Εσύ ξέρεις σε πόσα αλμυρά τρόφιμα κρύβεται η ζάχαρη;

Μπορεί να έχεις κόψει τη ζάχαρη από τον καφέ, όμως δεν φαντάζεσαι πόσες τροφές, ακόμη και αλμυρές, προσφέρουν σημαντικές ποσότητες της γλυκιάς αυτής πρώτης ύλης με τις εκατοντάδες θερμίδες. Πριν στείλεις τα σάκχαρα στο πυρ το εξώτερον, διάβασε από την ειδικό γιατί σημασία δεν έχει να κόψεις μαχαίρι μια πηγή ενέργειας, αλλά να φροντίσεις να την προσλαμβάνεις από όσο το δυνατόν πιο φυσικές τροφές και φυσικά να ελέγχεις την ποσότητα και κατ’ επέκταση τις θερμίδες.

Με τη βοήθεια της Κλινικής Διαιτολόγου Διατροφολόγου Γεωργίας Καπώλη, ξεκαθαρίζουμε την έννοια “φυσικά” και “πρόσθετα” σάκχαρα και ρίχνουμε μια γρήγορη, αλλά καθ’ όλα διαφωτιστική ματιά σε τρόφιμα και προϊόντα που ίσως δεν περίμενες πως θα είναι  γεμάτα ζάχαρη. Γιατί το καλοκαίρι δίχως ζάχαρη… συνεχίζεται!

Όλα τα σάκχαρα είναι ίδια…

Οι διάφορες διατροφικές μόδες, οι δίαιτες που υποτίθεται πως ως δια μαγείας θα διορθώσουν το βάρος και τα προβλήματα υγείας έχουν μια πολύ άσχημη συνήθεια. Συνηθίζουν να δαιμονοποιούν είδη τροφίμων. Για άλλους φταίνε οι υδατάνθρακες – ανήκουστο, καθώς αποτελούν (ή πρέπει να αποτελούν) το 55% της πρόσληψης σε ενέργεια – για άλλους τα σάκχαρα και πάει λέγοντας. Τα πράγματα όμως είναι απλά. Ας μείνουμε στο θέμα της ζάχαρης: “Τα σάκχαρα, αυτά κάθε αυτά, είναι τα ίδια. Τα σάκχαρα μπορεί να κατηγοριοποιηθούν ως «φυσικά» ή «πρόσθετα». Αν και οι όροι αυτοί σχετίζονται συχνά με την ιδιότητα του «περισσότερο ή λιγότερο υγιεινά», αντιστοίχως, δεν είναι σωστό τα σάκχαρα να χαρακτηρίζονται με αυτόν τον τρόπο. Διότι τα πρόσθετα σάκχαρα ουσιαστικά απομονώνονται ή παράγονται από τις φυσικές πηγές σακχάρων” σημειώνει η διαιτολόγος.

Για παράδειγμα, η γλυκόζη και η φρουκτόζη από το μέλι, τα φρούτα και κάποια λαχανικά, η λακτόζη από το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, και η σακχαρόζη από τα φρούτα, το σακχαροκάλαμο και το σακχαρότευτλο. Τα σιρόπια γλυκόζης-φρουκτόζης παράγονται από το άμυλο καλαμποκιού, και η επιτραπέζια ζάχαρη από την κρυσταλλοποίηση των σιροπιών είτε από σακχαροκάλαμο ή σακχαρότευτλο. Αυτό σημαίνει ότι κάθε σάκχαρο (μονοσακχαρίτης ή δισακχαρίτης), είτε βρίσκεται φυσικά σε ένα κομμάτι φρούτου ή προστίθεται σε ένα κέικ ή μπισκότο, δομικά παραμένει το ίδιο.

Εκείνο λοιπόν που έχει σημασία είναι η ποσότητα, αλλά και η ποιότητα. Όχι των σακχάρων, αλλά των τροφίμων από τα οποία θα τα προσλάβει κανείς. Το ζήτημα δηλαδή είναι πως σε επεξεργασμένες τροφές, η υψηλή περιεκτικότητα ζάχαρης και θερμίδων δεν συνοδεύεται από άλλες θρεπτικές ουσίες, που θα έπαιρνε κανείς αν κατανάλωνε αντίστοιχα ένα φυσικό τρόφιμο. “Τα πρόσθετα σάκχαρα μπορεί να σχετίζονται με τρόφιμα χαμηλής θρεπτικής αξίας. Αντιθέτως, όταν τα σάκχαρα καταναλώνονται ως μέρος ακέραιων φυτικών πηγών συνοδεύονται τυπικά από άλλα θρεπτικά συστατικά και διαιτητικές ίνες”.

Σε ποια τρόφιμα μπορεί να υπάρχει ζάχαρη;

Η ζάχαρη είναι ένα υλικό που… λατρεύουν όλα τα συσκευασμένα προϊόντα που θα βρείτε στο super market. Και όχι, δεν μιλάμε απλά και μόνο για τα αγαπημένα σας γλυκά, σοκολάτες και καραμέλες. Φανταζόσουν πως όταν απολάμβανες την τυρόπιτα ή  βουτούσες τις πατάτες σου στην αγαπημένη σος πρόσφερες άφθονες ποσότητες σακχάρων στον οργανισμό σου;

Ακόμη και αλμυρές λιχουδιές λοιπόν είναι “φουλ” στη ζάχαρη. Ποιες είναι αυτές; “Οι σφολιάτες, τα αρτοσκευάσματα (ψωμί, παξιμάδια, κριτσίνια), οι έτοιμες σάλτσες, η μουστάρδα είναι από τις πιο συνηθισμένες κρυφές πηγές ζάχαρης”. Όσες λίστες τροφίμων του κόσμου δεν αρκούν για να έχει κανείς το κεφάλι του ήσυχο. Πολύ απλά, ο πιο αξιόπιστος τρόπος για να γνωρίζετε τι είναι αυτό που βάζετε στο πιάτο σας είναι να… διαβάζετε: “Καλό είναι να ελέγχετε πάντα την ετικέτα τροφίμου που καταναλώνετε” εξηγεί η διαιτολόγος. Εκεί στον πίνακα διατροφικής ανάλυσης, αλλά και στα συστατικά θα μάθετε όσα χρειάζεστε.

Πέραν όμως των αλμυρών τροφών υπάρχουν και άλλα προϊόντα, όπως ροφήματα, αναψυκτικά και έτοιμοι χυμοί που περιλαμβάνουν ιδιαίτερα μεγάλες ποσότητες ζάχαρης. Πόση ζάχαρη έχουν; Δείτε ενδεικτικά στον πίνακα που ακολουθεί:

*οι τιμές μπορεί να διαφοροποιούνται ανάλογα με το Brand

*Με την πολύτιμη συμβολή της Γεωργίας Καπώλη, Κλινικής Διαιτολόγου – Διατροφολόγου, MSc. Μέλος Επιστημονικής Ομάδας ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ – ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, Αντιπρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας www.apisxnansis.gr & www.logodiatrofis.gr