‘Κόκκινη νοσταλγία’: Η κηδεία του Στάλιν και η ζωή στη Σοβιετική Ένωση

Ο ταγματάρχης του αμερικανικού στρατού Μartin Manhoff τοποθετήθηκε στην ΕΣΣΔ το 1952, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, και μέσα στα επόμενα δύο χρόνια κατάφερε να τραβήξει εκατοντάδες φωτογραφίες, αλλά και περισσότερες από 16 ώρες έγχρωμου φιλμ για προσωπικούς, αλλά και επαγγελματικούς λόγους.

Το υλικό του βρίσκεται πλέον στην κατοχή του Radio Free Europe/Radio Liberty και διασώζεται από τον ιστορικό Douglas Smith. Πριν λίγο καιρό είχε δημοσιευθεί το έγχρωμο ντοκουμέντο από την κηδεία του Στάλιν (5 Μαρτίου του 1953), ενώ τώρα δίνεται στη δημοσιότητα η έγχρωμη επεξεργασία στιγμών καθημερινής ζωής από τη Μόσχα. Η παρουσίαση, θα γίνεται σταδιακά.

Όπως αναφέρει ο ίδιος ο ιστορικός μέσα από την προσωπική του σελίδα στο Facebook: “Ο αξιωματικός Martin Manhoff υπηρέτησε στην πρεσβεία της Μόσχας από τον Φεβρουάριο του 1952 μέχρι τον Ιούνιο του 1954, όταν και απελάθηκε από την ΕΣΣΔ αντιμετωπίζοντας τις κατηγορίες κατασκοπείας. Κατά τα δύο χρόνια παραμονής του ταξίδεψε όσο μπορούσε στη χώρα και κατέγραψε έγχρωμα φωτογραφίες και φίλμ 16mm. Αυτό το υλικό βρισκόταν στην οικεία του στην Ουάσινγκτον και για 60 χρόνια παρέμενε άγνωστο. Μετά τον θάνατο του, μου ζητήθηκε να βρεθώ στην οικεία των Manhoff και εντυπωσιάστηκα από όσα είδα.

Για πολλούς μήνες κατηγοριοποιούσα τις φωτογραφίες και τα φίλμ. Διασώζεται μια ταινία 15 λεπτών από την κηδεία του Στάλιν, με τα πλάνα να έχουν τραβηχτεί από την τότε πρεσβεία των ΗΠΑ στη Μόσχα. Υπάρχουν έγχρωμες φωτογραφίες από τη Μόσχα, και άλλες πόλεις, αλλά και από τον Υπερσιβηρικό. Συνεχίζω να δουλεύω πάνω στο αρχείο αυτό για την όσο το δυνατόν καλύτερη παρουσίαση του στο κοινό”.

Από την κηδεία του Στάλιν:

Παρακάτω, μπορείτε να δείτε μερικά ενδεικτικά καρέ από το αρχείο, που δημοσιεύονται εδώ με την άδεια του Douglas Smith:

Το Hotel Moskva στην πλατεία Μανέζναγια. Δημιουργήθηκε από το 1932 μέχρι το 1938 με τον σχεδιασμό του να εγκρίνεται από τον ίδιο τον Στάλιν. Σήμερα έχει αντικατασταθεί από το πολυτελές Four Seasons Hotel Moscow.

Παρακάτω, το Κρατικό Iστορικό Mουσείο της Ρωσίας, το οποίο βρίσκεται ανάμεσα στην Κόκκινη Πλατεία και την Πλατεία Μανέζ με το έτος ίδρυσης του να τοποθετείται στα 1872 όταν οι ευγενείς Ιβάν Ζεμπέλιν και Αλεξέι Ουβάροφ αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα χώρο με σκοπό την προώθηση της ρωσικής ιστορίας και της εθνικής αυτογνωσίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το μουσείο συμπεριλαμβάνει μια από τις σημαντικότερες βιβλιοθήκες με πολλά ιστορικά κειμήλια χειρόγραφα, πάπυρους και πολλά ευαγγέλια που ανεβάζουν τον αριθμό των αντικειμένων που βρίσκονται στη συλλογή του μουσείου σε 4.373.757.

Η Μόσχα άρχισε να ανακατασκευάζεται το 1945 με ένα ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ύφος που έλαβε την ονομασία “σταλινική αυτοκρατορία”. Περιελάμβανε ουρανοξύστες, ξενοδοχεία και κτίρια διοικητικών υπηρεσιών.

Στην επόμενη φωτογραφία βλέπουμε μαθήτριες σχολείου που επισκέπτονται το Kolomenskoye, το υπαίθριο μουσείο της Μόσχας. Εκεί είχε χτιστεί το Μέγαρο για τον τσάρο Αλεξέι Μιχάηλοβιτς στο δεύτερο ήμισυ του 17ου αιώνα.

Ακολουθεί σκηνή καθημερινής ζωής στη Μόσχα της εποχής. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η τράπεζα που εικονίζεται πίσω από τις γυναίκες που περπατούν στο δρόμο. Στη βιτρίνα της τράπεζας, διακρίνεται η προτομή του Λένιν, κάτι που ίσχυε σε όλα τα τραπεζικά ιδρύματα στις αρχές της δεκαετία του ’50 (και στη συνέχεια φυσικά), όταν και τραβήχτηκαν οι φωτογραφίες αυτές.

Ουρές κόσμου έξω από φούρνο, σε άγνωστη τοποθεσία στη Μόσχα.

Παρέλαση μπροστά από την αμερικανική πρεσβεία.

Credit: Douglas Smith / The Manhoff Archive