Παύλος Φύσσας: Ο μουσικός που έγινε σύμβολο του αντιφασιστικού αγώνα

Το βράδυ της 17 Σεπτεμβρίου 2013, οι αστυνομικοί συντάκτες έλαβαν ένα μάλλον συνηθισμένο μήνυμα στο κινητό τους τηλέφωνο. «Ημεδαπός νεκρός στην περιοχή Κερατσινίου (Αμφιάλη) από αμβλύ όργανο. Ημεδαπός δράστης συνελήφθη», ήταν το λακωνικό μήνυμα της υπηρεσίας ενημέρωσης του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης προς τους διαπιστευμένους δημοσιογράφους.

Το μήνυμα δεν χτύπησε κανένα ιδιαίτερο καμπανάκι: η βραδιά ήταν ποδοσφαιρική, ο Ολυμπιακός έπαιζε με την Παρί Σεν Ζερμέν και η βαριά του ήττα (1-4) «προμήνυε» οπαδικές επιθέσεις. Καθησυχαστικό ήταν και το τηλεφώνημα σε «πηγές» για την διερεύνηση του περιστατικού. «Ε, ξέρεις τώρα. Κάτι χουλιγκάνια έβλεπαν τον αγώνα στο Κερατσίνι και σφαχτήκανε μετά», άκουσα να λέει η φωνή στην άλλη άκρη της γραμμής. «Και γιατί να σφαχτούνε, αφού είναι όλοι τους Ολυμπιακοί;», ήταν η ερώτηση που αυθόρμητα προέκυψε από τη συζήτηση. Η απάντηση δεν ακουγόταν πειστική.

Η εύλογη απορία προκάλεσε συναγερμό στο «Εθνος». Ηταν η εποχή που καθημερινά στους δρόμους της Αθήνας καταγραφόταν ένα τουλάχιστον περιστατικό ρατσιστικής βίας, με τα «παιδιά με τα μαύρα μπλουζάκια» να… παρελαύνουν ανενόχλητα ως Τάγματα Εφόδου, χτυπώντας και εκφοβίζοντας όποιον έβρισκαν μπροστά τους. Σχεδόν μία εβδομάδα νωρίτερα, στο Πέραμα, μέλη της Χρυσής Αυγής είχαν επιτεθεί σε συνδικαλιστές του ΚΚΕ. Παράλληλα, οι προκλήσεις του φασιστικού μορφώματος είχαν αρχίσει να αυξάνονται και σε πολιτικό επίπεδο εκείνη την εποχή.

«Δεν μπορεί να είναι τυχαία δολοφονία», συμφωνήσαμε με τον Λευτέρη Μπιντέλα, τον συνάδελφο που μαζί καλύπταμε το αστυνομικό ρεπορτάζ στο «Εθνος». « Παύλος Φύσσας, 34χρονος, μουσικός, γιος εργάτη στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη», ήρθαν τα πρώτα στοιχεία, για να επιβεβαιώσουν τον συλλογισμό. Αργότερα μέσα στη νύχτα, πηγές θα μας ενημέρωναν ότι ο «ημεδαπός δράστης» παραδέχθηκε ότι είναι μέλος της Χρυσής Αυγής…

Η δημοσιογραφική διερεύνηση της υπόθεσης της δολοφονίας Φύσσα έμελλε να αποτελέσει τη θρυαλλίδα των εξελίξεων για την αποκάλυψη της βίαιης δράσης, της φασιστικής οργάνωσης και της ναζιστικής ιδεολογίας της Χρυσής Αυγής…

Τέσσερα χρόνια έχουν περάσει από τη μοιραία εκείνη νύχτα και οι ένοχοι ακόμη δεν έχουν τιμωρηθεί. Η δίκη της εγκληματικής οργάνωσης βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και οι χρυσαυγίτες έχουν επιστρέψει ελεύθεροι στα σπίτια τους. Ωστόσο, η έκβαση της δίκης και οι πολύ σημαντικές μαρτυρίες που έχουν ακουστεί στη δικαστική αίθουσα δίνουν ελπίδες για δίκαιη απόφαση στο τέλος της διαδικασίας.

Σε πολιτικό επίπεδο, η χρονική απόσταση δίνει τη δυνατότητα μιας πιο ξεκάθαρης, ουσιαστικής εικόνας για το τι συνέβαινε τον Σεπτέμβριο του 2013. Η «ακτινογραφία» των δράσεων της Χρυσής Αυγής μαρτυρά ξεκάθαρα το ανατριχιαστικό της σχέδιο. Εκμεταλλευόμενοι την οικονομική κρίση που είχε ξεσπάσει, την υπογραφή των Μνημονίων και –κυρίως- τον θυμό του ελληνικού λαού, στόχος των στελεχών της ήταν να «μαυρίσουν» τις «κόκκινες» περιοχές, να υποκαταστήσουν την συντεταγμένη Πολιτεία στα θέματα δημόσιας τάξης και να αφανίσουν τα κινήματα και τις συνδικαλιστικές ενώσεις στις εργατικές περιοχές.

Σε αντίθεση με το αντι-συστημικό πρόσωπο που ήθελαν να προβάλουν –και πολλά ΜΜΕ συνέβαλαν αποτελεσματικά στη δημιουργία του life style της βίας και του ρατσισμού- η Χρυσή Αυγή ακολουθούσε την Χιτλερική τακτική της δημιουργίας «κάστρων», τα οποία θα λειτουργούσαν ως προπύργια από όπου θα άλωναν ολόκληρη την πολιτική, πολιτική και οικονομική ζωή της χώρας, υπέρ των χρηματοδοτών τους…

Πρώτος «σταθμός» του επικεφαλής της ΧΑ Νίκου Μιχαλολιάκου και της συμμορίας του ήταν ο Δήμος Αθηναίων, όπου το 2012 εξελέγη ως δημοτικός σύμβουλος. Είχαν περάσει ήδη δύο χρόνια από την ένταξη της Ελλάδας στην περίοδο των μνημονίων, η Τρόικα κυριαρχούσε στην επικαιρότητα, οι επιπτώσεις είχαν αρχίσει να γίνονται αισθητές στο «πετσί» και την τσέπη των φορολογούμενων.

Κάποια κινήματα (πχ. των «Αγανακτισμένων») είχαν ήδη αποτύχει, αλλά η «πάνω πλατεία» Συντάγματος είχε ενεργοποιήσει ήδη ένα ακροδεξιό, εθνικιστικό αντανακλαστικό που άρχισε να αποκτά απήχηση μέσα στο γενικότερο κλίμα σύγχυσης της ελληνικής κοινωνίας. Η διάλυση ήταν πρωτίστως οικονομική, αλλά τα βαθύτερα αίτιά της ήταν πολιτικά και κοινωνικά. Κι ένα από τα πρώτα σημάδια αποσάθρωσης ήταν η ανοχή και τελικά η γιγάντωση των δράσεων της Χρυσής Αυγής.

Στον Αγιο Παντελεήμονα, η απουσία της ελληνικής Πολιτείας ευνόησε την αύξηση της δύναμης της Χρυσής Αυγής. Επόμενος σταθμός θα ήταν οι «κόκκινες» περιοχές του Πειραιά. Το Πέραμα της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης, της φτώχειας, της ανεργίας αλλά και των αριστερών συνδικαλιστικών σωματείων ήταν ο τέλειος στόχος. Είναι κοινό μυστικό –που μένει να αποδειχθεί- ότι οι χρήσιμοι φασίστες θα είχαν μαζί τους και εφοπλιστικά συμφέροντα, που έσπευσαν να δώσουν τον οβολό τους στην επιχείρηση «φθηνά μεροκάματα».

Όπως ανέφεραν ήδη από τις 5 Ιουνίου του 2012 μαρτυρίες εργατών σε καταγγελία-παρέμβαση των εργαζομένων της Ζώνης προς τον προϊστάμενο της Εισαγγελίας Πειραιά, η Χρυσή Αυγή χρησιμοποιούσε τα τάγματα εφόδου προκειμένου να αναγκάσει τους εργάτες να δεχθούν να «πέσουν» τα μεροκάματα και οι χρυσαυγίτες να φέρουν τους δικούς τους ανθρώπους στη Ζώνη. Οι μεταλλεργάτες ανέφεραν τις πληροφορίες που ήθελαν μέλη της Χρυσής Αυγής να ετοιμάζουν «εκστρατεία» εναντίον τους για να τους «εξαφανίσουν από το λιμάνι».

Τις προθέσεις της Χρυσής Αυγής αναφέρει να μεταφέρει ο βουλευτής Πειραιά της ΧΑ Γιάννης Λαγός, που με τους έτερους βουλευτές του μορφώματος Ηλία Παναγιώταρο και το Νίκο Μίχο βρέθηκαν τον Αύγουστο του 2012 στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη για να μιλήσουν με τον κόσμο εκεί. Σε βίντεο που έχει δημοσιευτεί, αφού οι τρεις μεταφέρουν τους χαιρετισμούς του Νίκου Μιχαλολιάκου, ο Γ.Λαγός φαίνεται να λέει: «Η Ζώνη θα κινηθεί, τα καράβια θα ξαναέρθουν πίσω και οι λακέδες του ΠΑΜΕ και του ΚΚΕ, που καπηλεύονται τόσα χρόνια αυτή την κατάσταση, θα εξαφανιστούν από εδώ πέρα μέσα».

Η παράλληλη, οργανωμένη δράση της Χρυσής Αυγής στον Πειραιά συμπεριλαμβάνει και την ενεργοποίηση της… πολλά υποσχόμενης ομάδας του Γιώργου Πατέλη, επικεφαλής του Τάγματος Εφόδου Νίκαιας, που δρα σε Κοκκινιά, Κερατσίνι και αλλού. Και κάπως έτσι, μπαίνει στο στόχαστρο ο Παύλος Φύσσας… Όπως θα ομολογούσε αργότερα στο «Εθνος» πρώην στέλεχος της οργάνωσης, «ο Φύσσας ήταν στοχοποιημένος λόγω της αντιφασιστικής του δράσης».

Το φθινόπωρο του 2013, η Χρυσή Αυγή είναι στα πάνω της. Η άνοδός της καταγράφεται σε δημοσκοπήσεις που πραγματοποιούνται εκείνη την περίοδο. Οι τοπικές οργανώσεις φυτρώνουν ανά την Ελλάδα σαν τα μανιτάρια και στους κόλπους της έχει συγκεντρώσει κάθε «διαμαρτυρόμενο», από νοσταλγούς της Χούντας που έχουν αρχίσει να παίρνουν τα πάνω τους, μέχρι ανέργους και απελπισμένους αποδέκτες «τροφίμων μόνο για Ελληνες» και συντηρητικούς «νοικοκυραίους» που αισθάνονται αδικημένοι από την οικονομικοπολιτική πραγματικότητα.

Κι εκεί, οι χρυσαυγίτες κάνουν το μοιραίο λάθος του Μελιγαλά. Σε τελετή μνήμης της Δεξιάς, οι ακροδεξιοί έρχονται να κυριαρχήσουν. «Τιμή στους χίτες και ταγματασφαλίτες» φώναζαν εκατοντάδες μέλη της Χρυσής Αυγής που μετέβησαν στη Μεσσηνία. Ανάμεσά τους, 7 βουλευτές της Χρυσής Αυγής, με επικεφαλής τον Ηλία Κασιδιάρη ενώ ο βουλευτής Ηλίας Παναγιώταρος, μεταξύ άλλων ανέφερε: «οι γιορτές αυτές είναι γιορτές μνήμης και όχι γιορτές μίσους. Τώρα που η Χρυσή Αυγή ανεβαίνει, αυτές οι γιορτές θα γίνουν εθνικές». Πολιτικά, η αντίστροφη μέτρηση είχε αρχίσει –η ΧΑ δεν αποτελούσε πλέον τη χρυσή εφεδρεία του συστήματος…

Στις 12 Σεπτεμβρίου 2013, τάγμα εφόδου της ΧΑ πραγματοποιεί επίθεση σε συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ στο Πέραμα. Μία μέρα μετά, άνθρωποί της επιχειρούν την ίδρυση εργοδοτικού σωματείου στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη. Οι μπίζνες βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. Η υψηλή ιεραρχία του μορφώματος πανηγυρίζει.

Αυτό το κλίμα επικρατεί όταν στο «Κοράλι», μια συνοικιακή καφετέρια της Αμφιάλης, συναντιούνται τυχαία για να παρακολουθήσουν το ματς η παρέα του Παύλου Φύσσα και μια μικρή ομάδα φασιστών. Όπως έδειξαν οι τηλεφωνικές καταγραφές εκείνης της βραδιάς, η κινητοποίηση του Τάγματος Νίκαιας ήταν άμεση και έφτασαν μέχρι τα ανώτερα κλιμάκια της ΧΑ.

Ο Παύλος Φύσσας δεν φοβήθηκε να τρέξει για να σωθεί. Όπως δεν φοβόταν να υπερασπίζεται τις αντιφασιστικές ιδέες του, να εκφράζεται με την μουσική του, να κυκλοφορεί όρθιος, με ψηλά το κεφάλι στις γειτονιές που «μαύριζαν» οι δολοφόνοι του παππού του. Αυτό πλήρωσε με τη ζωή του. Και γι αυτό παραμένει σύμβολο του αντιφασιστικού αγώνα στην σύγχρονη Ελλάδα.