Νίκος Παρασκευόπουλος: Πυρκαγιές, η νεοφιλελεύθερη αποσυσπείρωση

Την ώρα της πυρκαγιάς όλοι (σχεδόν) συσπειρώνονται μπροστά στον κοινό κίνδυνο. Πυροσβέστες, αρμόδιοι, κάτοικοι, γείτονες, καθένας στο μέτρο των δυνατοτήτων του, προσέχουν ως και τα ζώα που άλλες φορές τα παραμελούν. Ακόμη και μακρινοί αρμόδιοι κινητοποιούνται, ανησυχώντας για τις ευθύνες τους.

Από την επομένη της τραγωδίας, ταυτόχρονα με τα ξανακτισίματα και τις επανορθώσεις (πρέπει να) ξεκινά η πρόληψη. Χρειάζεται συσπείρωση και πάλι, για να υπάρχει η μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα. Η αποσυσπείρωση όμως επέρχεται ακαριαία, η πρόληψη πάντα είναι μια ανταγωνιστική υπόθεση. Θα έγραφα «δυστυχώς», αλλά μάλλον η λέξη είναι πολύ ξύλινη και ανεπαρκής για να εκφράσει μια ηθική τύφλωση και μια ιστορικών διαστάσεων συνειδητή αδιαφορία για τα κοινά της υφηλίου.

Πριν τρεις ημέρες οι εκπρόσωποι των ΗΠΑ και της Κίνας ξανάρχισαν τον διάλογο για το ζήτημα της υπερθέρμανσης της γης. Πρόκειται για τις δυο χώρες με τις μεγαλύτερες εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την κλιματική αλλαγή. Χρειάζεται αλλαγή πορείας όλων, καθώς ο αυτοματισμός πια οδηγεί στην επιδείνωση του κλίματος και στις ήδη αισθητές παρασυνέπειές της, όπως η ξήρανση του εδάφους και οι πυρκαγιές.

Βέβαια, δεν είναι μόνο οι κρατικοί ανταγωνισμοί. Οι μεγάλες επιχειρήσεις, από τη βιομηχανία ως τους ψηφιακούς κολοσσούς -που, καθυστερημένα έστω, κι αυτοί ανακάλυψαν τους «πράσινους αλγόριθμους»- αδυνατούν να χαλιναγωγήσουν τη ρυπογόνα κερδοφορία. Σε εθνικά πλαίσια, κυβέρνηση και αυτοδιοίκηση αντιδικούν για το μερτικό της ευθύνης και ιδιώτες αφήνουν να σωρεύονται ξερόκλαδα, μπαζώνουν ρυάκια και εκμεταλλεύονται ασύστολα τα νερά που είναι χρήσιμα για όλους, νερά που στερεύουν. Αυτοί απαρτίζουν την ανταγωνιστική «ιδιωτική πρωτοβουλία», το διάσπαρτο αλλά πανίσχυρο στράτευμα του νεοφιλελευθερισμού. Ποιοι ξεχωρίζουν; Μια μειονότητα εθελοντών πυροσβεστών και καλών γειτόνων, που έχουν τη φρόνηση να αγωνίζονται για το κοινό όφελος κι όχι για την αγοραία υπεροχή. Δυσεύρετοι.

Η εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος εξ ορισμού μόνο ανιδιοτελές κίνητρο μπορεί να έχει. Γι’ αυτό οι αγορές δεν μπορούν να ανοίξουν πυροσβεστικές επιχειρήσεις. Γι’ αυτό η κρατική ευθύνη για τα κοινά είναι και πρέπει να είναι πάντα η κύρια. Γι’ αυτό, αντί να προσλαμβάνονται χίλιοι άνθρωποι για πανεπιστημιακή αστυνομία, προς εξυπηρέτηση μιας παραταξιακής ιδεοληψίας για δήθεν αυξημένη εγκληματικότητα στα αμφιθέατρα, θα έπρεπε στη θέση τους να προσληφθούν χίλιοι (τουλάχιστον) πυροσβέστες, όπως γράφηκε εύστοχα εδώ.

Τις πυρκαγιές όμως έχει ως αφορμή και το υστερόγραφο που ακολουθεί.

Τη σχετική ειδησεογραφία τη διαβάζει ή την ακούει με αγωνία όλη η χώρα. Άλλοι έχουν κοντά τους ένα μέτωπο φωτιάς, άλλοι νοιάζονται για συγγενείς και φίλους που μπορεί να βρίσκονται μακριά, ή για τα παιδιά τους στην κατασκήνωση. Όταν ακούν ή βλέπουν «οι φλόγες ζώνουν τη Νέα Πέραμο» ο νους τους πάει στη Νέα Πέραμο που γνωρίζουν: Αν είναι Βορειοελλαδίτες, κοντά στην Καβάλα. Αν ζουν στην Αττική, στα Μέγαρα. Πολλοί δεν ξέρουν καν πως υπάρχει κι άλλη Ν. Πέραμος, εκτός από τη «δική τους». Συνήθως, όχι μόνο οι τίτλοι, αλλά ούτε καν το κείμενο της είδησης δεν διευκρινίζει. Το ίδιο ισχύει για Νέες Χαλκηδόνες, κι ας μην αναφέρουμε καν Άγιους Κωνσταντίνους, Άγιους Παντελεήμονες, Άγιους Θεόδωρους, Παναγιές, Ποταμιές κλπ. Στοιχειώδες, κύριοι ειδησεογράφοι και τιτλογράφοι! Μη φοβίζετε, μην κινητοποιείτε το πανελλήνιο. Μια λεξούλα (πχ Ν. Πέραμος Αττικής ή Καβάλας) θα έφθανε για τη σωστή ενημέρωση στις κρίσιμες ώρες.

Και κάτι ακόμη: Σωστά λένε οι ειδησεογράφοι «ευτυχώς δεν απειλούνται κατοικημένες περιοχές». Ας συμπληρώνουν όμως «η καταστροφή του παρθένου δάσους είναι ανεπανόρθωτη». Αλλιώς αθέλητα διδάσκουν, λέγοντας «ευτυχώς» την ώρα ακριβώς που η εικόνα δείχνει το δάσος να καίγεται, ότι η καταστροφή της φύσης είναι κάτι αμελητέο..

Ο Νίκος Παρασκευόπουλος είναι ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ και πρώην υπουργός Δικαιοσύνης.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις