ΠΩΣ ΘΑ ΚΑΤΑΦΕΡΕΙΣ ΝΑ ΕΛΕΓΧΕΙΣ ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΣΟΥ

Το Συνειδητό Όνειρο (Lucid Dream) είναι η ικανότητα να συνειδητοποιείς ότι ονειρεύεσαι, ενώ κοιμάσαι. Έτσι, μπορείς να αποκτήσεις κάποιον έλεγχο επί των χαρακτήρων που ‘βλέπεις’, του περιεχομένου και του περιβάλλοντος.

Δηλαδή, φτιάχνεις μια ιστορία και τη ‘βλέπεις’ να εκτυλίσσεται, όπως θες.

Γιατί να το κάνεις αυτό;

Τα συνειδητά όνειρα έχουν συνδεθεί με βελτιωμένες ικανότητες επίλυσης προβλημάτων, αυξημένη δημιουργικότητα και μειωμένο άγχος.

Μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν τα συνειδητά όνειρα, ως εργαλείο για την αυτοανακάλυψη, την προσωπική ανάπτυξη και την πνευματική εξερεύνηση. Κάποιοι τα ‘χειρίζονται’ και για τη θεραπεία προβλημάτων που σχετίζονται με την εκ τις πιο βασικές λειτουργίες για την υγεία μας.

Δεν είναι ό,τι πιο αθώο θα συναντήσεις, αφού μελέτες έχουν δείξει πως ενδέχεται να συνδέεται με κινδύνους όπως η υπνική παράλυση και οι ψευδείς αφυπνίσεις.

Όσοι ξέρουν, συμφωνούν πως πρόκειται για μια συναρπαστική και ικανοποιητική εμπειρία αν θες να εξερευνήσεις τις δυνατότητες του μυαλού σου.

Παρεμπιπτόντως, αν δεν έχεις δει το Inception, να η ευκαιρία.

Αν τώρα, δεν έχει τύχει να δεις συνειδητό όνειρο, αλλά θα ήθελες να ζήσεις την εμπειρία ακολουθούν τα βήματα που θα σε οδηγήσουν στην επιτυχία. Αφού -φυσικά- πρώτα αποδώσουμε τα του Καίσαρος τω Καίσαρι.

Οι επτά κατηγορίες των ονείρων

Ως έννοια το συνειδητό όνειρο υπάρχει από το 1867, όταν αναφέρθηκε από τον Μαρκήσιο D’Hervey de Saint-Denys στο βιβλίο του με τίτλο “Les Reves et Les Moyens de Les Diriger: Observations Pratiques” (Τα όνειρα και τα μέσα κατεύθυνσής τους: Πρακτικές παρατηρήσεις).

Ως όρος (Lucid Dream) γράφτηκε για πρώτη φορά από τα χέρια του ψυχιάτρου Frederik van Eeden σε άρθρο που δημοσίευσε το 1913 με τίτλο “A Study of Dreams”. Προηγουμένως, είχε μελετήσει τα δικά του όνειρα για ένα διάστημα 14 χρόνων και κατέγραφε ό,τι έκρινε ως πιο σημαντικό στο ‘ημερολόγιο ονείρων’ του.

Τα κατέταξε σε 7 διαφορετικούς τύπους:

1. το αρχικό όνειρο (“αυτός ο τύπος είναι σπάνιος. Δεν έχω βρει σαφή ένδειξη για αυτά, σε άλλους συγγραφείς. Είναι όμως, πολύ χαρακτηριστικό και ξεχωρίζει εύκολα. Εμφανίζεται μόνο στην αρχή του ύπνου, όταν το σώμα είναι σε φυσιολογική υγιή κατάσταση, αλλά πολύ κουρασμένο. Στη συνέχεια, η μετάβαση από την εγρήγορση στον ύπνο λαμβάνει χώρα σε σχεδόν μια στιγμή αυτού που γενικά ονομάζεται ‘ασυνειδησία’. Θα προτιμούσα να το ονομάζω ‘ασυνέχεια της μνήμης’),
2. το παθολογικό (“παίζουν ρόλο ο πυρετός, η δυσπεψία ή κάποιο δηλητήριο και γενικά, αποτελεί μια μικρή μειοψηφία”),
3. το συνηθισμένο (“είναι ο συνηθισμένος γνωστός τύπος, με τον οποίο συμμορφώνεται η μεγάλη πλειοψηφία των ονείρων. Πιθανώς, είναι το μόνο είδος που εμφανίζεται σε πολλούς ανθρώπους. Δεν είναι ιδιαίτερα ευχάριστο ή δυσάρεστο, αν και μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το περιεχόμενό του. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε στιγμή του ύπνου, την ημέρα ή τη νύχτα, και δεν χρειάζεται καμία σωματική διαταραχή για να προκληθεί. Η ψευδής ανάμνηση – η παραμνησία – είναι πολύ συχνή σε αυτούς. είναι παράλογα και μπερδεμένα και αφήνουν πολύ αμυδρά ίχνη μετά το ξύπνημα”),
4. το ζωντανό (“διαφέρει από το συνηθισμένο όνειρο κυρίως ως προς τη ζωντάνια του και την έντονη εντύπωση που προκαλεί. Μερικές φορές διαρκεί ώρες και μέρες μετά το ξύπνημα, με μια οδυνηρά καθαρή ανάμνηση κάθε λεπτομέρειας. Αυτά τα όνειρα θεωρούνται ότι είναι αποτέλεσμα κάποιας μη φυσιολογικής σωματικής κατάστασης. Ωστόσο, νομίζω ότι πρέπει αναμφίβολα να διακρίνονται από τα παθολογικά όνειρα. Τα ζωντανά όνειρα είναι γενικά εξαιρετικά παράλογα ή αναληθή, ξεκάθαρα και τα θυμόμαστε καλά. Το μυαλό είναι εντελώς αποσυνδεμένο και η επανένταξη είναι πολύ ελαττωματική”),
5. το δαιμονικό (“είναι συμβολικά ή σκωπτικά όνειρα, με χαρακτηριστικό στοιχείο αυτό που ονομάζω ως δαιμονικό. Φοβάμαι ότι αυτή η λέξη θα προκαλέσει κάποια μουρμουρητά αποδοκιμασίας, ή τουλάχιστον κάποια χαμόγελα ή μειδίαμα. Ωστόσο, νομίζω ότι μπορώ να υπερασπιστώ με επιτυχία τη χρήση του όρου. Ονομάζω δαιμονικά εκείνα τα φαινόμενα που μας δημιουργούν την εντύπωση ότι έχουμε επινοηθεί ή διευθετηθεί από νοήμονα όντα πολύ χαμηλής ηθικής τάξης. Θα παραδεχτώ ότι η πραγματική ύπαρξη όντων που μπορούμε να ονομάσουμε «δαίμονες» είναι προβληματική και οι άνθρωποι της επιστήμης βρίσκουν τη σύλληψη πολύ χρήσιμη και βολική”),
6. τις γενικές ονειρικές αισθήσεις (“αυτός ο τύπος δεν περιγράφεται εύκολα. Δεν είναι ένα συνηθισμένο όνειρο, αφού δεν υπάρχει όραμα, εικόνα, γεγονός, ούτε λέξη ή όνομα. Κατά τη διάρκεια ενός μεγάλου χρόνου βαθύ ύπνου, το μυαλό είναι συνεχώς απασχολημένο με ένα άτομο, ένα μέρος, ένα αξιοσημείωτο γεγονός ή ακόμα και μια αφηρημένη σκέψη. Τουλάχιστον αυτή είναι η ανάμνηση στο ξύπνημα. Αυτές οι ονειρικές αισθήσεις δεν είναι δυσάρεστες και παράλογες, αρκεί το σώμα να είναι σε καλή υγεία”) και
7. το συνειδητό όνειρο (“σε αυτά τα όνειρα η επανένταξη των ψυχικών λειτουργιών είναι τόσο πλήρης που ο κοιμώμενος θυμάται την καθημερινή ζωή και τη δική του κατάσταση, φτάνει σε μια κατάσταση τέλειας επίγνωσης και είναι σε θέση να κατευθύνει την προσοχή του και να επιχειρεί διαφορετικές πράξεις ελεύθερης βούλησης. Ωστόσο, ο ύπνος -όπως μπορώ με σιγουριά να δηλώσω-, είναι ανενόχλητος, βαθύς και αναζωογονητικός”).

Σημείωσε πως ο τελευταίος τύπος ήταν για τον van Eeden “το πιο ενδιαφέρον και άξιο εύρημα της πιο προσεκτικής παρατήρησης και μελέτης”.

Εκ των 500 που είδε, έκρινε πως τα 352 πληρούσαν τις προϋποθέσεις του συνειδητού ονείρου.

Η ερευνήτρια Celia Green έγινε το 1968, η πρώτη που συνέδεσε τα συνειδητά όνειρα με το φαινόμενο της ψευδών αφυπνίσεων. Ήταν και αυτή που είπε πως συνδέονται με το στάδιο ταχείας κίνησης των ματιών (REM) του ύπνου, όταν προκύπτουν τα περισσότερα όνειρα.

Τα ευρήματα της επιβεβαιώθηκαν το ‘80, οπότε σε μελέτες διαπιστώθηκε πως όσοι έχουν συνειδητά όνειρα επιδεικνύουν μέσω οφθαλμικών κινήσεων πως είναι συνειδητά, με κίνηση των οφθαλμών σε προσυμφωνημένες θέσεις. Γεγονός που επιδεικνύει επίπεδο συνείδησης.

Πώς μπορείς να ‘φτιάξεις’ και να ‘δεις’ ένα συνειδητό όνειρο

Ο γιατρός και καθηγητής υπνικής ιατρικής του Stanford, Rafael Pelayo ήταν μεταξύ αυτών που έδωσαν στο Wired συγκεντρωμένη τη γνώση που χρειάζεσαι, για να δεις ό,τι πραγματικά θες στα όνειρα σου.

Ξεκαθάρισε πως “αν δεν σας έχει συμβεί ποτέ, δυσκολεύεστε να το πιστέψετε”. Αλλά είναι κάτι που γίνεται.

Υπάρχουν πολλές τεχνικές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αυξήσουν την πιθανότητα να δεις ένα συνειδητό όνειρο. Μη βιάζεσαι. Θα στα πω όλα. Θα πρέπει όμως, να γνωρίζεις πως θα χρειαστείς χρόνο και αρκετή προσπάθεια για να απολαύσεις καλά -σταθερά- αποτελέσματα.

MILD

Η τεχνική μνημονικής επαγωγής διαυγών ονείρων (Mnemonic induction of lucid dreams -MILD) είναι η εξής: πριν πέσεις για ύπνο, επανάλαβε μια φράση στον εαυτό σου (πχ “θα δω σήμερα ένα συνειδητό όνειρο”), οραματίσου τον εαυτό σου να συνειδητοποιεί ότι ονειρεύεται και φαντάσου τι θα κάνεις όταν γίνεις συνειδητός/συνειδητή.

Δημιούργησε βάση δεδομένων -για να ‘χεις να ανακαλέσεις

Πριν μάθεις να ελέγχεις τα όνειρα σου, πρέπει να τα θυμάσαι. Το πρώτο βήμα για την ανάκληση, είναι η επιθυμία να μας συμβεί κάτι. Να δούμε κάτι. Άρα, όπως είμαστε ξαπλωμένοι, είναι χρήσιμο να εστιάσουμε στην πρόθεση μας να θυμόμαστε το όνειρο, το πρωί. “Κάντε μια ρουτίνα να γράφετε με ένα στυλό σε χαρτί ό,τι σας έρχεται στο μυαλό” είπε η Rebecca Robbins, εκπαιδεύτρια στην Ιατρική Σχολή του Harvard και επιστήμονας ύπνου. Με την επανάληψη, μπορεί να αρχίσετε να θυμάστε περισσότερα από τα όνειρά σας.

Ανακάλυψε τάσεις που θα αυξήσουν την επίγνωση σου

Αφότου κάνουμε συνήθεια το ημερολόγιο, το επόμενο βήμα είναι να αναζητούμε περίεργα μοτίβα ή γενικά θέματα στα όνειρά μας. “Όταν αναγνωρίζετε κοινά θέματα, τότε έχετε έναν συγκεκριμένο στόχο για τη μνήμη σας”, λέει ο Benjamin Baird, καθηγητής ερευνητής -της ανθρώπινης γνώσης- στο University of Texas at Austin.

Για παράδειγμα, αν βλέπεις συχνά μπλε μπαλόνια, αφιέρωσε ένα δευτερόλεπτο στο να σκεφτείς πώς μπορείς να σκάσεις ένα από αυτά.

Αναγνώρισε σημάδια λογικής

Ανεβαίνεις σκάλες που δεν οδηγούν πουθενά; Πέφτεις σε καταβόθρα που εμφανίζεται από το πουθενά στο πάτωμα; Χρησιμοποίησε προς όφελος σου τη φύση της εμπειρίας που δεν ακολουθεί ακριβώς, τη λογική της πραγματικότητας. Προσπάθησε να αναγνωρίσεις ανοιχτά την εμπειρία ως εξωπραγματική, κάθε φορά που ένα όνειρο αρχίζει να ξεφεύγει από την πραγματικότητα.

Ξύπνα νωρίτερα και κοιμήσου ξανά

Αν τα κάνεις όλα αυτά και δεν έχεις επιτύχει το συνειδητό μέσα στα όνειρα σου, ο Baird έχει να προτείνει την τεχνική Wake back to bed (WBTB): ξυπνάς έπειτα από 5-6 ώρες ύπνου, μένεις ξύπνιος/ξύπνια για 20-30 λεπτά και μετά ξανακοιμάσαι. Στο ‘παράθυρο’ που έχεις ανοιχτά τα μάτια, γράψε τις σημειώσεις σου στο ημερολόγιο, εστιάζοντας σε ό,τι θες να πετύχεις. “Όταν ξανακοιμηθείς, είναι πολύ πιο πιθανό να δεις ένα συνειδητό όνειρο. Δεν έχουμε κατανοήσει πλήρως τους λόγους που συμβαίνει αυτό, αλλά γνωρίζουμε ότι είναι αποτελεσματικό”.

Υπάρχουν βιβλία, όπως το Exploring the World of Lucid Dreaming (Stephen LaBerge, Howard Rheingold) που έχει πληροφορίες επί της εκπαιδεύσιμης δεξιότητας των συνειδητών ονείρων.