Αύγουστος 2003, όταν η Ευρώπη “έλιωσε” από τον φονικότερο καύσωνα

Ιδιαίτερα έντονο κύμα ζέστης λένε θα πλήξει τις επόμενες μέρες τη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη, ενώ πολλοί σπεύδουν χρησιμοποιήσουν τον χαρακτηρισμού “πρωτοφανής καύσωνας”, για το φαινόμενο που αναμένεται να επικρατήσει.

Όμως τί ακριβώς είναι καύσωνας και πώς ορίζεται;

Ο μετεωρολόγος Θ. Κολυδάς γράφει ότι δεν υπάρχει κάποιος ακριβής ορισμός για τη λέξη καθώς διαφέρει αναλόγως τη γεωγραφική περιοχή. Για παράδειγμα οι 40 βαθμοί Κελσίου στη χώρα μας χαρακτηρίζονται ως καύσωνας, ενώ για τη Σαχάρα θεωρείται κανονική θερμοκρασία, Οι 30 βαθμοί για εμάς θεωρούνται δροσιά, στις Σκανδιναβικές χώρες αγγίζουν τα όρια του καύσωνα.

Ο Κολυδάς καταλήγει ότι καύσωνα θα μπορούσαμε να ορίσουμε ένα κύμα ζέστης σε μία περίοδο ασυνήθους και δυσάρεστου θερμού και υγρού καιρού, όπου ο χαρακτηρισμός “θερμός” εξαρτάται από τις συνήθεις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περιοχή.

Πόσο καταστροφικός μπορεί να είναι ένας καύσωνας;

Οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν τις καταστροφικές συνέπειες που μπορεί να επιφέρει ένα συνεχές και τόσο έντονο κύμα ζέστης. Γι’ αυτό θα υπενθυμίσουμε ότι το φονικότερο κύμα καύσωνα που έχει αγγίξει ποτέ την Ευρώπη συνέβη τον Αύγουστο του 2003 κ στο πέρασμά του άφησε χιλιάδες νεκρούς (συγκεκριμένα 70.000).

Ο Αύγουστος του 2003 έχει μείνει στην ιστορία ως ο φονικότερος καύσωνας παγκοσμίως από το 1540. Ο συνδυασμός πολλών παραγόντων όπως το γεγονός ότι ήταν ένας μήνας διακοπών για τους περισσότερους (γιατρούς, υπουργούς,αλλά και συγγενείς όσων υπέφεραν και δεν ήταν κοντά τους για να τους περιθάλψουν) αλλά και το ότι τα περισσότερα καλοκαίρια μέχρι τότε (ιδίως σε Γαλλία, Ισπανία και Πορτογαλία) ήταν πιο ήπια, επομένως ο κλιματισμός στα περισσότερα σπίτια θεωρούταν περιττός, συνέβαλαν στο να θρηνήσουμε τόσους νεκρούς.

Γαλλία

Η Γαλλία και συγκεκριμένα η Οσέρ ( πρωτεύουσα του διαμερίσματος Ιόν, στην Κεντρική Γαλλία),ήταν η χώρα που “χτυπήθηκε” πιο βαριά από τον μεγάλο καύσωνα του 2003 αφού επί τουλάχιστον 8 συνεχόμενες μέρες η θερμοκρασία κυμαινόταν γύρω στους 40 βαθμού Κελσίου.

Καθώς οι Γάλλοι είχαν συνηθίσει σε ήπια καλοκαίρια, δεν ήξεραν πώς να αντιδράσουν σε αυτές τις πρωτοφανείς υψηλές θερμοκρασίες, ούτε είχαν εξοπλισμό καταπολέμησης της ζέστης (όπως κλιματισμό), ταυτόχρονα, όπως είπαμε και παραπάνω, γιατροί και συγγενείς όσων είχαν μείνει στη Γαλλία έλειπαν σε διακοπές, επομένως ηλικιωμένα άτομα κυρίως καλούνταν να αντιμετωπίσουν μόνοι τις ακραίες ζέστες, ανεπιτυχώς.

Συνολικά, σύμφωνα με το French National Institute of Health, σημειώθηκαν 14.802 θάνατοι στη χώρα.

Πορτογαλία

Στην Πορτογαλία εκτιμάται ότι 1866 μέχρι 2039 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους λόγω του καύσωνα ή αιτιών που σχετίζονται με αυτόν.

Η 1η μέρα του Αυγούστου ήταν η πιο θερμή ημέρα του αιώνα με τη θερμοκρασία τη νύχτα να ξεπερνά τους 30 βαθμούς Κελσίου.

Την πρώτη βδομάδα του Αυγούστου ένας καυτός δυνατό άνεμος, ο Σιρόκος, ο άνεμος που πνέει από την έρημο Σαχάρα και τη Μέση Ανατολή, συνέβαλε στην εξάπλωση δασικών πυρκαγιών. Το 5 % της πορτογαλικής υπαίθρου και το 10% των δασών καταστράφηκαν , ενώ 18 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στις φλόγες.

Ολλανδία

Στην Ολλανδία σημειώθηκαν περίπου 1.500 θάνατοι που σχετίζονται με τις ακραίες θερμοκρασίες, κυρίως σε ανθρώπους μεγάλης ηλικίας.

Η υψηλότερη θερμοκρασία που σημειώθηκε στη χώρα ήταν την 7η μέρα του Αυγούστου, όταν ο υδράργυρος άγγιξε τους 37,8 βαθμούς Κελσίου.

Ισπανία

Θερμοκρασίες ρεκόρ καταγράφηκαν σε διάφορες πόλεις, με το κύμα καύσωνα να είναι πιο αισθητό στις συνήθως πιο δροσερές περιοχές στη βόρεια Ισπανία.