ΤΟ PRIMAVERA ΤΗΣ ΜΑΔΡΙΤΗΣ ΗΤΑΝ ΤΟ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟ ΦΙΑΣΚΟ ΤΟΥ ΣΥΝΑΥΛΙΑΚΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ

Όλα ξεκίνησαν με ένα δυσάρεστο notification ακύρωσης και τελείωσαν με χιλιάδες κόσμο παρατημένο για ώρες σχεδόν 40 χιλιόμετρα μακριά από τη Μαδρίτη.

Οι διοργανωτές του πρώτου μαδριλένικου Primavera δεν τα φαντάζονταν έτσι ακριβώς τα πράγματα όταν αποφάσιζαν να αναπτύξουν ακόμα περισσότερο το διάσημο brand του indie συναυλιακού καλοκαιριού που ξεκίνησε το 2001 και γίνεται στη Βαρκελώνη έκτοτε.

Το lineup συμπεριλάμβανε για φέτος ονόματα από τους Depeche Mode και τον Skrillex μέχρι την Rosalia και τον Κέντρικ Λαμάρ, που χάρισαν σπουδαίες συναυλιακές αναμνήσεις στους (πολύ λιγότερους του αναμενόμενου) θεατές, καθώς και μια πλειάδα μεγάλων ονομάτων που εν τέλει κατέληξαν να μην παίζουν ποτέ λόγω της ξαφνικής ακύρωσης της πρώτης μέρας: Οι Blur έπαιξαν εκτάκτως σε ένα κλειστό κλαμπ μόνο για 2.000 άτομα, ενώ οι Pet Shop Boys, οι Sparks, η Halsey αλλά και οι κορεάτισες Red Velvet ήρθαν, έκαναν τα ψώνια τους, και έφυγαν.

Καταρχάς όμως, τι δουλειά έχει το Primavera στη Μαδρίτη, από τη στιγμή που για δύο δεκαετίες τώρα αποτελεί μουσική σημαία της Βαρκελώνης;

Η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ PRIMAVERA

Μπορεί να μην είναι το μεγαλύτερο, αλλά το βαρκελονέζικο Primavera αποτελεί εδώ και χρόνια το πιο εμβληματικό μουσικό φεστιβάλ που γίνεται σε ευρωπαϊκό έδαφος: Με βάση μια πόλη που έτσι κι αλλιώς έχει το δικό της ανεξάρτητο χαρακτήρα και με προσανατολισμό την στελέχωση του line-up με τα πιο εξεζητημένα ή/και «συμβαίνει τώρα» ονόματα της παγκόσμιας μουσικής σκηνής, το Primavera έχει κάνει επιστήμη την δύσκολη ισορροπία ανάμεσα στο κουλ και το mainstream. Χτίζοντας έτσι μια δική του μυθολογία στην μουσικόφιλη κοινότητα, κάνοντάς το κάτι παραπάνω από ένα απλό φεστιβάλ, κάτι σαν μουσική ιδεολογία.

Το brand εδώ παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, καθώς βρισκόμαστε σε μια εποχή όπου οι επιρροές μοιάζουν πλήρως συγκεχυμένες και τα σύνορα ανάμεσα σε αισθητικές και προσλαμβάνουσες είναι τελείως γκρεμισμένα. Γιατί όταν το Primavera έχει για headliners ονόματα σαν τον χιτάκια Κάλβιν Χάρις, την Halsey ή τους νικητές της Eurovision, Maneskin, εύλογα αναρωτιέται κανείς τι διαχωρίζει αυτή την εμπειρία από εκείνη του οποιουδήποτε μεγάλου φεστιβάλ. Το Primavera έχει χτίσει το προφίλ του υπομονετικά και με συνέπεια– είναι σα να λέει στο κοινό του πως τα ακούει και τα mainstream, αλλά από επιλογή κι όχι παθητικά.

