Από τη Lehman Brothers στην SVB: Το σκληρό μάθημα του 2008

Αυτόματες είναι οι συνδέσεις της περίπτωσης της κατάρρευσης της Silicon Valley Bank (SVB) με το “κανόνι” της Lehman Brothers, το 2008, που οδήγησε στη μεγάλη περιπέτεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Ήδη, εγείρονται ερωτήματα για το κατά πόσο θα πρέπει να υπάρχει κλίμα ανησυχίας στην Ευρώπη και στην Ελλάδα κι εάν οι αναφορές σήμερα, όπως και τότε για “θωρακισμένο τραπεζικό σύστημα”, έχουν βάση.

Όπως φαίνεται οι αναλυτές συμφωνούν ότι οι περιπτώσεις του 2008 και της πτώσης της SVB είναι διαφορετικές αν και βέβαια ο χρόνος και οι κινήσεις που θα γίνουν θα δείξουν για του λόγου το αληθές. Ήδη, βέβαια η ανησυχία για πιθανό “ντόμινο” είναι έντονη, αν και ο κολοσσός της Goldman Sachs έχει επιχειρηματολογήσει σχετικά σε ανάλυσή της, ότι ο κίνδυνος δεν είναι συστημικός. Ανάλογες είναι και οι τοποθετήσεις μεγάλων διεθνών οίκων. Ίσως, το “πάθημα να έχει γίνει μάθημα”. Βέβαια, το κρίσιμο είναι να μην υπάρξουν “απόνερα” στους διεθνείς κολοσσούς.

Σε αντίθεση, πάντως, με ό,τι είχε γίνει το 2008, οπότε η άποψη που προκρίθηκε ήταν ότι “η αγορά δίνει τη λύση και αποβάλλει κάθε τι που είναι προβληματικό οδηγώντας σε μια νέα αρχή” κι έτσι δεν υπήρξε η παραμικρή παρέμβαση, σήμερα, οι αρχές στις ΗΠΑ εξετάζουν τη δημιουργία μιας δικλείδας ασφαλείας για τις μη ασφαλισμένες καταθέσεις (πάνω από 250 χιλ. δολαρίων) με τη χρήση προνοιών του νόμου περί ομοσπονδιακής εγγύησης καταθέσεων.

Επίσης, στο δημόσιο διάλογο έχει τεθεί η δημιουργία ενός τραπεζικού μηχανισμού από την Fed ο οποίος θα δώσει υποστήριξη σε όποιον οργανισμό έχει έκθεση στην Silicon Valley Bank. Βέβαια, αυτές οι κινήσεις είναι αντίθετες με την αρχή της αυτορρύθμισης των αγορών, αρχή που όμως το 2008 οπότε και εφαρμόστηκε κατά γράμμα, οδήγησε σε ένα “παγκόσμιο τσουνάμι”. Όπως φαίνεται ακόμη και στον “καθαρό καπιταλισμό” το κράτος καλείται να λειτουργήσει ως “πυροσβέστης” και να δώσει λύσεις καθώς η τραπεζική πίστη είναι θεμελιώδης για την επιβίωση του συστήματος.

Η αντίδραση των αρχών στις ΗΠΑ

“Καμία ζημία που σχετίζεται με την εξυγίανση της Silicon Valley Bank δεν θα επιβαρύνει τους φορολογούμενους”, ανέφεραν σε κοινή δήλωσή τους οι Fed, υπουργείο Οικονομικών και Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εγγύησης Καταθέσεων, προσθέτοντας πως “οι καταθέτες θα έχουν πρόσβαση σε όλα τα χρήματά τους από τη Δευτέρα 13 Μαρτίου”.

Οι υπεύθυνοι για την πτώχευση της Silicon Valley Bank και της Signature Bank θα “λογοδοτήσουν”, δεσμεύτηκε, ήδη, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, ενώ μίλησε για αυστηροποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου στον τραπεζικό τομέα.

Όπως δήλωσε, αυτοί που διαχειρίζονται τις προβληματικές τράπεζες πρέπει να απολυθούν, ενώ ξεκαθάρισε ότι οι επενδυτές στις χρεοκοπημένες τράπεζες δεν θα προστατευτούν. “Πήραν εν γνώσει τους ένα ρίσκο και όταν ο κίνδυνος δεν αποδώσει, οι επενδυτές χάνουν τα χρήματά τους”.

Η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν και άλλες τραπεζικές ρυθμιστικές αρχές έχουν λάβει άμεσα μέτρα, σημείωσε ο Αμερικανός πρόεδρος, τονίζοντας ότι «οι Αμερικανοί μπορούν να έχουν εμπιστοσύνη ότι το τραπεζικό σύστημα είναι ασφαλές».

Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εγγύησης Καταθέσεων (FDIC) έχει αναλάβει τον έλεγχο της SVB και της Signature, πρόσθεσε ο κ. Μπάιντεν, υπογραμμίζοντας ότι οι φορολογούμενοι δεν θα επιβαρυνθούν καθόλου και τα χρήματα θα προέλθουν από το νεοσυσταθέν ταμείο ασφάλισης.

Στο μεταξύ, οι αναλυτές της Goldman Sachs δεν αναμένουν πλέον από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αύξηση των επιτοκίων στη συνεδρίασή της 22ης Μαρτίου.

Στο φόντο αυτό, χθες, στη Wall Street, o Dow Jones υποχώρησε 0,28% ή 90 μονάδες στις 31.819, ο S&P 500 σημείωσε πτώση 0,15% στις 3.855 μονάδες ενώ o Nasdaq κινήθηκε υψηλότερα 0,45% στις 11.188 μονάδες.

Η θυγατρική της Βρετανίας

Πάντως με κόστος μίας βρετανικής λίρας η HSBC προχώρησε στην εξαγορά της βρετανικής θυγατρικής της αμερικανικής SVB, μετά από αντίστοιχη συμφωνία που υπήρξε με τις αρμόδιες αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου. Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση τα περιουσιακά στοιχεία και οι υποχρεώσεις της μητρικής εταιρείας της SVB U.K. εξαιρούνται από τη συναλλαγή. Η εξαγορά “ενισχύει την εμπορική τραπεζική μας δικαιοδοσία και ενισχύει την ικανότητά μας να εξυπηρετούμε καινοτόμες και ταχέως αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις, μεταξύ άλλων στους τομείς της τεχνολογίας και των βιοεπιστημών, στο Ηνωμένο Βασίλειο και διεθνώς”, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου HSBC, Ν. Κουίν.

Η πώληση, η οποία στηρίχθηκε από την Τράπεζα της Αγγλίας σε συνεννόηση με το υπουργείο Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου, θα προστατεύσει τις καταθέσεις των πελατών της SVB U.K., ανέφερε το υπουργείο Οικονομικών σε ανακοίνωσή του. ΝΑ σημειωθεί ότι ανάλογες προσπάθειες για πώληση καταβάλλονται και στις ΗΠΑ, όπου βέβαια τα μεγέθη είναι μεγαλύτερα.

Τι λένε οι αναλυτές;

Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως αναφέρει η UBS σε ανάλυσή της για τις εξελίξεις στην SVB, οι κινήσεις που έγιναν αποτελούν ισχυρές ενδείξεις ότι οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ θα κάνουν ό,τι μπορούν για να αποτρέψουν το ενδεχόμενο μιας συστημικής κρίσης στον τραπεζικό τομέα των ΗΠΑ επισημαίνει Αυτή τη στιγμή δεν βλέπουμε κλασικά σημάδια μετάδοσης, όπως το άγχος στη διατραπεζική αγορά.

Πάντως ενώ η UBS δηλώνει ουδέτερη ως προς τις ευρωπαϊκές τράπεζες, διατηρεί αρνητική άποψη για τις αντίστοιχες στις ΗΠΑ λόγω ανησυχιών για την αύξηση του κόστους χρηματοδότησης, τους πιστωτικούς κινδύνους και την αύξηση της .

Ξεκαθαρίζει ωστόσο ότι πιστεύει ότι οι κίνδυνοι στον τομέα μπορούν να αντιμετωπιστούν. Όπως είπε, από την Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση, οι τράπεζες υποχρεώθηκαν να διατηρήσουν τον δείκτη κάλυψης ρευστότητάς τους πάνω από 100%, διαθέτοντας αρκετά υψηλής ποιότητας περιουσιακά στοιχεία για να καλύψουν τις εκροές καταθέσεων. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι τείνουν να κατέχουν σημαντικές ποσότητες αμερικανικών ομολόγων. Πάντως σημειώνεται ότι η κατάσταση της SVB είναι μια υπενθύμιση ότι οι αυξήσεις της Fed έχουν συνέπειες, ακόμα κι αν η οικονομία έχει αντέξει μέχρι στιγμής.

Σε κάθε περίπτωση οι ανησυχίες για τα τραπεζικά κέρδη και τους ισολογισμούς ενισχύουν επίσης το αρνητικό κλίμα για τις αμερικανικές αγορές μετοχών αλλά και εντείνουν διεθνώς τον προβληματισμό. Γιαυτό και η UBS σημειώνει ότι ακόμη κι αν το ζήτημα με την εν λόγω τράπεζα αντιμετωπιστεί, για τους επόμενους έξι έως 12 μήνες το κλίμα θα είναι βεβαρημένο για τον τραπεζικό κλάδο.

“Η κατάρρευση και δεύτερης αμερικανικής τράπεζας μέσα σε λίγες ημέρες, σκορπίζει φόβο στις αγορές. Οι καταθέτες των τραπεζών φοβούνται μήπως χάσουν τις καταθέσεις τους. Οι μέτοχοι των τραπεζών φοβούνται μήπως μηδενίσει η αξία των μετοχών τους. Οι ομολογιούχοι των τραπεζών φοβούνται μήπως χάσουν τα λεφτά τους. Οι δανειολήπτες φοβούνται μήπως τους ζητηθεί η άμεση επιστροφή των δανείων που έχουν λάβει”.

Οι φορολογούμενοι φοβούνται μήπως κληθούν οι ίδιοι να καλύψουν το “μη εγγυημένο μέρος των καταθέσεων” που θα αποδοθεί πίσω στους καταθέτες. Και οι επενδυτές φοβούνται την επιδείνωση της ψυχολογικής κατάστασης στις χρηματιστηριακές αγορές που μπορεί να οδηγήσει στην ενεργοποίηση ενός νέου κραχ. Τέλος οι κεντρικοί τραπεζίτες φοβούνται πως ίσως να χρειαστεί να ανακόψουν τις συνεχείς αυξήσεις των επιτοκίων, γεγονός που δεν θα τους επιτρέψει να ολοκληρώσουν το σχεδιασμό τους για να τιθασεύσουν τον πληθωρισμό” αναφέρει ο χρηματιστηριακός αναλύτής Κωνσταντίνος Χαροκόπος.

Για το Χρηματιστήριο Αθηνών και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα ο αναλυτής Μάνος Χατζηδάκης τονίζει: “Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν αντιμετωπίζει κίνδυνο στην παρούσα φάση από την κατάρρευση των δύο αμερικανικών τραπεζών, ωστόσο ο βαθμός συσχέτισης του Χρηματιστηρίου Αθηνών με τις ξένες αγορές θα παραμείνει αυξημένος μέχρι να εκτονωθεί η κρίση. Το ελληνικό χρηματιστήριο βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι αυξημένου πολιτικού ρίσκου, έντονης μεταβλητότητας από το εξωτερικό και καλών αποτελεσμάτων που ανακοινώνονται, χωρίς όμως αυτό να το κατατάσσει εκτός γενικότερου συστημικού κλίματος”.

Με βάση, πάντως, στελέχη της αγοράς, στην Ελλάδα ο δείκτης κάλυψης ρευστότητας (Liquidity Coverage Ratio – LCR), που αποτυπώνει το βαθμό ρευστότητας που έχουν οι τράπεζες για να καλύπτουν τις υποχρεώσεις τους, είναι υψηλός. Σύμφωνα με τα τελευταία εποπτικά στοιχεία του SSM (τρίτο τρίμηνο του 2022), ο δείκτης LCR των ελληνικών συστημικών τραπεζών βρισκόταν στο 194,92%, πάνω κι από τους αντίστοιχους δείκτες πολλών ευρωπαϊκών χωρών (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Ολλανδία).

Επίσης στην ΕΕ, όπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς, οι τράπεζες δεν έχουν ανάλογη έκθεση με αυτήν της SVB καθώς κρατούν πολλά ομόλογα που έχουν τους εκτός συναλλαγών, άρα δεν αποτιμώνται με βάση τις τρέχουσες τιμές τους για να προκαλέσουν ζημιές.

Το Χρηματιστήριο Αθηνών

Στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, χθες, οι απώλειες περιορίστηκαν σε μεγάλο βαθμό την τελευταία ώρα της συνεδρίασης, καθώς οι αγοραστές, ειδικά σε επιλεγμένες τραπεζικές μετοχές κατάφεραν να αποτρέψουν ένα “ξεπούλημα”.. Βέβαια οι φόβοι για νέα κρίση παραμένουν ενεργοί αν και υπάρχει η πεποίθηση, όπως αναφέρθηκε ότι το πάθημα έχει γίνει μάθημα.

Έτσι, ο γενικός δείκτης έκλεισε με πτώση 0,64% στις 1.049,55 μονάδες, ενώ σήμερα κινήθηκε μεταξύ 1.049,97 μονάδων (-0,60%) και 1.025,17 μονάδων (-2,94%). Ο τζίρος ανήλθε στα 152,58 εκατ. ευρώ και ο όγκος στα 65,70 εκατ. τεμάχια, ενώ μέσω προσυμφωνημένων πράξεων διακινήθηκαν 4,38 εκατ. τεμάχια.

Ο δείκτης υψηλής κεφαλαιοποίησης έκλεισε με πτώση 0,63% στις 2.548,19 μονάδες, ενώ στο -0,69% ολοκλήρωσε τις συναλλαγές ο Mid Cap και στις 1.537,56 μονάδες. Ο τραπεζικός δείκτης έκλεισε με άνοδο 0,97% στις 801,03 μονάδες, από το -5,3% ενδοσυνεδριακά.

Σύμφωνα με αναλυτές το κυρίαρχο στοιχείο για την ελληνική αγορά είναι ο προβληματισμός για το πολιτικό ρίσκο και την παράταση της εκλογικής διαδικασίας, Επιπρόσθετα, αναφέρεται ότι το “κανόνι” στην Silicon Valley Bank λειτουργεί ως αφορμή για διόρθωση, καθώς η ελληνική αγορά είχε καταγράψει και τα μεγαλύτερα κέρδη για το 2022. Βέβαια, δε λείπουν κι εκείνοι που τοποθετούνται αξιοποιώντας το “ξεφούσκωμα” τιμών, όπως δείχνει και ο υψηλός τζίρος,

Σε ομόλογα

Πάντως διεθνώς οι επενδυτές στρέφονται σε πιο ασφαλή περιουσιακά στοιχεία, κυρίως σε κρατικά ομόλογα και χρυσό. Οι αποδόσεις του διετούς κρατικού ομολόγου των ΗΠΑ υποχώρησαν έως και 51 μονάδες βάσης, σε λιγότερο από 4,08%, οδεύοντας προς τη μεγαλύτερη τριήμερη πτώση από τη Μαύρη Δευτέρα του Οκτωβρίου 1987. Όπως αναφέρεται από αναλυτές η στροφή στα ομόλογα οφείλεται και στην άποψη ότι ότι η κατάρρευση της SVB και δύο άλλων τραπεζών θα εξαναγκάσουν την Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) να σταματήσει της αυξήσεις επιτοκίων. Η απόδοση του 10ετούς διολίσθησε κατά 26 μονάδες βάσης, πέφτοντας σε χαμηλό έξι εβδομάδων, ενώ το δολάριο υποχώρησε περαιτέρω. Οι οικονομολόγοι της Goldman Sachs δήλωσαν επίσης ότι μετά την κατάρρευση της SVB, δεν αναμένουν αλλαγή στα επιτόκια. Μετά την ομιλία του επικεφαλής της Fed Τζερόμ Πάουελ στους βουλευτές την προηγούμενη Τρίτη, πολλοί ανέμεναν αύξηση έως και 50 μονάδες βάσης.

Οι επιπτώσεις στη χρηματοδότηση των start up

Να σημειωθεί ότι η SVB ήταν βασική τράπεζα για το αμερικανικό οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων και των Venture Capital που τις χρηματοδοτούσαν. Πλέον βέβαια η κατάσταση αναμένεται να δυσκολέψει την προσπάθεια για χρηματοδότηση των start up που και στην Ελλάδα σιγά σιγά είχαν αρχίσει να ανοίγουν φτερά. Βέβαια, δε λείπουν και πληροφορίες, ότι και ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις, ειδικά εκείνες με έντονη παρουσία στις ΗΠΑ, είχαν χρήματα στην εν λόγω τράπεζα, που ήταν 16η αμερικανική τράπεζα όσον αφορά το μέγεθος του ενεργητικού της. Βέβαια πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν έχουν κίνδυνο για τη ρευστότητά τους.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις