Η Γιάννα Δεληγιάννη “ανοίγει” δίαυλο επικοινωνίας ανάμεσα στους εφήβους και τους 67+

“Το πρώτο φυτιλάκι γεννήθηκε έναν χειμώνα σε ένα νησί άγονης γραμμής όπου φοιτούσε μόνο ένα παιδί και εμείς το είχαμε επισκεφθεί για να παίξουμε μαζί του κινηματογράφο. Τις πρώτες ώρες λοιπόν που βρισκόμασταν στο σχολείο του, είδαμε να μπαίνει στην τάξη μια γιαγιά που ζούσε εκεί, μας είχε φέρει λίγο ψωμάκι για το καλωσόρισμα και μας ρώτησε αν μπορεί να μείνει μαζί μας εκείνο το πρωινό στο σχολείο για παρέα. Φυσικά και την καλοδεχτήκαμε και βιώσαμε όλοι μαζί μια εξαιρετική εμπειρία μοιράσματος με ταινίες, παιχνίδια, ιστορίες, ιδέες για σενάρια, φωτογραφίσεις και άλλα πολλά. Από τότε και σε κάθε ταξίδι της Cinemathesis, παρατηρούσαμε και τους μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους σε κάθε μικρό τόπο που πηγαίναμε και όπου εντοπίζαμε διάθεση και ανάγκη, δημιουργούσαμε συνθήκες κινηματογραφικής λέσχης, βλέπαμε δηλαδή ταινίες βουβού κινηματογράφου σε κάποιο κεντρικό καφενείο, μοιραζόμασταν τις ιστορίες των μεγαλύτερων, εμπλέκαμε τα παιδιά στις συνήθεις των παππούδων και των γιαγιάδων τους, οργανώναμε συνεντεύξεις, γυρίσματα και πολλά άλλα. αναφέρει η Γιάννα Δεληγιάννη στο NEWS 24/7 εξηγώντας τι ήταν αυτό που την έκανε να ασχοληθεί με την τρίτη ηλικία.

Και συνεχίζει μιλώντας για τις συνέπειες της πανδημίας: “Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, έγινε μια επώδυνη «παύση», η απομόνωση της τρίτης ηλικίας γιγαντώθηκε και εμείς στη Cinemathesis επιλέξαμε να δουλέψουμε πολύ με ομάδες παιδιών και εφήβων, έστω και διαδικτυακά αρχικά, γύρω από τη θεματική της μοναξιάς, της μοναχικότητας, τις πιθανές συνδέσεις με τη δική τους ηλικία, ομοιότητες, διαφορές, ερωτήματα, αγωνίες. Δημιουργήσαμε μάλιστα και μια εφηβική ταινία μικρού μήκους πάνω σε αυτό το θέμα, με την πολύτιμη βοήθεια της Ξένιας Καλογεροπούλου. Όταν κρίναμε πως η έρευνα και η ενασχόληση αυτή απέκτησε βάσεις, αρχίσαμε να οργανώνουμε και επίσημα τη δράση Across Generations και την εξεύρεση πόρων και μόλις αποκτήσαμε και άλλους συνοδοιπόρους σε αυτό και λάβαμε υποστήριξη από το ΤΙΜΑ Κοινωφελές Ίδρυμα στο πλαίσιο του προγράμματος «Σημεία Στήριξης» που συγχρηματοδοτούν 8 κοινωφελείς οργανισμοί, το «ταξίδι» ξεκίνησε…”

Εμπειρίες και συμπεράσματα

Christos Petropoulos

“Οι εμπειρίες ήταν και είναι ιδιαίτερα δυνατές” αποκαλύπτει η Γιάννα Δεληγιάννη. “Οι έφηβοι δείχνουν τρομερή ωριμότητα, ήθος, ευγένεια και έμφυτη καλοσύνη και οι άνθρωποι τρίτης ηλικίας ανοίγουν απλόχερα την καρδιά τους και μας χαρίζουν τον χρόνο τους. Όσο παράξενο και αν ακούγεται, η εμπλοκή μέσα από κοινές δράσεις, δημιούργησε κοινές αντιδράσεις. Σε κάθε δράση που πραγματοποιήθηκε μέχρι σήμερα, μικροί και μεγάλοι μοιράστηκαν κοινές εμπειρίες, τρόπους, βλέμμα μέσα από παρακολούθηση θεατρικών δρώμενων, κινηματογραφικών ταινιών, μουσικής, αφηγήσεων, δημιούργησαν συμμετοχικά βίντεο, αλλά και έπαιξαν, είπαν, θυμήθηκαν, γέλασαν, συγκινήθηκαν. Δημιουργήθηκαν σχέσεις, χαρτογραφήθηκαν ανάγκες, εντοπίστηκαν επιθυμίες, αλλά το κυριότερο είναι πως οι άνθρωποι τρίτης ηλικίας και ιδιαίτερα όσοι ζουν σε στέγες φιλοξενίας, χρειάζονται παρέα και λίγο από τον χρόνο και τη διάθεσή μας.

Χρειάζονται ερεθίσματα, αλλαγή παραστάσεων, κάτι που θα τους βγάλει από την απομόνωση, την επανάληψη, την κανονικότητα, κάτι που θα τους κάνει να έχουν κάτι να περιμένουν. Ξέρεις, ήταν πολύ συγκινητικό όταν πηγαίναμε σε έναν χώρο, μετά από αρκετές συναντήσεις γνωριμίας και εδραίωσης της εμπιστοσύνης φυσικά, και εκεί η κα Βασιλική για παράδειγμα μας περίμενε με το καλό της σακάκι που το είχε φορέσει για εμάς πάνω από το νυχτικό της. Ή όταν ο κος Νίκος μας περίμενε με κάποιες παλιές φωτογραφίες από τον τόπο του που ήθελε να μας δείξει, ή ο κος Θεόφιλος με το αγαπημένο του βιβλίο. Όλα φυσικά γίνονται πάντα με μέτρο και σεβόμενοι την καθημερινότητά τους, την υγεία τους, τις αντοχές τους, τις καλές ή δύσκολες στιγμές τους, χωρίς να δημιουργούμε τόσο προσδοκίες, αλλά περισσότερο στιγμές”.

Christos Petropoulos

Η δράση αυτή έχει ήδη πραγματοποιηθεί στην Αττική. Πώς πήγε; Ποιες οι αντιδράσεις;
Ήταν όλες οι αντιδράσεις συγκινητικές και φυσικά υπήρξε ήδη «συνέχεια». Μπορεί να ήταν προγραμματισμένο να πάμε μια φορά σε έναν χώρο, αλλά τελικά πήγαμε και ξαναπήγαμε στα ίδια μέρη και στους ίδιους ανθρώπους με διαφορετικές κάθε φορά δραστηριότητες και σχεδιασμένα δρώμενα. Κάθε φορά που φεύγαμε, υπήρχε θετική ενέργεια, ευχάριστη ατμόσφαιρα, χαμόγελα και όμορφα λόγια, οι άνθρωποι και οι φροντιστές τους μας ρωτούσαν πότε θα μας ξαναδούν, πολλές φορές μας έκαναν και «παραγγελίες», όπως η κα Μαρία που διάλεγε ταινίες να δούμε, ο κος Θανάσης που μας έταζε να θυμηθεί και να μας απαγγείλει αγαπημένα του ποιήματα, ο κος Δημήτρης που μας ζητούσε να ηχογραφήσουμε τις ιστορίες του από τα χρόνια που πήγαινε στο λούνα-παρκ με τις κόρες του, η κα Ντίνα που ήθελε να μας πει συνταγές, να μαγειρέψουμε μαζί και να τη βιντεοσκοπήσουμε.

Είναι τρομακτικό για παράδειγμα, όταν πηγαίνω σε μια τράπεζα και βλέπω τους μεγάλους να μην μπορούν να χρησιμοποιήσουν πια ταμεία και να τους μιλάνε απότομα και να πρέπει να μάθουν να κάνουν τα πάντα διαδικτυακά, χωρίς όμως κάποιος να τους εκπαιδεύσει σε αυτό, χωρίς κάποιος να αναρωτηθεί αν έχουν ή αν μπορούν να έχουν computer ή δίκτυο στο σπίτι τους.

Τι έχετε σκοπό να “δουλέψετε” στα εργαστήρια αυτά;
Στα εργαστήρια ξεκινάμε από το σημείο της ανθρωπότητας που βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή, που είναι η πρώτη φορά στην ιστορία, που ο πληθυσμός ανθρώπων άνω των 60 τείνει να είναι μεγαλύτερος από τον νεότερο πληθυσμό. Από αυτή την αφετηρία, αρχίζουν οι ερωτήσεις, οι σκέψεις, οι αναστοχασμοί για το πως θα περάσουμε πολλά και ποιοτικά χρόνια. Με ποιο τρόπο μπορεί η τέχνη να δημιουργήσει μνήμες, συνέχεια και συνδέσεις με κάθε εποχή, ηλικία, τόπο. Πώς μιλάμε με ιστορίες, αφηγήσεις, προσωπικά βιώματα, χωρίς το βάρος της νοσταλγίας, αλλά περισσότερο μιας δημιουργικής ανταλλαγής γνώσεων, βιωμάτων και εμπειριών.

Βασικός άξονας είναι κάθετι που κάνει τη σύνδεση με την παιδική ηλικία, με το παιδί που ήμασταν κάποτε όλοι και με το παιχνίδι που μπορεί ενδεχομένως να μας κρατήσει πιο κοντά σε μια χαμένη ή καταπιεσμένη παιδικότητα. Σημαντικό είναι τα νέα παιδιά να αντιληφθούν πως όλοι οι παππούδες και οι γιαγιάδες του σήμερα ήταν κι αυτοί κάποτε παιδιά, είχαν μια αγαπημένη αυλή, ένα παιδικό δωμάτιο, αγαπημένα αντικείμενα, φίλους, συνήθειες και τότε τα παιδιά αντιλαμβάνονται πως οι διαφορές ανάμεσα σε ηλικίες και γενιές δεν είναι ίσως και τόσες πολλές, αλλά ανακαλύπτουν σχετικά εύκολα ουσιαστικές και βαθιές ομοιότητες.

Πού έχετε σκοπό να ταξιδέψετε;
Ο στόχος και το όραμα είναι να ταξιδέψουμε σε απομακρυσμένα μέρη και όπως πηγαίνουμε σε νησιά άγονης γραμμής και ακριτικές περιοχές για να βρεθούμε κοντά σε μικρές ομάδες παιδιών, έτσι να πλησιάσουμε και τους μεγαλύτερους μόνιμους κάτοικους κάθε τόπου και να δημιουργήσουμε από κοινού δράσεις σύγχρονου πολιτισμού. Γίνεται έρευνα σε στέγες φιλοξενίας που βρίσκονται σε όλη την Ελλάδα, αλλά προσπαθούμε να εντοπίσουμε κάποιες πιο δύσκολες περιοχές, με ιδιαίτερες συνθήκες αποκλεισμού και απομόνωσης και να τολμήσουμε να προσφέρουμε κάτι εκεί. Στα πιο μικρά -ποσοτικά/πληθυσμιακά- μέρη, δημιουργούνται πάντα και οι πιο μεγάλες, ποιοτικές στιγμές.

Christos Petropoulos

“Μπαίνοντας στα παπούτσια των άλλων”

Πόσο πολύτιμη είναι η επικοινωνία των γενεών; Από την εμπειρία σου βλέπεις πως μπορεί το χάσμα που υπάρχει κάπως να μειωθεί;
Ναι, είναι πολύτιμη η επικοινωνία και το πιο σημαντικό είναι πως μόνο έτσι δημιουργείται ενσυναίσθηση, μόνο έτσι η λέξη συμπερίληψη αποκτά νόημα. Μόνο βιωματικά, μόνο «μπαίνοντας στα παπούτσια των άλλων» τα παιδιά αντιλαμβάνονται πως όπως υπάρχει το τώρα, υπάρχει και το πριν, υπάρχει και το μετά και περνάμε όλοι λίγο-πολύ από κοινά μονοπάτια. Υπάρχει πάντα τρόπος να αφήνουμε το αποτύπωμα μας, να χαιρόμαστε το εφήμερο της στιγμής, να προσφέρουμε με όποιο τρόπο μπορεί να σκεφτεί ο καθένας σαν μονάδα ή μέσα σε μικρές ομάδες που όμως μπορούν να ανακινήσουν τον κόσμο.

Η σύνδεση με την παιδική ηλικία, με τη χαμένη ίσως παιδικότητα, με το όχι και τόσο μακρινό παρελθόν, η αναζήτηση κοινών ή παρόμοιων ιστοριών και τα το περιβάλλον που τις ανακινεί είναι πιστεύω ένα πρώτο βήμα για να μειωθεί ή να αρχίσει να μειώνεται το λεγόμενο χάσμα που μοιραία υπάρχει και θα υπάρχει, αλλά είναι στο χέρι μας να βρούμε τους τρόπους διαχείρισής του.

Στην Ελλάδα, η καθημερινότητα γίνεται ένας τεράστιος αγώνας για τους μεγάλους ανθρώπους

Πόσο ανάγκη έχει η τρίτη ηλικία την επικοινωνία; Γιατί πιστεύεις πως είναι τόσο παραγκωνισμένη από την κοινωνία, αλλά και από την Πολιτεία;
Κάθε ηλικία έχει φυσικά ανάγκη την επικοινωνία, αλλά στην Ελλάδα τουλάχιστον είναι τρομακτικό το πόσο παραγκωνίζονται οι μεγάλοι άνθρωποι και το πως ξαφνικά κλείνονται σε ένα σπίτι, χώρο, δωμάτιο νοσοκομείου. Το μόνο που βοηθά στην Ελλάδα είναι ακόμα η σύνδεση με την οικογένεια, το ότι δηλαδή πολλοί έχουν αναλάβει τα εγγόνια τους, έχουν την ευθύνη ενός σπιτιού όταν τα ενήλικα παιδιά τους δουλεύουν όλη μέρα. Στο σύνολό όμως, είναι αδύνατον να συνεχίσουν μια υγιή κοινωνική ζωή, δεν υπάρχουν οι κατάλληλοι χώροι με προσβασιμότητα, δεν μπορούν καν να περπατήσουν στη γειτονιά τους όταν έχουν έστω και τα πιο απλά κινητικά προβλήματα λόγω ηλικίας, δεν υπάρχουν οι υποδομές φροντίδας. Όλα όσα θα έπρεπε να είναι αυτονόητα, στην Ελλάδα απλά δεν είναι.

Στο εξωτερικό βλέπεις να υπάρχουν κέντρα ημέρας σε κάθε γειτονιά, ειδικά αυτοκίνητα, σαν σχολικά, που μεταφέρουν τους ανθρώπους σε μέρη όπου μπορούν όχι μόνο να φάνε, αλλά να πλυθούν, να τους φροντίσουν, να τους προσφέρουν δραστηριότητες δια βίου μάθησης. Εδώ στην Ελλάδα, η καθημερινότητα γίνεται ένας τεράστιος αγώνας για τους μεγάλους ανθρώπους, από το πως θα αποκτήσουν ένα χαρτί από μια δημόσια υπηρεσία, μέχρι την ιατρική φροντίδα και φυσικά στο τέλος συζητάμε το πως θα στηριχθούν ηθικά και ψυχολογικά. Θεωρώ πως όλο αυτό είναι δυστυχώς θέμα παιδείας και νοοτροπίας.

Είναι τρομακτικό για παράδειγμα, όταν πηγαίνω σε μια τράπεζα και βλέπω τους μεγάλους να μην μπορούν να χρησιμοποιήσουν πια ταμεία και να τους μιλάνε απότομα και να πρέπει να μάθουν να κάνουν τα πάντα διαδικτυακά, χωρίς όμως κάποιος να τους εκπαιδεύσει σε αυτό, χωρίς κάποιος να αναρωτηθεί αν έχουν ή αν μπορούν να έχουν computer ή δίκτυο στο σπίτι τους. Μικρές τέτοιες λεπτομέρειες είναι όλα αυτά που μπορούν να διαλύσουν την ποιότητα ζωής και τη διάθεση να συνεχίσει ένας άνθρωπος να προσπαθεί. Για να μην πολυλογώ, γι’ αυτό είναι συνειδητή η επιλογή της σύνδεσης των διαφορετικών ηλικιών, το across generations πλάνο είναι ο αυτονόητος τρόπος και το να ξεκινήσεις από τα παιδιά και τους εφήβους είναι ο μόνος δρόμος πιστεύω προσωπικά.

Κι ένας μικρός απολογισμός

Το όραμα της Cinemathesis είναι να φτάνει με τα προγράμματά της όπου υπάρχουν παιδιά που θα εκφραστούν μέσα από τις Καλές Τέχνες. Προτεραιότητα δίνουμε κυρίως σε αποκεντρωμένα μέρη, σε νησιά άγονης γραμμής, σε απομακρυσμένα χωριά, σε ολιγοθέσια σχολεία, σε χώρους όπου ζουν παιδιά ευπαθών ομάδων, παιδιά μεταναστών και προσφύγων, ειδικά κέντρα δημιουργικής απασχόλησης και σχολεία, ιδρύματα ανηλίκων, νοσοκομεία, καθώς και σε χώρους που φιλοξενούν ευάλωτες ομάδες ανθρώπων τρίτης ηλικίας, σε μια προσπάθεια για συμπερίληψη, πρόσβαση στον σύγχρονο πολιτισμό και ισότιμα δικαιώματα.

Σε αυτό το πρίσμα θα συνεχίσουμε και τους επόμενους μήνες, θα επισκεφθούμε και πάλι πολλά νησιά και ομάδες ανθρώπων που μας περιμένουν σε Κάρπαθο, Τήλο, Άνδρο, Ίο, Ανάφη, Κίμωλο, Λέσβο, Βόρειο Ελλάδα, Πελοπόννησο, Διαπόντια Νησιά και αλλού. Έχουμε φυσικά και τις ομάδες μας σε σχολεία και άλλους χώρους στην Αττική, συνεργασίες με μουσεία, συμμετοχές σε ευρωπαϊκά προγράμματα, διεθνή φεστιβάλ, ομιλίες σε ημερίδες και συνέδρια, όλα με άξονα το παιδί και ευάλωτο πληθυσμό και άλλα πολλά.

Ενδεικτικά αναφέρουμε πως από το 2019 και μέχρι σήμερα έχουμε πραγματοποιήσει με φυσική παρουσία εκπαιδευτικά προγράμματα, βιωματικές δράσεις, πολυθεματικά φεστιβάλ, συμμετοχές σε κινηματογραφικά φεστιβάλ, παιδικά φεστιβάλ, υπαίθριες θερινές, αλλά και χειμερινές προβολές, site-specific δρώμενα, παραστάσεις, μουσικοκινητικά εργαστήρια, φωτογραφικές εκθέσεις, γυρίσματα μαθητικών ταινιών μικρού μήκους για παιδιά, εφήβους και τις οικογένειές τους σε περισσότερα από 40 νησιά, δεκάδες άλλους προορισμούς και έχουν επωφεληθεί στο σύνολο εκατοντάδες σχολεία και χιλιάδες μαθητές, καθώς οι επισκέψεις σε σχολικές μονάδες και άλλους χώρους απασχόλησης παιδιών και εφήβων, είναι καθημερινές κατά τη διάρκεια όλου του έτους. Το ζητούμενο είναι να βρίσκουμε κάθε φορά τους φορείς, τις συνέργειες και την υποστήριξη των πρωτοβουλιών μας, γιατί κάθε νέα δράση είναι πάντα και ένας νέος αγώνας που ξεκινάει από την ιδέα μέχρι την υλοποίηση και τη δυνατότητα μετεγκατάστασης και «συνέχειας», ούτως ώστε να υπάρχει διάρκεια, βιωσιμότητα και εξέλιξη σε μια ισότιμη κοινωνία πολιτών.

Ιnfo

Across Generations | Τρίτη Ηλικία & Εφηβεία, ένα πρόγραμμα της Cinemathesis με το βλέμμα στραμμένο σε μια ισότιμη Κοινωνία των Πολιτών, που έρχεται να μας θυμίσει πως όλοι υπήρξαμε κάποτε παιδιά, ανοίγοντας δρόμους για μια ουσιαστική «συνέχεια».

Περισσότερες πληροφορίες για τους τρόπους υποστήριξης των δράσεων της Cinemathesis: [email protected] & 6972821195

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις