Όταν Παπανδρέου και Μητσοτάκης ζούσαν μαζί το έπος του ’87
Ήταν η χρονιά που το ΠΑΣΟΚ έβαλε μπασκέτες σε όλα τα σχολεία της χώρας. Η εθνική ανάταση και η πολιτική συμφιλίωση στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, μέσα από τον άθλο του 1987
- 02 Ιουνίου 2017 09:48
Ήταν 14 Ιουνίου όταν η εθνική Ελλάδας του μπάσκετ, η παρέα του Γκάλη, του Γιαννάκη και των “άλλων παιδιών” ανέβαινε στο πρώτο βάθρο του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος, σε μια χρονιά ιδιαιτέρως έντονη και ταραχώδη για την πολιτική ζωή του τόπου και όχι μόνο.
Στις 19 Μαρτίου του 1987, ξέσπασε και η περίφημη κρίση του Σισμίκ, λίγους μήνες δηλαδή πριν το μπασκετικό έπος. Και αν μια πορτοκαλί μπάλα, εκείνο το καλοκαίρι μας ανέβαζε στον έβδομο ουρανό, τον Μάρτη του ίδιου έτους, ένα πορτοκαλί τηλέφωνο έφερνε πάνω από τη χώρα σύννεφα πολέμου.
“Πριν καλά καλά ξημερώσει η 19η Μαρτίου 1987, το πορτοκαλί τηλέφωνο στο διαμέρισμά μου άρχισε να χτυπά. Πετάχτηκα από το κρεβάτι για να σηκώσω το ακουστικό. Δεν πρόλαβα να κοιτάξω το ρολόι μου, έξω ήταν ακόμα σκοτάδι. H ψύχραιμη φωνή από την άλλη άκρη της γραμμής ήταν του επικεφαλής αξιωματικού της νυχτερινής βάρδιας στο Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων (EΘKEΠIX)”, έγραφε ο τότε αρχηγός ΓEEΘA πτέραρχος Nίκος Kουρής, στο βιβλίο του “Αιγαίο: Η μακροχρόνια διαμάχη και ο ρόλος των Αμερικανών”.
Την κρίση των ελληνοτουρκικών σχέσεων είχε χειριστεί εν πολλοίς ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου. Απαλλαγμένος από την πρώτη και έντονη διαχείριση των διπλωματικών έκτακτων συνθηκών, αλλά βιώνοντας τη διάλυση της σχέσης του με τη Μαργαρίτα, τον Ιούνιο του 1987 βρέθηκε όπως ήταν αναμενόμενο στις κερκίδες του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας με ένα ελληνικό σημαιάκι ανά χείρας. Δίπλα του, ήταν η Μαργαρίτα για τελευταία φορά, και ο Χρήστος Σαρτζετάκης. Στις ίδιες κερκίδες, μεταξύ άλλων, βρισκόταν φυσικά η Μελίνα Μερκούρη που έδωσε το δικό της στίγμα στην εποχή.
Το Στάδιο Ειρήνης και πολιτικής Φιλίας
Η Μελίνα είχε ανυψωθεί στους ώμους του Παναγιώτη Φασούλα σε μια ιστορική στιγμή μετά τον ημιτελικό με τη μεγάλη Γιουγκοσλαβία και τη νίκη μας με 81-77. Η τότε υπουργός Πολιτισμού της χώρας ήταν παρούσα άλλωστε από το ξεκίνημα στο πλευρό των παικτών του Κώστα Πολίτη, ζώντας από την αρχή και βήμα βήμα την πορεία προς την κορυφή.
Στον ημιτελικό με τη Γιουγκοσλαβία έδινε το “παρών” και ο 36χρονος τότε, Αντώνης Σαμαράς που είχε φωτογραφηθεί με τον Νίκο Γκάλη και τη Μαργαρίτα Παπανδρέου, σε μια πραγματικά σπάνια στιγμή.
Αντώνης Σαμαράς και Μαργαρίτα Παπανδρέου με τον Νίκο Γκάλη, σε καρέ από βίντεο αφιέρωμα για την πορεία θριάμβου:
14 Ιουνίου 1987: Στον μεγάλο τελικό, στο απόλυτο όνειρο του μέσου Έλληνα, βρέθηκαν δίπλα-δίπλα στα επίσημα του ΣΕΦ ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Χρήστος Σαρτζετάκης, ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, η Μελίνα Μερκούρη, ο υπουργός Παιδείας Αντώνης Τρίτσης και πολλοί άλλοι υπουργοί και υφυπουργοί.
Για την ιστορία, ο Ανδρέας Παπανδρέου συνοδευόταν μεν από τη Μαργαρίτα, ωστόσο η Δήμητρα Λιάνη είχε ήδη κάνει την “ημιεπίσημη” εμφάνιση της, από τον Δεκέμβρη του 1986, όταν τον είχε βρεθεί δίπλα του σε εκδήλωση στο σπίτι του Έλληνα πρέσβη στο Λονδίνο. Τότε που η Δήμητρα Λιάνη στελέχωνε ακόμη το πλήρωμα του πρωθυπουργικού αεροσκάφους, με το οποίο ταξίδευε ενίοτε και η σύζυγος του Ανδρέα Παπανδρέου.
Η εμφάνιση του ζεύγους στο ΣΕΦ ήταν και η τελευταία κοινή, δημόσια εμφάνιση τους. Όπως έγραφε στο βιβλίο της “Έρωτας και Εξουσία” η Μαργαρίτα Παπανδρέου, “την εμφάνιση αυτή δεν μπορούσε να την αποτρέψει ο Ανδρέας”.
Η παρουσίαση των επισήμων στις κερκίδες του τελικού μετά το τέλος του. Ακούγεται το The Final Countdown:
Στην ιστορία έμειναν οι δηλώσεις των πολιτικών αρχηγών μετά τη μεγάλη νίκη εναντίον της ΕΣΣΔ που έβγαλε χιλιάδες Έλληνες στους δρόμους όλης της χώρας.
Ήταν τόσο καλή η ομάδα μου, που το περίμενα
“Ήταν μία από τις μεγαλύτερες συγκινήσεις που έζησα. Είμαι περήφανος και σαν Έλληνας πολίτης και σαν πρωθυπουργός της χώρας. Ήταν τόσο καλή η ομάδα μου, που το περίμενα”, δήλωνε στις κάμερες μετά το τέλος του αγώνα ο Ανδρέας Παπανδρέου, με το κοινό να του φωνάζει “μπράβο πρόεδρε”.
Για μια νέα πνοή στην Ολυμπιακή Ιδέα που έδωσε “η ομάδα μας του μπάσκετ”, έκανε δε λόγο, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Όπως καταλαβαίνετε, η παρουσία του στο ΣΕΦ, έφερε “γούρι” παρά τη φήμη που έφερε εν είδει αστεϊσμού ο προσφάτως εκλιπών πρωθυπουργός.
Κωνσταντίνος Μητσοτάκης με Γεώργιο Βαρδινογιάννη, η χειραψία στον τελικό:
Ο Γιώργος Παπανδρέου στον μεγάλο τελικό. Τη χρονιά εκείνη ο γιος του Ανδρέα και μετέπειτα πρωθυπουργός, ήταν υφυπουργός Πολιτισμού της κυβέρνησης:
“Ήμουν σίγουρη για τη νίκη, ήμουν σίγουρη για την ελληνική ψυχή. Σήμερα έπαιξε όλος ο λαός”, έλεγε στις κάμερες εμφανώς συγκινημένη η Μελίνα Μερκούρη.
Οι “κακές γλώσσες” λένε σήμερα πως το ΚΚΕ δεν είχε εκδώσει επίσημη ανακοίνωση για την επιτυχία της εθνικής. Ωστόσο στην πραγματικότητα, ο γενικός γραμματέας, Χ. Φλωράκης (ΚΚΕ Εσωτερικού) είχε αποστείλει συγχαρητήριο τηλεγράφημα με το οποίο δήλωνε “εθνικά υπερήφανος”. “Μαζί σας χαίρεται όλος ο ελληνικός λαός, κάνατε με το παραπάνω το χρέος σας”, ανέφερε, τονίζοντας τη σημασία ανάπτυξης αθλητικών υποδομών.
Οι δηλώσεις των πολιτικών αρχηγών και των πρωταγωνιστών:
Το ΠΑΣΟΚ έβαλε μπασκέτες σε όλα τα σχολεία
Αμέσως μετά τον θρίαμβο, η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ ανακοίνωσε μέτρα υπέρ του μπάσκετ. Ο Σήφης Βαλυράκης, υφυπουργός Αθλητισμού είχε ανακοινώσει:
-Την κατασκευή του ΟΑΚΑ.
-Υποτροφίες Ελλήνων προπονητών μπάσκετ για τις ΗΠΑ.
-Τη λειτουργία σχολών επιμόρφωσης για το μπάσκετ.
-Να μοιραστούν 60.000 μπάλες μπάσκετ και 100.000 φόρμες στα σχολεία.
-80 εκατομμύρια δραχμές σε Νομαρχίες για να τοποθετηθούν μπασκέτες στα σχολεία.
Επίσης, η εθνική τράπεζα είχε προσφέρει 25 εκατομμύρια δραχμές για την ανάπτυξη του σπορ.
Το 1987, ήταν η αφορμή για να αρχίσουν να παίζουν όλοι μπάσκετ στην Ελλάδα. Αυτό ακριβώς που έγραφε πέρυσι στην προσωπική του σελίδα στο Facebook, ο “Θεός” Νίκος Γκάλης: “Πέρασαν 29 ολόκληρα χρόνια από τη μέρα που το Ελληνικό Μπάσκετ κατέκτησε την κορυφή της Ευρώπης για πρώτη φορά. Πριν το Ευρωμπάσκετ κάνεις δεν έδινε τύχη στην ομάδα μας και όλοι θεωρούσαν ότι θα ήταν επιτυχία η είσοδος μας στην οκτάδα. Με όπλο μας τη σκληρή δουλειά, την τεράστια ώθηση που μας έδινε ο κόσμος μας βγάλαμε στο γήπεδο το ταλέντο και την ψυχή μας και νικήσαμε μεγαθήρια του παγκοσμίου μπάσκετ όπως ήταν η Σοβιετική Ένωση και η ενωμένη Γιουγκοσλαβία. Πιστεύω ότι για όλους μας μέσα στην ομάδα ήταν η μεγαλύτερη αθλητική μας στιγμή. Η χαρά και η υπερηφάνεια μας, βλέποντας όλους τους Έλληνες να πανηγυρίζουν στους δρόμους και τις πλατείες σε όλη την Ελλάδα, δεν μπορούν να εκφραστούν με λόγια. Πιο σημαντικό όμως είναι ότι τα νέα παιδιά στράφηκαν στο μπάσκετ και η επιτυχία του 1987 είχε συνέχεια και καθιέρωσε το Ελληνικό μπάσκετ στις κορυφαίες ομάδες του κόσμου”.
Η άγνωστη ιστορία του τελικού
Ο πρόεδρος της ΕΟΚ, Γιώργος Βασιλακόπουλος, τον Αύγουστο του 2015 και μετά τη νίκη της Εθνικής εφήβων στον τελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος των εφήβων στο Βόλο, αποκάλυψε τέλος στην ΕΡΤ μια άγνωστη ιστορία με πρωταγωνιστές τον ίδιο και τον Ανδρέα Παπανδρέου στον τελικό του ’87.
Από τις πρώτες θέσεις του ΣΕΦ ο πρωθυπουργός τότε Ανδρέας Παπανδρέου πανηγύρισε με την καρδιά του την κατάκτηση του τροπαίου μαζί με τη σύζυγό του Μαργαρίτα:
“Το ’87, όταν έγινε η απονομή από τον Στάνκοβιτς, δεν επιτρέπονταν πολιτικά πρόσωπα. Στην κερκίδα βρισκόταν ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας, Ανδρέας Παπανδρέου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, κ. Μητσοτάκης και η Μελίνα Μερκούρη. Είχε κανονιστεί να ανέβουν οι πρωταθλητές στη κερκίδα για να χαιρετήσουν τους επισήμους. Τότε ο Παπανδρέου μου είπε κάτι που με εξέπληξε. Μου είπε ότι έπρεπε να πάω εγώ στους αθλητές γιατί αυτοί ήταν τα τιμώμενα πρόσωπα εκείνη την ημέρα”, ανέφερε ο κ. Βασιλακόπουλος.
Λίγο μετά ακούστηκε η θρυλική φράση του Γκάλη “δώστε μπάλες στα παιδιά”. Η εκτόξευση του ελληνικού μπάσκετ, είχε μόλις αρχίσει.
(Φωτογραφίες: Eurokinissi)
