Μαρία Κάλλας: 5 πράγματα που πρέπει να ξέρεις για την απόλυτη ντίβα της όπερας

Με τα μοναδικά φωνητικά και υποκριτικά της προσόντα η Μαρία Κάλλας ανανέωσε την όπερα και το ρεπερτόριό της (ιδιαίτερα το ιταλικό «μπελ-κάντο») και αποτελεί σημείο αναφοράς για κάθε τραγουδίστρια της όπερας, που φιλοδοξεί να κερδίσει από τους ειδικούς και το κοινό τον τίτλο της «νέας Κάλλας».

Η Μαρία Σοφία Άννα Καικιλία Καλογεροπούλου – όπως ήταν το πλήρες ελληνικό όνομά της γεννήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου του 1923 στη Νέα Υόρκη, κόρη του φαρμακοποιού Γεωργίου Καλογερόπουλου από τον Μελιγαλά Μεσσηνίας και της Ευαγγελίας (Λίτσας) Δημητριάδη από τη Στυλίδα Φθιώτιδος.

Σαν σήμερα, το πρωί της 16ης  Σεπτεμβρίου του 1977, η κορυφαία Ελληνίδα υψίφωνος και απόλυτη ντίβα στο χώρο του λυρικού θεάτρου «σίγησε» στο Παρίσι από καρδιακή προσβολή. Ήταν μόλις 54 ετών. Η κηδεία της έγινε στις 20 Σεπτεμβρίου και, αφού το σώμα της αποτεφρώθηκε όπως επιθυμούσε, την άνοιξη του 1979 η τέφρα της σκορπίστηκε στο Αιγαίο.

Με αφορμή τη συμπλήρωση 42 χρόνων από τον θάνατό της Κάλλας, το News 24/7 παρουσιάζει πέντε αλήθειες για τη ζωή της θρυλικής τραγουδίστριας που άφησε το ανεξίτηλο στίγμα της στον χώρο του πολιτισμού:

1. Ο πρώτος ρόλος

Ο πρώτος ρόλος της Μαρίας Κάλλας ήταν η «Σαντούτσα» στην όπερα του Μασκάνι «Καβαλερία Ρουστικάνα», σε μία παράσταση των μαθητών του ωδείου. Το 1939 εγγράφεται στο Ωδείο Αθηνών, στην τάξη της διάσημης Ελβίρα ντε Ιντάλγκο – σημαντική τραγουδίστρια της όπερας στις αρχές του 20ου αιώνα – κοντά στην οποία μαθητεύει και γνωρίζει τα μυστικά της υψηλής τεχνικής των ρόλων του ιταλικού ρομαντικού ρεπερτορίου.

Η καριέρα της απογειώθηκε σε ρόλους δραματικής υψιφώνου και δραματικής κολορατούρα με τη βοήθεια του βιομήχανου Τζιανμπατίστα Μενεγκίνι, ο οποίος λάτρεψε την Μαρία Κάλλας, όχι μόνο ως καλλιτέχνιδα, αλλά και ως γυναίκα (στις 21 Απριλίου του 1949, η Κάλλας τον παντρεύεται). Το 1951 εκπόρθησε και τη «Σκάλα» του Μιλάνου, με τους Σικελικούς Εσπερινούς του Βέρντι. Μετά τη «Σκάλα» του Μιλάνου ήρθε η σειρά της Μητροπολιτικής Όπερας της Νέας Υόρκης (ΜΕΤ) να υποκλιθεί στην φαινομενική καλλιτέχνιδα Μαρία Κάλλας το 1956. Το καλοκαίρι του 1957 εμφανίζεται στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και κυριολεκτικά αποθεώνεται.

Η κορυφαία ερμηνεία του Casta Diva από το φαινόμενο Κάλλας:

2. Η Μήδεια

Η μοναδική εμφάνιση της Κάλλας επί της μεγάλης οθόνης ήταν στην ταινία «Μήδεια» του σπουδαίου Ιταλού σκηνοθέτη Πιερ Πάολο Παζολίνι, η οποία βασίζεται στην ομώνυμη τραγωδία του Ευριπίδη.

Το φιλμ γυρίστηκε στην Καππαδοκία, με τον Παζολίνι να μένει πιστός στον μύθο. Παράλληλα την πλαισιώνει μουσικά με ακούσματα κλασικής ιρανικής μουσικής, παραδοσιακής ιαπωνικής μουσικής και άλλα έθνικ παραδοσιακά κομμάτια τονίζοντας έτσι την πρωτόγονη φύση των ανθρώπων της Μήδειας μέσα από  ιεροτελεστίες και ανθρωποθυσίες.

«Ελπίζω να κατάφερα να βγάλω προς τα έξω όσο γινόταν καλύτερα την ανθρώπινη φύση της Μήδειας, κάτι που στο μύθο υπάρχει ελάχιστα, σε αντίθεση με την κακεντρέχεια. Ίσως να ήρθα σε αντιπαράθεση με τον Παζολίνι, αλλά επιθυμία μου ήταν να δείξω κάτι περισσότερο από την καλοσύνη της ηρωίδας, να πάω πέρα από τις σκοτεινές πλευρές του χαρακτήρα της» είχε δηλώσει η Κάλλας.

Σκηνή από τη “Μήδεια”:

3. Ο Ωνάσης

Ο Ωνάσης και η Κάλλας γνωρίστηκαν το 1957, σε μια δεξίωση που διοργάνωσε η γνωστή κοσμικογράφος της εποχής, Έλσα Μάξγουελ. Το ειδύλλιο μεταξύ τους αναπτύχθηκε δύο χρόνια μετά, όταν ο Ωνάσης προσκάλεσε την Κάλλας και τον σύζυγό της σε κρουαζιέρα, με την πολυτελή θαλαμηγό του. Η παρουσία της συζύγου του, Τίνας Λιβανού, δεν απασχόλησε τον Ωνάση, που είχε επικεντρωθεί στον στόχο του: Στην Κάλλας. Τη φλέρταρε τόσο ανοικτά που που όταν κατά τη διάρκεια μιας στάσης στην Κωνσταντινούπολη ανέβηκε στη θαλαμηγό ο Πατριάρχης Αθηναγόρας, ευλόγησε την Κάλλας και τον Ωνάση, νομίζοντας ότι είναι σύζυγοι.

Λέγεται ότι εκείνη τη νύχτα, Ωνάσης και Κάλλας εγκατέλειψαν τη θαλαμηγό με μια βάρκα, για να απομονωθούν σε μία ήσυχη παραλία. Από εκείνη τη στιγμή άρχισε η παθιασμένη σχέση τους. Ο Ωνάσης πήρε διαζύγιο από την Τίνα Λιβανού. Η Κάλλας «ελευθερώθηκε» από τον σύζυγό της σχεδόν τρεις μήνες μετά.

Το ζευγάρι είχε μεσογειακό ταμπεραμέντο. Ωνάσης και Κάλλας καυγάδιζαν σχεδόν καθημερινά. Με το πέρασμα του χρόνου, ο Ωνάσης άρχισε να απομακρύνεται από εκείνη. Η Κάλλας, που είχε αραιώσει τις εμφανίσεις της στην όπερα, περνούσε ατέλειωτες στη θαλαμηγό, περιμένοντάς τον.

Το 1968, το ζευγάρι μετρούσε σχεδόν δέκα χρόνια σχέσης. Και ενώ η Κάλλας παρέμενε ερωτευμένη, ο Ωνάσης είχε ήδη προχωρήσει στην επόμενη κατάκτησή του: Την Τζάκι Κένεντι. Ο χωρισμός στοίχισε πολύ στην Κάλλας. Κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες να ξεπεράσει τα προσωπικά της προβλήματα, επανακάμπτοντας στην λυρική σκηνή, δίχως αποτέλεσμα. Η τελευταία της εμφάνιση πραγματοποιείται στην πόλη Σαπόρο της Ιαπωνίας στις 11 Δεκεμβρίου του 1974.

4. Ο θάνατός της

Σύμφωνα με την επίσημη ιατρική έκθεση, ο θάνατος της Κάλλας στις 16 Σεπτεμβρίου του 1977 οφειλόταν σε καρδιακή ανακοπή. Πολλοί θεωρούν ότι αυτή επήλθε μετά από υψηλή δόση βαρβιτουρικών που φέρεται να πήρε η σοπράνο, διότι της είχε στοιχίσει η επώδυνη σχέση της με τον Αριστοτέλη Ωνάση.

Το 2010 ωστόσο μια ιταλική έρευνα έρχεται να ρίξει νέο φως στο μυστήριο που περιβάλλει το θάνατο της Κάλλας: Σύμφωνα με τους Ιταλούς φωνίατρους Φράνκο Φούσι και Νίκο Παολίλο, που παρουσίασαν τα αποτελέσματα της μελέτης τους στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια, η τραγουδίστρια υπέφερε από δερματομυοσίτιδα, μία εκφυλιστική νόσο που φθείρει τους μυς και τους ιστούς, συμπεριλαμβανομένου του λάρυγγα. Έτσι, μοιάζει να εξηγείται και η συνεχής παρακμή του μεγαλείου της φωνής της, που είχε αρχίσει να γίνεται αισθητή από τις αρχές της δεκαετίας του ’60.

Όπως εξηγούν οι δύο Ιταλοί επιστήμονες, η θεραπεία για τη δερματομυοσίτιδα βασίζεται σε κορτιζονούχα και ανοσοκατασταλτικά σκευάσματα, τα οποία είναι πιθανό να επιφέρουν σταδιακά καρδιακή ανεπάρκεια. Επομένως, ο Φούσι και ο Παολίλο συμφωνούν με την επίσημη ιατρική έκθεση, μόνο που διευκρινίζουν ότι η ανακοπή δεν ήταν τυχαίο γεγονός, αλλά το αποτέλεσμα της εκφυλιστικής μυασθένειας. Αφετηρία για τις ιταλικές έρευνες αποτέλεσαν οι ηχογραφήσεις της διάσημης σοπράνο, τόσο από το στούντιο όσο και από ζωντανές εμφανίσεις της. Με τη μέθοδο της φασματογραφικής ανάλυσης οι επιστήμονες εξέτασαν τις ηχογραφήσεις ίδιων κομματιών από διαφορετικές χρονικές περιόδους και διαπίστωσαν τις αλλοιώσεις στη φωνή της καλλιτέχνιδας, η οποία έφτασε τα τέλη της δεκαετίας του ’70 να γίνει μέτζο σοπράνο. Οι δύο φωνίατροι ανέλυσαν επίσης και τα τελευταία βίντεο της Κάλλας, στα οποία ήταν εμφανής και η μυϊκή χαλάρωση που είχε υποστεί, αφού ο θώρακας της δεν διατεινόταν κατά τη διάρκεια των αναπνοών. Η μελέτη αυτή έρχεται να ρίξει νέο και πιθανότατα καθοριστικό φως στη διάγνωση της δερματομυοσίτιδας, που είχε σχηματίσει ο ιατρός Μάριο Τζακοβάτσο, ο οποίος είχε επισκεφτεί την τραγουδίστρια το 1975, αλλά είχε κρατήσει κρυφή τη διάγνωση του μέχρι το 2002.

5. Το μεγάλο μυστικό

Στο κινηματογραφικό ντοκιμαντέρ “Απόλυτη Κάλλας” του Γάλλου σκηνοθέτη Φιλίπ Κολί, βασισμένο σε ιστορικά αρχεία, αποκαλύπτεται μια μυστική πτυχή της ζωής της μεγάλης “ντίβας”.

Συγκεκριμένα αποκαλύπτεται ότι η Μαρία Κάλλας στις 30 Μαρτίου του 1960 γέννησε ένα άρρεν βρέφος πλην όμως νεκρό που φέρεται ως καρπός του έρωτά της με τον Αριστοτέλη Ωνάση. Ο Κολί ισχυρίζεται ότι επαλήθευσε το ατυχές αυτό γεγονός με πιστοποιητικό γέννησης, στο οποίο αναφέρεται με το όνομα Όμηρος, αλλά με επίθετο “μη αναγνώσιμο”. Επίσης ισχυρίζεται ότι κατέχει φωτογραφίες από το νεκροταφείο Μπρέσο του Μιλάνου όπου, κατά τους ισχυρισμούς του, θάφτηκε το νεογέννητο υπό “άκρα μυστικότητα”. Επίσης υπάρχουν φήμες που λένε ότι το παιδί δόθηκε για υιοθεσία μετά τη γέννησή του σε άγνωστο θετό γονέα.