Όταν άρχισε η κρίση: Η κατάρρευση της Lehman Brothers
Χιλιάδες άνθρωποι σε όλο τον κόσμο καταστράφηκαν οικονομικά από μια σειρά λανθασμένων αποφάσεων. Πέντε χρόνια μετά, το NEWS 247 θυμάται την πτώση της Lehman Brothers και τα όσα ακολούθησαν (Vids+Pics)
- 13 Σεπτεμβρίου 2013 10:37
Πέντε χρόνια συμπληρώνονται από την τελευταία πράξη του δράματος της Lehman Brothers που “παίχτηκε” στη Νέα Υόρκη. Ήταν Δευτέρα πρωί, στις 15 Σεπτεμβρίου 2008 που η ιστορική επενδυτική τράπεζα (είχε ιδρυθεί το 1850) κατέρρευσε κάτω από το βάρος ζημιών 60 δισ. δολαρίων, κυρίως από “τοξικά” προϊόντα. Ουσιαστικά το τι θα συνέβαινε είχε γίνει αντιληπτό, δύο μέρες πριν στις 13 Σεπτεμβρίου.
Η χρεοκοπία της Lehman Brothers, οδήγησε στη χειρότερη χρηματοοικονομική κρίση μετά τη Μεγάλη Ύφεση.
Κανείς δεν περίμενε τη Lehman Βrothers να καταρρεύσει, ωστόσο τα αίτια του θανάτου της ήταν πολλαπλά. Ο Tony Lomas της PricewaterhouseCoopers Accountants γνωρίζοντας ότι η αγορά του Λονδίνου θα άνοιγε στις 8 το πρωί φοβόταν για το χάος που θα προκαλείτο από την είδηση.
Ακόμη και τώρα, πέντε χρόνια μετά, ο ίδιος παραδέχεται ότι δεν μπορεί να πιστέψει, πως οι αμερικανικές αρχές άφησαν την Lehman Βrothers να καταρρεύσει , προκαλώντας ένα ντόμινο σε χρηματοπιστωτικές εταιρίες σε όλο τον κόσμο.
Εκείνη την ημέρα ο 56χρονος βρισκόταν στο γραφείο του στο Canary Wharf Tower, “ήμουν δύσπιστος ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί”.
Τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν εκείνες τις μέρες έχουν περάσει στην ιστορία, ωστόσο ακόμα μας επηρεάζουν. Μέσα σε δέκα εβδομάδες απολύθηκαν σχεδόν δυο χιλιάδες στελέχη μόνο στο Λονδίνο. Από 2500 χιλιάδες έφτασαν να μείνουν 500 άτομα.
Σήμερα η Lehman Brothers International απασχολεί 500 άτομα και εξακολουθεί να είναι μια τράπεζα , που ρυθμίζεται από την Αρχή Χρηματοπιστωτικών συμπεριφοράς.
Πως έφτασε στην κατάρρευση
Η Lehman Brothers χρησιμοποίησε “παραπλανητικά λογιστικά τεχνάσματα”, ώστε να καλύψει την τραγική εικόνα που παρουσίαζαν τα οικονομικά της.
Οι λογιστές της απέκρυψαν προσωρινά από τα βιβλία της, 50 δισ. δολάρια από “προβληματικά περιουσιακά στοιχεία”.
Η τακτική ήταν γνωστή υπό την ονομασία “Repo 105”, κατά την οποία η Lehman φέρεται να χρησιμοποίησε συμφωνίες επαναγοράς με στόχο την μείωση της μόχλευσης στον ισολογισμό της.
Η πρώτη φορά, που η τράπεζα εφάρμοσε την συγκεκριμένη τακτική ήταν το 2001, όταν η τράπεζα ήταν υπό τον έλεγχο των αρμόδιων υπηρεσιών.
Ο Richard S. Fuld jr, πρώην διευθύνων σύμβουλος της Lehman Brothers, είχε δώσει εκείνη την περίοδο εντολή για απόκρυψη στοιχείων.
Η παγκόσµια χρηµατοοικονοµική κρίση που ξέσπασε το 2008 µετά την κατάρρευση της Lehman Brothers “φύτεψε” στην ουσία τον σπόρο για τη κρίση κρατικού χρέους, της οποίας ο πιο λεπτός κρίκος ήταν η Ελλάδα, ενώ ακολούθησαν Ιρλανδία και Πορτογαλία.
Σύμφωνα με αναλυτές, ο τότε υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Henry Merritt “Hank” Paulson, ο τότε πρόεδρος της αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (SEC) Charles Christopher Cox και ο τότε κεντρικός τραπεζίτης της Νέας Υόρκης Timothy Franz Geithner την άφησαν επίτηδες να χρεοκοπήσει.
Την Πέμπτη 11 Σεπτεμβρίου ο επικεφαλής της Lehman Richard S. Fuld jr προσπάθησε απεγνωσμένα να την πουλήσει. Μετά το κλείσιμο της Wall Street την Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου ο Paulson , που ήταν πεπεισμένος ότι η Lehman δεν θα μπορούσε να συνεχίσει την πορεία της, πήρε την κατάσταση στα χέρια του. Τη Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου 2008 η Wall Street ξύπνησε με δύο συνταρακτικές ειδήσεις: την πτώχευση της Lehman Brothers αλλά και τη σωτηρία της Merrill Lynch στο “παρά πέντε”, με την πώλησή της στην Bank of America.
Αμέσως μετά την είδηση τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια κατέγραψαν απώλειες, με πρώτο του Λονδίνου που έκλεισε με ποσοστιαία μεταβολή προς τα κάτω της τάξης του 4,08%.
Επιπτώσεις υπήρξαν και στην τιμή του πετρελαίου, που σημείωσε πτώση καθώς προκλήθηκαν ανησυχίες ότι τα αυξανόμενα οικονομικά προβλήματα σε παγκόσμιο επίπεδο θα προκαλέσουν περαιτέρω μείωση στη ζήτηση ενέργειας, στρέφοντας τους επενδυτές σε άλλους τομείς.
Άμεσα απάντησε και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η οποία διοχέτευε 30 δισεκατομμύρια ευρώ στη διατραπεζική αγορά της ευρωζώνης για να στηρίξει τις αγορές.
Παράλληλα, δέκα μεγάλες τράπεζες δημιούργησαν ένα ταμείο 70 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το οποίο θα μπορούσαν να αντλήσουν αν κινδύνευαν από προβλήματα ρευστότητας. Σ’ αυτό το ταμείο “αντι-πτώχευσης” συμμετέχουν οι αμερικανικές τράπεζες Bank of America, Citibank, Goldman Sachs, JPMorgan Chase, Merrill Lynch, Morgan Stanley, η βρετανική Barclays, η γερμανική Deutsche Bank και οι ελβετικές Credit Suisse και UBS.
Και όμως κάποιοι πλούτισαν
Σε άρθρο του στην Washington Post, ο οικονομικός αναλυτής του Neil Irwin τονίζει ότι η πτώση της Lehman ήταν φλέβα χρυσού ύψους 3 δις δολαρίων για δικηγόρους και λογιστές.
Όταν κατέρρευσε η Lehman Brothers πριν από πέντε χρόνια, πυροδότησε την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση αλλά και μία φλέβα χρυσού 3 δισ. δολ. για δικηγόρους και λογιστές. Οι τελευταίες εκτιμήσεις των διοικητικών αμοιβών που καταβάλλονται από τη Lehman στις ΗΠΑ και τη Βρετανία δείχνει πόσο μεγάλο έργο είναι να μαζευτούν τα κομμάτια την επομένη της κατάρρευσης της τέταρτης μεγαλύτερης επενδυτικής τράπεζας της Wall Street.
Στη Νέα Υόρκη, η Lehman Brothers Holdings έχει πληρώσει περισσότερα από 2 δισ. δολ. σε νομικά έξοδα και άλλες δαπάνες όπου συμπεριλαμβάνονται οι αμοιβές των συμβούλων Weil, Gotshal & Manges και των ειδικών επί θεμάτων αναδιάρθρωσης Alvarez & Marsal, σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα.
Μέχρι τις 15 Μαρτίου, ο ευρωπαϊκός βραχίονας της Lehman με έδρα στο Λονδίνο, γνωστός και ως Lehman Brothers International Europe είχε καταβάλει 1 δισ. δολ. σε αμοιβές ή περίπου 2,3% των κεφαλαίων, που σκοπεύει να επιστρέψει στους πιστωτές, σύμφωνα με τον επικεφαλής διαχειριστή PwC.
Αν και ειδικοί σε θέματα πτωχεύσεων αναφέρουν ότι οι αμοιβές είναι εντός των φυσιολογικών ορίων για ένα τόσο μεγάλο οργανισμό, το ποσό εξακολουθεί να αυξάνεται. Στη Βρετανία, οι αμοιβές για περιπτώσεις μεγάλων οργανισμών είναι της τάξεως του 4% – 9% της πληρωμής προς τους πιστωτές.
Οι πιστωτές της Lehman εκτιμάται ότι θα λάβουν υψηλότερες πληρωμές από ότι προβλέπουν οι δικηγόροι της. Οι συνολικές επιστροφές της LBHI μπορεί να αγγίξουν τα 26 σεντ στο δολάριο. Οι μη εξασφαλισμένοι πιστωτές πιθανότατα θα πάρουν όλα τα χρήματά τους πίσω, ίσως και με τόκο.
Ο Miller επέκρινε την απόφαση των ρυθμιστικών αρχών να αφήσουν τη Lehman να καταρρεύσει. “Η Lehman ήταν σεισμικό γεγονός που πυροδότησε μία παγκόσμια πυρκαγιά δήλωσε και συμπλήρωσε: “Οι ενέργειες κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακού 12 – 15 Σεπτεμβρίου ήταν το αποτέλεσμα σοβαρών λαθών”.
(Πηγές: Guardian, Reuters, Washington Post, BBC, ΑΠΕ-ΜΠΕ)
