ΓΙΑΤΙ Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΠΕΡΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟ ΣΟΥ
Εσύ ακόμα πλένεις στους 90 και στους 60 βαθμούς; Μάλλον δεν αγχώνεσαι για το πορτοφόλι σου. Ή τη 'ζωή' των ρούχων σου. Ή τον πλανήτη. Και στο τέλος της ημέρας, δεν κερδίζεις τίποτα.
Δεν είναι ιδιαίτερα εύκολο να υπολογιστεί ο μέσος όρος των φορών που θέτουμε σε λειτουργία το πλυντήριο μας, αφού αυτό είναι κάτι που εξαρτάται από διάφορες παραμέτρους. Όπως; Για παράδειγμα ζεις μόνος. Τι δουλειά κάνεις; Εννοώ απαιτεί πολλές εμφανίσεις; Μια στολή ή ρόμπα;
Έχει διαπιστωθεί πως σε σπίτια με έναν κάτοικο που εργάζεται, το πλυντήριο λειτουργεί μια έως τρεις φορές την εβδομάδα -4 με 13 το μήνα και 50 με 150 το χρόνο.
Τα μωρουδιακά θέλουν δική τους -πιο delicate- πλύση.
Αν πρόκειται για φοιτητή ή φοιτήτρια, μπορεί να υπάρχει καθυστέρηση -έως ότου δεν υπάρχουν άλλα καθαρά ρούχα.
Σε σπίτια με δυο κατοίκους, ο μέσος όρος είναι 3 με πέντε πλυντήρια την εβδομάδα, με τρεις 6 με οκτώ πλύσεις το επταήμερο και με τέσσερις 8 με δέκα.
Έπειτα παίζει ρόλο η εποχή -που κρίνει και το πόσο ιδρώνουμε-, οι αθλοπαιδιές (πάμε κολυμβητήριο; Γυμναστήριο;), πόσα ρούχα έχεις και το επίπεδο της οργάνωσης σου. Βάζεις πλυντήριο με μόνο λευκά ή μόνο χρωματιστά -ή και μόνο μαύρα; Ανάλογα με τα υφάσματα;
Το πιθανότερο είναι να γυρίζει μισοάδειος ο κάδος. Αν δεν φημίζεσαι για την οργάνωση σου, πιθανότατα φορτώνεις υπέρ το δέον τη συσκευή (για να ξεμπερδεύεις).
Ήξερες ωστόσο, πως ο τρόπος που πλένεις ό,τι σου ανήκει ‘κρίνει’ το πόσο θα το έχεις κοντά σου -μεταξύ πολλών άλλων;
Το πλύσιμο είναι ό,τι πιο σημαντικό μπορούμε να κάνουμε στα ρούχα μας
Όπως είπε στην Washington Post ο Mark Sumner, λέκτορας που επικεντρώνεται στη βιωσιμότητα στη βιομηχανία κλωστοϋφαντουργίας, ένδυσης και μόδας στο University of Leeds’s School of Design “το πλύσιμο είναι το πιο σημαντικό πράγμα που μπορούμε να κάνουμε για τα ρούχα μας”.
Μπορεί να τα συρρικνώσει, να τα παραμορφώσει, να τα ξεθωριάσει ή να δημιουργήσει εκείνες τις μικρές μπαλίτσες χνουδιού.
“Το πλυντήριο μπορεί να είναι πραγματικά πολύ επιβλαβές για τα ίδια τα ρούχα. Αυτό μειώνει τη διάρκεια ζωής του ενδύματος και οδηγεί σε αγορές νέων ρούχων” επισημαίνει ο Sumner, προσθέτοντας ότι “φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε την ενέργεια, το νερό και τα απορρυπαντικά που χρησιμοποιούνται στη διαδικασία πλύσης”, τα οποία μπορούν επίσης να απελευθερώσουν μικροΐνες στις υδάτινες οδούς και να επιδεινώσουν το πρόβλημα της μικροπλαστικής ρύπανσης.
“Άρα το χτύπημα είναι διπλό”.
“Κάθε φορά που βάζουμε αυτό το ρούχο στο πλυντήριο, ένα μέρος του ‘φεύγει’ στην αποχέτευση. Έπειτα χάνουμε άλλο ένα κομμάτι του στο στεγνωτήριο. Οπότε διαλύουμε τα ρούχα μας” προσθέτει η αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα σχεδιασμού στέγασης και εμπορευμάτων στο Οklahoma State University, Cosette Joyner Martinez.
Μικρές αλλαγές μπορούν να βοηθήσουν εσένα -και τον πλανήτη
“Η πραγματοποίηση απλών αλλαγών στη ρουτίνα πλυσίματος ρούχων, μπορεί να βοηθήσει να μειώσουμε τις εκπομπές ρύπων, να εξοικονομήσουμε χρήματα και να φροντίσουμε καλύτερα τα ρούχα μας”, λέει η Martinez.
Οι περισσότεροι επικεντρωνόμαστε στην παραγωγή των ρούχων, όπως υπολογίζουμε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Ωστόσο “το πλύσιμο στο πλυντήριο και το στέγνωμα των ρούχων μπορεί συχνά να είναι μια σημαντική πηγή ρύπανσης και εκπομπών.
Στην πραγματικότητα, οι επιπτώσεις του πλυντηρίου μπορεί να είναι της ίδιας τάξης μεγέθους, με τη φάση παραγωγής των ρούχων” διευκρινίζει ο Roland Geyer, ειδικός στην αξιολόγηση του κύκλου ζωής και καθηγητής στο Bren School of Environmental Science and Management, στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σάντα Μπάρμπαρα.
Εξηγεί και ότι “στην τωρινή εποχή, οι άνθρωποι πλένουν τα ρούχα τους πιο συχνά από ποτέ” προσθέτει ο Sumner και επιβεβαιώνεται από μελέτες που έγιναν στις ΗΠΑ (των 300 πλύσεων το χρόνο, κάθε μέσης οικογένειας).
Ένα τυπικό πλυντήριο ρούχων χρειάζεται περίπου 75 λίτρα νερού, για κάθε φορτίο. Τα ηλεκτρικά στεγνωτήρια μπορούν να χρησιμοποιήσουν -κατά μέσο όρο- από 1.800 έως 5.000 watt ενέργειας ή περίπου 1.8 έως 5 κιλοβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας ανά κύκλο.
Άρα, η επιλογή πιο αποτελεσματικών πλυντηρίων και στεγνωτηρίων μπορεί να κάνει τη διαφορά για τον πλανήτη και το πορτοφόλι μας. Τα τελευταίας τεχνολογίας που είναι και ενεργειακά πιστοποιημένα, χρησιμοποιούν 25% λιγότερη ενέργεια και 33% λιγότερο νερό.
Τα νοικοκυριά που χρησιμοποιούν αυτού του τύπου τα πλυντήρια, μπορούν (και) να μειώσει το αποτύπωμα άνθρακα κατά περισσότερο από 181 κιλά CO2 ετησίως -σύμφωνα με την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ. Αυτός ο αριθμός ισοδυναμεί με τη φύτευση ενός τέταρτου στρέμματος δέντρων.
Τι χρειάζεται πλύσιμο και πότε
Δεν είναι μόνο οι οσμές και οι λεκέδες που κρίνουν το πότε θα πλύνουμε τα ρούχα μας. Αυτό εξαρτάται και από το πώς φοριούνται τα ρούχα. Όπως και από τον τύπο του υλικού.
Παράδειγμα: τα ρούχα που φοράμε όταν ασκούμαστε και ιδρώνουμε, πρέπει να πλένονται πιο συχνά από τα ρούχα που φοράμε στη δουλειά.
“Πολλοί απλώς φορούν ένα μπλουζάκι μια φορά και μετά βάζουν στο καλάθι με τα άπλυτα, χωρίς να τους ενδιαφέρει αν είναι καθαρό ή όχι. Αν πρέπει να πλυθεί”.
Εν τω μεταξύ, το υλικό των ρούχων καθορίζει πόσο χρόνο μπορείς να αφήσεις μεταξύ των πλύσεων.
Οι φυσικές ίνες όπως το μαλλί ή το βαμβάκι συνήθως πρέπει να πλένονται λιγότερο από τα συνθετικά υλικά -όπως ο πολυεστέρας που λειτουργεί καλά για τα ρούχα της άθλησης, λόγω των ιδιοτήτων του (απομακρύνει την υγρασία και το υλικό είναι “ελαιόφιλο” -προσελκύοντας λάδι από το δέρμα που μπορεί να συμβάλει στην οσμή του σώματος).
Έρευνα έχει δείξει πως οι ενώσεις που μυρίζουν ιδρώτα μπορούν να προσκολληθούν σε ίνες πολυεστέρα και να μην ξεπλυθούν εντελώς, οδηγώντας σε συσσώρευση οσμών με την πάροδο του χρόνου. Ναι, για αυτό όσο και αν πλένεις ένα ρούχο γυμναστηρίου, δεν ξεφορτώνεσαι την δυσάρεστη οσμή στην περιοχή της μασχάλης.
Η χημική δομή και η ‘μορφολογία των ινών’ των φυσικών υφασμάτων διαφέρουν πολύ από τα συνθετικά, όπως τονίζει η Preeti Arya, επίκουρος καθηγητής ανάπτυξης υφασμάτων και μάρκετινγκ στο Fashion Institute of Technology στη Νέα Υόρκη.
Το μαλλί, για παράδειγμα, είναι φυσικά ανθεκτικό στις οσμές. Οι ίνες μπορούν να απορροφήσουν μεγάλες ποσότητες υγρασίας, κάτι που βοηθά στο να διατηρείται το δέρμα πιο στεγνό, ενώ εμποδίζει τη συλλογή του ιδρώτα και των βακτηρίων που προκαλούν οσμή του σώματος.
Οι ίνες μαλλιού έχουν επίσης, την ικανότητα να παγιδεύουν μόρια οσμής και να τα απελευθερώνουν μόνο όταν πλυθούν.
Επιπροσθέτως, οι ενώσεις των οσμών, ο ιδρώτας και το λάδι είναι κλειδωμένα στο κέντρο των ινών μαλλιού Ακόμα κι αν έχετε ιδρώσει, πιθανότατα δεν θα δείτε λεκέδες ή μυρωδιά από τον ιδρώτα”.
Από την άλλη, εάν φοράμε πολυεστέρα για κάποιες ώρες “πρέπει να το πλύνουμε, καθώς πρόκειται για υλικό που αγαπά τα λάδια και τις μυρωδιές του σώματός μας”.
Όχι άλλοι 90 ή 60 βαθμοί
Η θέρμανση του νερού του πλυντηρίου, καταναλώνει περίπου το 90% της ενέργειας που απαιτείται για τη λειτουργία του.
Η αλλαγή αυτής της ρύθμισης, μπορεί να μειώσει τη χρήση ενέργειας στο μισό, ενώ το πλύσιμο με κρύο νερό μπορεί να μειώσει ακόμη περισσότερο το ενεργειακό μας αποτύπωμα.
Οι ειδικοί ενθαρρύνουν τη χρήση του “ψυχρού κύκλου” όσο το δυνατόν περισσότερο. “Η θερμοκρασία με την οποία πλένουμε είναι συχνά πολύ ζεστή” δηλώνει η Martinez.
Οι ρυθμίσεις ζεστού νερού είναι πραγματικά απαραίτητες μόνο για την απολύμανση. Τα σύγχρονα απορρυπαντικά πλυντηρίων ρούχων, ακόμη και αυτά που δεν έχουν σήμανση για χρήση σε κρύο νερό, είναι συνήθως κατασκευασμένα για να καθαρίζουν εξίσου καλά σε χαμηλότερες θερμοκρασίες.
Ενώ οι κάψουλες απορρυπαντικών μιας δόσης γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς, συνεχίζεται η συζήτηση για το εάν μπορούν να συμβάλουν στο αυξανόμενο πρόβλημα της ρύπανσης από πλαστικό που απειλεί την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. Δεν έχει διευκρινιστεί αν βιοδιασπάται το φιλμ που ‘κλείνει’ το απορρυπαντικό.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε και ότι πλυντήρια καταναλώνουν περίπου την ίδια ποσότητα ενέργειας ανεξάρτητα από το μέγεθος του φορτίου. Επομένως είναι χρήσιμο να τα γεμίζουμε.
Όπως και να εξετάσουμε το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσουμε υψηλότερες ρυθμίσεις στυψίματος, εάν το πλυντήριο μας έχει την επιλογή. Αυτό μπορεί να μειώσει και το χρόνο στεγνώματος.
Μπορούμε να σώσουμε περισσότερη ενέργεια, εάν πλύνουμε στο χέρι τα ρούχα από ευαίσθητα υλικά -πχ από μαλλί- εφόσον τσεκάρουμε ένα μικρό τμήμα και βεβαιωθούμε πως δεν ‘φεύγει’ το χρώμα, δεν συρρικνώνεται και γενικά… δεν διαλύεται.
Ο Sumner καταλήγει στο ότι “γενικά, τα ρούχα δεν χρειάζονται πάντα πλυντήριο, απορρυπαντικό, νερό και ενέργεια για να διατηρηθούν φρέσκα. Βοηθά να τα αφήνουμε στον ήλιο και να χρησιμοποιούμε ατμό”.
Αν δεν έχεις ατμοκαθαριστή, μπορείς να τα κρεμάσεις στο μπάνιο ενώ κάνεις ντους ή να επιστρατεύεις τον ατμομάγειρα σου.