George Treloar: Ο άγνωστος Αυστραλός που έσωσε 108.000 Έλληνες. Το όνομα του έγινε χωριό στη Θράκη

Ο George Treloar είναι ένας από τους πλέον άγνωστους πρωταγωνιστές στην σωτηρία Ελλήνων και άλλων χριστιανικών πληθυσμών μετά την Μικρασιατική Καταστροφή. Ο άγνωστός Αυστραλός στρατηγός που υπηρέτησε ως Επίτροπος για τους Πρόσφυγες της Κοινωνίας των Εθνών στην Θράκη και την Μακεδονία στις αρχές της δεκαετίας του ’20 εκτιμάται ότι βοήθησε περίπου 108.000 Χριστανούς πρόσφυγες που διώχθηκαν από τα σπίτια τους στην Μικρά Ασία την περίοδο εκείνη.

Θρυλόριο το χωριό των Ποντίων

Χρησιμοποιώντας τις στρατιωτικές του γνώσεις και το οργανωτικό του πνεύμα , ο Treloar εξασφάλισε την διάσωση χιλίαδων κατατρεγμένων και πρωτοστάτησε στην ίδρυση πολλών νέων χωριών, όπως το το Θρυλόριο στην Ροδόπη που πήρε το όνομα του προς την τιμή του από τον τότε βασιλιά της Ελλάδας ως ελάχιστος φόρος τιμής για την προσφορά του. Το χωριό Θρυλόριο δημιουργήθηκε απόκλειστικά από Πόντιους της Κερασούντας και το Καρς και είναι το δεύτερο αποκλειστικά ποντιακό χωριό που δημιουργήθηκε την περιοδο εκείνη.

Ο Treloar μαζί με τον Άγγλο συνεργάτη του, συνταγματάρχη Proctor, ίδρυσαν περίπου 12 χωριά σε Ανατολική Μακεδονία και Δυτική Θράκη. Καθώς έφθαναν κατά δεκάδες χιλιάδες οι πρόσφυγες επιζώντες στην Ελλάδα, βοήθησαν πολλούς από αυτούς να βρουν φαγητό, ρουχισμό και στέγη ώστε να μπορέσουν να ζήσουν και να ορθοποδήσουν. Το 1926, μετά από 4 χρόνια ανεκτίμητης υπηρεσίας εξαντλημένος και οργισμένος τόσο με το Ελληνικό Κράτος όσο και με την έλλειψη υλικής υποστήριξης από την Κοινωνία των Εθνών, ο Treloar παραιτήθηκε και επέστρεψε στην Αυστραλία. Έφυγε από την ζωή χωρίς να τιμηθεί ποτέ σε ηλικία 96 ετών, το 1980 στο Πέρθ.

Η ιστορία για την προσφορά του Treloar έμεινε στην αφάνεια για δεκαετίες. Η πρώτη αναφορά υπενθύμισης φέρεται να έγινε το 1997 από τον πρώην πρέσβη της Αυστραλίας στην Ελλάδα Hugh Gilchrist στο βιβλίο του Αustralian and Greeks Volume II και το επόμενο διάστημα άρχισε να υπάρχει μία σχετική κινητοποίηση γύρω από την ανάδειξη του έργου του.

Την περασμένη Κυριακή στην γενέτειρα του, στην αγροτική κωμόπολη Ballarat της πολιτείας Victoria, έγιναν τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος του καθώς και αυτό μίας μικρής προσφυγοπούλας, παρουσία του 80χρόνου γιού του. Πρόκειται για ένα έργο που ξεκίνησε πριν από τέσσερα χρόνια από την “Επιτροπή Μνημείου George Devine Treolar” που είχε συσταθεί για τον σκοπό αυτό από τη “Μέριμνα Ποντίων Κυριών Ωκεανίας”.

Όπως αναφέρει στην αυστραλιανή εφημερίδα The Age, η ομογενής επιχειρηματίας ποντιακής καταγωγής Λίτσα Αναστασιάδη η οποία πρωτοστάτησε στην πρωτοβουλία: “είμαι εμπνευσμένη από την ιστορία του, εμπνευσμένη από το έργο του, για εμένα είναι ένας ήρωας“. Από τα 150.000 δολ. Αυστραλίας που κόστισε η δημιουργία του αγάλματος η οικογένεια της κας. Αναστασιάδη πρόσφερε 34.000 ενώ το δημοτικό συμβούλιο της γενέτειρας του 50.000.