“ΟΙ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΑΥΣΩΛΕΙΑ”: Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΓΙΑ ΙΝΤΕΑΛ ΚΑΙ ΑΣΤΟΡ

Στη μαραθώνια συνέντευξη τύπου που έδωσαν την Τρίτη 4 Απριλίου οι αιθουσάρχες των Ιντεάλ και Άστορ, με τη συμμετοχή σωματείων και φορέων του χώρου (αλλά και παρουσία κομμάτων και του δήμου Αθηναίων, κάτι στο οποίο θα επανέλθουμε) ειπώθηκαν πολλά αξιοσημείωτα από πολλούς ανθρώπους, αλλά αξίζει να ξεχωρίσουμε ένα σημείο για αρχή. Διότι εξηγεί πολλά, και βοηθάει να τεθεί το θέμα στη σωστή του βάση.

«Οι κινηματογράφοι δεν είναι μουσεία, ούτε μαυσωλεία, όπως κάποιοι θέλουν να πιστεύουν», τόνισε ο αιθουσάρχης του Άστορ, Μπάμπης Κονταράκης. Ξεκαθαρίζοντας παράλληλα, ο ίδιος αλλά και οι αδερφοί Σπέντζοι από το Ιντεάλ, μια πολύ βασική πτυχή της όλης υπόθεσης: Τα Ιντεάλ και Άστορ δεν ζητούν οικονομική διάσωση. Είναι ζωντανές επιχειρήσεις, με κοινό, με δραστηριότητες, που όμως βρίσκονται σε κίνδυνο λόγω εξωγενών παραγόντων. Και θέλουν το αυτονόητο: Προστασία.

ΙΝΤΕΑΛ ΚΑΙ ΑΣΤΟΡ ΔΕΝ ΖΗΤΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΣΩΣΗ

Σε κόντρα ενός κύματος μερίδας των media που από τη μία παραπληροφορεί εσκεμμένα πως δήθεν το όλο ζήτημα έχει προκύψει ως αποτέλεσμα μειωμένης προσέλευσης στις συγκεκριμένες αίθουσες (κάτι που δεν ισχύει ούτε στο ελάχιστο) κι από την άλλη μπορεί (αλλού με αγνές προθέσεις, αλλού όχι και τόσο) να φορτώσει την ιδέα της κινηματογραφικής εμπειρίας με νοσταλγία δίχως επαφή και σύνδεση με το παρόν, ο Κονταράκης αντιπαρέβαλε επιχειρήματα, αριθμούς και ονόματα.

«Από το 2015, που διαχειριζόμαστε το Άστορ, ο κινηματογράφος μας στήριξε την ίδια περιοχή του κέντρου η οποία υπέφερε ήδη από το κλείσιμο των κινηματογράφων Αττικόν-Απόλλων, προβάλλοντας κάθε χρόνο περισσότερες από 100 ταινίες από όλο τον κόσμο σε συνολικά περισσότερες από 600 προβολές», είπε για το σινεμά που είναι επίσης μέλος του ευρωπαϊκού δικτύου κινηματογράφων Europa Cinemas.

Και το οποίο παράλληλα φιλοξενεί «ειδικές προβολές, σχολικές προβολές, παρουσιάσεις βιβλίων, DJ sets, masterclasses και workshops», συνεργασίες με πρεσβείες και διεθνή ινστιτούτα, εκδηλώσεις, αλλά προβολές των μεγαλύτερων φεστιβάλ της χώρας. Σας ακούγεται εσάς αυτό σαν ένας χώρος νεκρός; Απολίθωμα του παρελθόντος; Μαραμένος και άδειος από κίνηση και κόσμο; «Η επιχείρησή μου είναι υγιέστατη οικονομικά και εμπορικά», ξεκαθαρίζει ο Ανδρέας Κονταράκης.

Αξίζει να προσθέσουμε ταυτόχρονα πως ειδικά οι δύο συγκεκριμένες αίθουσες –και σε μια περίοδο που εν γένει ο κινηματογραφικός χώρος αρχίζει επιτέλους να ανακάμπτει από την καταστροφική περίοδο της πανδημίας– πέρασαν έναν εξαιρετικά επιτυχημένο χειμώνα προβάλλοντας επί σειρά εβδομάδων δύο από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της χρονιάς: Το Ιντεάλ έδιωχνε κόσμο από τις προβολές της Φάλαινας, το Άστορ από τις προβολές του Aftersun.

Δεν συζητάμε εν ολίγοις εδώ για δύο αίθουσες που με μια κάποια φυσική τροπή των πραγμάτων βρέθηκαν μπροστά σε αδιέξοδο. (Αν και αυτή θα ήταν μια περίπτωση απολύτως άξια συζήτησης, αλλά ας μην μπαίνουμε τώρα σε τέτοια υποθετικά.) Συζητάμε για αίθουσες που ζητούν προστασία από την εξολόθρευσή τους από εντελώς εξωτερικούς, παρεμβατικούς παράγοντες.

Εξάλλου, κάτι ανάλογο συνέβη και στα ‘90ς, με το νόμο Μερκούρη να διασώζει τα θερινά ως διατηρητέα, κάτι που είχε ως συνέπεια την μετέπειτα άνθισή τους ως επιχειρήσεις. Είναι φυσικό κι επόμενο πως με αντίστοιχη προστασία στην παρούσα περίπτωση, μόνο θετικές μπορεί να είναι οι συνέπειες για όλο τον κλάδο– κι ένα ολόκληρο industry που (ασχέτως με την παρουσία του στρίμινγκ, που δεν είναι ο εχθρός εδώ) περιστρεφόταν, περιστρέφεται και θα συνεχίσει να περιστρέφεται γύρω από την αίθουσα.

Ναι, υπάρχουν εδώ οι φιλοσοφικές, αισθητικές και ιστορικές προσεγγίσεις περί της αξίας και της αναγκαιότητας της αίθουσας στο κινηματογραφικό οικοσύστημα, αλλά ας μείνουμε για μια στιγμή εντός μηνύματος: Αν το (εμπορικό) μέλλον του σινεμά επρόκειτο να βρίσκεται εκτός αίθουσας, τότε δε θα προσπαθούσαν αυτή τη στιγμή τα μεγαλύτερα στούντιο του κόσμου (όπως η Disney ή η Warner) να αναδιοργανωθούν ρίχνοντας εκ νέου το βάρος στην αίθουσα έναντι της πλατφόρμας.

ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΩΣ ΤΩΡΑ

Πώς έχουν τα δεδομένα ως τώρα, σαν ένα σύντομο ιστορικό:

Ο ΕΦΚΑ, στον οποίο ανήκουν τα κτίρια όπου βρίσκονται οι δύο ιστορικοί κινηματογράφοι, αποφάσισε να τα εκμισθώσει σε επενδυτές. Συγκεκριμένα το κτίριο του Ιντεάλ στον Όμιλο Μήτση ώστε να γίνει ξενοδοχείο και του Άστορ μελλοντικά, πιθανώς για συγκρότημα γραφείων.

Παρά τις ασαφείς διαβεβεβαιώσεις του ΕΦΚΑ περί του αντιθέτου, και παρά την πρόταση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για χαρακτηρισμό ως διατηρητέας της χρήσης των δύο κινηματογράφων, τελικά κατατέθηκε ένσταση επειδή κάτι τέτοιο θα αποτελούσε «τροχοπέδη στην εκδήλωση ενδιαφέροντος για αξιοποίηση των κτιρίων».

Ο Όμιλος Μήτση με ανακοίνωσή του ξεκαθάρισε ευθέως πως σκοπεύει να «επεκτείνει» τη χρήση του Ιντεάλ σε συνεδριακό κέντρο.

Πού βρισκόμαστε λοιπόν αυτή τη στιγμή;

Η υπόθεση έχει παγώσει στο συρτάρι κάποιου υπουργείου. Ύστερα από την έφεση του ΕΦΚΑ, το Υπουργείο Περιβάλλοντος πρέπει να πάρει μια σχετική απόφαση, όμως το ζήτημα δεν έχει συζητηθεί στο Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής του ΥΠΕΝ– διαρκώς βγαίνει εκτός της διάταξης. «Ο υπουργός χρειάζεται να βάλει μια υπογραφή κι από ό,τι φαίνεται κάτι τον εμποδίζει», είπε ο Μπάμπης Κονταράκης στη συνέντευξη τύπου. Πολύ απλά, σύμφωνα με τον αιθουσάρχη, η υπόθεση «δεν εξετάζεται για να μην εγκριθεί», έχοντας πάρει τρεις αναβολές ως τώρα.

«Δεν μας ενδιαφέρει αν θα λειτουργούμε εμείς το σινεμά, ας το πάρει άλλος, όποιος κρίνει ο επενδυτής», ξεκαθαρίζει ο Γιώργος Σπέντζος του Ιντεάλ. «Το μόνο που θέλουμε είναι να διασωθεί το Ιντεάλ», το οποίο φέτος αξίζει να θυμίζουμε ξανά και ξανά, πως κλείνει τα 102 χρόνια ύπαρξης. Και το οποίο, όπως σημείωσε ο Σπέντζος, βρίσκεται σε μια τοποθεσία περικυκλωμένο από άλλα διατηρητέα κτίρια, όπως το Ρεξ και το Ωδείο.

Την ίδια λοιπόν στιγμή που το Υπουργείο Περιβάλλοντος προσπαθεί μυστηριωδώς να σκοτώσει χρόνο, το Υπουργείο Πολιτισμού δηλώνει αναρμόδιο για το συγκεκριμένο ζήτημα πολιτισμού, στέλνοντας στο Υπουργείο Περιβάλλοντος τα σχετικά ψηφίσματα προκειμένου να «τα χειριστεί κατ’αρμοδιότητα».

Όσο το θέμα μετακινείται σα μπαλάκι του τένις ανάμεσα σε τρία υπουργεία, και με τις εκλογές στον ορίζοντα, αυτό που ξέρουμε σίγουρα είναι πως για ένα χρόνο (ή μέχρι να βγει η απόφαση σχετικά με την ανακήρυξη ή μη των κινηματογράφων ως διατηρητέων) δε μπορεί να ξεκινήσει καμία εργασία μέσα στο χώρο του Ιντεάλ. Όμως το θέμα «δεν πρέπει να χαθεί στον μετεκλογικό θόρυβο και να πιέσουμε να λυθεί τώρα», τόνισε ο Γιώργος Φουρτούνης από την Ένωση Σκηνοθετών Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου.

Ακόμα κι αν υπάρχει χρόνος, υπάρχει τελικά η βούληση;

ΠΩΣ ΤΟΠΟΘΕΤΕΙΤΑΙ Ο ΔΗΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΟΜΜΑΤΑ

Ο δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης πήρε τον λόγο για να καταθέσει τα δύο ομόφωνα ψηφίσματα του δημοτικού συμβουλίου υπέρ του αιτήματος των δύο κινηματογράφων. «Είμαστε εδώ για να ενώσουμε τις δικές μας φωνές με τις δικές σας και να υπογραμμίσουμε την ανάγκη να ανακηρυχθούν διατηρητέτοι κατά τη χρήση οι δύο κινηματογράφοι», θυμίζοντας ως προηγούμενο και το ‘97 με την ανακήρυξη ως διατηρητέων, 47 θερινών κινηματογράφων.

«Υπάρχει διαπαραταξιακή συναίνεση σε αυτό, γιατί είναι καθαρό σε εμάς ότι αυτή η συζήτηση ξεπερνάει τους δύο κινηματογράφους και έχει να κάνει με την ταυτότητα της Αθήνας. Ναι, θέλουμε την ανάπτυξη, ναι θέλουμε επενδύσεις, ναι θέλουμε τουρίστες, αλλά δε θέλουμε η Αθήνα να χάσει την ψυχή της, δεν θέλουμε να μετατραπούμε σε μια νεοκλασική DisneyLand», το οποίο είναι μια –ας πούμε– ενδιαφέρουσα δήλωση από τον συγκεκριμένο δήμαρχο αλλά έστω πως αυτή είναι κουβέντα για μια άλλη στιγμή.

Ο Νάσος Ηλιόπουλος της παράταξης Αθήνα Ανοιχτή Πόλη τόνισε πως «δεν βρισκόμαστε εδώ γιατί υπήρξε μια αποτυχία των αιθουσών να μείνουν ζωντανές, είμαστε εδώ γιατί υπήρξε μια βαθύτατα πολιτική απόφαση να κλείσουν οι αίθουσες» και πως «αν ο ΕΦΚΑ ήθελε να μην είμαστε εδώ να κάνουμε αυτή τη συζήτηση, δεν θα ήμασταν εδώ να κάνουμε αυτή τη συζήτηση». Υπογράμμισε πως «διεκδικούμε να παραμείνουν οι χρήσεις των κινηματογράφων διότι είναι ζήτημα πλούτου για την Αθήνα. Δεν είναι πολυτέλεια, δεν ζητάμε κάποιο προνόμιο» και καταλήγοντας με ένα «καλό αγώνα, θα κερδίσουμε».

Ο Κλέων Γρηγοριάδης αφενός ξεκαθάρισε πως το Μέρα25 τίθεται ξεκάθαρα υπέρ της ανακήρυξης των αιθουσών ως διατηρητέων κι αφετέρου αναφέρθηκε στην Λίνα Μενδώνη, την «πρώτη παγκοσμίως κλεπταποδόχο υπουργό πολιτισμού». Εξήγησε πως «αυτό η κυρία Μενδώνη δεν το έκανε επειδή είναι κακιά ή ανθέλλην, το έκανε επειδή δρούσε υπέρ της κερδοφορίας της οικογένειας Γουλανδρή. Μην περιμένετε λοιπόν τα golden boys του ΕΦΚΑ να ενδιαφερθούν για να σωθεί [το Ιντεάλ και το Άστορ], είναι αυτονόητο». Και πως «το μόνο πράγμα που μπορεί να ανατρέψει αυτή την κατάσταση είναι να είμαστε όλοι μαζί, ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων, αγκαλιασμένοι στους δρόμους».

Η Σία Αναγνωστοπούλου, τομεάρχης πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ, στην τοποθέτησή της δήλωσε πως «δεν είναι δυνατόν να επιχειρηματολογούμε για το αυτονόητο. Καμία ανάπτυξη δεν δικαιολογεί την καταστροφή του κέντρου των πόλεων, να χαθεί το πολιτιστικό τους αποτύπωμα κι η διαδρομή μιας κοινωνίας».

«Δεν είναι δυνατόν να ερημώσει το κέντρο», συνέχισε απευθυνόμενη στον Κώστα Μπακογιάννη. «Το ερημωμένο κέντρο δε μπορεί να είναι αειφόρος ανάπτυξη. Δε μπορεί οι ντόπιοι άνθρωποι να είναι απλοί παρακολουθητές τουριστών. Όλοι πηγαίνουμε ως τουρίστες, αλλά για να δούμε τη φυσιογνωμία μιας πόλης».

Και κατέληξε δηλώνοντας την πρόθεση να πάει μαζί με τους αιθουσάρχες στο υπουργείο πολιτισμού «με όλες τις διατάξεις και να ζητήσουμε άμεση ικανοποίηση, της υπεράσπισης των αιθουσών. Να πάμε μαζί».

Η ΚΟΣΜΟΣΥΡΡΟΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

Στο κάλεσμα υπέρ της υπεράσπισης των αιθουσών, την περασμένη Κυριακή, ανταποκρίθηκαν χιλιάδες κόσμου. Δημιουργώντας τεράστιες ουρές έξω από τις αίθουσες, γεμίζοντας την πλατεία Κοραή επί σειρά ωρών και παρά τη βροχή, τη στοά του Άστορ (όπου έγιναν και μουσικά λάιβ) και το πεζοδρόμιο της Ακαδημίας 55 μπροστά από την Ίριδα – που επίσης απειλείται λόγω του νομοσχεδίου Κεραμέως για τις πανεπιστημιακές λέσχες.

Στο μεταξύ συνεχίζεται η συλλογή υπογραφών, που ξεπερνούν πλέον τις 10.000.

ΣΤΗΡΙΞΗ ΑΠΟ ΓΑΒΡΑ, ΚΟΥΣΤΟΥΡΙΤΣΑ, ΦΑΤΙΧ ΑΚΙΝ, ΚΕΝ ΛΟΟΥΤΣ

Σε βίντεο που απέστειλε, ο θρυλικός έλληνας σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς ξεκαθάρισε πως «είναι βάρβαρο αυτό που πάει να γίνει», ενώ ο εξαιρετικά δημοφιλής Φατίχ Ακίν τόνισε πως ο κινηματογράφος είναι η κληρονομιά μας ήδη από τότε που οι πρόγονοί μας διηγούνταν ιστορίες σε σπηλιές, και προσπαθούσαν να κατανοήσουν τον κόσμο. «Είναι αμαρτία να κλείσουν αυτά τα σινεμά», είπε.

Κείμενα υποστήριξης προς τους κινηματογράφους διαβίβασαν επίσης –μέσω του διευθυντή του Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου Νίνου Φένεκ Μικελίδη, ο οποίος τα ανέγνωσε– οι Κεν Λόουτς και Εμίρ Κουστουρίτσα. «Η κατεδάφισή τους θα είναι έγκλημα», δήλωσε ο Κουστουρίτσα. Ταινίες όλων των προαναφερθέντων, πολύ σημαντικών σκηνοθετών έχουν προβληθεί πολλές φορές στο παρελθόν στους δύο κινηματογράφους.