Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΗΝΑΣ ΓΡΑΦΕΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΙΝΤΣΟΝ

Πως θα μπορούσε κανείς να γράψει για έναν συγγραφέα για τον οποίον η ιδιωτική ζωή του είναι ελάχιστα γνωστή χωρίς να καταφύγει σε μία πληκτική κριτική των βιβλίων του. Αναλαμβάνοντας να γράψει για τον αγαπημένο του Τόμας Πίντσον ο δημοσιογράφος και ραδιοφωνικός παραγωγός Θανάσης Μήνας, ιχνηλατεί τη διαδρομή του Πίντσον μέσα στα ποικίλα ρεύματα της αντικουλτούρας από τους μπίτνικς ως το κίνημα του ’60, ακολουθεί την λαβυρινθώδη πλοκή των μυθιστορημάτων του από τις συμμορίες της Άγριας Δύσης ως τις συνομωτικές φράξιες της Ιστορίας και μας παραδίδει όχι μία ακαδημαϊκή μελέτη αλλά ένα συναρπαστικό χάρτη στον αλλόκοτο κόσμο του Πίντσον.

Το βιβλίο του «Για τον Pynchon» μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πόλις και ο Θανάσης Μήνας απάντησε σε μερικές ερωτήσεις.

Για ποιό λόγο αποφάσισες να γράψεις μία σειρά από κείμενα για τον Τόμας Πίντσον;Και γιατί επέλεξες να συνδέσεις τα μυθιστορήματα με την Μεξικάνικη Επανάσταση, τον Μπομπ Ντίλαν και τους Beach Boys ή τις περιπλανήσεις του Κέρουακ;
Επειδή είναι μαζί, τον James Joyce και τον Στρατή Τσίρκα, ο αγαπημένος μου συγγραφέας – με τον ίδιο τρόπο που ο Dylan είναι ο αγαπημένος μου τραγουποιός. Η «Μεξικανική Επανάσταση» του Αδόλφο Τζίλι από τις εκδόσεις Κουκκίδα, είναι βιβλίο που με συγκλόνισε. Πριν ακόμα και από τα σχετικά κείμενα του Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο ΙΙ, ή από το «Θάνατο του Αρτέμιο Κρους» του Κάρλος Φουέντες (τι υπέροχη μετάφραση της Έφης Γιαννοπούλου!), ο Βίγια και ο Ζαπάτα είχαν εισβάλλει στη ζωή μου όμοια με το πανκ. Οι περιπλανήσεις του Κέρουακ με πήγαν από το Φρίσκο των Grateful Dead έως την Πράγα των Plastic People Of The Universe, και από το Père-Lachaise στο Παρίσι για προσκύνημα στον τάφο του Μπλανκί έως τη Γλασκώβη των Teenage Fan Club και στο Εδιμβούργο του Ian Rankin.

Πως θα τοποθετούσες τα βιβλία του κατά αξιολογική σειρά και γιατί;
Αγαπημένο μου είναι το «Mason & Dixon», για το trip στην αμερικανική ιστορία, όμως θεωρώ ότι το το «Ουράνιο τόξο της βαρύτητας» είναι το magnum opus του.

Ποιό βιβλίο θα πρότεινες σε κάποιον που θα ήθελε μία πρώτη επαφή με το λογοτεχνικό σύμπαν του Πίντσον;
Θα πρότεινα σε κάποιον που θέλει να προσεγγίσει για πρώτη φορά τα έργα του τη «Συλλογή των 49 στο Σφυρί».

Στο βιβλίο σου αποφαίνεσαι ότι ο Πίντσον είναι τέκνο της αντικουλτούρας των ‘60’ς. Χρωστάει όμως πολλά όπως επισημαίνεις και στη μυθολογία της Άγριας Δύσης και στην Καλιφορνέζικη κουλτούρα και στους προγενέστερους μπίτνικς και στις συνομωτικές ομάδες της ιστορίας. Από που εμπνέεται κατά την άποψη σου για να γράφει τέτοια ογκώδη βιβλία;
Η γνώση του Πύντσον για την Ιστορία εξακτινώνεται από τον Θουκιδίδη έως τον Έρικ Χομπσμπάουμ, από την έννοια της Εντροπίας ως τα Quanum του Νιλς Μπορ, από τον Woody Guthrie έως τον Joe Hill, από τον Peckinpah έως τον Thoreau, από την «Άγρια Συμμορία» ως τους Country Joe and the Fish.

Πόση σημασία έχει η μουσική για τον Πίντσον στην πλοκή των βιβλίων; Μπορείς να συνοψίσεις τις επιδράσεις του;
Η τζαζ (ειδικά το be bop και ο Charlie Parker) και η ψυχεδέλεια του ’60. Ο Barrett, οι Electric Prunes, οι Pearl Before Swine.

Στα βιβλία του Πίντσον υπάρχει μία διάχυτη αίσθηση ότι αντιμετωπίζει τα πάντα με έναν παιγνιώδη τρόπο. Από τα ιστορικά γεγονότα μέχρι τις θεωρίες συνομωσίας που πλάθει, τα αντιμετωπίζει με μία ευφυώς χιουμοριστική διάθεση. Είναι μία δική του μέθοδος που εξυπηρετεί την δαιδαλώδη πλοκή ή απλά διασκεδάζει ανακατεύοντας την Ιστορία;
Αυτό που μοιράζεται ο Pynchon με τον William S. Burroughs, είναι η ακλόνητη θέλησή τους να εξερευνήσουν, με βάση τα εργαλεία της επιστήμης, τούς θεατούς και αθέατους νόμους που κινούν αυτό τον κόσμο ή και άλλους κόσμους. Στα βιβλία και των δυο θα συναντήσει κανείς πλήθος αναφορών σε μυστικές εταιρείες (Ροδόσταυροι, Ναίτες, Ιλλουμινάτοι, Ιππότες της Μάλτας κλπ.), στον Γέρο του Βουνού (αγαπημένο των Hawkwind), στα ταφικά έθιμα της αρχαίας Αιγύπτου,στα μυστήρια των Προκολομβιανών πολιτισμών της αμερικανικής ηπείρου, στην ανατολίτικη φιλοσοφία, στα πολιτικά παιχνίδια της περιόδου της αποικιοκρατίας

Πολλοί ισχυρίζονται ότι πίσω από το όνομα του συγγραφέα κρύβεται κάποιος άλλος. Ποιά είναι η πιο εξωφρενική εκδοχή για την ταυτότητα του Πίντσον που έχεις συναντήσει;
Ότι είναι είτε ο J.D. Salinger είτε ο Bob Dylan.

Έχεις καμμία εξήγηση γιατί εδώ ο Πίντσον παραμένει γενικά άγνωστος σε αντίθεση με συγγραφείς όπως ο Μπάροουζ ή ο Μακάρθι με τους οποίους συγκρίνεται;
Νομίζω ότι και ο Μπάροουζ και ο Μακάρθι παραμένουν άγνωστοι, από πλευράς πωλήσεων. Ομοίως ο Ντον Ντε Λίλλο, ο Φίλιπ Ροθ ή ο «Μεγάλος Γκάτσμπυ».

Γιατί είναι τόσο σημαντικός ο Πίντσον στην μεταπολεμική αμερικάνικη λογοτεχνία; Μήπως παίζει σημαντικό ρόλο και η ταυτότητα του cult συγγραφέα που του δόθηκε άθελα του επειδή παραμένει αποσυναγωγός;
Cult παραμένουν και οι πολυαγαπημένοι μου Cramps, όμως η αφήγησή τους δεν παραπέμπει στον Herman Melville.

Τι σημαίνει η διαφύλαξη της ιδιωτικής ζωής, η άρνηση παραχώρησης συνεντεύξεων από έναν συγγραφέα σε μία εποχή που η βιομηχανία του θεάματος ορίζει και τη λογοτεχνική παραγωγή; Πόσο μπορεί να κοστίσει σε κάποιον η παραβίαση των κανόνων του παιχνιδιού;
Όμοια με τον Dylan.

Ο Κόρμακ Μακάρθι σε μία από τις ελάχιστες συνεντεύξεις του είχε πει ότι τα ογκώδη μυθιστορήματα ανήκουν στο παρελθόν. Ο Πίντσον δεν φαίνεται να συμμερίζεται αυτή την άποψη. Έχεις σκεφτεί γιατί γράφει τόσο εκτενή βιβλία που ακόμα και η όψη τους αποθαρρύνει τον μέσο αναγνώστη;
Υπεραγαπώ τον Μακάρθι. Το βιβλίο μου δεν θα μπορούσε να υπάρξει χωρίς τον «Ματωμένο Μεσημβρινό» ή την «ΆγριαΣυμμορία». Θεωρώ ωστόσο ότι ο Μπέκετ θα έπρεπε να τα ξαναβρεί με τον Τζόυς.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ.