Νέο εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης ρίχνεται στη μάχη διάσωσης του Αμαζονίου

Ένα νέο εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο ονομάζεται PrevisIA, βοηθά στην πρόβλεψη της αποψίλωσης των δασών και των πυρκαγιών στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου στη Βραζιλία και, ως εκτούτου, θα μπορούσε στο μέλλον να συμβάλει σημαντικά στο να περιοριστεί η καταστροφή του και να σωθεί ο λεγόμενος «πνεύμονας» του πλανήτη.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Guardian, το PrevisIA είναι μια πλατφόρμα τεχνητής νοημοσύνης (AI) που δημιουργήθηκε από ερευνητές της περιβαλλοντικής μη κερδοσκοπικής εταρείας Imazon. Αντί να προσπαθήσουν να επιδιορθώσουν εκ των υστέρων τη ζημιά που προκλήθηκε από την αποψίλωση, ήθελαν να βρουν έναν τρόπο να την αποτρέψουν εντελώς, προτού συμβεί.

Το PrevisIA εντόπισε την περιοχή Triunfo do Xingu ως την Περιβαλλοντική Περιοχή Προστασίας (APA) με τον υψηλότερο κίνδυνο αποψίλωσης των δασών για το 2023. Περίπου 271,52 τετραγωνικά χιλιόμετρα δάσους στην περιοχή αναμένεται να χαθούν μέχρι το τέλος του έτους, ενώ περίπου 5 τετραγωνικά χιλιόμετρα είχαν ήδη καταστραφεί τον Μάρτιο.

Η περιοχή, που αποτελεί το «σπίτι» της απειλούμενης με εξαφάνιση “μαϊμού αράχνης” και άλλων ευάλωτων και σχεδόν εξαφανισμένων ειδών, όπως ο υάκινθος μακάο και το τζάγκουαρ, είναι πλούσια σε βιοποικιλότητα που συχνά δεν συναντάται πουθενά αλλού στον κόσμο. Αλλά η γη του που επεκτείνεται σε δύο δήμους, την Altamira και το São Félix do Xingu, διαθέτει μερικά από τα υψηλότερα ποσοστά αποψίλωσης των δασών στη χώρα. Και παρά το γεγονός ότι το Triunfo do Xingu προστατεύεται από τη βραζιλιάνικη νομοθεσία, παράνομες δραστηριότητες – εξόρυξη, υλοτομία, αρπαγή γης – έχουν ρημάξει την περιοχή, απογυμνώνοντάς την κατά τόπους.

Αλλά με το PrevisIA, υπάρχει η δυνατότητα αλλαγής. Η Imazon δημιουργεί τώρα συνεργασίες με αρχές σε όλη την περιοχή, με στόχο να σταματήσει η αποψίλωση των δασών πριν ξεκινήσει.

Η καταστροφή στον βραζιλιάνικο Αμαζόνιο πλησιάζει στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών. Σύμφωνα με το SAD, το Σύστημα Προειδοποίησης Αποψίλωσης της Imazon, η αποψίλωση των δασών φέτος τον Μάρτιο τριπλασιάστηκε σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα πέρυσι και το πρώτο τρίμηνο του 2023 καταστράφηκαν 867 τετραγωνικά χιλιόμετρα τροπικού δάσους – η δεύτερη μεγαλύτερη έκταση που υλοτομήθηκε τα τελευταία 16 χρόνια.

Η ιδέα για το PrevisIA προέκυψε το 2016, όταν η ομάδα του Imazon ανέλυσε δεδομένα που συλλέχθηκαν από δορυφορικές εικόνες SAD. Οι ερευνητές κουράστηκαν να λαμβάνουν ειδοποιήσεις αφού είχαν ήδη εκκαθαριστεί μεγάλες εκτάσεις δάσους και αναρωτήθηκαν: είναι δυνατόν να δημιουργηθούν βραχυπρόθεσμα μοντέλα πρόβλεψης αποψίλωσης των δασών;

«Τα υπάρχοντα μοντέλα πρόβλεψης της αποψίλωσης των δασών ήταν μακροπρόθεσμα, κοιτάζοντας τι θα συνέβαινε σε δεκαετίες», δήλωσε ο Carlos Souza Jr, ανώτερος ερευνητής στο Imazon και συντονιστής έργου των PrevisIA και SAD. «Χρειαζόμασταν ένα νέο εργαλείο που θα μπορούσε να προλάβει την καταστροφή».

Το μοντέλο ακολουθεί μια διττή προσέγγιση. Πρώτον, εστιάζει στις τάσεις που υπάρχουν στην περιοχή, εξετάζοντας γεωστατιστικά και ιστορικά δεδομένα από το Prodes, το ετήσιο κυβερνητικό σύστημα παρακολούθησης για την αποψίλωση των δασών στον Αμαζόνιο. Η κατανόηση του τι συνέβη μπορεί να βοηθήσει να γίνουν πιο ακριβείς οι προβλέψεις. Όταν οι ήδη αποψιλωμένες περιοχές είναι πρόσφατες, αυτό υποδηλώνει ότι στην περιοχή δραστηριοποιούνται συμμορίες, επομένως υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος το κοντινό δάσος να εξαλειφθεί σύντομα.

Δεύτερον, εξετάζει τις μεταβλητές που θέτουν φρένο στην αποψίλωση των δασών – γη που προστατεύεται από κοινότητες ιθαγενών και quilombola (απόγονοι επαναστατών σκλάβων) και περιοχές με υδάτινα σώματα ή άλλο έδαφος που δεν προσφέρεται για γεωργική επέκταση, για παράδειγμα – και μεταβλητές που καθιστούν πιο πιθανή την αποψίλωση των δασών, συμπεριλαμβανομένης της υψηλότερης πληθυσμιακής πυκνότητας, της παρουσίας οικισμών και αγροτικών περιουσιών και μεγαλύτερη πυκνότητα οδικών υποδομών, νόμιμων και παράνομων.

«Είναι οι αρτηρίες της καταστροφής του δάσους», είπε ο Souza, αναφερόμενος σε ανεπίσημους δρόμους που διασχίζουν τον Αμαζόνιο για να διευκολύνουν τις παράνομες βιομηχανικές δραστηριότητες. «Αυτοί οι δρόμοι δημιουργούν τις προϋποθέσεις για νέα αποψίλωση των δασών».

Η παρακολούθηση της κατασκευής αυτών των δρόμων είναι ζωτικής σημασίας για την πρόβλεψη – και τελικά την πρόληψη – της αποψίλωσης των δασών. Σύμφωνα με το Imazon, το 90% της συσσωρευμένης αποψίλωσης των δασών συγκεντρώνεται σε απόσταση 5,5 χιλιομέτρων από έναν δρόμο. Η υλοτομία είναι ακόμη πιο κοντά, με το 90% να λαμβάνει χώρα σε απόσταση 3 χιλιομέτρων και το 85% των πυρκαγιών εντός 5 χιλιομέτρων.

Οι ερευνητές συνήθιζαν να «χτενίζουν» χιλιάδες δορυφορικές εικόνες για να δουν αν θα μπορούσαν να εντοπίσουν νέους δρόμους. Με το PrevisIA, η εργασία παραδίδεται σε έναν αλγόριθμο AI που αυτοματοποιεί τη χαρτογράφηση, επιτρέποντας ταχύτερη ανάλυση και, με τη σειρά του, πιο συχνές ενημερώσεις.

Αλλά χωρίς μια ισχυρή υπολογιστική πλατφόρμα και τη δυνατότητα ταχύτερης ενημέρωσης των οδικών χαρτών, το PrevisIA δεν θα μπορούσε να τεθεί σε εφαρμογή. Μόλις το 2021 η ομάδα του Imazon συνεργάστηκε με τη Microsoft και το Fundo Vale, αποκτώντας την υπολογιστική ισχύ στο cloud που χρειάζονταν για να εκτελέσουν τον αλγόριθμο AI για τη χαρτογράφηση δρόμων.

«Η τεχνολογία ήταν πάντα ο λόγος που μπορούσαμε να ελέγξουμε την αποψίλωση των δασών», είπε ο Juliano Assunção, εκτελεστικός διευθυντής της Πρωτοβουλίας Πολιτικής για το Κλίμα και καθηγητής στο Ποντιφικό Καθολικό Πανεπιστήμιο του Ρίο ντε Τζανέιρο (PUC-Rio). «Το PrevisIA είναι μια φυσική εξέλιξη αυτής της ενσωμάτωσης τεχνολογίας στον αγώνα για την προστασία του Αμαζονίου, και μια με πολλές δυνατότητες».

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις