ΕΥ – ΙΟΒΕ: Αναξιοποίητο το “παράθυρο” πρόσβασης σε ευρωπαϊκά κονδύλια

Δυνατότητες πρόσβασης σε απευθείας ευρωπαϊκή χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση τόσο για την Έρευνα όσο και για την Καινοτομία, δηλαδή το σκέλος εμπορευματοποίησης των ερευνητικών projects ανέδειξε έρευνα της ΕΥ Ελλάδος και του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), υπό την αιγίδα της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της χώρας στην Ε.Ε.

Πέρα από τα ΕΣΠΑ, το ΤΑΑ και τα εθνικά προγράμματα των αναπτυξιακών νόμων η έρευνα έβαλε στο κάδρο τη δυνατότητα χρηματοδότησης με ανταγωνιστικούς όρους (δηλαδή με αυστηρά κριτήρια ανά project και όχι με βάση τα γενικά κριτήρια και τις γενικές προδιαγραφές άλλων generic χρηματοδοτικών εργαλείων) τη δυνατότητα τόσο των μικρών όσο και των μεγάλων επιχειρήσεων να λάβουν χρηματοδότηση για έργα με σημαντική υπεραξία.

Είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση εκπροσώπου εταιρείας που έλαβε σχετική απευθείας χρηματοδότηση, του κ. Γιακουμή της Monolithos, πως η εταιρεία κατάφερε να χρηματοδοτηθεί μέσα σε διάστημα ενός έτους, όταν ακόμη και σήμερα δεν θεωρείται bankable από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα.

Η έρευνα – πέρα από την περιπτωσιολογία της Monolithos– ανέδειξε μια πτυχή των δυνατοτήτων της ελληνικής επιχειρηματικότητας αλλά και των αγκυλώσεων που σχετίζονται με την πρόσβαση σ’αυτές. Είναι χαρακτηριστικό ότι τόσο οι εκπρόσωποι της ΕΥ, όσο και του IOBE έκαναν λόγο για έλλειψη τεχνογνωσίας και ενημέρωσης.

Η μελέτη εξέτασε τον βαθμό στον οποίο η Ελλάδα αξιοποίησε τις ευκαιρίες από τρία βασικά προγράμματα άμεσης χρηματοδότησης της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου, 2014-2020: τα προγράμματα «Ορίζοντας 2020», «LIFE» και «Erasmus+», τα οποία παρείχαν σημαντικούς πόρους για περιοχές αυξημένης σημασίας, όπως ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η καινοτομία, η ενεργειακή μετάβαση και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Mε βάση τα ευρήματα, η Ελλάδα κατατάσσεται αρκετά υψηλά στην αξιοποίηση των πόρων από τα προγράμματα άμεσης χρηματοδότησης, με βάση το ύψος χρηματοδότησης προς το Ακαθάριστο Εγχώριο Εισόδημα κάθε χώρας της Ε.Ε. (5η, 8η και 16η θέση, αντίστοιχα, ανά πρόγραμμα). Ωστόσο, το μερίδιο αξιοποίησης των πόρων από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις είναι σχετικά χαμηλό στην Ελλάδα, ενώ παρατηρείται και υψηλή συγκέντρωση των χρηματοδοτούμενων επιχειρήσεων στην Περιφέρεια Αττικής.

Κατά το 2014-2020, η χρηματοδότηση ελληνικών φορέων από το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» για την προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας, έφτασε τα €1,7 δισ. Συμμετείχαν 665 εγχώριες ιδιωτικές εταιρείες, οι οποίες έλαβαν το 29,9% του συνόλου χρηματοδότησης – ποσοστό αισθητά χαμηλότερο από τη συμμετοχή των ιδιωτικών επιχειρήσεων στις συνολικές δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη στην Ελλάδα (40,2% το 2020, σε όρους εκτέλεσης). Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι οι ελληνικές ιδιωτικές επιχειρήσεις δεν είχαν εξετάσει και αξιοποιήσει επαρκώς το πρόγραμμα ως εργαλείο χρηματοδότησης, σε αντίθεση με τα δημόσια ερευνητικά ιδρύματα, τα οποία έχουν μεγαλύτερη τεχνογνωσία και εμπειρία στην αξιοποίηση τέτοιων πηγών, απορροφώντας, έτσι, αναλογικά περισσότερους πόρους. Καταγράφεται, επίσης, σημαντική συγκέντρωση της χρηματοδότησης (76,5%) στην Αττική.

Αντίστοιχα, από το πρόγραμμα “LIFE”, η Ελλάδα άντλησε €44,6 εκατ. άμεσης χρηματοδότησης για έργα σε θέματα κλιματικής αλλαγής και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Το 27,2% των χρηματοδοτούμενων φορέων ήταν ιδιωτικές επιχειρήσεις, με το 61,8% του συνόλου των χρηματοδοτούμενων φορέων να βρίσκονται στην Αττική. Τέλος, μέσω του προγράμματος “Erasmus+”, ελληνικοί φορείς συντόνισαν 188 έργα με συνολικό προϋπολογισμό €42,5 εκατ., εκ των οποίων μόλις το 14,7% συντονίστηκαν από εγχώριες επιχειρήσεις.

Η μελέτη αναλύει τα σημαντικά οφέλη που δημιουργήθηκαν για τις επιχειρήσεις που συμμετείχαν στα κοινοτικά προγράμματα άμεσης χρηματοδότησης, αλλά και τις πολλαπλασιαστικές επιδράσεις που αυτά είχαν στο σύνολο της οικονομίας, μέσα από την αυξημένη ζήτηση για προϊόντα και υπηρεσίες από άλλους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας. Σύμφωνα με τα ευρήματα, η χρηματοδότηση των εγχώριων επιχειρήσεων μέσα από το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» δημιούργησε συνολικά περίπου €720 εκατ. σε όρους ΑΕΠ, κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020 (περισσότερα από €100 εκατ. ΑΕΠ ετησίως), υποστηρίζοντας περίπου 2.300 θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης κατά μέσο όρο το ίδιο διάστημα.

Εάν, δε, οι ελληνικές επιχειρήσεις είχαν απορροφήσει από το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» πόρους ανάλογους με το μέγεθος της οικονομίας της χώρας μας, η μέση επίδραση στο ΑΕΠ της Ελλάδας θα είχε ανέλθει στα €190 εκατ. ετησίως, ενώ το αποτύπωμα στην απασχόληση θα είχε διαμορφωθεί σε περίπου 4.200 θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης. Στην ίδια κατεύθυνση, η μελέτη εξετάζει και τέσσερα casestudies ελληνικών εταιρειών που αξιοποίησαν επιτυχώς τα εξεταζόμενα χρηματοδοτικά εργαλεία.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις