Πόσο άλλαξες, πόσο άλλαξα: Η εικόνα της Ελλάδας από την ευρωπαϊκή προεδρία του 2003 στο 2014

Επιμέλεια: Μίκα Κοντορούση, Σοφία Κατσαρέλη

Από την τελευταία φορά που η Ελλάδα ανέλαβε την προεδρία της ΕΕ, έχουν περάσει 10 χρόνια, αν και με τα γεγονότα που ζήσαμε την τελευταία 4ετία, νιώθουμε σαν να έχουμε διανύσει αιώνες.

Η εικόνα της χώρας μας ήταν πολύ διαφορετική και εμείς οι ίδιοι ακόμα περισσότερο. Με αφορμή την ανάληψη της ηγεσίας του ευρωπαϊκού Συμβουλίου από την Ελλάδα μετά από μια 10ετία, γυρίσαμε πίσω στο 2003 και καταγράψαμε ποιοι ήμασταν και ποιες ήταν οι συνήθειές μας σε σχέση με τη σημερινή πραγματικότητα.

Τι ακούγαμε, τι βλέπαμε, πόσα χρωστούσαμε, ποιο ήταν το ποσοστό της ανεργίας και τι ψηφίζαμε πριν μια δεκαετία; Ελάτε να τα ξαναδούμε μαζί και στείλτε μας πώς θυμάστε τον εαυτό σας και τη χώρα εκείνη τη χρονιά.

* Ελληνική φτώχεια και φιλότιμο: Η χώρα μας αναμένεται να δαπανήσει τα λιγότερα χρήματα στα ιστορικά της ευρωπαϊκής προεδρίας. Το κόστος υπολογίζεται στα 50 εκατ. ευρώ, όταν το 2003 έφτασε τα 72,5 εκατ. ευρώ. Περίπου 150 υπάλληλοι θα τρέχουν για όλες τις δουλειές (300 στην Πολωνία το 2011), ενώ εκδηλώσεις, σεμινάρια και συνέδρια θα πραγματοποιούνται αποκλειστικά και μόνο στο Ζάππειο.

 

* Live your myth in Europe: Η ελληνική προεδρία του Σημίτη το 2003 διηύθυνε μόλις 15 κράτη – μέλη της Ε.Ε., αλλά λίγο πριν παραδώσουμε την “σκυτάλη”, εντάξαμε άλλες δέκα χώρες στην “ωραία ευρωπαϊκή ατμόσφαιρα”. Οι αρχές του 2014 βρίσκουν την Ε.Ε. με 28 μέλη στο ενεργητικό της. Τελευταία έκλεισε την πόρτα η Κροατία.

 

* Από τα χελιδόνια της Σαντορίνης στο καραβάκι της Δημοκρατίας: Το σήμα της Ελληνικής Προεδρίας του 2003 σηματοδοτούσε τη νέα εποχή της ΕΕ. Βρήκε την πηγή της έμπνευσής του στην ελληνική ιστορία, όπως αποτυπώθηκε στην τοιχογραφία με τα χελιδόνια στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης, περίπου 4.500 χρόνια πριν. Το λογότυπο του 2014 είναι ένα καραβάκι και ένα ημικύκλιο και αντιπροσωπεύει το κοινοβούλιο, τη Δημοκρατία και το αρχαίο θέατρο.

 

* Ελληνική Προεδρία “πρότυπο” για τις μεσαίου μεγέθους χώρες: Η Προεδρία του 2003 έθεσε ως προτεραιότητα τη διεύρυνση προς τα Δυτικά Βαλκάνια και άσκησε πίεση για σαφή δέσμευση της ΕΕ για την ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Απέσπασε διεθνείς “επαίνους”. Το 2014, ως στόχοι τίθενται η ισχυρότερη διασύνδεση της κοινωνίας και των πολιτών με την ΕΕ, η εμβάθυνση της ενοποίησης και ιδίως της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ), η εξασφάλιση της βιωσιμότητας του ευρώ ως θεμελιακού στοιχείου της ευρωπαϊκής ενοποίησης και η ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμοποίησης και λογοδοσίας της Ένωσης και των δεσμών συλλογικότητας και αλληλεγγύης ανάμεσα στα κράτη μέλη.

* Σπουδές, πτυχία, ανεργία: Το “τέρας” της ανεργίας “κατασπαράζει” σε μία 10ετία 1.345.387 νέους. Από 9,7% το 2003 (περίπου 400.000 άνεργοι), ο δείκτης της έλλειψης απασχόλησης εκτοξεύτηκε περίπου στο 27% στα τέλη του ’13. Στο “κόκκινο” και ο πληθωρισμός: Από 3,4% το 2003, έφτασε στο -0,4% στα τέλη της δεκαετίας.

* Το δημόσιο χρέος τραβάει την ανηφόρα: Το 2003 το δημόσιο χρέος στην Ελλάδα έφτανε μόλις τα 168 δισ. ευρώ. Μέσα σε λίγα χρόνια το κοντέρ έγραψε 349 δισ. ευρώ, κατατάσσοντας τη χώρα μας στη θέση με το δεύτερο μεγαλύτερο δημόσιο χρέος στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

 

* Μείναμε κάμποσοι λιγότεροι: Μετά την απογραφή του 2001, ο αριθμός της Ελλάδας ανερχόταν στους 10.964.020. Τα στοιχεία του πληθυσμού αποτυπώθηκαν σε πραγματικούς “de facto” αριθμούς. Η ελληνική απογραφή του 2011 εστίασε στην καταγραφή του “μόνιμου” πληθυσμού της Ελλάδας, καταχωρώντας τους απογραφομένους στον πίνακα της περιοχής, όπου δήλωσαν ότι ζουν μόνιμα το τελευταίο 12μηνο, όχι στο σημείο που βρίσκονταν την ημέρα της απογραφής. Ο πληθυσμός της Ελλάδας ανερχόταν τότε στους 10.815.197.

 

* Όταν παίρνω φόρα, φόρα κατηφόρα… Το ΠΑΣΟΚ – θα μπορούσε να πει κανείς – πως είναι η “σταθερή” στις ελληνικές προεδρίες, με τους Ανδρέα Παπανδρέου και Κώστα Σημίτη ως πρωθυπουργούς της χώρας. Το 2014, το ΠΑΣΟΚ δίνει και πάλι το παρών, με τον Ευάγγελο Βενιζέλο, αντιπρόεδρο της κυβέρνησης συνεργασίας, υπό τον Αντώνη Σαμαρά. Από την προεδρία του 2003, το ΠΑΣΟΚ έχει απολέσει μεγάλο μέρος της δύναμής του, όπως αποτυπώθηκε στα ποσοστά που συγκέντρωσε στις εθνικές εκλογές. Το 2000, συγκέντρωσε ποσοστό 43,79 (158 έδρες), τον Μάιο του 2012 13,18% (41 έδρες) και τον Ιούνιο του 2012 ποσοστό 12,27% (33 έδρες).

 

* Αντώνης Σαμαράς: Από την “Πολιτική Άνοιξη” στο “τιμόνι” της χώρας: Ο σημερινός πρωθυπουργός το 2003 βρισκόταν επικεφαλής της Πολιτικής Άνοιξης, του κόμματος που ίδρυσε τον Ιούνιο του 1993, λίγους μήνες μετά την παραίτησή του από την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Το κόμμα διαλύθηκε πριν τις εκλογές του 2004, ο κ. Σαμαράς εντάχθηκε στη ΝΔ και εξελέγη ευρωβουλευτής. Μετά την ήττα της ΝΔ στις εκλογές του 2009, εξελέγη πρόεδρος του κόμματος. Το 2012, μετά τη νίκη της ΝΔ στις εκλογές του Ιουνίου και τη συμφωνία με ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ για σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας, ορκίστηκε 13ος Πρωθυπουργός της Ελλάδας από το 1974.

 

* Από το “κοινωνικό πακέτο” στο Μνημόνιο: Το 2003 “πακέτο” συνολικού κόστους 1,5 δισ. ευρώ, περιελάμβανε ευνοϊκές ρυθμίσεις για αγρότες, χαμηλοσυνταξιούχους (εξαίρεση από φορολογία, αύξηση του ΕΚΑΣ) και ευαίσθητες κοινωνικές κατηγορίες, ενώ λαμβάνονταν μέτρα για την ενίσχυση της απασχόλησης. Σήμερα, η οικονομική κρίση έχει ανατρέψει την πρότερη κατάσταση, ενώ έκτοτε έχουν ληφθεί σειρά μέτρων, που ωθούν τους πολίτες στα όριά τους.

 

* Ντύσου πρόχειρα και βάλε τα 3D – γυαλιά σου: Μπορεί τον Οσκαρικό “Άρχοντα των Δαχτυλιδιών” (The Return of the Ring – 2003) να τον είδες “κατεβασμένο” στο pc σου, όμως τη μαγεία που προσφέρει το comeback του Hobbit σε 3D μάλλον δεν θα μπορέσεις να την απολαύσεις σπίτι σου. Την τελευταία 10ετία, η 7η τέχνη άλλαξε, μαζί και ο τρόπος που οι σκηνοθέτες γυρίζουν τις ταινίες τους. Και έτσι από την μία στιγμή στην άλλη, βρίσκεσαι να αιωρείσαι στο διάστημα, να κολυμπάς με πιράνχας ή να γλιτώνεις παρά τρίχα από τα δόντια του πιο ατίθασου δράκου.

 

* Merhaba και ξερό ψωμί: Από το 2005 βιώνουμε ακόμα μία νέα τουρκική εισβολή στα τηλεοπτικά μας Hertz. Η επαρχιώτικη οικογένεια στο Κολοκοτρωνίτσι παίζει μόνο σε επανάληψη και πλέον δεν απορούμε που η μέση Ελληνίδα τηλεθεάτρια μπορεί να συνεννοηθεί απταίστως στη γείτονα χώρα.

 

* Τότε μας άρεσε το “καλύτερο παιδί”… Τώρα “δεν ταιριάζουμε σου λέω”: Βασιλιάς της νυχτερινής Αθήνας και αγαπημένος καλλιτέχνης το 2003 ήταν αναμφισβήτητα ο Γιάννης Πλούταρχος, γνωστός και ως “καλύτερο παιδί”. Κέρδισε και τις ανάλογες διακρίσεις άλλωστε, που αποδεικνύουν την αγάπη του κόσμου. Το μεγάλο “μπαμ”, 10 χρόνια μετά, έγινε με τον Παντελή Παντελίδη, τον νεαρό τραγουδιστή από τη Θεσσαλονίκη, που ξεκίνησε τραγουδώντας για μία χαμένη αγάπη, αλλά κατάφερε να κερδίσει την αγάπη του ελληνικού κοινού. Δικό σας…

* Επόμενος σταθμός… Κεραμεικός: Κέντρο Αθήνας, Ψυρρή. Τα μικρά μεζεδοπωλεία και τα “τρυπωμένα” μπαράκια στα στενά δρομάκια της περιοχής ήταν must, τότε… το μακρινό 2003. Σήμερα, η κίνηση έχει μετατοπιστεί στο Γκάζι, μία περιοχή που έχει σαφώς αναβαθμιστεί και συγκεντρώνει καθημερινά πολύ κόσμο.

 

* Στροφή στην indie μουσική: Αφού εξωτερικεύσαμε τις χορευτικές μας ικανότητες υπό τους ήχους του αμερικανικού hip hop σε mainstream clubs, είπαμε να το ρίξουμε στην ποιότητα. Πλέον “καλπάζουμε” στην μελωδία της stratocaster. Αλήθεια ” do you wanna know” πώς επήλθε αυτή η μετάλλαξη; Εμείς όχι.

* Μόδα είναι θα περάσει: Σε 11 χρόνια οι Έλληνες προσαρμόσαμε το στυλ μας, με γνώμονα τις διεθνείς τάσεις μόδας. Θυμηθήκαμε το βρώμικο “All Star”, ξεφορτωθήκαμε τα “marabou mules” από τις ντουλάπες μας, δώσαμε ένα τόνο φυσικής διχρωμίας στα μαλλιά μας και αφήσαμε το απαραίτητο μούσι για πιο hipster εμφανίσεις.

 

* To Myspace πέθανε. Ζήτω το Facebook: Η συνήθεια που έγινε μανία. Και το όνομα αυτής… social media. Παλιά chatάραμε στο Myspace. Σήμερα τα “likes” εξισώθηκαν με μονάδα μέτρησης προσωπικής επιτυχίας και κοινωνικής αναγνώρισης.

 

* Στην μαμά σου το είπες;: Όταν το τηλέφωνο χτυπήσει, το σίγουρο είναι ότι δεν θα παίζεις πια το θρυλικό “Φιδάκι”. Τα θαυματουργά άλματα της τεχνολογίας έφεραν στη χώρα μας τα “έξυπνα” κινητά 3ης & 4ης γενιάς και πλέον το (τίμιο) Nokia ή Motorola, αντικαταστάθηκε από το iPhone. Οι Έλληνες σερφάρουν, τσεκάρουν mail, κάνουν update σε status, στέλνουν snapchat, ποστάρουν σε social media και παίζουν candy crush όπου κι αν βρίσκονται.

 

* Χρονιές εθνικής Ελλάδος και Ολυμπιακού (στο ποδόσφαιρο): Το 2003 η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου, με πρωτεργάτη τον Ότο Ρεχάγκελ, προκρίθηκε στα τελικά του Euro 2004. Το 2013, με προπονητή τον Φερνάντο Σάντος, η ομάδα προκρίθηκε στο Μουντιάλ του 2014, στη Βραζιλία.

Σε άλλα νέα, το 2003, ήταν σημαντική χρονιά για την ομάδα ποδοσφαίρου του Ολυμπιακού, που κατακτούσε το 7ο συνεχόμενο πρωτάθλημα (1997-2003). Το 2014 δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, αλλά όπως όλα δείχνουν, δύσκολα θα βρεθεί ομάδα να συναγωνιστεί τον πρωταθλητή και να τον κατεβάσει από τον θρόνο του.

* Πρωταγωνιστής στο μπάσκετ ο Παναθηναϊκός: Κι εδώ δεν έχουμε αλλαγές. Το 2003 ο Παναθηναϊκός κατέκτησε το πρωτάθλημα της Α1, μετά το “διάλειμμα” του 2002, οπότε και το “πήρε” η ΑΕΚ. Το 2014 ο ΠΑΟ διατηρεί τον πρωταγωνιστικό του ρόλο και μένει να δούμε, εάν θα στεφθεί και φέτος πρωταθλητής, με την πορεία του Ολυμπιακού και την κατάκτηση του τίτλου τη χρονιά 2011-2012 να είναι επίσης ένα διάλειμμα.