40 χρόνια ΝΔ: Στο μυαλό του Κώστα Καραμανλή

Γιατί οι νεοδημοκράτες τον περιμένουν να ρθει και πάλι και γιατί σιωπά ο πρώην πρωθυπουργός

NEWSROOM
04 Οκτωβρίου 2014 08:00

Της Βίκυς Σαμαρά

Σήμερα συμπληρώνονται όχι μόνο 40 χρόνια από την ίδρυση της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και πέντε χρόνια από την εκλογική ήττα του 2009 και την παραίτηση του Κώστα Καραμανλή, του μακροβιότερου προέδρου του κόμματος, από την ηγεσία. Πέντε χρόνια κατά τα οποία ο πρώην πρωθυπουργός έχει επιλέξει την οδό της σιωπής και παρόλα αυτά όλοι στη γαλάζια παράταξη μοιάζουν να ασχολούνται μαζί του, ειδικά τελευταία. Ακόμη και το εάν θα παρίστατο ή όχι στις εορταστικές εκδηλώσεις για τα 40 χρόνια της Ν.Δ έγινε μείζον ζήτημα, με το Μαξίμου να μη μπορεί να κρύψει το άγχος του- δικαίως διότι η απουσία του θα άνοιγε τους εσωκομματικούς ασκούς του Αιόλου.

Γιατί όμως η εμμονή με τον Καραμανλή; Μπορεί άλλωστε στην πραγματικότητα η παρουσία του στα 40 χρόνια της Ν.Δ ή μία δήλωση στήριξης που επίσης ζητούσε επιμόνως το Μαξίμου πριν τις ευρωεκλογές να αλλάξει το πολιτικό κλίμα; Προφανώς και δεν σπεύδουν ενθουσιώδεις ψηφοφόροι να ακολουθήσουν σε κάθε του νεύμα. Εξίσου προφανές είναι όμως πως στη Ν.Δ -και όχι μόνον- εξακολουθούν πολλοί να ενδιαφέρονται για τη γνώμη του και τα συμφραζόμενα της σιωπής του πρώην πρωθυπουργού, που απέχει μεν από το πολιτικό προσκήνιο, σε καμία περίπτωση όμως δεν έχει πάει σπίτι του.

Το ασυνήθιστο αυτό για τα ελληνικά δεδομένα φαινόμενο εξηγείται καταρχήν από τον τρόπο με τον οποίο ο Κώστας Καραμανλής κινήθηκε στις εκλογές του 2009 και τα όσα ακολούθησαν. Ως επικεφαλής μίας κυβέρνησης που είχε χάσει ευκαιρίες να σπάσει αυγά με την ισχυρή πλειοψηφία του 2004 και από το 2008 και μετά υπόκειτο σε φθορά με γεωμετρική πρόοδο, ο Καραμανλής (που δε δέχθηκε να πάει σε πρόωρες εκλογές μετά το Βουκουρέστι και αποφάσισε την προσφυγή στις κάλπες αμέσως μετά την ήττα στις ευρωεκλογές του 2009) μιλούσε για περικοπές μισθών και συντάξεων. Η ήττα απέναντι στο Γιώργο Παπανδρέου και το “λεφτά υπάρχουν” (αν και ποτέ δεν ειπώθηκε αυτή η φράση ακριβώς έτσι) ήταν βέβαιη. Ακολούθησε όμως το μνημόνιο και τέσσερα χρόνια σκληρών μέτρων.

Έτσι στη γαλάζια συλλογική μνήμη ή μυθολογία, ο Καραμανλής πέρασε ως ο αρχηγός που έκανε μεν πολλά σφάλματα και δεν τόλμησε, είπε όμως προεκλογικά αλήθειες. Και επειδή η πραγματικότητα δεν έχει τόση σημασία όση οι αντιλήψεις μας για αυτή, εν τέλει στο νεοδημοκρατικό ζύγι βαραίνουν οι θετικές απόψεις για τον πρώην πρωθυπουργό, που ήταν άλλωστε πρόεδρος για 12 ολόκληρα χρόνια. Εκτός των στενών κομματικών τειχών της δεξιάς (αλλά και για πολλούς εντός) ο Καραμανλής θεωρείται επίσης πολύ πιο κεντρώος και μετριοπαθής από το Σαμαρά της θεωρίας των δύο άκρων, άρα και πιο συμπαθής.

Έπειτα είναι αυτή καθεαυτή η σιωπή του Καραμανλή, στην οποία καθείς γαλάζιος (και όχι μόνον) μπορεί να προβάλλει τις δικές του επιθυμίες και να την ερμηνεύσει κατά το δοκούν.

Η σιωπή είναι ασπίδα. Τα πρώτα χρόνια ενδεχομένως και αναγκαστική καθώς ουδείς μπορούσε μετά το 2009 να αποκλείσει ότι η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ δεν θα ξεκινούσε εξεταστική κατά του πρώην πρωθυπουργού με την ανοχή και της διάδοχης κατάστασης στη Ν.Δ, που αντιμετώπιζε τον εκφραστή του πλειοψηφικού (ακόμη και σε εποχές πλήρους μητσοτακοποίησης του κόμματος) καραμανλισμού με καχυποψία. Στη συνέχεια έγινε ασπίδα προστασίας από τη φθορά. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα αναγκαστεί εν τέλει κάποτε να μιλήσει, να πει το δικό του mea culpa, αλλά και να υπερασπιστεί εαυτόν.

Η σιωπή είναι επίσης ισχυρό όπλο. Έχει όμως μόνο μία σφαίρα, την πρώτη δήλωση. Αυτός που το κρατά πρέπει συνεπώς να επιλέξει πολύ προσεκτικά πότε και γιατί θα τη ρίξει. Και σε ποιο στόχο.

Η τακτική αυτή είναι οικογενειακή παράδοση. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ήταν ο πρώτος διδάξας της σιωπής, της αμφισημίας και της αναμονής. Δε μιλούσε όταν βρισκόταν στο Παρίσι, μίλησε μόνο όταν τον κάλεσαν να γυρίσει και επέστρεψε ως θριαμβευτής, σε τελείως διαφορετικές εποχές και συνθήκες φυσικά.

Πολλοί στη Ν.Δ -ειδικά όσοι για ιδεολογικούς και προσωπικούς λόγους έχουν έλθει σε αντίθεση με τη σαμαρική ηγεσία των δεξιών στροφών και των αποκλεισμών- εντός κι εκτός κομματικών τειχών, θα επιθυμούσαν να δουν και το νεώτερο Καραμανλή να επιστρέφει. Εκείνος όμως δε δείχνει τέτοια διάθεση. Παρόλο που προσεκτικοί παρατηρητές διαπιστώνουν ότι κατά καιρούς σχέδια του Μαξίμου που δεν ενθουσίαζαν την Παναγή Κυριακού όπως η ίδρυση νέου πιο δεξιού κόμματος και το νομοσχέδιο για τον αιγιαλό αποσύρονται διακριτικά, ο Καραμανλής ουδέποτε έχει τραβήξει το χαλί κάτω από τα πόδια του Σαμαρά. Και παρόλο που είναι ο μόνος με αρκετή ισχύ για να αμφισβητήσει το σημερινό πρωθυπουργό σε περίπτωση ήττας, δεν έχει τέτοια πρόθεση.

Ακόμη όμως και να μην επιθυμεί να γίνει ξανά μάνατζερ στο γαλάζιο ξενοδοχείο, αυτό δε σημαίνει πως ο Καραμανλής είναι και διατεθειμένος να αφήσει τον οποιονδήποτε να μπει μέσα ή και να αναλάβει τη διαχείριση. Όταν το όνομα σου βρίσκεται στη μαρκίζα άλλωστε και οι υπόλοιποι ένοικοι αν μη τι άλλο σε λογαριάζουν. Αλλά για να μιλήσει κομματάκι απίθανο, τουλάχιστον πριν τις μεθεπόμενες εκλογές.