Βλαδίμηρος Συμεωνίδης: Χωρίς πάθος κι αφοσίωση η μουσική καταντά απλώς μια ακόμη "ασχολία"

Ο μαέστρος Βλαδίμηρος Συμεωνίδης μαζί με την ΚΟΑ τιμούν την ερχόμενη Παρασκευή (19/05) την ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων και φέρνουν στο φως αξιόλογες σελίδες της σπουδαίας ποντιακής μουσικής δημιουργίας.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ
15 Μαΐου 2023 06:40

Είναι αναμφίβολα ένας από τους πιο δραστήριους μαέστρους της γενιάς του, έχοντας διευθύνει όλες τις μεγάλες ορχήστρες της χώρας μας. Ο αρχιμουσικός Βλαδίμηρος Συμεωνίδης πιστεύει πολύ όπως έχει δηλώσει στο ταμπεραμέντο και τις ικανότητες των Ελλήνων μουσικών και φιλοδοξεί κάθε φορά να αποτελεί έμπνευση για τα μέλη της ορχήστρας του, ώστε να λειτουργήσουν μαζί για έναν κοινό σκοπό με θετικό καλλιτεχνικό στίγμα.

Την ερχόμενη Παρασκευή 19 Μαΐου, ημέρα μνήμης της γενοκτονίας των Ποντίων, επιστρέφει στο πόντιουμ της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών σε μια συναυλία-αφιέρωμα στο ποντιακό μουσικό ιδίωμα.

Λίγο πριν την εμφάνισή του στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ο Βλαδίμηρος Συμεωνίδης μιλά στο NEWS 24/7 για τον τρόπο με τον οποίο πραγματεύονται την παράδοση τα έργα της συναυλίας, αλλά και για τη σύγχρονη συμφωνική δημιουργία στη χώρα μας.

Η συναυλία που πρόκειται να διευθύνετε είναι ένα αφιέρωμα στη μουσική παράδοση του Πόντου. Με ποιους τρόπους, κατά τη γνώμη σας, μπορεί να αναδείξει μια ορχήστρα τα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης μουσικής;

«H κατανόηση και η πειστική απόδοση του ρυθμικού στοιχείου είναι κατά την εκτίμησή μου ο παράγοντας που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την επιτυχή ερμηνεία αυτής της μουσικής. Η ορχήστρα καλείται να επιδείξει μεγάλη ευελιξία προκειμένου να αποδώσει με ακρίβεια και ενέργεια την πολύπλοκη και συχνά ιδιαιτέρως ασύμμετρη ρυθμική υπόσταση της ποντιακής μουσικής.»

Πώς εκφράζεται η ποντιακή μουσική παράδοση στα τρία έργα που πρόκειται να διευθύνετε;

«Το κάθε ένα από τα έργα αυτά διαπραγματεύεται την παράδοση με διαφορετικό τρόπο. Ο Αμάραντος Αμαραντίδης στο Κότσαρι παρουσιάζει μια λιτή και απέριττη συμφωνική εκδοχή του χορού.

Από την άλλη πλευρά, ο Χρίστος Παπαγεωργίου με πληθωρικότητα και φαντασία, συνδυάζει τα ρυθμικά και μελωδικά χαρακτηριστικά του πιο συναισθηματικά φορτισμένου ποντιακού χορού (Πυρρίχιος) με το μουσικό ιδίωμα της κινηματογραφικής μουσικής.

Στο κοντσέρτο του Ηλία Παπαδόπουλου, η λύρα κάποτε ακολουθεί τους αυθεντικούς ποντιακούς δρόμους, άλλες φορές δανείζεται ήχους της ευρύτερης Ανατολής, ενώ συχνά ο εκτελεστής καλείται να αυτοσχεδιάσει σε ιδέες και μοτίβα που «συνομιλούν» με την ορχήστρα. Η ενορχήστρωση είναι διάφανη, ενώ τα όργανα μπλέκονται συχνά σε μια ιδιότυπη πολυφωνία, που συνδυάζει στοιχεία της παράδοσης με αυτά της σύγχρονης μουσικής.»

ΚΟΑ

Πιστεύετε ότι υπάρχουν πτυχές της ποντιακής μουσικής παράδοσης που είναι λιγότερο γνωστές στο ευρύτερο κοινό;

«Η μουσική παράδοση του Πόντου μας είναι αρκετά οικεία, αν αναλογιστεί κανείς αφενός τον μεγάλο αριθμό των ποντιακής καταγωγής Ελλήνων, αφετέρου την πληθυσμιακή διασπορά των Ποντίων σε όλη σχεδόν την ελληνική επικράτεια. Επιπλέον, η ποντιακή μουσική, όπως και η παραδοσιακή μουσική της κυρίως Ελλάδας αποτελούν μια από τις πολλές εκφάνσεις της μουσικής παράδοσης της Ανατολικής Μεσογείου, μιας παράδοσης που την μοιράζονται οι περισσότεροι λαοί που κατοικούν στην περιοχή.»

Ποια είναι η γνώμη σας για τη σύγχρονη συμφωνική δημιουργία στη χώρα μας;

«Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια μεγάλη εξωστρέφεια στον χώρο της συμφωνικής παραγωγής, με αποτέλεσμα πολλοί νέοι Έλληνες συνθέτες να έχουν καταφέρει να καθιερωθούν στην εξαιρετικά απαιτητική διεθνή σκηνή. Μένει ακόμη να προσπαθήσουμε να γεφυρώσουμε περαιτέρω την απόσταση ανάμεσα στη νέα μουσική και το κοινό των συμφωνικών συναυλιών, γιατί διαφορετικά χάνεται κατά τη γνώμη μου μια μεγάλη ευκαιρία επικοινωνίας.»

Ως καθηγητής στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, αλλά και στο τμήμα Μουσικών Σπουδών στο ΑΠΘ, πώς καθοδηγείτε τους μαθητές σας που θέλουν να ασχοληθούν με τη διεύθυνση ορχήστρας;

«Η διδασκαλία μου βασίζεται στην πολύ απλή – αλλά και ίσως κάπως απόλυτη θέση – πως η αποστολή του μουσικού ερμηνευτή και κατά συνέπεια του διευθυντή ορχήστρας είναι να λειτουργεί ως ο ιδανικός εκπρόσωπος του συνθέτη. Πολύ συχνά ξεχνάμε πως το αντικείμενο της μουσικής ερμηνείας είναι τα μουσικά έργα και όχι εμείς οι ίδιοι…»

Πιστεύετε ότι υπάρχουν αρκετές ευκαιρίες στη χώρα μας για τους νέους που θέλουν να ασχοληθούν με την τέχνη;

«Πιστεύω πως στις μέρες μας – και παρά την απουσία μιας ουσιαστικής εκπαιδευτικής πολιτικής εκ μέρους της Πολιτείας σε σχέση με τις Τέχνες – οι νέοι έχουν πολύ περισσότερες ευκαιρίες σε σχέση με το παρελθόν να έρθουν σε επαφή και να επιλέξουν να ασχοληθούν με την Τέχνη. Σε αυτό βοήθησαν πολύ τα Μουσικά και Καλλιτεχνικά Σχολεία όπως επίσης και τα τμήματα καλλιτεχνικών κατευθύνσεων στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά μας Ιδρύματα.»

Νίκη Ντουσιοπούλου

Από την εμπειρία σας, πόσο σημαντικό είναι ο δάσκαλος να «εμπνεύσει» τον μαθητή, ώστε κι εκείνος να αφοσιωθεί στη μουσική;

«Το να εμπνέουμε τους νέους ώστε να αγαπήσουν τη μουσική είναι θεωρώ η ύψιστη αποστολή μας ως δασκάλων. Εννοείται πως ο δάσκαλος καθοδηγεί τους μαθητές και σε πρακτικά ζητήματα της εκπαίδευσης, όμως χωρίς πάθος και αφοσίωση η μουσική καταντά απλώς μια ακόμη “ασχολία”».

Πρόκειται, επίσης, να διευθύνετε την Έκτη Συμφωνία του Τσαϊκόφσκυ, την πιο προσωπική αλλά και συναισθηματική του σύνθεση. Ποια είναι τα «μυστικά» πίσω από μια επιτυχημένη ερμηνεία της Έκτης Συμφωνίας;

«Η 6η Συμφωνία είναι πράγματι ένα από τα πιο εξομολογητικά και σπαραξικάρδια έργα του συμφωνικού ρεπερτορίου όλων των εποχών. Και μόνο το γεγονός πως θα έχω ξανά την ευκαιρία να ερμηνεύσω αυτήν την συμφωνία μου δημιουργεί πολύ έντονα αλλά και αντιφατικά συναισθήματα: Αφενός ενθουσιασμό, χαρά και προσμονή, αφετέρου ανασφάλεια και άγχος για το αν θα καταφέρω να μοιραστώ με την ορχήστρα τις ιδέες και το όραμά μου για το έργο. Εκεί νομίζω πως βρίσκεται το “μυστικό”.

Ο μαέστρος χρειάζεται να πείσει τους μουσικούς της ορχήστρας – οι οποίοι γνωρίζουν πολύ καλά το έργο και έχουν την δική τους άποψη, καθώς το έχουν ερμηνεύσει αρκετές φορές με διαφορετικούς και συχνά πολύ σημαντικούς μαέστρους – να δουν την συμφωνία από τη δική του “οπτική γωνία” και να “συντονιστούν” επί σκηνής ώστε να νιώσουν μαζί τα ίδια δυνατά συναισθήματα που προκαλεί η μουσική του Τσαϊκόφσκι.»

Πώς αισθάνεστε που επιστρέφετε στο πόντιουμ της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών;

«Συνεργάζομαι με την ΚΟΑ σχεδόν ανελλιπώς από το 2005, ωστόσο κάθε φορά νιώθω στα αλήθεια την ίδια χαρά και την ίδια προσμονή να βρεθώ και να κάνω μουσική με τους καταπληκτικούς μουσικούς της ορχήστρας – που στην πορεία των τόσων χρόνων συνεργασίας τους θεωρώ πλέον φίλους μου – σε μια υπέροχη αίθουσα συναυλιών.»