Μια εικόνα χίλιες λέξεις: Μητέρα Μετανάστης – Εκείνη που δεν έτρωγε για να ζήσει τα παιδιά της

“Migrant Mother”. Η ιστορική φωτογραφία της Dorothea Lange από το 1936, βρίσκεται στη λίστα του Time με τις 100 σημαντικότερες φωτογραφίες όλων των εποχών και συμβολίζει τον αιώνιο και ανιδιοτελή αγώνα της μητέρας για τα παιδιά της.

Το καρέ προσωποποίησε με τον πλέον δραματικό τρόπο τις συνέπειες της Μεγάλης Ύφεσης και είναι τραβηγμένο στο Nipomo, βόρεια του Λος Άντζελες. Η Dorothea Lange είχε αποφασίσει να αφήσει τις φωτογραφήσεις διασημοτήτων της εποχής και όταν ξεκίνησε η μεγάλη οικονομική ύφεση έστρεψε την φωτογραφική της μηχανή σε εκείνους που είχαν πληγεί περισσότερο από την κρίση.

Την προσέλαβε η Farm Security Administration του Αμερικανικού Υπουργείου Γεωργίας για να καταγράψει τα ντοκουμέντα της εποχής, με στόχο την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και με την κάμερά της “έπιασε” τα ντοκουμέντα της απόλυτης εξαθλίωσης.

Η πιο διάσημη φωτογραφία της από την τότε συλλογή της ήταν η απεικόνιση της Florence Owens Thompson με δύο από τα παιδιά της.

“Είδα την πεινασμένη και απελπισμένη μητέρα στη σκηνή της και με μαγνήτισε κατ’ ευθείαν. Ήξερα ότι αυτή η φωτογραφία θα ήταν ιστορική”, δήλωνε η Lange για το “κλικ” της.

Η Lange είχε περάσει από έναν από τους δεκάδες καταυλισμούς όπου ζούσαν οικογένειες αγροτών σε παραπήγματα, περιφερόμενοι άστεγοι και άποροι, 3.500 άνθρωποι συνολικά. Μάζευαν αρακά και μπιζέλια, ωστόσο ο παγετός είχε επιδεινώσει την κατάσταση. Η φωτογράφος μπήκε στον καταυλισμό και μεταξύ άλλων, τράβηξε πέντε συνολικά καρέ από τη μητέρα που ζούσε στην πρόχειρη τέντα με τα δέκα παιδιά της. Τα δύο ήταν στην αγκαλιά της. Δε τη ρώτησε το όνομά της, μόνο την ηλικία της.

Εκείνη της είπε πως ήταν 32 ετών και δεν κοίταξε ποτέ τον φακό. Η φωτογράφος είπε πως δεν θα δημοσίευε το καρέ, ωστόσο άλλαξε την απόφασή της. Μία μέρα μετά την κυκλοφορία του στην εφημερίδα The San Francisco News, ο καταυλισμός γέμισε με τρόφιμα και ρούχα από δεκάδες ανθρώπους που είχαν συγκινηθεί με την εικόνα και έσπευσαν για βοήθεια.

Η εν λόγω μητέρα είχε γίνει το σύμβολο της αξιοπρέπειας, της θυσίας για τα παιδιά της, και της καρτερικότητας για αλλαγή. Η Lange γινόταν με το έργο της μια σπουδαία επιρροή για εκατοντάδες φωτογράφους που εμπνεύστηκαν από τη “ματιά” της.

Η εικόνα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης το 1940, με τον τίτλο Family Picker, California. Το 1966, όταν το Μουσείο πραγματοποίησε μια αναδρομική έκθεση του έργου της Lange, η φωτογραφία απέκτησε τον σημερινό τίτλο της, “Migrant Mother, Nipomo, Καλιφόρνια”.

Η ταυτότητας της Florence Owens Thompson αποκαλύφθηκε δεκαετίες μετά στα τέλη της δεκαετίας του 1970, λίγο πριν τον θάνατό της. Η γυναίκα έδινε μάχη με τον καρκίνο και δεν είχε χρήματα για να νοσηλευτεί. Με τη δημοσίευση του ονόματός της μαζεύτηκαν χρήματα για να έχει ένα αξιοπρεπές τέλος.

Όπως αποκαλύφθηκε, ήταν Ινδιανικής καταγωγής από τη φυλή Τσερόκι και ζούσε μόνη με τα παιδιά της, μετά τον θάνατο του άνδρα της εν μέσω διώξεων και ανεργίας.

Παρότι η οικογένεια είχε καταφέρει να αγοράσει ένα σπίτι στο Μοντέστο της Καλιφόρνια, η ίδια η Thompson αποφάσισε να συνεχίσει να ζει σε τροχόσπιτο, κάτι που έκανε μέχρι το τέλος της ζωής της. “Ποτέ δεν είχαμε πολλά, αλλά εκείνη πάντα φρόντιζε να έχουμε κάτι. Τις περισσότερες φορές δεν έτρωγε εκείνη για να έχουμε εμείς τρόφιμα, έστω κάτι λίγο. Ήταν απίστευτα δυνατή, η ραχοκοκαλιά της οικογένειάς μας”, είχε δηλώσει η κόρη της Katherine McIntosh σε συνέντευξή της στο CNN, το 2008.

Η σειρά των φωτογραφιών της Lange μαζί με το πορτρέτο “migrant mother” βρίσκονται σήμερα στη βιβλιοθήκη του Κογκρέσου.