ΟΙ ΚΑΨΟΥΛΕΣ ΤΟΥ ΚΑΦΕ ΔΕΝ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΟΥΝ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΟΠΩΣ ΝΟΜΙΖΑΜΕ

Παρότι είναι ιδιαίτερα βολικές και δημοφιλείς, οι κάψουλες καφέ μιας χρήσης για τους περισσότερους δεν θεωρούνται τίποτα περισσότερο από έναν περιβαλλοντικό εφιάλτη. Εντούτοις, παρά τους σωρούς από πεταμένες κάψουλες που αφήνει πίσω της αυτή η μέθοδος παρασκευής καφέ, μπορεί να μην είναι τελικά και τόσο επιβλαβείς για τον πλανήτη όσο νομίζουμε.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η παρασκευή ενός φλιτζανιού καφέ σε μια ολντ σκουλ καφετιέρα φίλτρου μπορεί να δημιουργήσει περίπου 1½ φορές περισσότερες εκπομπές από τη χρήση μιας μηχανής καφέ, σύμφωνα με ανάλυση ερευνητών στο Πανεπιστήμιο του Κεμπέκ στον Καναδά.

Αυτή η μελέτη έρχεται να προστεθεί σε έναν αυξανόμενο όγκο ερευνών που δείχνει ότι αυτό που νομίζαμε μέχρι σήμερα ότι βλάπτει περισσότερο το περιβάλλον, ίσως τελικά να μην ισχύει. Αντίθετα, λένε οι ειδικοί, είναι σημαντικό να εξετάσουμε ολόκληρη τη διάρκεια ζωής ενός προϊόντος -από τη στιγμή που φτιάχνεται έως τη στιγμή που καταλήγει στη χωματερή- για να καταλάβουμε τι επίδραση έχει στο περιβάλλον. Στην περίπτωση της παρασκευής καφέ στο σπίτι, αυτή η πιο πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι σε μεγάλο βαθμό καταλήγει στο να μην σπαταλάμε νερό ή καφέ.

“Ως καταναλωτής, αυτό που μας μένει είναι τα ορατά απόβλητα που έχουμε μπροστά μας, και αυτά συχνά τείνουν να είναι συσκευασίες και πλαστικά”, δήλωσε στην Washington Post η Σέλι Μίλλερ, καθηγήτρια βιώσιμων συστημάτων στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. “Γενικά όμως ο αντίκτυπος που έχει στο περιβάλλον η συσκευασία, είναι πολύ, πολύ μικρότερος από το ίδιο το προϊόν”.

Ακολουθούν τέσσερα συμπεράσματα από την έρευνα που μπορούν να μας βοηθήσουν να μειώσουμε το αποτύπωμα άνθρακα από την κατανάλωση καφέ:

Λιγότερος καφές = λιγότερες εκπομπές

Η πρόσφατη μελέτη, η οποία εξέτασε τέσσερις κοινές τεχνικές παρασκευής, διαπίστωσε ότι ο στιγμιαίος καφές φαίνεται να παράγει τις λιγότερες εκπομπές όταν χρησιμοποιούνται οι συνιστώμενες ποσότητες νερού και καφέ. Αυτό οφείλεται εν μέρει επειδή χρησιμοποιείται συνήθως μια μικρή ποσότητα στιγμιαίου καφέ ανά φλιτζάνι και το βραστό νερό σε έναν βραστήρα τείνει να καταναλώνει λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια σε σύγκριση με μια παραδοσιακή καφετιέρα. Επιπλέον, αυτή η μέθοδος δεν παράγει κανένα κατακάθι καφέ, το οποίο θα πρέπει να πεταχτεί, σύμφωνα με τους ερευνητές της μελέτης

Από την άλλη πλευρά, ο παραδοσιακός καφές φίλτρου έχει το υψηλότερο αποτύπωμα άνθρακα, κυρίως επειδή για την παραγωγή της ίδιας ποσότητας καφέ χρησιμοποιούνται περισσότεροι αλεσμένοι κόκκοι. Αυτή η μέθοδος, σημείωσαν οι ερευνητές, τείνει επίσης να καταναλώνει περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια για να θερμάνει το νερό και να το διατηρεί ζεστό.

“Σε επίπεδο καταναλωτή, η αποφυγή της σπατάλης καφέ και νερού είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να μειωθεί το αποτύπωμα άνθρακα στην κατανάλωση καφέ”, δήλωσε ο Λουτσιάνο Ροντρίγκες Βιάνα, ένας από τους ερευνητές που πραγματοποίησαν την ανάλυση.

Το πώς φτιάχνεις τον καφέ έχει σημασία

Ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος του καφέ επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο που οι άνθρωποι προετοιμάζουν τα ροφήματά τους, είπε ο Βιάνα.

Για παράδειγμα, στην περίπτωση του στιγμιαίου καφέ, εάν χρησιμοποιείτε 20% περισσότερο καφέ και θερμαίνετε τη διπλάσια ποσότητα νερού, κάτι που συμβαίνει συχνά, τότε τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι οι κάψουλες καφέ μπορεί να είναι η καλύτερη επιλογή για σας.

Εν τω μεταξύ, οι μηχανές που λειτουργούν με κάψουλες είναι συνήθως σχεδιασμένες να χρησιμοποιούν την ιδανική ποσότητα καφέ και νερού, με αποτέλεσμα να σπαταλούνται λιγότερες ποσότητες και απ’ τα δύο. Σε σύγκριση με τον παραδοσιακό καφέ φίλτρου, η κατανάλωση ενός φλιτζανιού που παρασκευάζεται από μία κάψουλα εξοικονομεί μεταξύ 11 και 13 γραμμαρίων καφέ, σύμφωνα με τα δεδομένα.

“Μερικές φορές είναι πραγματικά αδιανόητο”, είπε η Άντρεα Χικς, εμπειρογνώμονας μηχανικής περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν στο Μάντισον. Η Χικς διεξήγαγε μια παρόμοια ανάλυση συγκρίνοντας διαφορετικές μεθόδους παρασκευής και διαπίστωσε κι εκείνη ότι οι κάψουλες είχαν μικρότερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο από τη συμβατική μέθοδο και ότι σε ορισμένες περιπτώσεις ήταν και καλύτερες από τη χρήση καφετιέρας γαλλικού καφέ με έμβολο χειρός.

“Συχνά οι άνθρωποι υποθέτουν ότι κάτι που είναι επαναχρησιμοποιήσιμο είναι πάντα καλύτερο, και μερικές φορές πράγματι είναι”, συμπλήρωσε η ίδια. “Αλλά πολύ συχνά δεν λαμβάνουν πραγματικά υπόψη τους την ανθρώπινη συμπεριφορά”.

Για παράδειγμα, η τελευταία ανάλυση διαπίστωσε ότι τα οφέλη της χρήσης κάψουλας μπορούν να χαθούν εάν η ευκολία της ενθαρρύνει τους ανθρώπους να πίνουν δύο φλιτζάνια αντί για ένα.

Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που πρέπει να λάβετε υπόψη: ο τρόπος με τον οποίο παράγεται η ηλεκτρική σας ενέργεια παίζει σημαντικό ρόλο, πρόσθεσε ο Βιάνα. Ένα φλιτζάνι παραδοσιακού καφέ φίλτρου που παρασκευάζεται χρησιμοποιώντας ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται κυρίως από ορυκτά καύσιμα μπορεί να παράγει περίπου 48 γραμμάρια ισοδύναμου CO2, σύμφωνα με την ανάλυση. Συγκριτικά, ένα φλιτζάνι που κατασκευάζεται χρησιμοποιώντας κυρίως ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορεί να εκπέμπει περίπου 2 γραμμάρια ισοδύναμου CO2.

Και υπάρχουν και κάποιες άλλες έρευνες που έχουν δείξει ότι η προσθήκη γάλατος μπορεί να “αυξήσει δραστικά” το συνολικό αποτύπωμα άνθρακα ανά φλιτζάνι.

Μην κολλάτε στη συσκευασία

Σίγουρα, η παραγωγή και το πέταγμα στα σκουπίδια καψουλών καφέ μπορεί να έχει αντίκτυπο στον πλανήτη. Ωστόσο, οι μελέτες δείχνουν ότι η μερίδα του λέοντος στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κατανάλωσης καφέ προέρχεται από την παραγωγή των κόκκων και την ενέργεια που απαιτείται για την παρασκευή.

“Ανεξάρτητα από τον τύπο παρασκευής του καφέ, η ίδια η παραγωγή καφέ είναι αυτή που εκπέμπει τα περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου” έγραψε ο Ροντρίγκες Βιάνα. “Αυτή συνέβαλε σε περίπου 40 έως 80% των συνολικών εκπομπών”.

Σύμφωνα με τα δεδομένα, η συσκευασία αντιπροσωπεύει πολύ μικρότερο μερίδιο.

Σκεφτείτε ότι η κατασκευή και η αποστολή των χρησιμοποιημένων σε χωματερή παράγει περίπου 33 γραμμάρια ισοδύναμου CO2. Την ίδια στιγμή, η παραγωγή 11 γραμμαρίων καφέ Arabica στη Βραζιλία -η ποσότητα που μπορεί να εξοικονομηθεί χρησιμοποιώντας μία κάψουλα αντί για την παρασκευή φιλτραρισμένου καφέ- εκπέμπει σχεδόν διπλάσια ποσότητα: περίπου 59 γραμμάρια ισοδύναμου CO2.

Αλλά αν θέλετε να συμβάλετε στη μείωση του αντίκτυπου της συσκευασίας, μπορείτε να ανακυκλώσετε τα χρησιμοποιημένα δοχεία ή να αρχίσετε να χρησιμοποιείτε όσα είναι επαναχρησιμοποιήσιμα.

Συμπέρασμα: Να είμαστε προσεκτικοί

Σύμφωνα με τη Μίλλερ, λοιπόν, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να ρωτήσουμε τον εαυτό μας αν πραγματικά θέλουμε αυτό το φλιτζάνι καφέ και αν θα το πιούμε όλο

“Δεν υπάρχει απαραιτήτως ένας πολύ εύκολος εμπειρικός κανόνας για να πούμε στους καταναλωτές: ‘αυτή είναι η καλύτερη περιβαλλοντική επιλογή’”, είπε η ίδια. Αντίθετα, συνιστά να εστιάσουμε στη μείωση της σπατάλης και της κατανάλωσης συνολικά και να προσπαθήσουμε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικοί με τους πόρους που έχουμε.

Με στοιχεία από την Washington Post.