Γιατί το χιόνι πήρε ροζ χρώμα στα βουνά της Utah – Η εξήγηση του φαινομένου

Εδώ και λίγες μέρες δόθηκε στη δημοσιότητα η είδηση της εμφάνισης ροζ χιονιού στα βουνά της Utah στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

Η είδηση δεν θεωρείται σπάνια καθώς ανάλογες αναφορές γίνονται κάθε χρόνο είτε στην Αμερική είτε στην Ευρώπη -στην περιοχή των Άπεων – κατά κανόνα.

Οι ειδικοί γνωρίζουν πως η άλγη ευθύνεται για το ροζ χρώμα και κατά καιρούς έχουν εξηγήσει ότι πρόκειται για έναν φωτοσυνθετικό μικροοργανισμό, που για να αναπτυχθεί χρειάζεται φως και θρεπτικά συστατικά. Το χρώμα του χιονιού εντυπωσιάζει και για τα ΜΜΕ αποτελεί “αγαπημένο” θέμα. Κάθε χρόνο.

Τι είναι η άλγη του χιονιού

Κάθε άνοιξη, στις αλπικές περιοχές του κόσμου, λαμβάνει χώρα μια μετανάστευση διαφορετική από τις άλλες. Οι «μετανάστες» είναι μονοκύτταροι οργανισμοί, άλγη όμοια με τα φύκια, αλλά αντί να ζουν στη θάλασσα, ζουν στο χιόνι. Τον χειμώνα τον περνάνε χωμένα βαθιά μέσα στο χιόνι. Την άνοιξη, ξυπνούν και κολυμπούν προς την επιφάνεια μέσα από τις χαραμάδες του χιονιού που λιώνει. Σε αυτή τη διαδρομή η άλγη πολλαπλασιάζεται και φωτοσυνθέτει. Φτάνοντας στην επιφάνεια, έχει γίνει κόκκινη, δημιουργώντας το φαινόμενο που οι επιστήμονες ονομάζουν «ροζ χιόνι», «χιόνι καρπουζιού» ή «ματωμένο χιόνι».

Το πιο συνηθισμένο είδος φίκου/άλγης του χιονιού είναι το Chlamydomonas nivalis, το οποίο “βάφει” το χιόνι κόκκινο (ή ροζ).

Το φαινόμενο οφείλεται στην ασταξανθίνη, ένα στοιχείο που έχει κόκκινο χρώμα, και βρίσκεται στον ψυχρόφιλο φίκο της περιοχής που ονομάζεται Chlamydomonas nivalis.

Το “κόκκινο χιόνι” σχηματίζεται καθώς ο θερινός ήλιος θερμαίνει και λιώνει μέρη του χιονιού. Όταν αυτοί οι φίκοι – που συνήθως είναι πράσινοι οργανισμοί – παίρνουν πολύ ήλιο, παράγουν ένα φυσικό τύπο αντηλιακού (έντονα κόκκινα καροτενοειδή) που ζωγραφίζει τις πλαγιές ροζ και κόκκινες. Η προσθήκη χρώματος στην επιφάνεια σκουραίνει το χιόνι, επιτρέποντάς του να ζεσταθεί γρηγορότερα και να λιώσει πιο γρήγορα.

Τα φύκια αυτά αλλάζουν την λευκαύγεια (albedo) του χιονιού, προκαλώντας μείωση. Σε αυτά τα συμπεράσματα κατέληξε πρόσφατη σχετική μελέτη του περιοδικού Nature όπου βρέθηκε ότι η μείωση είναι της τάξης του 13% στη διάρκεια μιας εποχής τήξης της Αρκτικής, σε σύγκριση με το καθαρό χιόνι, που σημαίνει ότι το σκοτεινό χιόνι απορροφά πολύ περισσότερο φως.

Το ερώτημα που καλούνται να απαντήσουν οι επιστήμονες είναι αν μπορεί άραγε αυτή η αλλαγή να προκαλέσει ένα θετικό βρόχο ανατροφοδότησης, δηλαδή η περισσότερη τήξη χιονιού, να επιφέρει περισσότερη άλγη ανθών, άρα σκοτεινότερη επιφάνεια, χαμηλό albedo, άρα υψηλότερη θερμοκρασία, περισσότερη τήξη χιονιού; Πολλά άρα…

Αυτό πάντως αποτελεί ένα μεγάλο ερώτημα της εποχής που ίσως χρειαστεί πολύ χρόνο για να βρεθεί η απάντηση και δεν αποκλείεται να είναι τόσος ο χρόνος όσος έχει περάσει από την εποχή του Αριστοτέλη μέχρι σήμερα!

Ο Αριστοτέλης αναφέρει πρώτος την ύπαρξη άλγης του χιονιού

Όταν εμείς οι Μετεωρολόγοι αναφερόμαστε στον Αριστοτέλη συνηθίζουμε να αναλύουμε κάποια μέρη των Μετεωρολογικών” του. Κατά κάποιο τρόπο “ξεχνάμε” ότι η συμβολή του Αριστοτέλη στη βιολογία ήταν εξίσου σημαντική με την συνεισφορά του στη Μετεωρολογία. Για αυτόν τον λόγο άλλωστε από πολλούς χαρακτηρίστηκε ότι έχει συμβάλει όσο κανείς άλλος στις επιστήμες .

Το γεγονός ότι μαθήτευσε κοντά στον πατέρα του, που ήταν γιατρός, συνέβαλε στην κατανόηση της ιατρικής «σαν προέκταση της θετικής γνώσης». Στα έργα του «Περί ζώων μορίων», «Περί ζώων γενέσεως» και «Περί ζώων Ιστορίαι», καταγράφονται περί τα πεντακόσια είδη ζώων, καθώς επίσης και οι δικές του ανατομικές μελέτες σε πενήντα περίπου είδη. Η βιολογία αποτέλεσε, για το Αριστοτέλη, το προκαθορισμένο πεδίο χρησιμοποίησης της λογικής του, καθώς η ταξινόμηση των ζώων σε γένη και είδη, αποσκοπούσε στην ανεύρεσή των μορφών μέσα στην ύλη.

Ο Αριστοτέλης στο βιβλίο του αναφέρεται σε αυτούς τους μικροοργανισμούς που ζούσαν στα χιονισμένα όρη της μακρινής Μηδίας. Μας προξενεί έκπληξη, πως περιγράφει με τόση σαφήνεια τις διαδικασίες που γίνονται μόνο σε Αλπικό Τοπίο “Για παράδειγμα, τα σκουλήκια που βρίσκονται στο χιονισμένο χιόνι. Και το χιόνι αυτής της περιοχής έχει κοκκινωπό χρώμα.” Αυτό είναι το δεύτερο ερώτημα που πρέπει να απαντήσει η σημερινή επιστήμη, δηλαδή με ποιόν τρόπο ο Αριστοτέλης κατείχε αυτές γνώσεις, για φαινόμενα τα οποία συναντάμε μόνο σε απομακρυσμένες Αλπικές περιοχές.

Τα χιόνια της Μηδίας που αναφέρεται παραπάνω ο Αριστοτέλης, προφανώς εννοεί την αρχαία χώρα της Ασίας που βρισκόταν μεταξύ της Αρμενίας, της Ασσυρίας, της Περσίας, της Παρθίας και της Υρκανίας. Βρισκόταν δηλαδή στη σημερινή βόρεια Περσία και Ιράκ με τις μεγάλες οροσειρές . Ήταν χωρισμένη σε τρία κυρίως διαμερίσματα, τη Μηδία ή και «Μεγάλη Μηδία» στα νότια, την Ατροπατηνή ή «Ατροπάτιο Μηδία» στα δυτικά που συνόρευε με την Αρμενία, και την υπόλοιπη περιοχή («Μικρή Μηδία») προς το Βορρά, στα παράλια της Κασπίας Θάλασσας. Γίνεται καταγραφή του κόκκινου χιονιού από τότε.

Το ροζ χιόνι λοιπόν ήταν γνωστό από τον Αριστοτέλη πριν από 2.500 χρόνια και η βιολογική του προέλευση έγινε γνωστή στις αρχές του 19ου αιώνα , χάρη σε ένα τυχαίο γεγονός για το οποίο θα αναφερθούμε σε επόμενο άρθρο.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις