Ο άγνωστος Σταν Λι: Ο “μπράβος” Μπάτμαν, ο αντιναζί ήρωας και το LSD του Σπάιντερμαν

Ένας από τους μεγαλύτερους δημιουργούς κόμικ στην ιστορία, ο σπουδαίος Σταν Λι, πέθανε τη Δευτέρα σε ηλικία 95 ετών. Ήταν ένας από τους συνδημιουργούς των γνωστότερων χαρακτήρων της Marvel, εκδότης της από το 1972 και αργότερα επίτιμος πρόεδρός της.

Σε συνεργασία με εικονογράφους όπως ο Τζακ Κίρμπι και ο Στιβ Ντίτκο, γέννησε ήρωες όπως ο Σπάιντερμαν, ο Θορ, οι Fantastic Four, οι X-men, ο Iron Man, ο Daredevil, ο Doctor Strange και πολλοί άλλοι. Συνολικά σκίτσαρε πάνω από 350 χαρακτήρες. Είναι ο άνθρωπος άλλωστε που μεταμόρφωσε τη Marvel και την έκανε Νο. 1 παγκοσμίως.

“Σκεφτόμουν ότι αυτό που έκανα δεν ήταν πολύ σημαντικό”, δήλωνε το 2014. “Οι άνθρωποι χτίζουν γέφυρες και ασχολούνται με την ιατρική έρευνα. Εγώ έκανα ιστορίες για φανταστικούς ανθρώπους που κάνουν εξαιρετικά, τρελά πράγματα και φορούν στολές”.

Όπως έγραψε το AP, ήταν ο “αρχιτέκτονας” του σύγχρονου κόμικ, αφού έφερε την “επανάσταση” στον χώρο, αποδίδοντας ανθρώπινες αδυναμίας στους υπερήρωες. Αδυναμίες στις οποίες εμβάθυναν με το πέρασμα των χρόνων οι συνεργάτες του.

O ίδιος άλλωστε ήταν γιος δυο φτωχών Εβραίων μεταναστών από τη Ρουμανία και παρότι δεν κατάφερε να γίνει μυθιστοριογράφος όπως ονειρευόταν, έβγαλε τα όνειρα και την ιδεολογία του στο “χαρτί” με άλλον τρόπο. Το 2008 τιμήθηκε με το Εθνικό Μετάλλιο των Τεχνών, τη μεγαλύτερη καλλιτεχνική διάκριση στις ΗΠΑ.

Παρακάτω θα δούμε μερικές άγνωστες ή λιγότερο γνωστές “πτυχές” της σπουδαίας καριέρας του.

Ο Λι και η παραγωγή ταινιών

Σαν παραγωγός συνεργάστηκε στις περισσότερες ταινίες της Marvel, ακόμη και για ήρωες που δεν είχε σχεδιάσει ο ίδιος όπως ο Captain America. Οι Avengers μάλιστα θεωρούνται η τρίτη πιο εμπορική σειρά ταινιών όλων των εποχών. Συνολικά οι ταινίες στις οποίες μετείχε ο Λι συγκέντρωσαν πάνω από 11 δισεκατομμύρια δολάρια για λογαριασμό της Marvel.

Η πρώτη του επαγγελματική δουλειά δεν ήταν ως σκιτσογράφος

Η πρώτη του συμμετοχή σε κόμικ ήταν στο τεύχος ‘Captain America Foils the Traitor’s Revenge’ στο τρίτο τεύχος της σειράς του Captain America, τον Μάιο του 1941 (στην Timely Comics που μετεξελίχθηκε στα 60s σε Marvel). Σε αυτό το τεύχος για πρώτη φορά ο Captain εμφανίζεται να εκτοξεύει την ασπίδα του σαν frisbee. Ο Λι εμφανίζεται εδώ ως κειμενογράφος και για πρώτη φορά χρησιμοποιεί το ψευδώνυμο με το οποίο έγινε διάσημος μιας και το πραγματικό του όνομα ήταν Stan Lieber.

Για ένα “φεγγάρι” συνεργάστηκε με τον μεγάλο “εχθρό”, τη DC Comics

Ο Λι έκανε μια σειρά κόμικ για τη DC που λεγόταν ‘Just Imagine..’ όπου “επαναπροσδιόριζε” μερικούς από τους πιο διάσημους ήρωες της DC Comics.

-Μεταξύ άλλων εμφάνιζε τον Superman σαν “θεματοφύλακα των νόμων” του Krypton που ερχόταν στη Γη σαν Saiden για να διασφαλίσει την ειρήνη στον πλανήτη και να σώσει τους ανθρώπους από μια τεχνολογική δυστοπία, πριν τηλεμεταφερθεί πάλι πίσω στον Krypton.

-Μετονόμασε επίσης τον Μπάτμαν σε Wayne Williams, και τον εμφάνιζε σαν Αφροαμερικανό που είχε χάσει τον αστυνομικό πατέρα του εν ώρα υπηρεσίας. Ο Wayne φυλακίζεται για ένα έγκλημα που δεν έκανε ποτέ και μαθαίνει να ελέγχει το σώμα και το μυαλό του στη φυλακή από τον μέντορά του Frederick Grant. Μετά την αποφυλάκισή του, κρύβει την ταυτότητά του πίσω από το όνομα ‘Batman’. Στη μετέπειτα ζωή του χτίζει την περιουσία του και προσποιείται τον σωματοφύλακα του Grant ο οποίος εμφανίζεται ως ο “κανονικός” μεγιστάνας.

Αξίζει να σημειωθεί πως ο Λι είναι ο άνθρωπος που σκίτσαρε τον πρώτο μαύρο σούπερ ήρωα, τον Falcon, ο οποίος είχε κάνει ντεμπούτο στη σειρά του Captain America.

-Η Wonder Woman εμφανίζεται ως ακτιβίστρια που προσπαθεί να παρεμποδίσει μια ανασκαφή σε αρχαιολογικό μνημείο. Εκεί συναντά μια αρχαία “πλάκα” που απελευθερώνει δύο πνεύματα. Το πνεύμα του φωτός που μπαίνει μέσα της και του σκότους που μπαίνει μέσα στον πρόεδρο της εταιρείας που προσπαθεί να καταπατήσει το μνημείο.

‘The Destroyer’, το πρώτο του κόμικ

Μαζί με τους Jack Binder και Alex Schomburg έφτιαξαν τον Destroyer που εμφανίστηκε στο έκτο τεύχος των Mystic Comic τον Οκτώβρη του 1941. Ήταν ένας αμερικανός δημοσιογράφος – πολεμικός ανταποκριτής στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που αιχμαλωτίστηκε από τους Ναζί. Κατά την αιχμαλωσία του ένας Γερμανός επιστήμονας που ήταν ενάντιος των Ναζί του έδωσε σούπερ ικανότητες τις οποίες χρησιμοποίησε για να διαλύσει τον στρατό του Χίτλερ.

Όταν έκανε μήνυση στον πρώην μάνατζέρ του

Τον περασμένο Απρίλη ο Λι είχε κινηθεί νομικά εναντίον του πρώην μανατζέρ του για απάτη.

Η μήνυση κατά του Jerardo Olivarez, έγινε λίγο μετά τον θάνατο της συζύγου του Λι με την οποία ήταν μαζί για 70 συναπτά έτη. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, μετά τον θάνατο της Joan Lee, ο Olivarez απέλυσε τον επί πολλά χρόνια τραπεζίτη και δικηγόρο του Λι και αφαίρεσε $4,6 εκατομμύρια από τον λογαριασμό του χωρίς άδεια. Επίσης κατηγορήθηκε ότι έπεισε τον Λι να αλλάξει δικηγόρο.

Ακόμη ο Olivarez κατηγορείται ότι πούλησε φιαλίδια με το αίμα του Σταν Λι, όμως και κόμικ που είχαν σφραγίδα από το αίμα του, στο Λας Βέγκας.

“Υπάρχουν μαγαζιά στο Λας Βέγκας που πουλάνε το αίμα του” δήλωνε η Keya Morgan, φίλη της οικογένειας Λι. “Κάνουν στάμπα το αίμα του μέσα στα κόμικ “Black Panther” και τα πουλάνε για $500 το καθένα”.

Η “άκυρη” πρώτη δουλειά του

Και όμως, μία από τις πρώτες επαγγελματικές του ενασχολήσεις ήταν να γράφει… νεκρολογίες. Κάπως έτσι εξηγείται ίσως η μετέπειτα τάση του να σκοτώνει και να ανασταίνει τους σούπερ ήρωές του.

Σπάιντερμαν και ναρκωτικά

Ο Πίτερ Πάρκερ και ο Σπάιντερμαν δημιουργήθηκαν το 1962 από τον Σταν Λι και τον Στιβ Ντίτκο. Ο χαρακτήρας εμφανίστηκε πρώτη φορά στο κόμικς Amazing Fantasy #15 ως ένα ορφανό που το μεγάλωσε το ζευγάρι των θείων του και πέρασε την εφηβεία του δίνοντας μάχη για να συνηθίσει τις υπερδυνάμεις του, που τον ώθησαν στη μάχη κατά του εγκλήματος.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’70 το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ ζήτησε από τον Λι να γράψει ένα κόμικ που να υπογραμμίζει τους κινδύνους από τη χρήση νακρωτικών. Έφτιαξε λοιπόν μια τριλογία με πρωταγωνιστή των Spider-Man στην οποία παρουσιάζεται ο Harry Osborne να έχει μια κακή εμπειρία μετά από χρήση LSD. Ωστόσο η κυβέρνηση αποφάσισε να λογοκρίνει το κόμικ παρότι παρουσίαζε τη χρήση ναρκωτικών ουσιών ως κάτι αρνητικό. Παρόλα αυτά, ο Λι αποφάσισε να κυκλοφορήσει τα τεύχη κανονικά, τα οποία εξαφανίστηκαν και έγιναν συλλεκτικά.

Το cameo στο Princess Diaries 2: Royal Engagement

Ο Λι ήταν γνωστός για τα πάμπολλα cameo του σε ταινίες της Marvel. Ένα από αυτά ήταν στην κομεντί του 2004, σε μια ταινία που ουδεμία σχέση είχε με τους σούπερ ήρωές του. Συνολικά εμφανίστηκε 41 φορές στη μεγάλη και μικρή οθόνη.