Αλόννησος: Πώς φτάσαμε στο πρώτο υποβρύχιο μουσείο – Το ναυάγιο και η εικονική πραγματικότητα

Το μακρινό 1985, ο ψαράς Δημήτριος Μαυρίκης, ήταν ο πρώτος άνθρωπος που ανακάλυψε το ναυάγιο της Περιστέρας σε βάθος 26 περίπου μέτρων. Πέρασαν 35 χρόνια για να μπορέσει η Αλόννησος να ανοίξει τις πύλες της στο ευρύ κοινό και να μπορεί ο καθένας να θαυμάσει τους αρχαιολογικούς θησαυρούς που είναι κρυμμένοι στο βυθό της.

Ένα μεγάλο εμπορικό πλοίο, πιθανόν αθηναϊκό, βυθίστηκε εκεί γύρω στο 425 π.Χ.. Ήταν φορτωμένο με χιλιάδες αμφορείς κρασιού από τη Μένδη (αρχαία πόλη της Χαλκιδικής) και την Πεπάρηθο (τη σημερινή Σκόπελο), περιοχές γνωστές στην αρχαιότητα για το κρασί τους.

Ο εντυπωσιακός αριθμός των αμφορέων, η εξαιρετική κατάσταση διατήρησης του ναυαγίου και η ομορφιά των εξωτικών νερών και του πλούσιου βυθού της περιοχής, που βρίσκεται εντός της προστατευόμενης περιοχής του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου, καθιστούν το αρχαίο ναυάγιο της Περιστέρας έναν προορισμό που ενδιαφέρει κάθε έμπειρο αυτοδύτη.

Ο σωρός των αμφορέων, που εκτείνεται στο βυθό σε μήκος 25 μέτρων, δίνει την αίσθηση του περιγράμματος και των μεγάλων διαστάσεων του πλοίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ναυάγιο είναι από τα σημαντικότερα της κλασικής αρχαιότητας.

Η ανασκαφή του έγινε από τους αρχαιολόγους και το προσωπικό της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού, που σήμερα φροντίζουν και για το άνοιγμα του ναυαγίου στο κοινό.

Σήμερα τα εγκαίνια – Ποιοι φορείς πήραν την πρωτοβουλία

Σήμερα σάββατο 1η Αυγούστου, το πρώτο υποβρύχιο μουσείο της Ελλάδας είναι γεγονός, αποτελώντας ένα πραγματικό σημείο αναφοράς όχι μόνο για τις Σποράδες, αλλά και για ολόκληρη τη χώρα.

Αυτός είναι εξάλλου και ένας από τους βασικούς λόγους για να επισκεφθεί κανείς την Αλόννησο. Μπορεί να μην έχει την ”κοσμοπολίτικη” ζωή της Μυκόνου, να μην έχει το ηλιοβασίλεμα της Σαντορίνης, τις παραλίες της Χαλκιδικής ή της Μήλου, έχει όμως κάτι το διαφορετικό, κάτι που δεν θα βρεις πουθενά αλλού στην Ελλάδα.

Το πρώτο υποβρύχιο μουσείο, το οποίο οριοθετήθηκε πολύ κοντά στις ακτές της ακατοίκητης νησίδας Περιστέρα και σε απόσταση αναπνοής από τις ανατολικές ακτές της Αλοννήσου, πραγματοποιεί τα εγκαίνιά του. Επιπλέον, από τη Δευτέρα 3 Αυγούστου έως την Πέμπτη 2 Οκτωβρίου οι επισκέπτες θα μπορούν να θαυμάσουν τα εκθέματα που βρίσκονται στον βυθό.

Αυτό τονίζει σε δηλώσεις της στο News24/7 η πρόεδρος τουριστικής επιτροπής και προβολής του νησιού, κα Μαρία Αγάλλου, η οποία αναφέρει χαρακτηριστικά: ”Η Αλόννησος διαθέτει ένα πολύ σημαντικό υποβρύχιο πλούτο. Το ναυάγιο της Περιστέρας δεν είναι το μοναδικό. Άλλωστε, ως το μεγαλύτερο φυσικό θαλάσσιο πάρκο της Ευρώπης που είναι η Αλόννησος με τα γύρω νησάκια που την περιβάλλουν, τόσο ο Δήμος όσο και οι επαγγελματίες έχουμε από νωρίς αντιληφθεί την αξία του φυσιολατρικού τουρισμού και των δραστηριοτήτων, προκειμένου να χτίσουμε ένα δυνατό τουριστικό «προϊόν»”.

Πώς όμως φτάσαμε στο σημείο να μιλάμε από το ιστορικό ναυάγιο στο πρώτο υποβρύχιο μουσείο της χώρας; Ποιοι ήταν αυτοί που πήραν την πρωτοβουλία και από τη θεωρία περάσαμε στην πράξη;

Η πιλοτική λειτουργία του ναυαγίου της Περιστέρας ως επισκέψιμου ενάλιου αρχαιολογικού χώρου το καλοκαίρι του 2020 είναι το αποτέλεσμα συνεργασίας με πρωταγωνιστές την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τον Δήμο Αλοννήσου.

”Η προσπάθειά μας για το άνοιγμα και τη διαμόρφωση του πρώτου ναυάγιου ως επισκέψιμου εναλίου αρχαιολογικού χώρου έχει ξεκινήσει πολλά έτη πριν με πρωτοστάτη και τον Δήμο Αλοννήσου. Στο εγχείρημα αυτό, ισχυροί σύμμαχοι μας που συνέβαλλαν καθοριστικά στην θετική έκβαση του ανοίγματος ήταν και παραμένουν να είναι η Περιφέρεια Θεσσαλίας και η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων. Επιπλέον, πολλοί ακόμα φορείς έβαλαν το δικό τους «λιθαράκι» σε αυτό το μεγαλόπνοο έργο.

Επίσης, το έργο προετοιμάστηκε στο πλαίσιο του προγράμματος διασυνοριακής συνεργασίας BLUEMED και θα συνεχιστεί με τη χρηματοδότηση του ΠΕΠ Θεσσαλίας ως το 2023”, αναφέρει η υπεύθυνη τουρισμού.

Εικονική πραγματικότητα

Σίγουρα το θαλάσσιο μουσείο θα αποτελέσει πόλο έλξης για τους δύτες της Ελλάδας, αλλά και του εξωτερικού. Το ερώτημα λοιπόν που γεννάται είνα το εξής. Όσοι θέλουν και μπορούν να βουτήξουν στα νερά της Αλοννήσου θα το κάνουν. Οι υπόλοιποι όμως που δεν μπορούν, πώς θα βιώσουν αυτή τη μοναδική εμπειρία;

Την απάντηση στο ερώτημα δίνει η κα Αγάλλου, λέγοντας πως ”στόχος μας είναι η προσέλκυση των φίλων του καταδυτικού τουρισμού και όχι μόνο. Μέσα μάλιστα από το Κέντρο Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης του Κοινού που λειτουργεί για πρώτη φορά στο νησί των Σποράδων, καθένας μπορεί να γνωρίσει το εντυπωσιακό ναυάγιο με τη βοήθεια της εικονικής πραγματικότητας χωρίς καν να βραχεί”.

Το συμπέρασμα λοιπόν που προκύπτει είναι ότι μέσα από αυτή την πρωτοβουλία η πρόσβαση στον κόσμο του βυθού, δεν αφορά μόνο τους φίλους της κατάδυσης. Αντίθετα, απευθύνεται σε όλους τους επισκέπτες της Αλοννήσου, οι οποίοι έχουν εναλλακτικά τη δυνατότητα να απολαύσουν το μοναδικό θέαμα του ναυαγίου.

Τέλος, για όσους ενδιαφέρονται να επισκεφθούν το ναυάγιο οι καταδύσεις θα γίνονται με δύο τρόπους. Είτε όσοι είναι ελεύθεροι-ερασιτέχνες δύτες, είτε με τη συνοδεία δυτών από καταδυτικά κέντρα, αφού πρώτα κάποιος έχει παρακολουθήσει την κατάλληλη εκπαίδευση και διαθέτει το ανάλογο δίπλωμα.

Εναλλακτικός τουρισμός στην Αλόννησο

Πέρα όμως από το υποβρύχιο μουσείο, υπάρχει και το μεγαλύτερο θαλάσσιο πάρκο της Ευρώπης, το οποίο περιμένει τον επισκέπτη να το εξερευνήσει, κυρίως μέσω σκάφους.

Η περιοχή του πάρκου παρουσιάζει ιδιαίτερο επιστημονικό, εκπαιδευτικό και πολιτισμικό ενδιαφέρον με ευρήματα από την Προϊστορική, την Κλασσική και τη Βυζαντινή περίοδο (ναυάγια, παλιά μοναστήρια και εκκλησίες).

Το πάρκο αποτελεί ένα μοναδικό συνδυασμό χερσαίων και θαλάσσιων Μεσογειακών βιοτόπων με εκατοντάδες είδη φυτών και ζώων, αλλά και σημαντικά αρχαιολογικά και ιστορικά μνημεία.

Επίσης, είναι από τις λίγες περιοχές της χώρας μας που υπάρχουν συγκεκριμένοι περιορισμοί όσον αφορά την ερασιτεχνική αλιεία. Το κυνήγι απαγορεύεται, εκτός του νησιού Γιούρα που χρειάζεται ειδική άδεια.

Το νήσι της Αλοννήσου είναι από τα μέρη που προσφέρονται για εναλλακτικό τουρισμό και παρά τις φετινές δυσκολίες, λόγω κορονοϊού έχει θέσει ως στόχο την προσέλκυση όλο και περισσότερου κόσμου, προς αυτή την κατεύθυνση.

Εξάλλου, πέρα από μουσείο και το πάρκο, υπάρχει αμέτρητες παραλίες που μπορεί να επισκεφθεί κανείς στο καταπράσινο νησί. Πάντως τα μέχρι τώρα μηνύματα που λαμβάνουν για τον εναλλακτικό τουρισμό οι κάτοικοι είναι θετικά, κάτι στο οποίο στέκεται η κα Αγάλλου, λέγοντας πως, ”φέτος ζούμε όλοι μας ένα καλοκαίρι πολύ πιο διαφορετικό από τα προηγούμενα χρόνια. Η καθημερινότητα και οι επαγγελματικοί μας στόχοι έχουν ανατραπεί ειδικά μιλώντας για τον Τουρισμό. Ωστόσο προσπαθούμε να παραμένουμε αισιόδοξοι και δημιουργικοί και αυτό άλλωστε αποδεικνύεται με μία σειρά πρωτοποριακών δράσεών μας”.

Επιπλέον, όπως τονίζει και η ίδια, ο κόσμος που έρχεται στο νησί δείχνει ενδιαφέρον για το υποβρύχιο μουσείο και ”παρά την κρίση, εντοπίζουμε ενδιαφέρον για το κομμάτι αυτό, πράγμα που αποδεικνύει την προοπτική αυτής της αγοράς”.

”Κατά την εμπειρία μας, το μέλλον του Τουρισμού βρίσκεται στην εξειδίκευση. Καταδύσεις, μονοπάτια, θαλάσσιες δραστηριότητες, γαστρονομία και άλλα, είναι κάποιες από τις θεματικές δραστηριότητες που επεξεργαζόμαστε σε διαρκή βάση, προκειμένου να βελτιωνόμαστε και να διαφοροποιούμαστε”, καταλήγει.