Ο ΜΙΔΑΣ ΡΟΝΑΛΝΤΟ ΚΑΙ ΤΟ ΞΕΠΛΥΜΑ ΚΑΘΕ ΑΜΑΡΤΙΑΣ ΜΕ ΤΑ ΠΕΤΡΟΔΟΛΑΡΑ
Το υπέρογκο συμβόλαιο του CR7 στην Αλ Νασρ και η αραβική εισβολή στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Οι ΗΠΑ και ο Cosmos, η κινέζικη φούσκα, η F-1, το MotoGP, το γκολφ, οι σύλλογοι-κράτη, η ατέρμονη χρηματοδότηση, το FFP, τα μυθικά κεφάλαια, οι αδίστακτοι βασιλιάδες, εμίρηδες και σεΐχηδες.
Πέρασαν δυο χρόνια, δυο μήνες και κάτι ψιλά από την τελευταία φορά που είδαμε αντιμέτωπους σε ένα γήπεδο τον Λέο Μέσι και τον Κριστιάνο Ρονάλντο. Ήταν στις 8 Δεκεμβρίου του 2020, στην τελευταία αγωνιστική των ομίλων του Champions League, όταν η Γιούβε νίκησε 0-3 την Μπαρτσελόνα μέσα στο “Καμπ Νόου”, σε ένα σχετικά αδιάφορο παιχνίδι, αφού και οι δυο ομάδες είχαν προκριθεί στα νοκ άουτ. Ο CR7 είχε πετύχει δυο γκολ σε εκείνο το ματς, αμφότερα με πέναλτι.
Σήμερα, 19/1/2023, θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε για μια ακόμα φορά τους δυο μεγάλους αστέρες του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, στον φιλικό αγώνα ανάμεσα στην ομάδα επιλέκτων των Αλ Νασρ και Αλ Χιχάλ από τη μια (όπου ο Κριστιάνο θα είναι ο αρχηγός) και την Παρί Σεν Ζερμέν από την άλλη. Το παιχνίδι θα διεξαχθεί στο “King Fahd Stadium” του Ριάντ και αναμένεται με τεράστιο ενδιαφέρον, επειδή – παρά τον ανεπίσημο χαρακτήρα του – θα έχει ως αντιπάλους τον Αργεντίνο, πριν δυο μήνες Παγκόσμιο πρωταθλητή και τον Πορτογάλο, καλύτερα αμοιβόμενο ποδοσφαιριστή πλέον στην ιστορία του αθλήματος.
Με αφορμή το απίστευτο συμβόλαιο των 500 εκατομμυρίων ευρώ για δυόμισι χρόνια, που πρόσφεραν οι Σαουδάραβες της Αλ Νασρ στον Ρονάλντο, το Magazine θα ασχοληθεί σε αυτό το κείμενο με την ολομέτωπη “εισβολή” των αραβικών κρατών του Περσικού Κόλπου, στο ποδόσφαιρο, αλλά και σε άλλα αθλήματα, όπως η F-1, το MotoGP, το γκολφ κλπ. Πριν από αυτό, θα πάμε κάποιες δεκαετίες πίσω στον χρόνο, για να βρούμε τους πρώτους “διδάξαντες” (ΗΠΑ και Κίνα) και στη συνέχεια, θα ασχοληθούμε αναλυτικά με το αραβικό “φαινόμενο” που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στις μέρες μας.
ΕΥΡΩΠΗ & ΝΟΤΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗ, ΟΙ ΔΥΟ ΒΑΣΙΚΟΙ ΠΥΛΩΝΕΣ
Το ποδόσφαιρο, παραδοσιακά, από το ξεκίνημά του στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, μέχρι και τις μέρες μας, στηρίχτηκε σε δυο μεγάλους και βασικούς πυλώνες: την Ευρώπη κατά πρώτο λόγο και τη Νότια Αμερική κατά δεύτερο. Αυτές οι δυο ήπειροι ήταν – και παραμένουν – η “καρδιά” του αθλήματος, από όποια πλευρά και αν το εξετάσει κανείς: ομάδες, παίκτες, διοργανώσεις, τρόπαια, φίλαθλοι, χορηγοί, γήπεδα, έσοδα, δυναμική, ανάπτυξη, τα πάντα.
Ακόμα και αν αφήσουμε τους συλλόγους και το πάμε σε επίπεδο Εθνικών ομάδων, καταλήγουμε και πάλι στο ίδιο συμπέρασμα, ότι δηλαδή, Ευρώπη και Νότια Αμερική μονοπωλούν τους τίτλους: στα 22 Παγκόσμια Κύπελλα που έχουν διοργανωθεί μέχρι σήμερα, τα 12 έχουν καταλήξει σε ευρωπαϊκές εθνικές και τα υπόλοιπα 10 σε νοτιοαμερικάνικες. Ακόμα και αν ψάξουμε τις δεύτερες των Μουντιάλ, θα βρούμε και πάλι μόνο εθνικές από αυτές τις δυο ηπείρους. Μόνο στην τρίτη θέση υπάρχει η μια και μοναδική εξαίρεση με τις ΗΠΑ από τη Βόρεια Αμερική και το μακρινό 1930.
ΤΟ ΔΕΛΕΑΡ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ
Φυσικά, το λαϊκό προφίλ του ποδοσφαίρου, του αναμφισβήτητου “βασιλιά” των σπορ, είναι τέτοιο, που παίζεται – και λατρεύεται – σε κάθε γωνιά της γης. Μην ξεχνάμε ότι η FIFA, η διεθνής ομοσπονδία, έχει 211 επίσημα μέλη/εθνικές ομοσπονδίες (την ξεπερνάει μόνο η World Athletics του στίβου με 214 μέλη). Έτσι λοιπόν, παντού, σε όλες τις ηπείρους, υπάρχουν πρωταθλήματα και άλλες διοργανώσεις, διασυλλογικές και διεθνείς, που γεμίζουν το αγωνιστικό καλεντάρι σε κάθε σεζόν.
Κατά καιρούς, έχουν υπάρξει προσπάθειες εκτός Ευρώπης και Νότιας Αμερικής, από συγκεκριμένα κράτη, να αποτελέσουν εναλλακτικό πυλώνα του αθλήματος, προσελκύοντας μεγάλα ονόματα ποδοσφαιριστών με κύριο δέλεαρ τα μεγάλα έως αστρονομικά χρηματικά ποσά. Τρεις είναι οι σημαντικότερες τέτοιες απόπειρες, η πρώτη χρονολογικά έγινε στις ΗΠΑ και τον Καναδά, η δεύτερη στην Κίνα και η τρίτη βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και αφορά τα αραβικά κράτη του Περσικού Κόλπου.
Η NASL ΚΑΙ Η COSMOS ΣΤΙΣ ΗΠΑ
Το 1968 δημιουργήθηκε η NASL (North American Soccer League), στην οποία συμμετείχαν οι ΗΠΑ και ο Καναδάς. Ήταν η πρώτη πετυχημένη ποδοσφαιρική Λίγκα σε εθνικό επίπεδο στις ΗΠΑ και μέχρι το 1984 που καταργήθηκε, έθεσε τις βάσεις για την ανάπτυξη του αθλήματος, κάτι που οδήγησε πρώτα στην ανάληψη της διοργάνωσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 1994 και κατόπιν στη δημιουργία το 1996 της MLS (Major Soccer League), που παραμένει μέχρι σήμερα ένα αρκετά πετυχημένο μοντέλο για το ποδόσφαιρο της Βόρειας Αμερικής.
Στην πρώτη εκείνη προσπάθεια του 1968, ο αδιαφιλονίκητος πρωταγωνιστής υπήρξε η ομάδα Cosmos της Νέας Υόρκης. Προσφέροντας πλουσιοπάροχα συμβόλαια, κατάφερε να προσελκύσει πολύ μεγάλα ονόματα στις τάξεις της, κυρίως από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 και μετά, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα τους Πελέ, Κάρλος Αλμπέρτο και Φραντς Μπέκενμπαουερ. Άλλοι μεγάλοι παίκτες που πέρασαν από ομάδες της NASL, ήταν ο Γιόχαν Κρόιφ, ο Γιόχαν Νέεσκενς, ο Γκερντ Μίλερ, ο Μπόμπι Μουρ, ο Εουσέμπιο και ο Τζορτζ Μπεστ.
Η ΚΙΝΕΖΙΚΗ “ΦΟΥΣΚΑ”
Η δεύτερη μεγάλη απόπειρα ήρθε από την Κίνα, στο ξεκίνημα του 21ου αιώνα και πιο συγκεκριμένα το 2004, όταν ιδρύθηκε η CSL (Chinese Super League), μια αναβαθμισμένη Λίγκα που πήρε τη σκυτάλη από την Jia-A, το προηγούμενο κινέζικο ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα (1994-2003). Οι ομάδες της CSL ακολούθησαν την ίδια τακτική με την αμερικανική NASL, προσφέροντας και αυτές συμβόλαια πολλών εκατομμυρίων σε γνωστούς παίκτες από την Ευρώπη και τη Νότια Αμερική.
Ενδεικτικά να αναφέρουμε τους Τέβες, Λαβέτσι, Ντρογκμπά, Ελ Σαράουι, Φελαϊνί, Όσκαρ, Χουλκ, Παουλίνιο, Μπακαμπού, Καράσκο, Ραμίρες και Αρναούτοβιτς, καταξιωμένους παίκτες που αγωνίστηκαν σε μεγάλους ευρωπαϊκούς συλλόγους, αλλά προτίμησαν τα “ζεστά” χρήματα της Κίνας. Τα ποσά πάντως που δαπανήθηκαν, ήταν δυσανάλογα με τα κέρδη των χορηγών και η “φούσκα” δεν άργησε να σκάσει. Πιο τρανταχτό παράδειγμα είναι η Κουανγκτσόου Έβεργκραντ, “ισόβια” πρωταθλήτρια τα προηγούμενα χρόνια, η οποία, μόλις αποσύρθηκε ο βασικός χορηγός, υποβιβάστηκε στη δεύτερη κατηγορία.
ΤΟ ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΤΟΥ CR7 ΣΤΗΝ ΑΛ ΝΑΣΡ
Αφού αναφερθήκαμε με συντομία στη NASL και την CSL, τις δυο δηλαδή σημαντικότερες προσπάθειες δημιουργίας πόλων έλξης μεγάλων ποδοσφαιριστών εκτός Ευρώπης και Νότιας Αμερικής, ας περάσουμε τώρα στην τρίτη, μεγαλύτερη και σαφώς πιο πολύπλευρη προσπάθεια, που όπως είπαμε και πιο πάνω, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και αφορά τις αραβικές χώρες του Περσικού Κόλπου, σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα και μέτωπα.
Αφορμή φυσικά για το κείμενο, δεν είναι άλλη από το ακριβότερο συμβόλαιο στην ιστορία του ποδοσφαίρου, δηλαδή τα 500 εκατομμύρια ευρώ για δυόμισι χρόνια, που πρόσφερε η Αλ Νασρ της Σαουδικής Αραβίας στον Κριστιάνο Ρονάλντο πριν λίγες εβδομάδες. Μπορεί μέσα σε αυτό το ποσό να περιλαμβάνονται και οι εμπορικές συμφωνίες που αφορούν τον CR7, δεν παύει όμως να πρόκειται για ένα απίστευτο οικονομικό deal που διαλύει κάθε προηγούμενο ρεκόρ και καθιστά φυσικά τον Πορτογάλο ως τον πιο ακριβοπληρωμένο ποδοσφαιριστή όλων των εποχών.
ΜΟΝΟΣ ΠΡΩΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΑ Ο ΚΡΙΣΤΙΑΝΟ
Σύμφωνα με το νέο συμβόλαιο, οι ετήσιες απολαβές του Κριστιάνο ανέρχονται στα 200 εκ. ευρώ ή αν το προτιμάτε, 555.555 ευρώ κάθε μέρα, ήτοι 6,5 ευρώ κάθε δευτερόλεπτο! Συμπληρώστε σε όλο αυτό, ότι η συμφωνία με τους Σαουδάραβες προβλέπει πως ο Ρονάλντο σε αυτό το διάστημα, μέχρι την ολοκλήρωση του αγωνιστικού σκέλους το καλοκαίρι του 2025, αλλά και μετά από αυτό, θα προσφέρει τις υπηρεσίες του – με αντίστοιχα υψηλότατες αποδοχές – ως πρεσβευτής της χώρας στην προσπάθειά της να αναλάβει τη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο μέλλον (είτε το 2030, είτε το 2034).
Για να έχετε μια εικόνα για τα χρήματα που θα εισπράξει ο Κριστιάνο σε σχέση με τους υπόλοιπους πιο ακριβοπληρωμένους ποδοσφαιριστές στον κόσμο, έχουμε και λέμε. Πρώτος φυσικά ο Πορτογάλος με καθαρά 190 εκ. ευρώ, προσπερνώντας τον μέχρι πρότινος πρώτο στη λίστα, Κιλιάν Μπαπέ (104 εκ. ευρώ). Τρίτος πλέον είναι ο Μέσι (62 εκ. ευρώ), τέταρτος ο Νεϊμάρ (52 εκ. ευρώ) και την πεντάδα κλείνει ο Χάαλαντ (33 εκ. ευρώ). Από εκεί και πίσω, την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν οι Σαλάχ (33 εκ. ευρώ), Λεβαντόφσκι (25,5 εκ. ευρώ), Αζάρ (25,5 εκ. ευρώ), Ινιέστα (23,5 εκ. ευρώ) και Ντε Μπρόινε (23,5 εκ. ευρώ).
ΠΛΕΟΝ ΜΙΛΑΜΕ ΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΟΥΣ-ΚΡΑΤΗ
Τι παρατηρούμε, πέρα βέβαια από το πόσο εξωφρενικές είναι πλέον οι διαφορές ανάμεσα στον Κριστιάνο και τους υπόλοιπους εννιά παίκτες με τις μεγαλύτερες αποδοχές αυτή τη στιγμή στο ποδόσφαιρο; Μα φυσικά, ότι οι πέντε πρώτοι της λίστας (Κριστιάνο, Μπαπέ, Μέσι, Νεϊμάρ και Χάαλαντ) πληρώνονται από αραβικά κεφάλαια, αφού εκτός από την Αλ Νασρ που εδρεύει στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας, η μεν Παρί Σεν Ζερμέν (Μπαπέ, Μέσι & Νεϊμάρ) ανήκει στην Qatar Sports Investments (βασιλική επενδυτική εταιρεία του Εμιράτου του Κατάρ), η δε Μάντσεστερ Σίτι (Χάαλαντ), ανήκει κατά 81% στην Newton Investment & Development LLC (βασιλική επενδυτική εταιρεία των ΗΑΕ με έδρα το Άμπου Ντάμπι).
Αν κοιτάξουμε τον πίνακα με τους 10 πλουσιότερους συλλόγους στον κόσμο για το 2022 σύμφωνα με τη μελέτη της “Deloitte Football Money League” (η οποία αφορά τα έσοδα κάθε συλλόγου), βρίσκουμε στην πρώτη θέση την Μάντσεστερ Σίτι (672 εκ. δολάρια). Δεύτερη είναι η Ρεάλ Μαδρίτης (667,5), τρίτη η Μπάγερν (637) και από εκεί και μετά έχουμε την Μπαρτσελόνα (606,4), την Μαν. Γιουνάιτεντ (581), την Παρί (579), τη Λίβερπουλ (573), την Τσέλσι (514), τη Γιούβε (452) και την Τότεναμ (423).
Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε κάτι πολύ βασικό, άκρως καθοριστικό σε ό,τι αφορά για παράδειγμα τη σχέση της Σίτι ή της Παρί συγκριτικά με τους δυο “γίγαντες” του ισπανικού ποδοσφαίρου, Ρεάλ και Μπάρσα. Ποιο είναι αυτό; Μα φυσικά το γεγονός ότι οι δυο πρώτες – σε αντίθεση με τις δυο τελευταίες – δεν είναι απλά ποδοσφαιρικοί σύλλογοι, αλλά σύλλογοι-κράτη, αφού πίσω τους έχουν τη χρηματοδότηση η μεν πρώτη των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, η δε δεύτερη του Κατάρ. Που σημαίνει ότι τα ταμεία τους έχουν πρόσβαση σε αμύθητα κεφάλαια.
Υπάρχει φυσικά το FFP (Financial Fair Play) της UEFA, που υποτίθεται ότι εμποδίζει τους ευρωπαϊκούς συλλόγους να ξοδεύουν περισσότερα από όσα κερδίζουν με την απειλή αυστηρότατων ποινών, όμως έχουμε δει τα τελευταία χρόνια το πώς τα πανίσχυρα νομικά επιτελεία των ομάδων εκμεταλλεύονται “παραθυράκια” ώστε να παρακάμπτουν τους κανονισμούς. Κλασικό παράδειγμα το καλοκαίρι του 2017, ο εικονικός δανεισμός του Μπαπέ από τη Μονακό στην Παρί, ώστε τα 180 εκ. ευρώ που ξοδεύτηκαν για τη μεταγραφή, να “φανούν” την επόμενη σεζόν.
ΑΡΑΒΕΣ, ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΗΠΑ ΚΑΙ ΚΙΝΑ
Με την ευκαιρία, μιας και λίγο πριν μιλήσαμε για αμύθητα ποσά, πόσο τυχαίο μπορεί να είναι το γεγονός ότι οι δυο πιο ακριβές μεταγραφές στην ιστορία του ποδοσφαίρου, έχουν γίνει από την Παρί; Αναφερόμαστε στα 180 εκ. του Μπαπέ και τα 222 εκ. του Νεϊμάρ (επίσης το καλοκαίρι του 2017), τρανές αποδείξεις ότι οι Άραβες έχουν διαλύσει κάθε έννοια λογικής στο άθλημα, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα χρήματα που διαθέτουν όχι μόνο για μεταγραφές, αλλά και για συμβόλαια και αμοιβές παικτών.
Όμως εδώ έχουμε κάτι τελείως διαφορετικό από αυτά που έγιναν στις ΗΠΑ και την Κίνα, με την NASL και την CSL αντίστοιχα, όπως τα παρουσιάσαμε στην αρχή του κειμένου. Σε αντίθεση με εκείνες τις δυο προσπάθειες, που περιορίστηκαν εντός συνόρων και απλά πρόσφεραν το χρηματικό δέλεαρ κυρίως σε μεγάλους παίκτες που βρίσκονταν στο τέλος της καριέρας τους, οι Άραβες ακολουθούν εδώ και κάποια χρόνια μια άλλη, άκρως “επιθετική” πολιτική σε ό,τι αφορά όχι μόνο το ποδόσφαιρο, αλλά και πολλά άλλα αθλήματα.
ΘΑ ΕΧΟΥΜΕ ΡΕΛΑΝΣ ΜΕ ΤΟΝ ΜΕΣΙ;
Πριν συνεχίσουμε τη συνολική μας αναφορά στα κράτη του Κόλπου και τη σχέση τους με τον αθλητισμό, επιτρέψτε μου να ανοίξω μια παρένθεση, γιατί το ρεπορτάζ συνεχίζει να τρέχει. Ενώ λοιπόν γράφεται αυτό το κείμενο και πριν προλάβει η ποδοσφαιρική κοινότητα να συνέλθει από τον ίλιγγο που προκάλεσαν τα χρήματα της Αλ Νασρ, κυκλοφόρησαν φήμες – σύμφωνα με την καταλανική Mundo Deportivo – ότι η μεγάλη αντίπαλός της, Αλ Χιλάλ, σκοπεύει να κάνει ρελάνς, προσφέροντας ένα “στρατοσφαιρικό” συμβόλαιο στον Λέο Μέσι, με ετήσιες αποδοχές τα 280 εκατομμύρια ευρώ!
Και σαν να μην έφτανε αυτό, λίγα 24ωρα μετά, η ισπανική Marca, μας ενημέρωσε ότι στο κόλπο του Μέσι μπήκε μια ακόμα ομάδα της Σαουδικής Αραβίας, η Αλ Ιτιχάντ, η οποία, τινάζοντας τελείως την μπάνκα στον αέρα, θέλει τον Αργεντίνο και φέρεται αποφασισμένη να του δώσει ετήσιο συμβόλαιο της τάξης των 345 εκ. ευρώ! Και τα δυο αυτά ρεπορτάζ, ούτε έχουν επιβεβαιωθεί, αλλά ούτε και διαψευστεί από τις Αλ Χιλάλ και Αλ Ιτιχάντ και όσο ο Λέο δεν ανανεώνει με την Παρί, δεν είναι καθόλου απίθανο να δούμε τις φήμες να μετατρέπονται σε επίσημες προτάσεις.
FORMULA 1, MOTOGP & ΓΚΟΛΦ
Κλείνουμε την παρένθεση και επιστρέφουμε στη Σαουδική Αραβία, η οποία συνεχίζει να διοχετεύει τεράστια ποσά στον αθλητισμό. Η περιουσία των Αλ Σαούντ, της βασιλικής οικογένειας του μεγαλύτερου κράτους της αραβική χερσονήσου, που αριθμεί 15.000 μέλη, αποτιμάται σύμφωνα με το περιοδικό Forbes σε 1,6 τρισεκατομμύρια δολάρια. Όπως ήδη είπαμε, δεν είναι μόνο το ποδόσφαιρο, το οποίο φροντίζουν να χρηματοδοτούν οι Σαουδάραβες.
Υπάρχουν αθλήματα, όπως η Formula 1 και το MotoGP που δηλώνουν απόλυτα ικανοποιημένα από την παρουσία των πετροδόλαρων, αλλά υπάρχουν και άλλα, πιο παραδοσιακά, όπως το PGA Tour (επαγγελματικό γκολφ), που βλέπουν τη θέση τους να απειλείται, ακριβώς εξαιτίας των υπέρογκων έως και παράλογων ποσών που σκοπεύουν να ρίξουν οι Σαουδάραβες, αλλάζοντας τελείως το μέχρι σήμερα καθεστώς, οργανωτικό και οικονομικό.
Μέσα σε λίγα χρόνια, η Σαουδική Αραβία κατάφερε να “εισβάλλει” σε πολύ δύσκολα “σαλόνια”, όπως αυτό της Φόρμουλα 1, αυτό της Πρέμιερ Λιγκ και αυτό του γκολφ. Στην Ισπανία, από τον Ιανουάριο του 2020, το Σούπερ Καπ διεξάγεται στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, με ένα συμβόλαιο που φτάνει μέχρι το 2029 και αποφέρει ετησίως 30 εκ. ευρώ στην ισπανική ομοσπονδία. Πλέον τα δυο μεγάλα στοιχήματα, είναι η διοργάνωση του Μουντιάλ του 2030 και οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 2040 (ήδη έχουν αναλάβει τη διοργάνωση των Χειμερινών Ασιατικών Αγώνων του 2029, σε ένα πρότζεκτ μισού διεκατομμυρίου δολαρίων, το οποίο προβλέπει την κατασκευή ενός γιγάντιου θέρετρου μέσα στην έρημο!).
Πολύ σύντομα αναμένεται να παρουσιαστεί στο καλεντάρι του MotoGP ένα γκραν πρι στη Σαουδική Αραβία. Με αυτό θα κλείσει ένας πολύ στοχευμένος κύκλος που άνοιξε το 2020 με το περίφημο Ράλι Ντακάρ (από εκείνη τη χρονιά διοργανώνεται πλέον σε σαουδαραβικό έδαφος) και συνεχίστηκε το 2021 με την F-1 και το γκραν πρι της Τζέντα. Όλοι αυτοί οι αγώνες χρηματοδοτούνται απευθείας από την Aramco, την κρατική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου της Σαουδικής Αραβίας.
Ο ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΤΟΥ ΚΟΛΠΟΥ
Φυσικά, δεν είναι οι Σαουδάραβες οι πρωτοπόροι σε ό,τι αφορά τον μηχανοκίνητο αθλητισμό. Μέσα από τα αγωνιστικά σιρκουί, έγιναν γνωστά στον χώρο των σπορ τα κράτη του Κόλπου. Το πρώτο που δοκίμασε την τύχη του, ήταν το 2004 ένα μικρό κρατίδιο, το Μπαχρέιν. Τέσσερα χρόνια αργότερα, το Κατάρ διοργάνωσε το πρώτο νυχτερινό γκραν πρι στην ιστορία του MotoGP. Και σιγά-σιγά προστέθηκαν και άλλοι γείτονες στην εξίσωση, με αποτέλεσμα δυο δεκαετίες μετά, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της F-1 του 2023, να ξεκινάει από το Μπαχρέιν, να ολοκληρώνεται στο Άμπου Ντάμπι και να υπάρχουν ακόμα δυο γκραν πρι μέσα στη σεζόν, του Κατάρ και της Σαουδικής Αραβίας.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο, ότι αυτά τα τέσσερα γκραν πρι, βρίσκονται ανάμεσα σε εκείνα που δίνουν τα περισσότερα χρήματα στη διοργάνωση. Η Σαουδική Αραβία πληρώνει 55 εκ. δολάρια ετησίως, το ίδιο ποσό θα δίνει κάθε χρόνο και το Κατάρ για την επόμενη δεκαετία, ώστε να έχει εξασφαλισμένη τη συμμετοχή του στο καλεντάρι. Το Μπαχρέιν δίνει 45 εκ. δολάρια και το Άμπου Ντάμπι 40 εκ. δολάρια. Συνολικά, οι τέσσερις αυτοί αγώνες προσφέρουν σε ετήσια βάση στην Liberty Media (αμερικανική εταιρεία που διαχειρίζεται τις τύχες της F-1) 195 εκ. δολάρια, ποσό που στον μέσο όρο του, είναι υπερδιπλάσιο από εκείνο που πληρώνουν τα ευρωπαϊκά σιρκουί, όπως το Μονμελό, το Σπα ή η Μόντσα.
Η ΣΚΛΗΡΗ ΚΟΝΤΡΑ PGA TOUR ΚΑΙ LIV GOLF
Πάμε τώρα στο γκολφ, εκεί όπου μέσα στην πλήρη εξέλιξη της πανδημίας, οι Σαουδάραβες έβαλαν σκοπό τους να “δυναμιτίσουν” το σχεδόν αιωνόβιο PGA Tour (διοργανώτρια αρχή των τουρνουά γκολφ στις ΗΠΑ, τη Βόρεια Αμερική, αλλά και σε άλλα μέρη του κόσμου), δημιουργώντας μια νέα, δική τους διοργάνωση, την LIV Golf, η οποία ξεκίνησε με ένα κεφάλαιο 266 εκατομμυρίων δολαρίων και πέρυσι (2022) είχε την πρώτη της σεζόν.
Μέσα σε λίγους μόνο μήνες, αποκαλείται πλέον – ανεπίσημα – ως Super Golf League, κλείνει ατομικά συμβόλαια με παίκτες και δίνει σε κάθε έναν από αυτούς δυο εκατομμύρια δολάρια ως πριμ μόνο για τη συμμετοχή τους σε κάθε τουρνουά! Το τελευταίο τουρνουά για την περσινή σεζόν, που διοργανώθηκε στο Μαϊάμι στο τέλος του περασμένου Οκτωβρίου, μοίρασε 50 εκ. δολάρια ως χρηματικά έπαθλα στους συμμετέχοντες. Η PGA, όπως ήταν αναμενόμενο, αντέδρασε, απειλώντας όλους τους παίκτες που θα έκλειναν συμφωνίες με τη LIV Golf, ότι δεν θα τους έδινε ποτέ πια πρόσκληση για τα δικά της τουρνουά, ανάμεσα στα οποία βρίσκονται το PGA Championship (ένα από τα Majors) και το Ryder Cup.
Η PGA πάντως είδε τις απειλές της να μην πιάνουν τόπο και αρκετούς παίκτες να υπογράφουν συμβόλαια με την LIV Golf, όπως ο Αμερικανός Ντάστιν Τζόνσον, από τα κορυφαία ονόματα παγκοσμίως στο άθλημα. Να πούμε εδώ, ότι η LIV Golf πρόσφερε πέρυσι συμβόλαιο 800 εκατομμυρίων ευρώ (!) στον Τάιγκερ Γουντς, ο οποίος όμως το αρνήθηκε. Βλέποντας το αδιέξοδο, η PGA ανέκρουσε τελικά πρύμναν και πλέον φέρεται διατεθειμένη να διαπραγματευτεί με την LIV Golf τη συνύπαρξη και των δυο διοργανώσεων.
Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στο πάντελ, όπου ο Καταριανός Νασέρ Αλ Κελαϊφί, αφεντικό της Παρί Σεν Ζερμέν, ήρθε σε συμφωνία με την Παγκόσμια Ομοσπονδία του Πάντελ (FIP), αλλά και τους κορυφαίους παίκτες του αθλήματος, για να δημιουργήσει την Premier Padel. Η αντίδραση του World Padel Tour (επίσημης διοργανώτριας αρχής των σημαντικότερων τουρνουά επαγγελματικού πάντελ) ήταν άμεση και οργισμένη. Η Premier Padel του Κελαϊφί ξεκίνησε πέρυσι τα πρώτα της τουρνουά, βρίσκεται στα δικαστήρια με το World Padel Tour, όμως τα χρηματικά έπαθλα που προσφέρει ο Καταριανός, είναι τριπλάσια από εκείνα του WPT. Η Premier Padel μοιράζει 525.000 ευρώ σε χρηματικά έπαθλα σε κάθε ένα από τα τουρνουά της, με τον νικητή να βάζει στην τσέπη του 47.500 ευρώ.
ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΤΟΥ ΚΟΛΠΟΥ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΓΙΓΑΝΤΕΣ
Ας επιστρέψουμε όμως στο ποδόσφαιρο, για να ρίξουμε μια ματιά στο πώς αναπτύχθηκε στα κράτη του Κόλπου. Από τη δεκαετία του ’70, άρχισαν να δημιουργούνται εκεί οι πρώτες ομοσπονδίες, με κυρίαρχα αθλήματα – για πολλά χρόνια – το κρίκετ, τους ιππικούς αγώνες και λίγο αργότερα τις καμηλοδρομίες. Όσο περνούσαν οι δεκαετίες, το ποδόσφαιρο άρχισε σιγά-σιγά να έρχεται στο προσκήνιο, κυρίως στη δεκαετία του ’90, όταν η εθνική ομάδα της Σαουδικής Αραβίας προκρίθηκε για πρώτη φορά σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου (1994), συμμετέχοντας και στα επόμενα τρία Μουντιάλ (1998, 2002 & 2006).
Να πούμε εδώ, ότι στην τεράστια πλειοψηφία τους, όλες οι κινήσεις που γίνονται σε σχέση με τον αθλητισμό στα αραβικά κράτη του Κόλπου, έχουν κρατική χρηματοδότηση. Και όπως αναφέραμε και πιο πάνω στο κείμενο, τα κεφάλαια είναι αμύθητα. Μην ξεχνάμε ότι τα κοιτάσματα του Κατάρ σε υγροποιημένο και φυσικό αέριο αντιπροσωπεύουν το τρίτο μεγαλύτερο απόθεμα στον κόσμο, ενώ η Σαουδική Αραβία έχει το δεύτερο μεγαλύτερο απόθεμα πετρελαίου, πίσω μόνο από τη Βενεζουέλα (στην 7η θέση τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και στη 14η θέση το Κατάρ).
ΤΟ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟ ΑΝΟΙΓΜΑ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ
Το επιθετικό “άνοιγμα” στο διεθνές ποδόσφαιρο ξεκίνησε τον 21ο αιώνα, όταν τα κράτη του Κόλπου αποφάσισαν πως σε αυτό το άθλημα βρισκόταν το παρόν και το μέλλον. Ξεκίνησε το Άμπου Ντάμπι με την αγορά της Μάντσεστερ Σίτι το 2008 και συνέχισε το Κατάρ, πρώτα με τον σεΐχη Αλ Τανί που το 2010 αγόρασε τη Μάλαγα και αμέσως μετά με τον Νασέρ Αλ Κελαϊφί, που το 2011 αγόρασε την Παρί Σεν Ζερμέν. Την ίδια χρονιά (2011), το Κατάρ έκανε μια ακόμα πολύ σημαντική κίνηση, δίνοντας για πρώτη φορά στην ιστορία όνομα χορηγού στη φανέλα της Μπαρτσελόνα, αρχικά με την Qatar Foundation (2011-2013) και κατόπιν με την Qatar Airways (2013-2017), συμφωνία για την οποία επικρίθηκε σφόδρα ο τότε πρόεδρος των “μπλαουγκράνα”, Σάντρο Ροσέλ.
Οι ιδιοκτήτες της Σίτι, μέσα σε μια δεκαετία δημιούργησαν μια αυτοκρατορία που η αξία της αποτιμάται στα τεσσεράμισι δισεκατομμύρια δολάρια και έχει υπό τον έλεγχό της ομάδες από Ισπανία, Γαλλία, Βραζιλία, Ινδία, Αυστραλία, ΗΠΑ, Ιαπωνία, Ουρουγουάη, Κίνα, Βέλγιο και Ιταλία! Πρόκειται για τον πρώτο τέτοιας εμβέλειας ποδοσφαιρικό όμιλο στον κόσμο, με την ονομασία City Football Group Limited (CFG). Για να έχετε μια ιδέα της οικονομικής άνεσης που απολαμβάνει αυτός ο όμιλος, να πούμε ότι στην πενταετία 2014-2019, η κρατική επιχορήγηση από το Άμπου Ντάμπι, κάλυψε συνολικές ζημίες ύψους 380 εκ. ευρώ!
ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΟ ΜΟΥΝΤΙΑΛ ΤΟΥ 2030
Αντίστοιχα, το Κατάρ κάλυψε τη χασούρα της Παρί στα δυο χρόνια της πανδημίας, που αποτιμήθηκε σε 330 εκ. ευρώ, ενώ έβαλε στο ταμείο της ομάδας 171 εκ. ευρώ έκτακτης επιχορήγησης, που προστέθηκαν στα 316 εκ. ευρώ που είχε πληρώσει τη σεζόν 2017/18 για να αποκτήσει τους Νεϊμάρ και Μπαπέ. Πλέον, ο καινούργιος μεγάλος επενδυτής είναι η Σαουδική Αραβία. Το κρατικό της επενδυτικό ταμείο (Public Investment Fund) απέκτησε το 80% της Νιούκαστλ, πληρώνοντας τα 276 εκ. ευρώ από τα συνολικά 343 που στοίχισε η αγορά.
Φυσικά, η μεγάλη πρόκληση για τη Σαουδική Αραβία, είναι να πετύχει αυτό που κατάφερε το Κατάρ μέσα στο 2022, την ανάληψη δηλαδή της διοργάνωσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 2030, σε μια υποψηφιότητα που πιθανότατα θα έχει στο φάκελο τόσο την Αίγυπτο όσο και την Ελλάδα, όμως θα είναι οι Σαουδάραβες εκείνοι που θα βάλουν όλα τα κεφάλαια. Η τακτική τους για να το πετύχουν, είναι να κάνουν όσο το δυνατόν περισσότερο “θόρυβο” στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο μέσα στην τρέχουσα δεκαετία.
Αναφερθήκαμε νωρίτερα στο ισπανικό Σούπερ Καπ που από το 2020 διεξάγεται στην Τζέντα με τέσσερις ομάδες (εκτός από το 2021, που λόγω της πανδημίας παρέμεινε εντός ισπανικών συνόρων). Οι Σαουδάραβες λοιπόν, πριν λίγους μήνες, κατέθεσαν πρόταση και στην ιταλική Serie A, προσφέροντας 138 εκ. ευρώ, ώστε να φέρουν μόνιμα τη διεξαγωγή του ιταλικού Σούπερ Καπ στη χώρα τους μέχρι το 2029 σε φορμάτ τεσσάρων ομάδων (ο τελικός έχει φιλοξενηθεί ήδη δυο φορές στη Σαουδική Αραβία και άλλες δυο στο Κατάρ).
Αν προσθέσουμε σε όλα αυτά, ότι σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, Καταριανοί και Σαουδάραβες “κονταροχτυπιούνται” για την αγορά της Λίβερπουλ και της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, είναι προφανές ότι τα κράτη του Κόλπου κλιμακώνουν τις ενέργειές τους σε ό,τι αφορά την ηγεμονική τους παρουσία στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Και βέβαια, αυτή ακριβώς η παρουσία τους στην ποδοσφαιρική ελίτ, είναι που ανοίγει ακόμα περισσότερο την ψαλίδα ανάμεσα στους συλλόγους-κράτη και τους υπόλοιπους “φτωχούς συγγενείς”, που σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να συναγωνιστούν την ατέρμονη χρηματοδότηση από κρατικά – αραβικά – ταμεία που δε στερεύουν ποτέ.
Ο ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΤΟ “ΞΕΠΛΥΜΑ” ΤΩΝ ΑΜΑΡΤΙΩΝ
Και αυτό δεν είναι φυσικά το μόνο αρνητικό στην όλη υπόθεση. Η εισβολή στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, αλλά και στα υπόλοιπα αθλήματα που αναφέραμε πιο πάνω, δείχνει τη σαφή – σαφέστατη – πρόθεση των αραβικών χωρών του Κόλπου, όχι μόνο να κυριαρχήσουν, αλλά και να τσακίσουν κάθε ανταγωνισμό. Τα πετροδόλαρα περιφρονούν το Financial Pair Play και δείχνουν απροκάλυπτα την οικονομική δύναμη βασιλιάδων, εμίρηδων και σεΐχηδων, οι οποίοι αποδεικνύονται αδίστακτοι σε ό,τι αφορά το οποιοδήποτε κόστος – ανθρώπινο ή μη – προκειμένου να πετύχουν τους σκοπούς τους.
Θυμηθείτε για παράδειγμα τους 6.500 νεκρούς στα έργα για το Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ, αλλά και το σκοτάδι που επικρατεί σε αυτά τα κράτη σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα δικαιώματα των γυναικών, τις δημόσιες εκτελέσεις, τη νομοθεσία που σε πάμπολλες περιπτώσεις θυμίζει Μεσαίωνα, το ξέπλυμα – βρώμικου – χρήματος, τις δολοφονίες των αντικαθεστωτικών όπως εκείνη του Τζαμάλ Κασόγκι, τα ανελεύθερα και αναχρονιστικά καθεστώτα που κουνώντας τις δεσμίδες με τα δολάρια και τα ευρώ, κλείνουν το μάτι χαμογελώντας στους πρόθυμους – και είναι πολλοί αυτοί – που είναι διατεθειμένοι να ξεχάσουν τα πάντα στο βωμό της μπίζνας και του κέρδους.
Και βέβαια, το γεγονός ότι – ειδικά – το ποδόσφαιρο, ένα άθλημα που ξεκίνησε από τη λαϊκή βάση και στηρίχτηκε για πολλές δεκαετίες στην παράδοση και τους άμεσους όσο και άρρηκτους δεσμούς των συλλόγων με τους απλούς φιλάθλους, τείνει να εξελιχθεί σε ένα ελιτίστικο σπορ, που στα χέρια δισεκατομμυριούχων, μπορεί να φέρνει επιτυχίες και τίτλους, όμως παράλληλα αποξενώνεται από τις πλατιές μάζες, με κίνδυνο να μεταμορφωθεί σε μια ακατανόητα τεράστια επιχείρηση που θα αφορά αποκλειστικά το μάρκετινγκ, τα έσοδα και τις συνδρομές, με μοναδικό στόχο την προβολή του ιδιοκτήτη-κράτους και το “ξέπλυμα” όλων των αμαρτιών του.
