ΕΚΑΒ ΟΠΩΣ ΤΕΜΠΗ – ΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΕΙΧΑΝ ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙ ΑΛΛΑ ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΑΚΟΥΣΕ

Το ακρωνύμιο ΕΚΑΒ προκύπτει από τις λέξεις Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας. Ωστόσο, υπάρχουν ώρες της ημέρας με περισσότερα από 40 ταυτόχρονα περιστατικά σε αναμονή αποστολής ασθενοφόρου, για “άμεση βοήθεια”.

Το πιο εξωφρενικό είναι πως οι λόγοι των καθυστερήσεων είναι ακριβώς αυτοί που φαντάζεται κανείς, και δυστυχώς έχει δει να ισχύουν σε όσα αδιανόητα συμβάντα ενδέχεται να αποδειχθεί ότι έχουν στοιχίσει ανθρώπινες ζωές σε αυτήν τη χώρα.

Στην τραγωδία στα Τέμπη ‘έφταιγε ο σταθμάρχης’ πριν μάθουμε όλες τις ελλείψεις. Στις πυρκαγιές πρώτα έφταιγε ο αέρας και μετά ενημερωθήκαμε για τις παθογένειες πολλών χρόνων που ακόμα δεν έχουν τακτοποιηθεί.

Οι εργαζόμενοι είχαν ειδοποιήσει για ό,τι έβλεπαν να έρχεται, αλλά η πολιτεία αδιαφόρησε.

Έτσι και στα ΕΚΑΒ, στην επείγουσα αναφορά που έστειλε στις 5 Απριλίου του 2023 το ΔΣ του Σωματείου Εργαζομένων ΕΚΑΒ Αθήνας στον Υπουργό Υγείας, Θάνο Πλεύρη με θέμα “ακινητοποιημένος ο μισός επιχειρησιακός στόλος του ΕΚΑΒ, λόγω βλαβών”, αναφερόταν πως “δυστυχώς δεν γνωρίζουμε την εξέλιξη του προβλήματος, αλλά δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η απαράδεκτη κατάσταση, δύναται να προκαλέσει απρόβλεπτους κινδύνους για ανθρώπινες ζωές συμπολιτών και ποινικές ευθύνες όλων των εμπλεκομένων”.

Βάσει των ευρωπαϊκών προδιαγραφών, σε κάθε 35.000 κατοίκους αντιστοιχεί 1 ασθενοφόρο. Σε κάθε 100.000 κατοίκους αντιστοιχεί 1 κινητή μονάδα (ασθενοφόρο ειδικά εξοπλισμένο).

Στην Αττική αντιστοιχεί 1 ασθενοφόρο για κάθε 111.111 κατοίκους και μια κινητή μονάδα για κάθε 555.555 πολίτες.

Στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν 20 ασθενοφόρα το πρωί, 20 το απόγευμα και 18 το ξημέρωμα για 1.091.424 κατοίκους -βάσει της τελευταίας απογραφής. Άρα 1 για κάθε 54.571 πολίτες.

Στην περιφέρεια ο αριθμός όσων ασθενοφόρων είναι διαθέσιμα κάθε μέρα εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα του προσωπικού.

Επιπλέον σε 35 περιοχές της χώρας έχει διαπιστωθεί μεγάλο πρόβλημα με ελλείψεις προσωπικού.

“Τα πράγματα είναι λίγο καλύτερα στη Στερεά Ελλάδα. Εξαιρώ τις νησιωτικές περιοχές, όπου συνήθως κάθε νησί έχει ένα ασθενοφόρο για όλο το 24ωρο -εκτός των μεγάλων που μπορεί να έχουν δύο” λέει στο Magazine ο Αναστάσιος Γιάνναρης, Γενικός γραμματέας Σωματείου εργαζομένων ΕΚΑΒ Αθήνας.

Στην περιφέρεια, το ποσοστό αυτών που χρειάζονται ασθενοφόρο σε σύγκριση με αυτά που είναι διαθέσιμα, είναι σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι στην Αττική. Εδώ μπορεί να υπάρχουν 5 άτομα που να χρειάζονται βοήθεια και να έχουμε ένα διαθέσιμο ασθενοφόρο.

Εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων η αναλογία είναι 2 προς 1 ή 1 προς 1 ή ακόμα και 0 προς 1.

Εξυπακούεται πως το καλοκαίρι αλλάζουν όλα, με τον τουρισμό”.

Όπως καταρρέει το ΕΣΥ, επηρεάζεται και το ΕΚΑΒ που κάλλιστα θα μπορούσε να σώζει περισσότερες ζωές. Αρκεί κάποιος Υπουργός να ασχολούνταν ουσιαστικά. Να μην έμενε στη διάθεση να βοηθήσει, αλλά να περνούσε στις πράξεις.

Γιατί δεν υπάρχουν πληρώματα

Ό,τι συμβαίνει στην πυροσβεστική και θέτει σε κίνδυνο όλη τη χώρα, εν όψει ενός εκ των πιο θερμών καλοκαιριών της Ιστορίας της Ελλάδας, ισχύει και στα ΕΚΑΒ: εδώ και πολλά χρόνια το προσωπικό μειώνεται σταθερά, καθώς δεν αντικαθίστανται όσοι βγαίνουν σε σύνταξη.

Έτσι δεν υπάρχει επαρκές προσωπικό. Πριν δυο χρόνια υπήρχε δέσμευση για προκήρυξη 270 θέσεων πληρωμάτων ασθενοφόρου. Μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει.

Όπως λέει ο κύριος Γιάνναρης“κάθε ασθενοφόρο για να λειτουργήσει σε 24ωρη βάση, 365 ημέρες το χρόνο, χρειάζεται 11 άτομα, ώστε να καλυφθούν οι βάρδιες και οι άδειες των πληρωμάτων.

Πιο συγκεκριμένα, 6 άτομα δουλεύουν μέσα σε ένα 24ωρο και τα υπόλοιπα 5 είναι σε απουσία -σε ρεπό ή εκτός γιατί δούλευαν την προηγούμενη νύχτα ή άδειες.

Ο αριθμός αυτός προέκυψε ως ο πιο επαρκής, κατόπιν μελέτης που κάναμε”.

Πόσα άτομα είναι διαθέσιμα στην Αττική;

“Από το 2018 έχουμε κοντά στις 500 αποχωρήσεις, λόγω συνταξιοδότησης, που δεν αναπληρώθηκαν -μολονότι βάσει νόμου πρέπει να γίνεται μια πρόσληψη για κάθε συνταξιοδότηση.

Επίσης, στο νόμο δεν έχει αλλάξει ο απαιτούμενος αριθμός προσωπικού, μολονότι αλλιώς ήταν η Ελλάδα το 1987 όταν προέκυψε ο οργανισμός του ΕΚΑΒ και αλλιώς είναι το 2023”.

Η τελευταία μεγάλη πρόσληψη που έγινε ήταν το 2016. “Ήταν 150 άτομα πανελλαδικά. Δεδομένων και των αποχωρήσεων, δεν καλύψαμε καν όσους χάσαμε με συνταξιοδότηση.

Λόγω Covid ενισχυθήκαμε από το υπουργείο με 650 επικουρικούς συναδέλφους πανελληνίως, οι οποίοι έχουν συμβάσεις ορισμένου χρόνου.

Για να υπάρχει εύρυθμη λειτουργία στην επικράτεια “χρειαζόμαστε 1.000 άτομα, συνολικά. Σε αυτόν τον αριθμό βάζω και τους επικουρικούς που εμείς θεωρούμε πως είναι στο υπάρχον προσωπικό, μολονότι ζουν στην αβεβαιότητα. Αν δεν είναι, θα χρειαστούμε 1.650”.

Έχουν 480 στα απλά ασθενοφόρα και συνολικά περί τα 800 άτομα.

Yπάρχουν σχολές όπου όποιος θέλει μπορεί να πάρει πτυχίο “διασώστη πληρώματος ασθενοφόρου. Είναι δυο χρόνια η φοίτηση και 6 μήνες η πρακτική. Μετά δίνεις πιστοποίηση και με αυτήν κάνεις την αίτηση για διορισμό, όταν βγάλει το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ) προκήρυξη.

Βέβαια, το ΑΣΕΠ δεν έχει βγάλει προκήρυξη από το 2016, εξαιρουμένων κάποιων συμπληρωματικών. Την τελευταία εξαετία δεν έχουν υπερβεί τους 60 οι νέοι υπάλληλοι που ήλθαν δια αυτής της οδού”.

Εν τω μεταξύ, έχει εκτιμηθεί πως στα νησιά χρειάζονται 250 προσλήψεις και άλλες 400 στην ηπειρωτική χώρα, για να μπορούν όντως τα ασθενοφόρα να σώζουν ζωές.

Εξυπακούεται πως έχουν ενημερωθεί οι αρμόδιοι με όλους τους τρόπους (έως και εξώδικα), αλλά το υπουργείο Υγείας δεν ανταποκρίθηκε.

Γιατί υπάρχουν μόνο 45 ασθενοφόρα για 5.000.000 ανθρώπους

Στην Αττική των περίπου 5.000.000 κατοίκων “βγαίνουν περίπου 60 ασθενοφόρα την ημέρα: 45 απλά -των επειγόντων-, 9 κινητές μονάδες και 5 με έξι για διακομιδές δευτεροβάθμιας. Δηλαδή, των ραντεβού ή όπου αλλού χρειαστεί να βοηθήσουμε” λέει ο κύριος Γιάνναρης.

Δουλεύουν όλα.

“Ο αριθμός ωστόσο, εξαρτάται από τις βλάβες που υπάρχουν γενικά στα οχήματα και την έλλειψη προσωπικού. Είναι πάρα πολύ λίγα για την Αττική, όπου για να υπάρχει αποτελεσματική εξυπηρέτηση θα έπρεπε να είναι διαθέσιμα κάθε ημέρα τουλάχιστον 100 απλά ασθενοφόρα πρωί και απόγευμα και 50 το νυχτέρι. Έχουμε 45, για πρωί και απόγευμα και 28 για τη νύχτα”.

Τις τελευταίες αγορές οχημάτων τις έκανε ο φορέας του ΕΚΑΒ (στο υπουργείο Υγείας) το 2003. Έκτοτε “δεχθήκαμε ενισχύσεις από δωρεές που έχουν κάνει η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, η Συν-Ένωσις που είναι Ένωση Εφοπλιστών, ενώ έγιναν και μεμονωμένες δωρεές από εταιρίες”.

Από το 2003 οι δωρεές έφτασαν κοντά στα 110 ασθενοφόρα, που ωστόσο δεν μπορούν να βγουν στους δρόμους, λόγω έλλειψης προσωπικού, αλλά και βλαβών.

Όπως αναφέρεται στην επείγουσα επιστολή του Απριλίου “μόνο στην Αττική παραμένουν καθηλωμένα λόγω βλαβών άνω του 40% των ασθενοφόρων-κινητών μονάδων.

Για αρκετούς μήνες σχεδόν το ήμισυ από το δυναμικό των ασθενοφόρων παραμένει εκτός επιχειρησιακής λειτουργίας για λόγους βλαβών και μέχρι να επισκευαστούν”.

Γιατί υπάρχουν καθυστερήσεις στις επισκευές;

“Ασθενοφόρα που προμηθευτήκαμε μέσω δωρεάς το 2017, έβγαλαν πολλές βλάβες. Επειδή είναι συγκεκριμένης εταιρείας και πετρελαιοκίνητα, δεν καλύπτονται από το συνεργείο του ΕΚΑΒ -έχουμε κάθετη μονάδα επισκευής και συντήρησης οχημάτων.

Μπορούν έτσι, να επισκευαστούν μόνο σε οκτώ ιδιωτικά συνεργεία. Υπάρχει κονδύλι πληρωμής αυτών των βλαβών, εν τούτοις άπαξ και αρχίσουν τις εργασίες σε ένα ασθενοφόρο, ασχολούνται μόνο με αυτό έως ότου ολοκληρώσουν. Δεν ‘πιάνουν’ και ένα δεύτερο και ας είναι μικρότερη η βλάβη, πριν έλθει η ώρα του ραντεβού που έχουν δεσμεύσει”.

Πόσα είναι σε αυτήν την κατάσταση, στην παρούσα φάση;

“Τουλάχιστον 30”.

Στην επείγουσα αναφορά τονίστηκε πως “το Σωματείο μας έχει αποστείλει εξώδικες διαμαρτυρίες τόσο προς την Διοίκηση, όσο και στις εταιρείες που με τα εξουσιοδοτημένα συνεργεία της έχουν αναλάβει τις επισκευές των ασθενοφόρων.

Παρόλα αυτά, συνεχίζεται η ίδια απαράδεκτη κατάσταση.

Δυστυχώς δεν γνωρίζουμε την εξέλιξη του προβλήματος, αλλά δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η απαράδεκτη κατάσταση, δύναται να προκαλέσει απρόβλεπτους κινδύνους για ανθρώπινες ζωές συμπολιτών και ποινικές ευθύνες όλων των εμπλεκομένων”.

Ό,τι αφορά το όποιο ασθενοφόρο καταγράφεται ανά πάσα στιγμή

Το σύστημα με το ΕΚΑΒ λειτουργεί ως εξής: όταν έχουμε περιστατικό, καλούμε το 166, συνδεόμαστε με τους διαχειριστές που στέλνουν σήμα στο ασθενοφόρο (μέσω ασυρματικού κέντρου).

Μεταξύ άλλων, η υπ’ αριθμ. Υ4δ/Γ.Π.οικ.121337/25-11-2004 Υπουργική Απόφαση αναφέρει τα εξής:

“1. το πλήρωμα του ασθενοφόρου υποχρεούται να πειθαρχεί στις εντολές που δέχεται από το ασυρματικό κέντρο. Σε περίπτωση διαφωνίας έχει υποχρέωση να εκτελεί την εντολή και να αναφέρει γραπτά στην Υπηρεσία τους λόγους διαφωνίας και τυχόν παρατηρήσεις του, αμέσως μετά το τέλος της βάρδιας του.

2. Το πλήρωμα του ασθενοφόρου πρέπει να γνωρίζει ότι η συνομιλία με το Ασυρματικό Κέντρο γίνεται σε επήκοο των ασθενών και των συνοδών τους και πιθανόν άλλων παρεμβολών στο ασυρματικό κύκλωμα του ΕΚΑΒ, γι’ αυτό οι εκφράσεις του πρέπει να είναι κόσμιες και να περιορίζεται στην όσο το δυνατό σαφή και σύντομη εξιστόρηση των γεγονότων προς το Ασυρματικό Κέντρο.

3. Το πλήρωμα υποχρεούται να έχει σε λειτουργία καθ’ όλη τη διάρκεια της βάρδιας του τον ασύρματο. Εφ’ όσον το ασθενοφόρο δεν κινείται, η μηχανή του κατά διαστήματα να βρίσκεται σε λειτουργία, ώστε να μην αδειάζει η μπαταρία με το ρεύμα που καταναλώνει ο ασύρματος”.

Αυτό σημαίνει πως το ασυρματικό κέντρο ξέρει πού βρίσκεται κάθε πλήρωμα ανά πάσα στιγμή, αλλά και όσα κάνει, με τα GPS που υπάρχουν στα οχήματα να μην αφήνουν περιθώρια για ‘κενά σημεία’.

“Ένα ασθενοφόρο δεν μπορεί να μείνει ελεύθερο, επειδή είμαι κουρασμένος ή για όποιο άλλο λόγο. Θα πάρει κανονικά το σήμα του. Αν είμαι κουρασμένος μπορώ να ζητήσω άδεια, ώστε να ξεκουραστώ τις επόμενες ημέρες.

Δεν υπάρχει το ‘βαριέμαι να δουλέψω και κάθομαι.’

Όλα καταγράφονται πλήρως. Από την ώρα έναρξης της εργασίας έως τις διαδρομές, την ταχύτητα μας, πού σταματάμε, πότε ξεκινάμε. Τα πάντα.

Αυτό γίνεται και για τη δική μας την ασφάλεια, ώστε να έχουμε απάντηση στους όποιους ενδεχόμενους ισχυρισμούς, αλλά και για τον πολίτη που μπορεί να χρειαστεί τα δεδομένα για να υποστηρίξει ισχυρισμό του περί δικού μας λάθους”.

Πόσο τακτικά κινούνται νομικά οι πολίτες; “Μια φορά το τετράμηνο ή το εξάμηνο. Και όλες οι υποθέσεις έχουν να κάνουν με καθυστερήσεις, αφού ακολουθούμε κατά γράμμα το πρωτόκολλο και ως εκ τούτου δεν τίθεται θέμα ιατρικού λάθους”.

Πολύ πιο συχνά γίνονται καταγγελίες (1 με 2 το μήνα) που δεν έχουν υπόσταση και δεν προχωρούν “καθώς όπως είναι κατανοητό, όταν κάποιος είναι σε πανικό το ένα λεπτό το νιώθει ως μισή ώρα και εν βρασμώ μπορούν να ειπωθούν πολλά”.

Τι έγινε με την 19χρονη στη Νέα Μάκρη

Τα ψηφιακά αρχεία του ΕΚΑΒ δείχνουν πως η πρώτη κλήση που έγινε για τη 19χρονη έγκυο στη Νέα Μάκρη, η οποία είχε την τραγική κατάληξη που όλοι ξέρουμε, αποκαλύπτουν πως δεν περίμενε 5 ώρες για ασθενοφόρο.

‘“Η πρώτη κλήση έγινε στις 10.59 το πρωί της Τρίτης 6/6” όπως διαβεβαίωσε ο κύριος Γιάνναρης. Δεν επεκτάθηκε καθώς “ο Προϊστάμενος της Eισαγγελίας Πρωτοδικών έχει διατάξει έρευνα προς κάθε κατεύθυνση και θα διαλευκανθούν όλα.

Πάντως, όλα στο ΕΚΑΒ καταγράφονται και απομαγνητοφωνούνται. Οποιαδήποτε ώρα και στιγμή, όποιος θέλει να μάθει τι έχει συμβεί, θα ψάξει στα αρχεία του ΕΚΑΒ που είναι διαθέσιμα προς τους ενδιαφερόμενους”.

Υπάρχουν και αυτοί που καλούν ασθενοφόρο για να μην περιμένουν σε ουρές

Υπέθεσα πως οι άνθρωποι που απαντούν στις κλήσεις στο 166, είναι εφοδιασμένοι με τα ‘εργαλεία’ που χρειάζονται για να κρίνουν τη σοβαρότητα κάθε περιστατικού και να κινηθούν αναλόγως, ως προς τα σήματα που στέλνουν σε ασθενοφόρα.

Ο κύριος Γιάνναρης εξήγησε πως “φυσικά και ανά πάσα ώρα και στιγμή με πολλά διαφορετικά περιστατικά, γίνεται διαλογή ανάλογα με τη σοβαρότητα κάθε περιστατικού. Οι άνθρωποι που λαμβάνουν τις κλήσεις είναι συνάδελφοι και έχουν γνώσεις επί συνθηκών υγείας.

Επίσης, ακολουθούν συγκεκριμένο πρωτόκολλο με ερωτήσεις που τους βοηθούν να καταλάβουν την πραγματική εικόνα κάθε περιστατικού.

Έτσι, ο διαβιβαστής -αυτός που κάνει τη διαχείριση των ασθενοφόρων- επιλέγει τη σειρά προτεραιότητας, βάσει σοβαρότητας. Προηγούνται τα περιστατικά που απειλούν ζωές”.

Πόσες κλήσεις γίνονται καθημερινά που ίσως και να μη χρειάζονται ασθενοφόρο;

Δεχόμαστε 3.500 κλήσεις κάθε 24ωρο στην Αττική. Οι 1.000 θέλουν ασθενοφόρο. Πολύ ευγενικά και γενναιόδωρα θα πω ότι για ένα 30% είναι περιττή η κλήση για ασθενοφόρο.

Επί Covid είχε γίνει έκκληση να μην γίνονται κλήσεις από όσους ήθελαν απλά ένα μέσο για να πάνε για εμβόλιο -ενώ δεν ήταν σε ευπαθή ομάδα και μπορούσαν να πάνε μόνοι τους.

Τώρα τι έχουν σκαρφιστεί οι υπέροχοι συμπολίτες μας;

“Μπορεί να πονάει η κοιλιά σας ή το πόδι σας, να μπορείτε να μετακινηθείτε -το τονίζω αυτό- και να μη θέλετε να πάτε μόνοι στο νοσοκομείο γιατί θα έχει κίνηση ή ουρά. Έτσι, καλείτε το ασθενοφόρο για να σας παραδώσει απευθείας στα επείγοντα -να εξυπηρετηθείτε χωρίς να περιμένετε.

Αυτό δυστυχώς, το κάνει αρκετός κόσμος και στερεί τις υπηρεσίες από πολίτες που μπορεί να τις έχουν μεγαλύτερη ανάγκη”.

Για κάθε περιστατικό το ασθενοφόρο χρειάζεται τουλάχιστον 1 ώρα

Πέραν της κατάχρησης, εξακολουθούν και γίνονται φάρσες “κυρίως μεταμεσονύχτιες ώρες, αλλά έχουμε αναγνώριση κλήσεων και το μηχανισμό να καταλάβουμε ότι είναι φάρσες και να μη χάνουμε χρόνο που για άλλον πολίτη μπορεί να είναι πολύ σημαντικός για τη ζωή του” λέει ο κύριος Γιάνναρης, πριν θυμίσει ότι “όλες οι τηλεφωνικές διαλέξεις καταγράφονται. Και οι φάρσες διώκονται ποινικά”.

Ίσως να βοηθήσει (που δεν νομίζω, αλλά η ελπίδα πεθαίνει τελευταία) η πληροφορία πως κάθε ασθενοφόρο χρειάζεται 1 με μιάμιση ώρα για κάθε περιστατικό.

“Ως εκ τούτου, 45 ασθενοφόρα, στο 8ωρο τους κάνουν το πρωί κοντά στα 200 σήματα (εξυπηρετούν 200 περιστατικά). Άλλα τόσα κάνει η απογευματινή βάρδια και κάπου στα 100 η νυχτερινή.

Πιεζόμαστε να πάμε λίγο πιο γρήγορα για να εξυπηρετήσουμε και κάπως έτσι πολλοί είναι στα πρόθυρα του burn out -από της σοβαρότητας περιστατικών και του όγκου εργασίας. Τελευταία αυξάνονται τα περιστατικά που κάνουμε διακομιδές συναδέλφων, για καρδιολογικά νοσήματα”.

Μελέτη του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου της Θράκης ενημέρωσε πως οι διασώστες του ΕΚΑΒ ζουν το μεγαλύτερο επίπεδο άγχους -συγκριτικά με όλους τους άλλους δημοσίους υπαλλήλους. Επίσης, εμφανίζουν μετατραυματική αγχώδη διαταραχή, άγχος, κατάθλιψη και burnout “όντες ευάλωτοι σε ποικιλία ψυχικών διαταραχών, λόγω επαγγέλματος”.