολή που τότε έπαιζε κλασικό πιάνο. Ήξερε τη Λένα, ήρθε στο στούντιο και του άρεσε πάρα πολύ. Δηλαδή άρεσε το άλμπουμ σε όσους αντιλαμβάνονταν την αξία των κομματιών.
Πότε ήρθε λοιπόν η στιγμή που αντιληφθήκατε εσείς τη σημαντικότητα αυτού του δίσκου στην ελληνική δισκογραφία;
ΓΠ: Τα τελευταία λίγα χρόνια. Δεν το πίστευα.
ΣΓ: Ναι, πολύ πρόσφατα. Εννοώ ως προς το πώς το θεωρούν ποια οι άλλοι. Γιατί για εμάς ήταν σημαντικός δίσκος από την αρχή. Μπήκα κιόλας σε ένα χώρο μετά τη Λένα πιο παραδοσιακό, με τους μουσικούς δεν μιλούσαμε για το Σαμποτάζ. Πρόσφατα σε μια συνεργασία μου λέει ο ηχολήπτης: Έχεις συνεργαστεί και με τη Λένα Πλάτωνος; Θεέ μου, λέω, δεν το πιστεύω, έχω συνεργαστεί καταρχάς με τη Λένα Πλάτωνος και μετά με οποιονδήποτε άλλο.
ΓΠ: Έπρεπε να περάσουν περίπου 40 χρόνια για να γίνει ευρέως αποδεκτός αυτός ο δίσκος.
Είναι ο αγαπημένος σας δίσκος της Πλάτωνος;
ΣΓ: Δεν ξέρω. Είμαι πολύ συνδεδεμένη και με τον Καρυωτάκη. Μου αρέσουν πολύ και οι Μάσκες Ηλίου -χωρίς να έχω συμμετοχή. Θεωρώ ότι οι Μάσκες Ηλίου είναι εξαιρετικός δίσκος, καλύτερος από το Γκάλοπ. Με αυτό το δίσκο έγινε τομή στην ελληνική μουσική.
ΓΠ: Έγινε τομή στην τομή. Διότι ήρθε μετά το Σαμποτάζ.
Η ετεροχρονισμένη καθολική αποδοχή του Σαμποτάζ δημιουργεί σε εσάς κάποιο αίσθημα δικαίωσης;
ΣΓ: Δεν είναι δικαίωση. Δεν αισθάνθηκα δηλαδή ποτέ αδικία ως προς το Σαμποτάζ για να αισθανθώ τώρα δικαίωση.
ΓΠ: Εγώ αισθάνομαι ότι βγαίνουμε και λέμε τα τραγούδια μας, δεν ξέρω πώς αλλιώς να το πω.
ΣΓ: Και αυτό είναι βολικό, σε χαλαρώνει. Διότι κακά τα ψέματα, με κάθε νέο τραγούδι που γράφεις, αμφιβάλλεις, κοπιάζεις, στενοχωριέσαι. Και αφού ξεπεράσεις το αν θες αυτό που κάνεις, αρχίζει το πού πάει όλο αυτό, θα σταθεί ή όχι; Όταν κάτι που έχεις κάνει στο παρελθόν βγάζει ακόμη καρπούς, και παίζεις μια συναυλία χωρίς να αναρωτιέσαι για τίποτα από όλα αυτά, σε ανακουφίζει.
ΓΠ: Ξέρουν όλους τους στίχους! Ό,τι παίζουμε, το ξέρουν ήδη. Είναι μεγάλη υπόθεση.
ΣΓ: Έχω συνηθίσει γενικά να με αμφισβητούν -όχι τη φωνή μου, πέρα από μερικές φορές- οπότε όταν βλέπεις ξαφνικά αυτή την πλήρη αποδοχή, αναγνωρίζεις ότι είναι ωραίο. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν σου προκαλεί μια έκπληξη.
ΓΠ: Θα μιλήσω για τον Καβάφη (σ.σ. το 2010 η Λένα Πλάτωνος μελοποίησε 13 από τα πιο γνωστά ποιήματά του), γιατί είναι άλλο ένα άλμπουμ που θα πρέπει να περάσει πολύς καιρός για να το καταλάβουν. Χαίρομαι πολύ που θα το παίξουμε στην Αμερική στα τέλη Απριλίου. Και με τα ηλεκτρονικά του στοιχεία αλλά και με ορχήστρα εγχόρδων. Ελπίζω να το κάνουμε κι εδώ όλο αυτό. Τον έκραξαν πολλοί αυτό το δίσκο. «Το κατάντησε το κομμάτι θριλεράκι τέταρτης κατηγορίας» έγραφε κάποιος στο YouTube για το «Απολείπειν Ο Θεός Αντώνιον». Εντάξει, τόσο του κόβει αυτουνού που το έγραψε. Τι να πω, μπορεί να περίμεναν ότι θα γινόταν σαν τον Καρυωτάκη (σ.σ. το 1982 η Πλάτωνος μελοποίησε 13 ποιήματα του), που ήταν παιγμένος με φυσικά όργανα. Είχε και σινθεσάιζερ αλλά ήταν παιγμένο σαν ένα ακόμη όργανο της ορχήστρας. Δεν πρωτοστατούσε, όπως στον Καβάφη.
Πώς σας φαίνονται οι φωνές σας σήμερα σε σχέση με τα πρώτα σας βήματα;
ΣΓ: Ακούγοντας κάποιες παλιές συναυλίες, εντοπίζω διαφορές. Προφανώς δεν είναι δυνατό να είναι απολύτως ίδιο αυτό που ακούω. Έχω όμως αποκτήσει περισσότερα χρώματα, πιο πολλές δυνατότητες που τότε δεν είχα. Και εκφραστικά τότε δεν διανοούμουν να πω ορισμένα πράγματα. Τώρα μου είναι απλό. Με πάει μόνη της η φωνή σε πράγματα που παλιότερα δεν υπήρχαν.
ΓΠ: Η διαφορά είναι ότι ξέρω τι κάνω την ώρα που το κάνω. Τότε δεν ήξερα.
Σαβίνα, ποια είναι η πιο αγαπημένη σου στιγμή απ’ όλη την πορεία του Γιάννη;
Αυτό που έκανε με τους Apocalypsis μου έχει μείνει. Είχα πάθει σοκ. Ήταν αποκάλυψη όνομα και πράγμα για μένα.
Γιάννη, η σειρά σου.
Εγώ τι να πρωτοπώ για τη Σαββίνα; Είναι σειρήνα που βγαίνει στο κύμα και τραγουδάει. Είναι ένα πλάσμα του παραμυθιού. Η φωνή της είναι μεταφυσική.
Ως παλιοί λοιπόν τραγουδιστές τι συμβουλές έχετε να δώσετε σε νεότερους, φερέλπιδες συναδέλφους σας;
ΣΓ: Επειδή νιώθω λίγο εκτός εποχής, δηλαδή CD βγάζω ακόμη, δεν ξέρω από πλατφόρμες και τέτοια, συμβουλές ως προς το πώς να κινηθεί κάποιος επαγγελματικά δεν μπορώ να δώσω. Κατά τα άλλα, συνήθως αυτό που λέω είναι ότι είναι καλό να ξέρει κανείς τι θέλει να κάνει, να μην είναι χύμα. Το πόσο ξεκάθαρος είσαι δηλαδή, σίγουρα βοηθάει. Το να διαχεόμαστε παντού και ό,τι κάτσει, δεν το πιστεύω, νομίζω ότι είναι χάσιμο χρόνου και ενέργειας. Πρέπει να είσαι ο εαυτός σου. Αν έχεις να δώσεις κάτι, μόνο αν είσαι ο εαυτός σου υπάρχει πιθανότητα να πετύχεις. Το πιστεύω αυτό. Το έχω δει να γίνεται.
ΓΠ: Αν το κάνεις για να μπεις στα τσαρτ, άστο. Αν το κάνεις γιατί είναι ανάγκη για σένα να βγάλεις κάτι από μέσα σου, ναι, προχώρα. Γιατί η τέχνη πάνω απ’ όλα είναι ανάγκη.