Σταδιακά τα Primavera άρχισαν να γίνονται περισσότερα, με εκείνο της Βαρκελώνης να παραμένει φυσικά στο επίκεντρο. Ενώ από το 2012 και μετά ξεκίνησε ένα μικρότερο αδερφάκι Primavera στο Πόρτο (το οποίο είναι έξοχο by the way, εξαιρετικό χαλαρό μεσαίου μεγέθους φεστιβάλ με δυνατά ονόματα μεγάλης γκάμας, και σε ωραία τοποθεσία, το προτείνω ανεπιφύλακτα), είναι πρόσφατες οι προσπάθειες περαιτέρω ανάπτυξης. Εκδόσεις σε Λονδίνο και Λος Άντζελες (που είχαν ανακοινωθεί προ πανδημίας) δεν ευδοκίμησαν, όμως το φεστιβάλ γέννησε μπόλικα spin-offs σε Βραζιλία, Αργεντινή και Χιλή ενώ τώρα έχουν ανακοινωθεί επεκτάσεις και σε Παραγουάη και Κολομβία.

Η Μαδρίτη όμως σήμανε την πρώτη φορά που το Primavera θέλησε να αναπτυχθεί κι εντός της χώρας– και μάλιστα σε μια στιγμή όπου η διοίκηση του Primavera βρίσκεται σε κόντρα με την ακτιβίστρια δήμαρχο της Βαρκελώνης Άντα Κολάου απαιτώντας ευνοϊκότερους (οικονομικούς και όχι μόνο) όρους για την διοργάνωση, που πέρσι είχε απλωθεί για πρώτη φορά σε δύο Σαββατοκύριακα. Το timing μάλλον δεν είναι και τυχαίο: Μπορεί κανείς να το διαβάσει ως αναλογία με ιδιοκτήτες ομάδων NBA και NFL που ζητούν χρήματα για το γήπεδο αλλιώς απειλούν πως θα μετακομίσουν το franchise σε άλλη πόλη.

Εγένετο λοιπόν Primavera Μαδρίτης. Μια βδομάδα μετά από εκείνο της Βαρκελώνης, με πρακτικά ίδιο εντυπωσιακό lineup: Rosalia, Kendrick Lamar, Blur, Depeche Mode, Κάλβιν Χάρις, Halsey, St. Vincent, Maneskin, Pet Shop Boys. Και με χώρο διεξαγωγής μια τεράστια έκταση επονομαζόμενη Ciudad del Rock: Η πόλη του ροκ. Τι θα μπορούσε να πάει στραβά;

Ο,ΤΙ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΠΑΕΙ ΣΤΡΑΒΑ, ΠΗΓΕ

Θα μπορούσαμε να πούμε πως το πρώτο που στράβωσε ήταν ο καιρός, εκεί στη μέση της εβδομάδας. (Το φεστιβάλ επρόκειτο να πραγματοποιηθεί Πέμπτη 8 με Σάββατο 10 Ιουνίου.) Όταν η έντονη βροχόπτωση της Τετάρτης και η δυσοίωνη πρόβλεψη για την Πέμπτη, έριξαν σκιές σαν τεράστιο σύννεφο πάνω από τη διοργάνωση.

Όμως τα προβλήματα αρχίζουν, όπως συνήθως γίνεται, από νωρίτερα.

Αρχίζουν στα τέλη των ‘00s, οπότε καθίστε αναπαυτικά, βάλτε να παίζει κάτι από το ωραιότατο lineup της μέρας που ακυρώθηκε, και καθίστε να τα πούμε. Πίσω στο 2008, το βραζιλιάνικο φεστιβάλ Rock in Rio έκανε κι εκείνο τις δικές του α λα Primavera επεκτατικές κινήσεις. Όταν έφτασε η ώρα της ισπανικής απόβασης, αναζητήθηκε χώρος στη Μαδρίτη κι η συμφωνία έκλεισε με την τότε τοπική κυβερνήτρια της Μαδρίτης, την Εσπεράντσα Αγκίρε του συντηρητικού χριστιανοδημοκρατικού κόμματος, για την οποία ψάχνοντας βρίσκεις άρθρα όπως αυτό της El Pais με τίτλο «Έχει δει επιτέλους η Ισπανία το τέλος της Εσπεράντσα Αγκίρε;» που συνεχίζει με την εκπληκτική φράση «Μετά από 35 χρόνια στην πολιτική, αυτό το πρόσωπο-κλειδί του κυβερνώντος Popular Party παραιτείται για τρίτη φορά».

Δε θα σοκάρει κανέναν η πληροφορία πως ο χώρος που προτιμήθηκε είναι ένας πανάκριβος χώρος 200.000 τετραγωνικών μέτρων ο οποίος α) είναι 40 χιλιόμετρα έξω από τη Μαδρίτη και β) είναι πλήρως ακατάλληλος για την οποιαδήποτε τέτοια διοργάνωση.

Το Rock in Rio έγινε τρεις φορές στη Μαδρίτη και έκτοτε αυτός ο τεράστιος χώρος μαζεύει λαγούς, βροχή και αέρα, εκεί έξω μοναχό στην ισπανική εξοχή.

Είναι ένας χώρος πλήρως εκτεθειμένος στα στοιχεία της φύσης, με έδαφος που δεν προσφέρεται για την εξυπηρέτηση χιλιάδων ανθρώπων που το ποδοπατάνε επί ώρες και μέρες, κι ένας χώρος που δεν εξυπηρετείται με κανένα απολύτως μέσο (η κοινότητα Αργάνδα ντελ Ρέι των 55.000 κατοίκων είναι πολύ μακριά από τη Μαδρίτη όπου υποτίθεται διεξήχθη το φεστιβάλ), ούτε διαθέτει αρκετές εγκαταστάσεις πάρκινγκ.

Μπορείτε ήδη να φανταστείτε πού πάει αυτό: Η καταρρακτώδης βροχή της Τετάρτης αρκούσε για να μετατραπεί η Πόλη του Ροκ σε βάλτο και η πρόβλεψη για καταιγίδες την Πέμπτη οριστικοποίησε την απόφαση της ακύρωσης ολόκληρης της μέρας(!), παρά το γεγονός πως τις ίδιες ακριβώς μέρες στο Πόρτο, το δικό του αντίστοιχο Primavera διεξήχθη κανονικά παρά την αντίστοιχη κακοκαιρία.

Την Πέμπτη τελικά δεν έβρεξε καν, παρά ελάχιστα το βράδυ. Δεν θα είχε ποτέ σημασία, γιατί το πρόβλημα είχαν πλέον οι ίδιες οι εγκαταστάσεις. Πηγαίνοντας στο φεστιβάλ τις δύο υπόλοιπες μέρες, διαπίστωνε κανείς πως παρά το γεγονός πως όλη τη μέρα είχε πλέον ήλιο, σχεδόν όπου κι αν πατούσαμε τον τεχνητό χλοοτάπητα το έδαφος βυθιζόταν ελαφρώς (ή και όχι τόσο ελαφρώς), ενώ σε πολλά σημεία αν πατούσες ανάβλυζε λάσπη.

Όσο για την προσβασιμότητα που λέγαμε παραπάνω; Παρά τα τουλάχιστον 850.000 ευρώ επιδότησης που ξοδεύτηκαν από τον δήμο για το φεστιβάλ πάνω σε υπηρεσίες μετακίνησης, τα πούλμαν που είχαν ετοιμαστεί ώστε να μεταφέρουν τον κόσμο από και προς το χώρο δεν αρκούσαν. Εκτός από τις κατά τόπους τεράστιες καθυστερήσεις και την κίνηση (ή το περιστασιακό πούλμαν χωρίς κλιματισμό που σταμάτησε στην μέση της διαδρομής για να κατεβάσει όσους επιβάτες δεν άντεχαν κλεισμένοι κάθιδροι εκεί μέσα για μια ώρα απόσταση) τα πούλμαν το βράδυ του Σαββάτου απλώς… τελείωσαν.

Μετά το λάιβ της Rosalia, όταν και αποχώρησε μαζικά ο περισσότερος κόσμος, εμείς χρειάστηκε να περιμένουμε ακριβώς μιάμιση ώρα για να επιβιβαστούμε στο πούλμαν της επιστροφής– καθώς κάποια στιγμή τελείωσαν τα διαθέσιμα κι έπρεπε να περιμένουμε κάποια να γυρίσουν πίσω από την Μαδρίτη ξανά στην Αργάνδα. Δεν ξέραμε καν τότε πόσο τυχεροί ήμασταν: Λίγα λεπτά μετά η εξυπηρέτηση των πούλμαν διακόπηκε τελείως, με χιλιάδες κόσμο να φεύγει από τον χώρο στις 8 το πρωί ή να περπατά προς την Αργάνδα (και τον κλειστό εκείνη την ώρα σταθμό της) ώστε να βρουν ένα ταξί, και να πληρώσουν πάνω από 50 ευρώ για να γυρίσουν στη Μαδρίτη.

Να σημειωθεί δε πως όλα αυτά συνέβησαν τη στιγμή που ο κόσμος ήταν έτσι κι αλλιώς πολύ λιγότερος από όσο οι διοργανωτές υπολόγιζαν– πόσο μάλλον από όσο ήλπιζαν. Οι επίσημοι αριθμοί δίνουν περίπου 42.000 εισιτήρια την πρώτη μέρα και 48.000 τη δεύτερη. Η πραγματικότητα ήταν σίγουρα διαφορετική, ειδικά την πρώτη μέρα που εμφανέστατα ο χώρος και ορισμένες σκηνές ήταν αποκαρδιωτικά άδειες κατά τόπους. Φήμες λένε μάλιστα πως ειδικά τις τελευταίες μέρες ο προωθητικός μηχανισμός του φεστιβάλ μοίραζε δωρεάν προσκλήσεις σα να ήταν flyers σουβλατζίδικου σε έξοδο στάσης του μετρό, ώστε να σωθούν έστω τα προσχήματα.

Τα εισιτήρια του φετινού Primavera της Βαρκελώνης ήταν κατά μέσο όρο 84.000 ημερησίως.

ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΒΛΕΠΕΙΣ ΜΙΑ ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΜΠΑΝΤΑ ΣΕ ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΚΛΑΜΠ;

Η ακύρωση της πρώτης μέρας είχε ως συνέπεια ένα κατά λάθος αριστούργημα. Το φεστιβάλ έκλεισε τους headlines της πρώτης μέρας, Blur, σε μια όπως-όπως συναυλία στο κέντρο της Μαδρίτης, σε ένα κλειστό κλαμπ χωρητικότητας περίπου 2.500 θέσεων. Προφανώς η πλειονότητα των κατόχων εισιτηρίου για το φεστιβάλ δεν πρόλαβαν να κλείσουν μηδενικό εισιτήριο μιας και το event έγινε sold out μέσα σε δευτερόλεπτα.

Εκεί είχαμε τη σπάνια ευκαιρία να δούμε λάιβ μια από τις μεγαλύτερες μπάντες του πλανήτη σε ένα ασυνήθιστα μικρό χώρο για το μέγεθός τους. Αυτό από μόνο του συνιστά σπάνια, μοναδική εμπειρία. Ο Ντέιμον Άλμπαρν ενεργητικός όπως πάντα, τρέχοντας σε όλη τη σκηνή, τραγουδώντας μέσα από μεγάφωνα, κουνώντας διαρκώς χέρια και σώμα, ξεσήκωσα σαν με τη δύναμη της πειθούς ένα αρχικά κρύο κοινό. Κατανοητά κιόλας, μιας και οι περισσότεροι εκεί ήταν σπασμένες παρέες, θεατές που δεν είχαν δει ούτε καν κάποιο support νωρίτερα, και με την αμηχανία της ακύρωσης ακόμα να συζητιέται.

Δεν υπήρχε λόγος ανησυχίας– τα μεγα-χιτ των Blur γέμισαν τον μικρό χώρο, κι από πολλά μικρά νησιά ο κόσμος μέχρι το τέλος ήταν ένα ενιαίο παλλόμενο κύμα που χοροπηδούσε στο ρυθμό του Song 2 ή έκλαιγε φωνάζοντας τους στίχους του Universal.

Καθώς το κυρίως φεστιβάλ επιτέλους ξεκίνησε την επόμενη μέρα, η επίσκεψη στον συναυλιακό χώρο έδειξε γρήγορα τα θετικά και τα αρνητικά του ίδιου του χώρου και του κλίματος που θα επικρατούσε. Για τον χώρο λίγο-πολύ τα είπαμε, ενώ ένα επιπλέον κομμάτι αμηχανίας προερχόταν από την τοποθέτηση ορισμένων εκ των μικρότερων stages σε τέτοια σχέση χώρου μεταξύ τους, που πολλές φορές ήταν αδύνατον να απολαύσεις ένα λάιβ χωρίς να εισβάλει στο αυτί σου κάποιο άλλο.

Ακραία τέτοια περίπτωση ήταν το intimate set της υπέροχης ίντι μπάντας Japanese Breakfast, σε ένα πολύ μικρό stage χωρητικότητας μερικών δεκάδων ατόμων. Τις απαλές μελωδίες υπερκάλυπταν όμως οι χορευτικοί ήχοι του Pull & Bear stage ακριβώς από πίσω. Όταν η Μισέλ Ζάουνερ τελείωσε το σετ σχεδόν 10 λεπτά νωρίτερα από το προγραμματισμένο και το κοινό ζητούσε ρυθμικά «άλλο ένα τραγούδι, άλλο ένα τραγούδι!», εκείνη έκανε ένα νόημα με το χέρι μπροστά από το λαιμό σα να λέει «το κόβουμε, το κόβουμε», κουνώντας το κεφάλι αριστερά-δεξιά.

Ωστόσο ο κόσμος που συνέρρευσε στον χώρο ήταν κάτι που χαιρόσουν να βλέπεις. Μια πλουραλιστική πανδαισία ανθρώπων κάθε χρώματος, σχήματος, φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού, συνέθετε ένα συναρπαστικό κοινό που πραγματικά έμοιαζε να ενσαρκώνει το «κανείς δεν είναι φυσιολογικός» μάντρα της διοργάνωσης. Σπάνια υπάρχει τόσο έμπρακτη τριγύρω η αίσθηση ενός αληθινού safe space σε μια διοργάνωση τέτοιου εύρους και μαζικότητας. Κι αυτό, εκτός από αυτονόητος στόχος κάθε κοινού χώρου (κάθε κοινωνίας γενικότερα δηλαδή), έκανε ακόμα και την ίδια την εμπειρία της μουσικής απόλαυσης καλύτερη.

ΚΑΚΗ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ, ΑΛΛΑ ΣΠΟΥΔΑΙΕΣ ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ

Μουσικά, η πρώτη μέρα έδωσε γνώριμη απόλαυση στους φανς των Depeche Mode, οι Moldy Peaches έδωσαν ένα συγκινητικά νοσταλγικό λάιβ που έκανε φανς να αγκαλιάζονται με ευτυχία και τυχαίους περαστικούς να ξύνουν το κεφάλι τους, ο Skrillex στην Ώριμη Περίοδό του έδωσε μπόλικα μουσικά ουρλιαχτά για μεταμεσονύκτιο κέφι, κι όσο για απόλυτα highlights: Ο γάλλος Christine and the Queens παρέδωσε ένα καθηλωτικό περφόρμανς απόλυτης μουσικής θεατρικότητας με ποιητικές πινελιές και μια σπουδαία φωνή, παίζοντας με την εικόνα του φύλου, με το σώμα και τη σωματικότητα, και τραγουδώντας για έρωτες και αγγέλους. Μια μαγεία.

Σχεδόν την ίδια ώρα ο Κέντρικ Λαμάρ έκανε μια εντυπωσιακή εμφάνιση δίχως να χρειάζεται πολλά-πολλά, παραδίδοντας ένα λάιβ γεμάτη διαρκή ένταση και vibes. Από τους σπάνιους σούπερ σταρ του σημερινού μουσικού ίνταστρι, με μερικές ανατριχιαστικές στιγμές. Ενώ η βραδιά έκλεισε με το εντελώς απίθανο λάιβ της εντελώς απίθανης Kyary Pamyu Pamyu: Μια συναυλία ανεξάντλητης μανιακής ενέργειας με την τραγουδίστρια σα να έχει ξεπηδήσει από κάποια αφήγηση για το Χαρατζούκου, να πυροβολεί το κοινό με EDM τέκνο electro-j-pop ήχους. Ξεκίνησε στις 3.30 το βράδυ μπροστά σε λίγο κόσμο ως κάτι αξιοπερίεργο σε ένα από τα μικρότερα stages του φεστιβάλ, αλλά μέχρι να τελειώσει μια ώρα μετά ο χώρος είχε γεμίσει από περαστικούς.

Η δεύτερη και τελευταία μέρα είχε αισθητά περισσότερο κόσμο και σαφώς μεγαλύτερη ενέργεια. Το κοινό συνέρρευσε για να δει τη σούπερ σταρ Rosalia σε ένα λάιβ για το οποίο αξίζει να πούμε πολλά περισσότερα σε ξεχωριστό κείμενο– είναι από τα κορυφαία των τελευταίων χρόνων, και το πάθος του τοπικού κοινού έκανε την εμπειρία ακόμα πιο έντονη.

Στις δύο κεντρικές σκηνές του φεστιβάλ, πριν το κλείσει πανηγυρικά η Rosalia, είχαν εμφανιστεί ο Κάλβιν Χάρις με ένα χορευτικό σετ των μεγαλύτερων επιτυχιών του (όπως το Sweet Nothing της Florence), η art pop μουσικός Κάρολιν Πόλατσεκ που χρησιμοποίησε φωνή και σώμα σε μια εντυπωσιακή αρμονία, η St. Vincent με ένα πολύ διασκεδαστικό σετ σε ένα κατεξοχήν «στο ένα χέρι μπύρα, το άλλο στον αέρα» λάιβ.

Ενώ ανάμεσα σε όλα αυτά, σε ένα από τα μεσαία stage που όμως δεν αρκούσε για τον κόσμο που μαζεύτηκε για να τους δει, έπαιξαν οι γιουροβιζιονικού θριαμβευτές Maneskin σε ένα από τα highlights του φεστιβάλ: Ο μουσικός τους κατάλογος ίσως δεν είναι αληθινά εντυπωσιακός, αλλά έχουν το ύφος, την ενέργεια και το vibe ενός αληθινά απολαυστικού λάιβ ροκ σετ. Η σωστή η αλητεία δεν γράφεται σε παρτιτούρες εξάλλου, ή την έχεις ή όχι.

Όποιο τελοσπάντων κι αν ήταν αυτό το αόριστο «κάτι», το φεστιβάλ το είχε, καθαρά μουσικά μιλώντας. Με ονόματα που έπαιζαν σε κάθε είδος και προέλευση, είδαμε από χιτ σιγουράκια μέχρι άκρως πειραματικές διαθέσεις, και περφόρμανς που κυμαίνονταν από την γεμάτη ενέργεια διάδραση με το κοινό μέχρι το απολαυστικά μπλαζέ «είμαστε τεράστια μπάντα και τώρα θα σας παίξουμε τα χιτάκια και θα μας πείτε κι ευχαριστώ», κι από τη σωματική θεατρικότητα μέχρι την πολυεπίπεδη σκηνοθεσία της εικόνας.

Ναι, πάθαμε λίγο Fyre Fest, αυτό είναι αλήθεια. Αλλά στο τέλος η μουσική είναι ικανή να σώσει τα πάντα. Όσο για το Primavera της Μαδρίτης; Ακούγεται πως του χρόνου (εφόσον ξαναγίνει, που αυτό είναι το πλάνο αυτή τη στιγμή) ενδέχεται να μεταφερθεί σε άλλα χώρο. Η Πόλη του Ροκ, ας γίνει και πάλι ένα με τη φύση.