Τζοζέφα Σαλτσίδου: “Δεν θα λυθεί το Κυπριακό, η κατοχή εδραιώθηκε”

Η Τζοζέφα Σαλτσίδου είναι Μαρωνίτισσα Κύπρια, καθολική, όπως όλοι οι Μαρωνίτες, στο θρήσκευμα.

Η τουρκική εισβολή το 1974 την ανάγκασε να φύγει από το χωριό της μαζί με τον ελλαδίτη σύζυγό της και να αναζητήσει την τύχη της στην Λευκωσία.

Στην μαρτυρία της στο πλαίσιο του ντοκιμαντέρ “Κύπρος 1974-2024 Οι Ανθρωποι που δεν ξέχασαν” αφηγείται τις αγωνιώδεις ημέρες της εισβολής και όσα επακολούθησαν.

Η μαρτυρία Τζοζέφα Σαλτσίδου στο NEWS 24/7

 

Η εισβολή μάς βρίσκει στο χωριό μας, στον Κορμακίτη. Πρώτα έγινε το πραξικόπημα. Στο πραξικόπημα δεν μας άφηναν να να κυκλοφορήσουμε. Επρεπε να πας στην πύλη Πάφου να πάρεις σχετικό έγγραφο για να μπορείς να κυκλοφορήσεις.

Στην πρώτη εισβολή δεν το πήραν το χωριό οι Τούρκοι. Το έκαναν στη δεύτερη εισβολή. Στις 15 Αυγούστου, της Παναγίας, πήγε ο μπαμπάς μου στην εκκλησία για να γίνει η λειτουργία. Τότε ο πατέρας μου είπε όταν έχεις πολλές κλιματόβεργες δεμένες δεν μπορεί να τις σπάσει κανείς. Συμβούλευσε να μείνουμε στο χωριό και αυτό κάναμε.

Οι Τούρκοι μπήκαν στο χωριό στις 16 Αυγούστου. Χώρισαν τους άνδρες από τις γυναίκες. Εκαναν έρευνες για όπλα σε όλα τα σπίτια. Τον πρόεδρο της κοινότητας τον οδήγησαν στο νεκροταφείο. Τον έδειραν πολύ για να τον υποχρεώσουν να υπογράψει για να φύγει ο πληθυσμός από το χωριό. Δεν υπόγραψε ο πρόεδρος. Εμάς μάς πρόσεχε η Ρώμη. Η διαταγή ήταν να μην πειράξουν τα μαρωνίτικα χωριά. Από την Αγία Μαρίνα, όπου είχε και Τουρκοκύπριους, έφυγαν όλοι.

Στον Ασώματο έμεινε μόνο μία ηλικιωμένη. Από τον Κορμακίτη έφυγαν μόνο μερικά ζευγάρια. Εγω έφυγα γιατί ο άνδρας μου ήταν ελλαδίτης. Επρεπε να το κάνω. Υστερα, δολοφονήθηκε ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Κύπρο. Τότε είπαμε ότι θα έρθουν οι Τούρκοι, οπότε θα ήταν καλό να έρθουμε στη Λευκωσία. Και πράγματι ήρθαμε σε σπίτι χωρίς ρεύμα, το έβαλαν μετά από ένα χρόνο.

Ημουν εθελόντρια στον Ερυθρό Σταυρό και μετά στην κλινική Λευκωσία. Δούλεψα εκεί μαζί με τον ελλαδίτη άνδρα μου, ήταν πολύ δύσκολο. Βρήκα εκεί ένα παιδί, ελλαδίτη φαντάρο, τον Στέφανο, από ένα χωριό στην Βέροια. Υπηρετούσε στην ΕΛΔΥΚ. Ηταν πληγωμένος.Τρεις ημέρες μετά την εισβολή έδωσαν άδεια για τηλεγραφήματα στην Ελλάδα. Τηλεγράφησα στην πεθερά μου να της πω ότι είμαστε καλά.

Μου ζήτησε τότε ο φαντάρος να τηλεγραφήσω στους δικούς του. Το έκανα. Μετά τον πόλεμο, το 1977 πήγαμε με τον άνδρα μου στο χωριό αυτού του παιδιού. Ζητήσαμε να μας δείξουν το σπίτι του και τον βρήκαμε. Η μάνα του ενθουσιάστηκε πώς μας είδε. “Μάς έχει μιλήσει ο Στέφανος για σένα, κορίτσι μου. Χώμα να παίρνεις και χρυσό να γίνεται”.

Τι είχε γίνει; Την ημέρα που πήγε το τηλεγράφημα, έκαναν το τριήμερο μνημόσυνο του Στέφανου. Κάποιος τους είχε ειδοποιήσει ότι είχε πεθάνει. Μα ήταν στην κλινική ο άνθρωπος, ήταν απίστευτη η προχειρότητα κάποιων ενεργειών.

Στο χωριό επέστρεψα το 1979. Εναμιση χρόνο δεν είχα νέο από τα αδέρφια μου. Πήγαμε από το Λήδρα Πάλλας, πήραμε άδεια και φτάσαμε μέσω Κερύνειας. Από την Κερύνεια μέχρι και τον Κορμακίτη έκλαιγα. Είχα τέσσερα χρόνια να πάω. Το πρώτο πράγμα που έπρεπε να κάνω ήταν να πάω στον τάφο της μάνας μου και το έκανα. Ξαναπήγα στο χωριό και τον επόμενο χρόνο.

Από το 2004 που άνοιξαν τα οδοφράγματα είμαστε κάθε Σαββατοκύριακο στο χωριό. Το Κυπριακό δεν θα λυθεί, θα μείνει όπως είναι.

Η κατοχή μετά από τόσα χρόνια εδραιώθηκε, δυστυχώς.

“Κύπρος 1974-2024: Οι Άνθρωποι που δεν ξέχασαν”: Δείτε το βίντεο-ντοκιμαντέρ του NEWS 24/7