Η Ελλάδα ουραγός στον πολιτιστικό τουρισμό

Απολύτως απογοητευτική είναι η εικόνα που παρουσιάζει η Ελλάδα στον τομέα του πολιτιστικού τουρισμού παγκοσμίως, αφού βρίσκεται εκτός δεκάδας στη λίστα με τους κορυφαίους προορισμούς Πολιτιστικού & Θρησκευτικού Τουρισμού, στοιχείο που αποδεικνύουν και τα νούμερα των επισκεπτών σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους που φέτος είναι σημαντικά μειωμένα.

Η χώρα που γέννησε τον πολιτισμό, φαίνεται ότι πάσχει από εξωστρέφεια και «πολιτιστικό προϊόν τουρισμού», αφού δεν έχει καταφέρει να δημιουργήσει τη σύγχρονη εικόνα, το αφήγημα, τις υποδομές και την εμπειρία που απαιτεί ο σημερινός τουρίστας, ώστε να πάρει τη θέση της ανάμεσα στους πρώτους προορισμούς του κόσμου. Η έρευνα του Συνδέσμου των Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), που εκπόνησε για λογαριασμό του η εταιρεία Deloitte, έδωσε «γροθιά στο στομάχι» καθώς αποκάλυψε ότι η Ελλάδα το 2019 προσέλκυσε μόνο 2,4 εκατ. ταξίδια για πολιτιστικούς και θρησκευτικούς λόγους. Ο Senior Manager της Deloitte, κ. Στέφανος Παπανίκος κατά την παρουσίαση της μελέτης πριν λίγες ημέρες στη Θεσσαλονίκη, είπε όλο νόημα: «Δυστυχώς η Ελλάδα, παρά το πλούσιο πολιτιστικό και θρησκευτικό της απόθεμα, δεν συγκαταλέγεται ανάμεσα στους βασικούς προορισμούς για αυτή τη μορφή τουρισμού. Κι αυτό, τη στιγμή που ώριμες αγορές της Ευρώπης, όπως η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία, στοχεύουν πάρα πολύ και εμπλουτίζουν τα προϊόντα τους με επίκεντρο τον πολιτισμό».

Τα στοιχεία της έρευνας έδειξαν την Ελλάδα να βρίσκεται πίσω από την Ιταλία – που κατακτά την πρώτη θέση, τη Γαλλία, την Ισπανία, την Κίνα, τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, τη Γερμανία, την Ταϊλάνδη, τη Σαουδική Αραβία και το Μεξικό. Οι λόγοι παραμένουν εδώ και χρόνια οι ίδιοι: Μονοδιάστατη εστίαση στην κλασσική αρχαιότητα, Έλλειψη εμπειριών και δραστηριοτήτων υψηλού επιπέδου, Χαμηλού επιπέδου υποδομές και θέματα προσβασιμότητας και Περιορισμένη χρήση νέων τεχνολογιών και ψηφιακών μέσων.

Μεγάλη μείωση στην επισκεψιμότητα φέτος

Την ώρα που η χώρα μας μετρά νέο ρεκόρ αεροπορικών αφίξεων αλλά και κρουαζιερών σε σχέση με το 2019, το ενδιαφέρον των τουριστών απομακρύνεται από τον πολιτισμό μας.

Τα νούμερα της επισκεψιμότητας σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους φέτος, είναι κατά πολύ μειωμένα σε σχέση με το 2019, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Από την αρχή του έτους μέχρι και το τέλος Ιουλίου, στους περίπου 300 τέτοιους χώρους σε όλη την Ελλάδα, η μείωση των επισκεπτών άγγιξε το 25%, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Οι εισπράξεις από τα εισιτήρια επίσης μειώθηκαν κατά 11,6%. Να σημειωθεί ότι το ίδιο επτάμηνο του ‘19 οι επισκέπτες ήταν πάνω από το ’18 κατά 3,6%, ενώ οι εισπράξεις είχαν αύξηση 12,7%.

Όλοι οι καλοκαιρινοί μήνες εμφάνισαν υστέρηση σε επισκέπτες και έσοδα, που σημαίνει ότι η μείωση του επταμήνου δεν ωφελείται στην ιδιαίτερα χαμηλή προσέλευση του κόσμου κατά τους πρώτους τρεις μήνες του έτους, λόγω της πανδημίας.

Σε απόλυτα νούμερα στα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας μέχρι και το τέλος Ιουλίου φέτος, επισκέφτηκαν 2,5 εκατομμύρια λιγότεροι άνθρωποι σε σχέση με το 2019, οι οποίοι ανήλθαν σε 8 εκατ. Συνολικά τα έσοδα το ίδιο διάστημα ανήλθαν σε 62 εκατ. ευρώ, αντί 70,1 εκατ. ευρώ το 2019.

Δραματική πτώση σε μεγάλα μουσεία και αρχαία

Τεράστια πτώση καταγράφουν τα στοιχεία επισκεψημότητας σε διάφορες περιοχές, με αρνητική πρωτιά στην Κρήτη. Να σημειωθεί ότι φέτος το νησί φιλοξένησε περίπου 4,7 εκατομμύρια τουρίστες, αριθμός στον οποίο πρέπει να προστεθούν και οι επισκέπτες του εσωτερικού, ξένοι που μετακινήθηκαν από άλλους ελληνικούς προορισμούς αλλά και η κρουαζιέρα. Η Κνωσσός, παραμένει πρώτη σε επισκέπτες, που όμως φέτος μειώθηκαν κατά 70.000 και δεν ξεπέρασαν τις 409.000 μέχρι το τέλος Ιουλίου, ενώ την ίδια ώρα το κορυφαίο αρχαιολογικό μουσείου του Ηρακλείου υποδέχτηκε μόλις 118.000 επισκέπτες, αντί 330.000 το ίδιο διάστημα του 2019. Θλίψη προκαλεί το γεγονός ότι το ολοκαίνουριο αρχαιολογικό μουσείο των Χανίων επισκέφτηκαν μόλις 25.400 άτομα, την ώρα που μόνο στο αεροδρόμιο των Χανίων έφτασαν με απευθείας πτήσεις 1,3 εκατ. ξένοι τουρίστες.

Πτώση και στην Αθήνα

Οι τεράστιες ουρές των τουριστών έξω από την Ακρόπολη έκαναν για ακόμη μια φορά το γύρο του κόσμου και προφανώς απέτρεψαν πολλούς από το να την επισκεφτούν. Η κίνηση στον Ιερό Βράχο ήταν μειωμένη σε σχέση με το 2019 μέχρι και 31/7 κατά 250.000 άτομα, ενώ και το μουσείο της Ακρόπολης έχασε περίπου 300.000 επισκέπτες.

Δραματική πτώση κατέγραψαν οι επισκέψεις στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας, κατά 34% και μόλις 164.000 επισκέπτες, σε σχέση με το ’19. Θλιβερή η κατάσταση και για τη Σαντορίνη που μέχρι το τέλος Ιουλίου το Ακρωτήρι επισκέφτηκαν 126.000 άτομα, όταν στο νησί μέχρι τότε είχαν κάνει διακοπές πάνω από μισό εκατομμύριο ξένοι, ενώ κατά μέσο όρο στο νησί προσέγγιζαν 100 κρουαζιερόπλοια το μήνα, με δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες. Τη Δήλο, αυτό το παγκόσμιο σύμβολο, μέχρι 31/7 φέτος είχαν επισκεφτεί 85.000 άτομα, λιγότερα από το ’19.

Τι συμβαίνει με τα ηλεκτρονικά εισιτήρια

Μόλις το 2018 κάποιοι, ελάχιστοι αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία στη χώρα μας απέκτησαν ηλεκτρονικό εισιτήριο. Το πάγιο αυτό, τόσο κρίσιμο θέμα πήρε σάρκα και οστά πριν από τέσσερα χρόνια, σε 27 σημεία. Η λειτουργία του ηλεκτρονικού εισιτηρίου στα κύρια μνημεία της χώρας μας, γλύτωσε ατέλειωτες ώρες στο λιοπύρι, εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες, ξένους και ντόπιους. Η Ακρόπολη βέβαια δεν σώθηκε, αφού οι ειδικές μπάρες που θα επέτρεπαν τους επισκέπτες να «τσεκάρουν» μόνοι τους τα εισιτήρια τους, δεν τοποθετήθηκαν ποτέ, αν και είχαν ληφθεί όλες οι απαραίτητες άδειες. Η αύξηση σε επισκεψιμότητα στα συγκεκριμένα σημεία το 2019, έδειξε την αποτελεσματικότητα του μέτρου, ενώ τουριστικοί πράκτορες και οργανωτές ταξιδιών μακάριζαν μετά από δεκαετίες την τύχη τους.

Για να δει κανείς την δύναμη του ηλεκτρονικού και μόνο εισιτηρίου, αναφέρεται μέσα σε ένα χρόνο από την λειτουργία του και μέχρι τον Ιούνιο του 2019, επιτεύχθηκε τα μισά εισιτήρια της Ακρόπολης να εκδίδονται διαδικτυακά, στους αυτόματους πωλητές και στο εκδοτήριο της Ρ. Γκάλι, δηλαδή εκτός των ταμείων που βρίσκονται στις εισόδους, με αποτέλεσμα την ταχύτερη εξυπηρέτηση των επισκεπτών, τη βελτίωση της εμπειρίας επίσκεψης, την αναβάθμιση της εικόνας της χώρας αλλά και τον αποτελεσματικότερο έλεγχο των εσόδων.

Κάπου εκεί όμως, ο εκσυγχρονισμός σταμάτησε. Το ηλεκτρονικό εισιτήριο δεν προχώρησε σε άλλα μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, καθώς και τίποτα άλλο ουσιαστικό δεν έγινε για την προβολή του πολιτιστικού μας πλούτου. Ακόμα και στις εκθέσεις του εξωτερικού, όπου για χρόνια υπήρχε στα περίπτερα τουρισμού, η έντονη παρουσία του Υπουργείου Πολιτισμού, αυτό πλέον δεν υπάρχει.

Δεκάδες ερωτηματικά σε επερώτηση του ΣΥΡΙΖΑ

Πριν από λίγες ημέρες 48 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ με ερώτηση τους στη βουλή θέλησαν να μάθουν από την Υπουργό Πολιτισμού τι συμβαίνει με διάφορα θέματα, ανάμεσα τους και το θέμα του ηλεκτρονικού εισιτηρίου. Ρωτούν τα προφανή, δηλαδή γιατί σταμάτησε όλο αυτό το έργο.

Η κα. Μενδώνη πρέπει να απαντήσει:

• Για ποιο λόγο δεν συνεχίστηκε η μέθοδος του 2019 για την επέκταση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, με την οποία υλοποιήθηκε η εγκατάσταση του συστήματος σε Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και Βασιλικούς Τάφους Βεργίνας;
• Γιατί δεν υλοποιήθηκε η θεσμοθετημένη συνεργασία του υπουργείου Πολιτισμού με το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας, ώστε η επέκταση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου να συνδυαστεί με τη σύνδεση των αρχαιολογικών χώρων και των μουσείων με δίκτυο οπτικών ινών για ευρυζωνικές υπηρεσίες τελευταίας τεχνολογίας;
• Σε ποια φάση βρίσκεται το ΣΔΙΤ ηλεκτρονικού εισιτηρίου που εξαγγέλθηκε πριν ένα χρόνο;
• Για ποιο λόγο δεν υλοποιήθηκε η αναβάθμιση της εφαρμογής διαδικτυακής έκδοσης εισιτηρίων και η καμπάνια προβολής που είχαν εκπονηθεί το 2019;
• Γιατί δεν υλοποιήθηκε η λειτουργική αναβάθμιση των εισόδων της Ακρόπολης που είχε εγκριθεί από το ΚΑΣ (νέα εκδοτήρια στο κτίριο επί της Δ. Αρεοπαγίτου 20 – 22 πλησίον του σταθμού ΜΕΤΡΟ και εκδοτήρια ταχείας διέλευσης – fast lane για όσους αγοράζουν το εισιτήριό τους διαδικτυακά, ώστε να μπορούν να προμηθεύονται εύκολα και γρήγορα εισιτήρια για δικαιούχους ελεύθερης εισόδου που συνοδεύουν, όπως οικογένειες με παιδιά), η οποία θα είχε συμβάλει καθοριστικά στη μείωση του χρόνου αναμονής;

Στην ίδια ερώτηση, πρέπει ακόμη να απαντηθούν πολύ σοβαρά θέματα που αφορούν στα πωλητήρια και τα αντικείμενα που αυτά πωλούν, τα αναψυκτήρια, τις εκδηλώσεις, ακόμα και για το λάδι από τις ελιές της Αρχαίας Ολυμπίας, που από ότι μαθαίνουμε πήγε στα αζήτητα.

Σε ένα μεγάλο βαθμό, αν όλα αυτά είχαν υλοποιηθεί, το πολιτιστικό μας προϊόν θα είχε αναβαθμιστεί σε σημαντικό επίπεδο.

“Στον πολιτιστικό τουρισμό δεν είμαστε τόσο δυνατοί”

Στην πρόσφατη παρουσίαση της μελέτης του ΣΕΤΕ, η CEO της Marketing Greece, Ιωάννα Δρέττα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ΑΠΕ, είπε: «Στα ταξίδια που κάνουμε μέσω του Marketing Greece σε όλη την Ελλάδα, αυτό που ακούμε συχνά σε προορισμούς δεύτερης ή τρίτης ταχύτητας, είναι “χρειαζόμαστε προβολή, για να έρθουν τουρίστες”. Η πραγματικότητα είναι όμως ότι σε εννιά στις δέκα περιπτώσεις (ανθρώπων που μας λένε κάτι τέτοιο) η ανάγκη δεν είναι αυτή, αλλά να υπάρξει προϊόν. Κι αυτό, κατά τη γνώμη μου, είναι η μεγαλύτερη παρεξήγηση του ελληνικού τουρισμού. Αν καταφέρουμε συλλογικά να αντιληφθούμε τη διαφορά μεταξύ πόρου και προϊόντος, τότε θα δώσουμε μια πολύ μεγάλη προστιθέμενη αξία στον ελληνικό τουρισμό», σημείωσε η κα Δρέττα, αναφέροντας ενδεικτικά και το παράδειγμα του πολιτιστικού τουρισμού, όπως αυτό παρουσιάστηκε από τον κ. Παπανίκο: «Αντίθετα με αυτό που νομίζουμε, στον πολιτιστικό τουρισμό δεν είμαστε τόσο δυνατοί. Κι αυτό γιατί άλλο είναι ο πόρος και άλλο είναι το προϊόν».

Εξήγησε πως το να μπαίνει ένα καρτελάκι τεκμηρίωσης στη βάση ενός αγάλματος, το οποίο ενημερώνει ότι πρόκειται για έναν κούρο, που βρέθηκε στο τάδε μέρος και έχει το δείνα ύψος, δεν προσφέρει κάποιο αφήγημα, ούτε κάποια εμπειρία μέσα στο μουσείο -αντίθετα, τα audio tours (ηχητικές ξεναγήσεις), οι εκδηλώσεις μέσα στα μουσεία και τα όμορφα καταστήματα με σουβενίρ, προσφέρουν αυτή την εμπειρία».

Το προφίλ του “πολιτιστικού” επισκέπτη

Σύμφωνα με την έρευνα του ΣΕΤΕ, οι επισκέπτες που ταξιδεύουν για Πολιτιστικό και Θρησκευτικό τουρισμό, έχουν ως κύρια χαρακτηριστικά την υψηλή μέση ημερίσια δαπάνη, που ανέρχεται σε 169 ευρώ, αντί 137 ευρώ αυτού που έρχεται για ήλιο και για θάλασσα, με το 56,5% να διαμένει σε ξενοδοχεία 4-5 αστέρων και να διαμένει στη χώρα 6,8 νύχτες.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις